6درصد سهم بازار خرده‌فروشی را فروشگاه‌های شهروند تامین می کنند
فروشگاه‌های زنجیره‌ای در دنیا به عنوان یکی از چرخه‌های تامین کالا توانسته‌اند جایگاه بسیار مهمی را از آن خود کنند؛ چنان‌که در این راه برندهای جدیدی به ثبت رسیده و هرکدام از آنها با به‌کارگیری روش‌های نوین به دنبال جذب مشتریان ثابت هستند.
نخستین فروشگاه بزرگ خرده‌فروشی در سال ۱۷۹۲، توسط هنری وارتون اسمیت در لندن پایه‌گذاری شد و پس از آن در سال ۱۸۵۲ میلادی بازرگانی به نام آریستید بوسکیو در فرانسه با تاسیس فروشگاه کوچکی به نام بن مارشه برای فروش اجناس خرازی و پارچه، اندیشه ایجاد یک واحد خرده‌فروشی بزرگ را به عنوان مادر فروشگاه‌های زنجیره‌ای دیگر محقق کرد.
۷۰ سال بعد از نوآوری انگلیسی‌ها در سال ۱۸۵۹، ایده تاسیس چنین فروشگاه‌هایی به ینگه دنیا سرایت کرد و آمریکایی‌ها نیز به صرافت تاسیس فروشگاه زنجیره‌ای افتادند و فروشگاه زنجیره‌ای پاسیفیک آتلانتیک یا A&P را راه‌اندازی کردند.
در ادامه این روند، ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در آمریکا به سرعت رو به افزایش نهاد تا اینکه در سال ۱۹۲۹، قریب به ۲۲ درصد از کل خرده‌فروشی در کشور آمریکا توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شد.
در این میان، اگرچه اهداف اولیه شکل‌گیری این فروشگاه‌ها پس از ایجاد شرایط مساعد در قالب انقلاب صنعتی، عمدتا اقتصادی و با نگاه به حاشیه سود بالا در این اقدام بود، اما به تدریج پا گرفتن این نهاد نوین توزیع، علاوه‌بر سودآوری برای صاحبان سرمایه در بخش خصوصی، برای جامعه نیز مزایای عمده‌ای به ارمغان آورد و سبب شد که دولتمردان ساخت و توسعه این فروشگاه‌ها را بیش از پیش دنبال کنند.
در سایت «ویکی پدیا» برای فروشگاه زنجیره‌ای چند مشخصه تعریف شده است از جمله: سهولت دسترسی به طیف‌های مختلف کالایی برای مشتری، ارزانی قیمت به‌دلیل حذف واسطه‌ها، خدمات بهتر و امکانات گسترده‌تر و.. که به عنوان نقطه مثبت بازار می‌توان به آنها اشاره کرد.
با توجه به زندگی ماشینی و کاهش زمان شهروندان، ایران نیز در این مسیر قرار گرفته و با به وجود آمدن چنین فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سطح کشور، عرصه فعالیت برای برندهای نامعتبر تنگ شد و امروز در اکثر کلانشهرهای کشور شاهد رخ‌نمایی فروشگاه‌های بزرگ با نام و لوگوهای خاص هستیم که در حال رقابت هستند.
فروشگاه زنجیره‌ای شهروند که بعد از اتکا و سپه و.... به عنوان قدیمی‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای مشغول به ارائه خدمات است، نیز از این مسیر دور نمانده و چنان‌که قدرت گودرزی، مدیرعامل آن ادعا می‌کند توانسته با دارا بودن ۶۰ هزار بارکد کالا، بالاترین تنوع کالایی را به خود اختصاص دهد؛ چراکه دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای ۲۳هزار بارکد کالا ارائه می‌دهند و فاصله این اعداد چشمگیر است.
وی که ۴سال در این سمت مشغول به انجام وظیفه است تا پیش از این در نیروی انتظامی حضور داشته و به مدت ۱۰ سال به عنوان مسوول خرید کل ناجا مشغول به فعالیت بوده است.
گودرزی با تفکیک فعالیت‌های مجموعه تحت مدیریتش می‌گوید: فروشگاه شهروند از یکسو با خرده‌فروشی که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شود و از سوی دیگر با فروش عمده و تامین کالای ارگان‌ها و سازمان‌ها مشغول به فعالیت است.
وی می‌افزاید: امروز قریب به ۶ درصد سهم بازار خرده‌فروشی تهران را تامین می‌کنیم و با افزایش تعداد فروشگاه‌ها و افزایش سطح فروش سعی می‌کنیم این درصد را افزایش دهیم. وی درخصوص اینکه حقوق مصرف‌کننده مهم‌تر است یا اشتغالزایی می‌گوید: نمی‌توان برای این دو مقوله اولویت‌بندی مشخص کرد و در زنجیره تامین، توزیع و مصرف فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهروند وظیفه توزیع را برعهده دارد.
مدیرعامل شرکت خدماتی شهروند با بیان اینکه افزایش تعداد فروشگاه‌ها تاثیری بر فعالیت سوپرمارکت‌ها و واحدهای کوچک محلی ندارد تصریح می‌کند: نه تنها ایران، بلکه تمام دنیا به سمتی می‌رود که با توجه به ترافیک، آلودگی هوا، مشغله کاری و شرایطی که نسبت به ۲۰ سال پیش وجود دارد، سوپر مارکت‌ها و مغازه‌های کوچک نمی‌تواند جوابگو باشند.
از طرفی زمانی که با خانواده مراجعه می‌کنید دوست دارید تمام کالاها را در یک محل تامین کنید و در خصوص نظارت نیز وزارت صنعت، معدن تجارت و سازمان حمایت از مصرف‌کننده روی فعالیت ما نظارت دارد و این در حالی است که این کار در حوزه سوپرمارکت‌ها انجام نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: ما به دنبال این هستیم که سوپرمارکت‌های محلی کوچک را بهینه کنیم و با برند شهروند آنها را احیا کنیم و باید گفت هیچ منافاتی برای فعالیت آنها وجود ندارد.
اگر کشور را نسبت به ۱۰ سال گذشته مقایسه کنید، فروشگاه‌ها، مراکز تجاری بزرگ و... تاسیس شده و به‌دلیل اینکه شرایط، خواسته، ذائقه و نوع مصرف مردم تغییر کرده در این حوزه کماکان کمبود داریم.
در سالیان گذشته با توجه به اینکه جمعیت نسبتا کمتر بود، مردم به سوپرمارکت‌های کوچک در محله‌ها مراجعه می‌کردند و در برخی موارد حتی مشکلات خانوادگی خود را با آنها درمیان می‌گذاشتند و درد و دل می‌کردند.
گودرزی که با حفظ سمت عضو هیات‌مدیره فروشگاه زنجیره اتکا نیز است، اعتقادی به دولتی بودن فروشگاه زنجیره‌ای شهروند ندارد و می‌گوید: سهام این فروشگاه متعلق به شهرداری تهران است و می‌توان به‌عنوان یک فروشگاه خصوصی از آن یاد کرد.
وی اظهار می‌کند: ما فروشگاه بزرگ دولتی نداریم و اگر فروشگاهی ایجاد شده، مسلما فلسفه‌ای وجود داشته است؛ اما فروشگاه شهروند غیردولتی است و امروزه فروشگاه‌های بزرگ خصوصی تحت‌عنوان «مال» نیز وجود دارند و اگر فروشگاه‌های خصوصی نیز بتواند آیتم‌های خاص این بنگاه اقتصادی را رعایت کنند از آن حمایت می‌شود....
قدرت گودرزی درخصوص کسب سود و درآمدزایی مجموعه شهروند خاطرنشان می‌کند: امروز سود عملیاتی شهروند که در پروسه خرید و فروش همان کالا به دست می‌آید، تنها ۳ درصد است.
وی می‌افزاید: این هنر یک مدیر است که بر منابع درآمد خود مدیریت کند و از طرفی می‌توان گفت تنها مجموعه‌ای هستیم که با مدیران اجرایی خود توافق‌نامه درآمد و هزینه منعقد می‌کنیم و هر مدیر در ابتدای سال می‌داند که چقدر باید هزینه کند و چقدر باید درآمد کسب کند.
از سوی دیگر، در مقوله سود سعی کرده‌ایم با کاهش قیمت، فروش بیشتری داشته باشیم و درآمدهای دیگری که از محل تبلیغ برای کالاهایی که در فروشگاه عرضه می‌شود، سپرده‌هایی که در بانک می‌گذاریم و مکان‌هایی که اجاره می‌دهیم کسب می‌کنیم.
وی درخصوص اینکه مقوله خرید صرفا برآورده کردن نیاز است یا یک تفریح، می‌گوید: طبق نظرسنجی که ما انجام داده‌ایم خانواده‌ها عنوان می‌کنند که لذت خرید و مراجعه به محل خرید بیشتر است و در این راه می‌توان در کنار هم حتی قدم زد و به نوعی تفریح کرد.
مدیرعامل شرکت خدماتی شهروند در خصوص ارائه کالاهایی از جمله: تلویزیون، تخت خواب و ... که امکان عرضه آن در مراکز خاص وجود دارد می‌گوید: اگر امروز نگاهی به فروشگاه‌های بزرگ دنیا بیندازید حتی در آنها خودرو، وسایل کشاورزی و خیلی از کالاهای لوکس نیز ارائه می‌شود و اعتقاد و ماموریت فروشگاه‌های زنجیره‌ای این است که تمام کالاهای مورد نیاز مراجعه‌کننده‌ها را عرضه کنند.
وی می‌افزاید: برای به روز شدن، ارتقا و استفاده از روش‌های نوین در عرصه فروشگاه‌های زنجیره‌ای هر ساله‌ای مدیران اجرایی را به کشورهای نزدیک اعزام می‌کنیم تا از فروشگاه‌های آنها بازدید کنند و با مسائل روز دنیا در این مقوله آشنا شوند و نکات مثبت آنها را در سیستم شهروند پیاده کنند و به جرات می‌توان گفت تنها فروشگاه زنجیره‌ای در ایران هستیم که برای ۱۰۰ فروشگاه بزرگ دنیا شناسنامه ایجاد کرده‌ایم.
در حال حاضر بیش از ۲ هزار نفر در این مجموعه مشغول به‌کار هستند و در کنار این افراد ۱۱۰۰ نفر نیز به عنوان نماینده تامین‌کننده انجام وظیفه می‌کنند که قریب به ۵۰۰ نفر لیسانس، ۵۰ نفر فوق لیسانس، ۱۰ نفر دکترا و مابقی فوق دیپلم هستند.
نخستین شعبه این فروشگاه در سال ۱۳۷۳ راه‌اندازی شد و از سال ۹۰ تاکنون نیز به صورت شبانه‌روزی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.