سفر به «شکارگاه خسرو» با گذشتن از مرزهای شمالی
وحید عامری vahid.ameri@gmail.com ارمنستان تنها کشوری است که نام آن از 3000 سال پیش بر نقشه آسیای صغیر باقی مانده است و به عنوان اولین کشور مسیحیان جهان از 1700 سال پیش (301 م) شناخته می‌شود.
این کشور دارای فرهنگی کهن و غنی است و به داشتن مردمی میهمان نواز مشهور است. بیشترین جمعیت مردم ارمنستان را نژاد ارمنی تشکیل می‌دهند که حدود 98 درصد جمعیت این کشور را شامل می‌شوند. ارامنه از گذشته‌های دور تا کنون در جنوب منطقه قفقاز ساکن هستند. این کشور تا سال 1990 یعنی پس از فروپاشی شوروی دائما بین دو کشور ایران و شوروی(روسیه) تقسیم می‌شد. به همین دلیل ارامنه از نظر فرهنگی شباهت‌های زیادی با ایرانیان دارند. در این وادی می‌توان بدون پرداخت هیچ پولی در روستایی استراحت کرد، نان برشته و غذا خورد و گشتی زد، امری که یادآور صفا و میهمان‌نوازی روستانشینان ایرانی است. در طول تاریخ این سرزمین بر سر راه جاده ابریشم قرار داشت و این امر به ارامنه امکان دادوستد با سرزمین‌های دور و نزدیک را بخشیده بود و باعث ارتباطی گسترده از شرق آسیا تا ونیز شد. ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است. میانگین دمای آن در اواخر زمستان بین ۳- تا ۱۵- درجه سانتیگراد و در اواخر بهار بین ۱۵ تا ۲۰ درجه و در دره‌ها تا ۲۵ درجه سانتیگراد می‌رسد و میانگین بارندگی سالانه آن ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌متر است. این وادی کوهستانی در میان زمین‌های خشک محاط و در قفقاز جنوبی واقع شده است. قسمت بزرگی از مناطق مسطح این سرزمین به وسیله «دریاچه سوان» پوشیده شده که در شرق این کشور واقع شده است و نقش بسیار چشمگیری در اکوسیستم منطقه ایفا می‌کند. از آنجا که این دریاچه در ارتفاع ۱۹۲۴ متری از سطح دریا قرار گرفته است، یکی از مرتفع ترین دریاچه‌های آب شیرین بزرگ جهان محسوب می‌شود. سوان به وسیله کوه‌ها و همین‌طور کلیساها و دیرهای کهنسال احاطه شده است و با آبی که بی‌پایان می‌نماید در ساحل جنوبی خود منظره بسیار زیبایی ایجاد کرده است. کثرت دره‌ها و کوه‌ها در ارمنستان باعث به وجود آمدن خرده اقلیم‌های فراوان با چشم اندازهای متفاوت از مناطق خشک و بیابانی گرفته تا جنگل‌های مرطوب و مه گرفته در این کشور شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل جذب گردشگران وجود هزاران کلیسا و دیر در این کشور است.
بسیاری از این دیرها در مکان‌های دورافتاده‌ای ساخته شده‌اند و همراه با طبیعتی که آنها را احاطه کرده است زیبایی افسانه‌ای را به رخ می‌کشند. معماری کهن و هنرمندانه کلیساها و دیرها در حومه شهرها، این سرزمین زیبا را به مکانی مرموز و عجیب برای گردشگران تبدیل کرده است. با اینکه ارمنستان کشوری کوچک است اما گذرگاه‌های کوهستانی، دره‌ها و تنگه‌های پی در پی آن باعث می‌شوند که بزرگ‌تر از آنچه که در واقعیت هست به نظر بیاید. «ایروان» بزرگ‌ترین شهر و پایتخت ارمنستان است، بیشتر موزه‌ها و مراکز فرهنگی کشور در این شهر قرار دارند. از جاذبه‌های اصلی گردشگری شهر می‌توان از بازمانده‌های یک دژ اورارتویی و قلعه اربونی متعلق به قرن هفتم پیش از میلاد نام برد. موزه‌ها، خانه/موزه‌ها، مناظر طبیعی شگرف و پارک‌ها از دیگر دیدنی‌های شهر به شمار می‌روند. در کنار ایروان در دره خشک و مسطح آرارات مکانی زیبا و پنهان به نام «شکارگاه خسرو» را می‌توان یافت که به ندرت دیده شده است. در قسمت شمال ارمنستان منطقه کوهستانی وجود دارد که شامل تعداد بسیار زیادی دیر وکلیسای شگفت‌انگیز، زیبا و دورافتاده است. زیباترین قسمت ارمنستان را در مرز مشترک با ایران می‌توان یافت؛ منطقه‌ای پوشیده شده از غارهای شگفت‌انگیز و کلیساهای دورافتاده زیبا. از جمله مکان‌های دیدنی این کشور می‌توان به «دیرگقارت»، «آتشکده گارنی»، «اجمیازین»، «دیلیجان» و... اشاره کرد. از ایران به دو صورت هوایی و زمینی می‌توان به این کشور سفر کرد. هر روز اتوبوس‌هایی از تهران و تبریز نیز به سمت ایروان حرکت می‌کنند. برای رسیدن به مرز ارمنستان باید به استان آذربایجان شرقی، شهرستان جلفا، مرز نوردوز رفت. این مرز تا تبریز حدود ۱۴۰ کیلومتر فاصله دارد. زبان رایج در این کشور زبان ارمنی است که در منطقه قفقاز و به ویژه در کشور ارمنستان رایج است، اما تقریبا همه مردم می‌توانند به زبان روسی هم صحبت کنند. در ایروان مردم به زبان انگلیسی هم صحبت می‌کنند، اما خارج از پایتخت این اتفاق به ندرت پیش می‌آید. البته تنها با در دست داشتن یک فرهنگ اصطلاحات ارمنی می‌توان گلیم خود را از آب کشید. از جمله زبان‌های رایج دیگر در این کشور می‌توان به زبان کردی در قسمت غرب و جنوب غرب این کشور اشاره کرد. رسمی‌ترین غذای ارمنستان انواع کباب‌های مختلف است، علاوه بر آن انواع غذاهای دیگر همچون شاورما، فلافل، فوتوچنی، اسپاگتی، بیف استراگانوف، لحماژو و‌هاریسا نیز دیده می‌شود. نان‌های متنوعی نیز در ارمنستان وجود دارند از جمله نان لواش، مادناکاش، هرازدان و باگت. ارمنستان راهی به آب‌های آزاد ندارد، اما غذاهای دریایی در ارمنستان کم‌طرفدار نیست. ماهی ایشخان یکی از خوش خوراک‌ترین ماهی‌های دریاچه سوان است که شباهت زیادی به ماهی قزل‌آلا دارد و شما در سفر خود می‌توانید آن را امتحان کنید.