ظرفیت‌های نمایشگاهی ایران برای جذب سرمایه در صنعت انرژی
چالش جذب سرمایه در صنعت نفت ایران
در یک سال و نیم اخیر بازار نفت با افت بی‌سابقه‌ای مواجه شده است به طوریکه در آخرین رکوردزنی‌ها، طلای سیاه در کمترین قیمت خود ظرف ۱۱ سال اخیر به فروش رسید. در این بین افت قیمت نفت، همه بازارها از بازار سهام گرفته تا بورس‌های کالایی و به دنبال آن اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرارداده است، اما این همه ماجرا نیست. نفت مهم‌ترین منبع درآمد کشورهای نفت خیز محسوب می‌شود و افت بی‌سابقه قیمت این کالا درآمدهای کشورهای نفتی از جمله کشورمان را تحت تاثیر قرارداده که یکی از تبعات آن کاهش قدرت دولت در پیشبرد پروژه‌های عمرانی از جمله پروژه‌های نفتی و گازی است.
در یک سال و نیم اخیر بازار نفت با افت بی‌سابقه‌ای مواجه شده است به طوریکه در آخرین رکوردزنی‌ها، طلای سیاه در کمترین قیمت خود ظرف 11 سال اخیر به فروش رسید. در این بین افت قیمت نفت، همه بازارها از بازار سهام گرفته تا بورس‌های کالایی و به دنبال آن اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرارداده است، اما این همه ماجرا نیست. نفت مهم‌ترین منبع درآمد کشورهای نفت خیز محسوب می‌شود و افت بی‌سابقه قیمت این کالا درآمدهای کشورهای نفتی از جمله کشورمان را تحت تاثیر قرارداده که یکی از تبعات آن کاهش قدرت دولت در پیشبرد پروژه‌های عمرانی از جمله پروژه‌های نفتی و گازی است. به نظر می‌رسد تنها یک راه پیش پای کشور قرار دارد و آن جذب سرمایه خارجی است، اما ایران در این مسیر نیز چالش‌های بسیاری پیش‌رو دارد. در این بین سعی شده است با برگزاری همایش‌ها و نمایشگاه‌هایی مانند نمایشگاه انرژی کیش، فرصت‌ها و پتانسیل‌های صنعت نفت ایران معرفی شود تا بلکه راهگشایی برای تنگنای جذب سرمایه خارجی باشد.
با افت قیمت نفت‌های شاخص برنت و نفت آمریکا به کف ۱۱ ساله، قیمت نفت ایران نیز افت کرد و حتی به قیمت‌های حدود ۲۸ دلار نیز رسید. در این بین دولت در حال تنظیم بودجه سال جدید است، و گفته می‌شود درآمدهای نفت در بودجه سال ۹۵ حدود ۲۲ میلیارد در نظر گرفته شده؛ درآمدی که بسیاری از کارشناسان در تحقق یافتن آن تردید دارند. با این وجود حتی به فرض تحقق این درآمد، سهم صنعت نفت از درآمد حاصل از فروش نفت با احتساب ۵/ ۱۴ درصد قید شده در قانون، حدود ۳ میلیارد دلار می‌شود. اما ۳ میلیارد دلار، حتی کفاف هزینه‌های جاری صنعت نفت کشور را نمی‌دهد، چه رسد به سرمایه‌گذاری و توسعه میادین نفتی و گازی که در همه سال‌های تحریم از آن بی‌نصیب مانده‌اند.در این بین، کارشناسان نفتی کشورمان بر این باورند که برای توسعه میادین نفتی و گازی کشور حدود ۱۸۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. این در حالی است که در داخل کشور هیچ منبع مالی برای توسعه میادین نفتی وجود ندارد. در واقع در داخل کشور از سه روش می‌توان منابع لازم برای سرمایه‌گذاری در نفت را تامین کرد که در حال حاضر هیچ یک از آنها جوابگوی نیاز کشور نیست. اول انتشار اوراق قرضه است که هرچند اجازه آن از سوی مجلس صادر شده است، اما به دلیل شرایط رکودی کشور پیش‌بینی می‌شود با اقبال خوشی مواجه نشود. از وام بانکی به عنوان دومین منبع تامین مالی نام برده می‌شود، اما شرکت نفت در حال حاضر بدهکارتر از آن است که بانکی حاضر شود به او وام دهد.
اما راه سوم، کمک دولت است، اما دولتی که برای تامین هزینه‌های جاری خود بودجه بسیاری از طرح‌های عمرانی را متوقف کرده است به یقین توان کمک به صنعت نفت کشور را ندارد. در چنین شرایطی تنها یک راه برای برون رفت از تنگنای کمبود منابع مالی پیش‌روی دولت قرار دارد و آن هم تنها و تنها جذب سرمایه خارجی است. اما در مسیر جذب سرمایه‌گذار خارجی موانعی پیش روی کشور وجود دارد. یکی از این موانع افت قیمت نفت است. در واقع کاهش چشم‌گیر قیمت نفت بعد از تاثیری که بر اقتصاد کشورهای نفت خیز گذاشته و آنها را به تعدیل هزینه‌های خود وادار کرده، دومین تاثیر خود را بر شرکت‌های بزرگ نفتی گذاشته است. شرکت‌های بین‌المللی نفتی ظرف دو سال اخیر از افت قیمت نفت متضرر شده‌اند و با تعدیل نیرو، اخذ وام و کاهش هزینه‌های خود که به توقف بسیاری از پروژه‌های نفتی در سراسر جهان منجر شده است، سعی در جبران کاهش درآمدهای خود داشته‌اند. به تازگی رویترز درخصوص کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت جهان گزارشی منتشر کرد. در این گزارش آمده است: انتظار می‌رود در سال جاری میلادی سرمایه‌گذاری در نفت به کمترین مقدار طی شش سال اخیر برسد. بر اساس برآوردهای موسسه مشاوره‌‌ای «انرژی ریستاد» سرمایه‌گذاری در صنعت نفت جهان در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۵۲۲ میلیارد دلار است که از سرمایه‌گذاری ۵۹۵ میلیارد دلاری سال پیش، حدود ۲۲ درصد کمتر است. رویترز با اعلام این خبر می‌افزاید: این اولین بار است که از سال ۱۹۸۶ دو سال متوالی، شاهد افت سرمایه‌گذاری در نفت هستیم. بنابراین شرکت‌های نفتی که قرار است برای صنعت نفت ایران نوید بخش ورود سرمایه باشند، خود در تنگنای مالی قراردارند. در این شرایط به اعتقاد برخی کارشناسان نفتی، تمایل به سرمایه‌گذاری در نفت به طور کلی کاهش یافته و ایران نیز در این بین مستثنا نیست. البته در این بین برخی کارشناسان نفتی کشورمان بر این باورند که افت قیمت نفت، اقبال ایران برای جذب سرمایه را افزایش می‌دهد چراکه تولید نفت در کشورما بسیار کم هزینه‌تر از بسیاری از دیگر کشورهاست. از همین رو سرمایه‌گذاری در میادین نفتی ایران سود بیشتری را عاید شرکت‌های نفتی خواهد کرد.
چالش دیگری که گفته می‌شود احتمالا بر سرمایه‌گذاری در ایران اثر گذار باشد، چالش‌های دیپلماتیک اخیر است. بلومبرگ به تازگی طی گزارشی با اعلام اینکه ایران در حال حاضر با 5 کشور عضو اوپک حداقل در مرز قطع روبط دیپلماتیک قرار گرفته است، اعلام کرد: احتمال تنش و درگیری در خاورمیانه، برای ایرانی که گفته می‌شود حداقل به 100 میلیارد دلار سرمایه برای به حرکت درآوردن چرخ صنعت نفت خود بعد از لغو تحریم‌ها نیاز دارد، چالش دیگری برای جذب سرمایه به وجود آورده است؛ چراکه سرمایه‌گذاری در نفت بلند مدت است و سرمایه‌گذار در قدم اول باید از امنیت سرمایه خود اطمینان حاصل کند. در این بین وزارت نفت، تلاش خود را برای ورود سرمایه‌گذاران آغاز کرده و طی چند ماه گذشته گام‌های مهم و موثری برداشته است.نخست قراردادهای نفتی جدید را که منعطف‌تر از قراردادهای قبلی است تدوین کرده است و در اواسط آبان ماه از آن در تهران رونمایی کرد که با استقبال کم‌نظیری از سوی شرکت‌های خارجی مواجه شد. کنفرانس دومی که در تهران برای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران برگزار شد، IPF یا همان دوازدهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران بود که اواخر آذرماه در تهران پذیرای تعداد زیادی از میهمانان خارجی بود. گام سوم معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران و پتانسیل‌های آن را می‌توان کنفرانس کیش دانست که پیش‌بینی می‌شود مانند دو رویداد قبلی با استقبال شرکت‌های خارجی مواجه شود.
با افت قیمت نفت‌های شاخص برنت و نفت آمریکا به کف ۱۱ ساله، قیمت نفت ایران نیز افت کرد و حتی به قیمت‌های حدود ۲۸ دلار نیز رسید. در این بین دولت در حال تنظیم بودجه سال جدید است، و گفته می‌شود درآمدهای نفت در بودجه سال ۹۵ حدود ۲۲ میلیارد در نظر گرفته شده؛ درآمدی که بسیاری از کارشناسان در تحقق یافتن آن تردید دارند. با این وجود حتی به فرض تحقق این درآمد، سهم صنعت نفت از درآمد حاصل از فروش نفت با احتساب ۵/ ۱۴ درصد قید شده در قانون، حدود ۳ میلیارد دلار می‌شود. اما ۳ میلیارد دلار، حتی کفاف هزینه‌های جاری صنعت نفت کشور را نمی‌دهد، چه رسد به سرمایه‌گذاری و توسعه میادین نفتی و گازی که در همه سال‌های تحریم از آن بی‌نصیب مانده‌اند.در این بین، کارشناسان نفتی کشورمان بر این باورند که برای توسعه میادین نفتی و گازی کشور حدود ۱۸۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است. این در حالی است که در داخل کشور هیچ منبع مالی برای توسعه میادین نفتی وجود ندارد. در واقع در داخل کشور از سه روش می‌توان منابع لازم برای سرمایه‌گذاری در نفت را تامین کرد که در حال حاضر هیچ یک از آنها جوابگوی نیاز کشور نیست. اول انتشار اوراق قرضه است که هرچند اجازه آن از سوی مجلس صادر شده است، اما به دلیل شرایط رکودی کشور پیش‌بینی می‌شود با اقبال خوشی مواجه نشود. از وام بانکی به عنوان دومین منبع تامین مالی نام برده می‌شود، اما شرکت نفت در حال حاضر بدهکارتر از آن است که بانکی حاضر شود به او وام دهد.
اما راه سوم، کمک دولت است، اما دولتی که برای تامین هزینه‌های جاری خود بودجه بسیاری از طرح‌های عمرانی را متوقف کرده است به یقین توان کمک به صنعت نفت کشور را ندارد. در چنین شرایطی تنها یک راه برای برون رفت از تنگنای کمبود منابع مالی پیش‌روی دولت قرار دارد و آن هم تنها و تنها جذب سرمایه خارجی است. اما در مسیر جذب سرمایه‌گذار خارجی موانعی پیش روی کشور وجود دارد. یکی از این موانع افت قیمت نفت است. در واقع کاهش چشم‌گیر قیمت نفت بعد از تاثیری که بر اقتصاد کشورهای نفت خیز گذاشته و آنها را به تعدیل هزینه‌های خود وادار کرده، دومین تاثیر خود را بر شرکت‌های بزرگ نفتی گذاشته است. شرکت‌های بین‌المللی نفتی ظرف دو سال اخیر از افت قیمت نفت متضرر شده‌اند و با تعدیل نیرو، اخذ وام و کاهش هزینه‌های خود که به توقف بسیاری از پروژه‌های نفتی در سراسر جهان منجر شده است، سعی در جبران کاهش درآمدهای خود داشته‌اند. به تازگی رویترز درخصوص کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت جهان گزارشی منتشر کرد. در این گزارش آمده است: انتظار می‌رود در سال جاری میلادی سرمایه‌گذاری در نفت به کمترین مقدار طی شش سال اخیر برسد. بر اساس برآوردهای موسسه مشاوره‌‌ای «انرژی ریستاد» سرمایه‌گذاری در صنعت نفت جهان در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۵۲۲ میلیارد دلار است که از سرمایه‌گذاری ۵۹۵ میلیارد دلاری سال پیش، حدود ۲۲ درصد کمتر است. رویترز با اعلام این خبر می‌افزاید: این اولین بار است که از سال ۱۹۸۶ دو سال متوالی، شاهد افت سرمایه‌گذاری در نفت هستیم. بنابراین شرکت‌های نفتی که قرار است برای صنعت نفت ایران نوید بخش ورود سرمایه باشند، خود در تنگنای مالی قراردارند. در این شرایط به اعتقاد برخی کارشناسان نفتی، تمایل به سرمایه‌گذاری در نفت به طور کلی کاهش یافته و ایران نیز در این بین مستثنا نیست. البته در این بین برخی کارشناسان نفتی کشورمان بر این باورند که افت قیمت نفت، اقبال ایران برای جذب سرمایه را افزایش می‌دهد چراکه تولید نفت در کشورما بسیار کم هزینه‌تر از بسیاری از دیگر کشورهاست. از همین رو سرمایه‌گذاری در میادین نفتی ایران سود بیشتری را عاید شرکت‌های نفتی خواهد کرد.
چالش دیگری که گفته می‌شود احتمالا بر سرمایه‌گذاری در ایران اثر گذار باشد، چالش‌های دیپلماتیک اخیر است. بلومبرگ به تازگی طی گزارشی با اعلام اینکه ایران در حال حاضر با 5 کشور عضو اوپک حداقل در مرز قطع روبط دیپلماتیک قرار گرفته است، اعلام کرد: احتمال تنش و درگیری در خاورمیانه، برای ایرانی که گفته می‌شود حداقل به 100 میلیارد دلار سرمایه برای به حرکت درآوردن چرخ صنعت نفت خود بعد از لغو تحریم‌ها نیاز دارد، چالش دیگری برای جذب سرمایه به وجود آورده است؛ چراکه سرمایه‌گذاری در نفت بلند مدت است و سرمایه‌گذار در قدم اول باید از امنیت سرمایه خود اطمینان حاصل کند. در این بین وزارت نفت، تلاش خود را برای ورود سرمایه‌گذاران آغاز کرده و طی چند ماه گذشته گام‌های مهم و موثری برداشته است.نخست قراردادهای نفتی جدید را که منعطف‌تر از قراردادهای قبلی است تدوین کرده است و در اواسط آبان ماه از آن در تهران رونمایی کرد که با استقبال کم‌نظیری از سوی شرکت‌های خارجی مواجه شد. کنفرانس دومی که در تهران برای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران برگزار شد، IPF یا همان دوازدهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران بود که اواخر آذرماه در تهران پذیرای تعداد زیادی از میهمانان خارجی بود. گام سوم معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران و پتانسیل‌های آن را می‌توان کنفرانس کیش دانست که پیش‌بینی می‌شود مانند دو رویداد قبلی با استقبال شرکت‌های خارجی مواجه شود.
ارسال نظر