رضا اخلاق پور*
 هر کشوری معمولآ در یک یا چند صنعت نسبت به سایر صنایع دارای مزیت نسبی باشد .ایران هم در صنایع مختلفی از جمله فولاد ،معدن ، نفت و...دارای مزیت نسبی است، اما علی الرغم مزیت نسبی صنعت فولاد، به نظر می رسد چون تاکنون مسئولین و برنامه ریزان اقتصادی ، حمایت های لازم از آن نکرده اند، این صنعت نتوانسته به جایگاه واقعی خود در جهان برسد.

کاهش تقاضای جهانی، چالش دیگر صنعت فولاد
کاهش رشد اقتصادی وبه تبع آن کاهش میزان تقاضا توسط برخی از کشورهای جهان از جمله چین، باعث شده تا میزان تقاضا و قیمت برخی کالاها و فلزات اساسی از جمله فولاد کاهش یابد. موضوعی که در کنار سیاست انقباضی دولت و همچنین کاهش میزان ساخت و ساز و وضع تعرفه پایین و... بر میزان فروش و صادرات محصولات فولادی تاثیر گذار بوده و باعث شده تا میزان تقاضا و فروش شرکت های مختلف فولادسازی کشور با کاهش مواجه شود .

چشم انداز صنعت فولاد همچنان با ابهام مواجه است
در حال حاضر صنعت فولاد کشور با مشکلات و چالش های مختلفی مواجه است . نرخ حقوق و عوارض دولتی معادن که صنعت بالادستی صنعت فولاد می باشد، همچنان با ابهام مواجه است . عوارضی که بخشی از آن را طبق قانون باید صنایع فولادسازان پرداخت نماید. ضمن اینکه صنعت فولاد، یکی از صنایع انرژی بر محسوب می شود، بنابراین هر گونه افزایش هزینه های حامل های انرژی، می تواند بر حاشیه سود وسودآوری صنایع مختلف فولادی تاثیر گذار باشد و باعث کاهش سودآوری آنها شود. موضوعاتی که در کنار کاهش میزان تقاضا و قیمت جهانی فولاد، و نبودن متولی برای صنعت فولاد، عدم وجود زیر ساخت های لازم جهت توسعه فولاد و کاهش میزان ساخت و ساز در داخل کشور و وجود برخی از قوانین محدود کننده داخلی و وجود رقبای قدرتمند جهانی و...، از جمله مشکلات وچالش هایی است که در حال حاضر صنعت فولادکشور با آن مواجه است.

حمل و نقل یکی دیگر از مشکلات صنعت فولاد
صنعت فولاد، یکی از صنایعی است که ارتباط تنگاتنگی با صنعت حمل و نقل دارد . چرا که باید بسیاری از مواد اولیه و محصولات صنعت فولاد از طریق صنعت حمل و نقل حمل شود. بنابراین هر گونه افزایش در هزینه حامل های انرژی و حمل و نقل می تواند برحاشیه سود و سود آوری صنعت فولادی تاثیر گذار باشد .بنابراین یکی از عوامل تاثیر گذار بر هزینه های صنایع فولادی، دسترسی آسان به بازار مواد اولیه و ارزان بودن هزینه حمل و نقل بخصوص حمل و نقل ریلی است،تا بتوانند از یک طرف مواد اولیه خود را به آسانی از معادن و با هزینه پایین تامین کنند و از طرفی دیگر هم محصولات تولیدی خود را با کمترین هزینه و زمان به مصرف کننده وصنایع پایین دستی برساند. موضوعی که متاسفانه در حال حاضر حمل و نقل و هزینه بالای آن، یکی از مشکلات پیش روی صنعت فولاد کشور است که باعث شده تا هزینه حمل مواد اولیه و محصولات صنایع فولادی نسبتآ زیاد باشد .

رونق صنایع پایین دستی ،عامل توسعه صنعت فولاد
فولاد در صنایع مختلفی از جمله صنعت ساخت و ساز ،خودروسازی و...کاربرد دارد، بنابراین در صورتی که مسئولین با برنامه ریزی و افزایش کیفیت، بتوانند زمینه افزایش تولید و فروش محصولات صنایع پایین دستی فراهم نمایند، این موضوع می تواند برای توسعه صنعت فولاد سازی کشورنیز تاثیرگذار باشد و باعث افزایش رونق،تولید و فروش شرکت های مختلف فولاد سازی شود .

صنعت فولاد متولی می خواهد
هر چند که حمایت های طولانی مدت از یک صنعت می تواند باعث کاهش کیفیت ووابستگی آن به دولت شود. اما به نظر می رسد که مسئولین باید با اتخاذ تصمیماتی، از جمله افزایش نرخ تعرفه واردات و یا اعمال محدودیت هایی از این صنعت حمایت کنند. چرا که صادرات ارزان محصولات فولادی توسط برخی کشورها از جمله روسیه و اوکراین و ...می تواند بر میزان فروش و صادرات شرکت های فولادسازی کشور تاثیر گذار باشد و باعث کاهش میزان فروش و پرشدن انبارهای محصولات شرکت های فولاد سازی کشور شود.

همچنین لازم است تا مسئولین، برای واردات از کشورهایی مانند چین که با رقابت منفی و یا دامپینگ ،اقدام به ارزان فروشی غیر واقعی می کنند، محدودیت هایی از جمله وضع موردی تعرفه های خاص و یا محدودیت حجم واردات را در نظر بگیرند، تا از این طریق از صنایع مختلف از جمله صنعت فولادسازی کشور حمایت کنند. ضمن اینکه به نظر می رسد که پس از حذف نقش "ایمیدرو "،صنعت فولاد و معدن کشور متولی خاصی ندارد. موضوعی که لازم است تا مسئولین با تعیین مرجعی قدرتمند به عنوان متولی صنعت فولاد و معدن کشور از این صنعت مهم کشور حمایت کنند.

*کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه