حمید آخشته

مشاور اقتصادی و کارشناس ارشد مسائل استراتژیک

رئیس اتاق ایران برای تشویق سرمایه‌گذاران خارجی به منظور حضور در اقتصاد ایران پیشنهاد کرده از طریق شبکه‌های اجتماعی و اعلام فهرستی از هشتگ‌های برگزیده برای معرفی یکپارچه اقتصاد کشور اقدام شود. به‌رغم وجود روزهای دشوار اقتصادی پیشنهاداتی از این دست با عنوانی جدید و دارای پوسته‌ای زیبا می‌تواند برای رفع عطش سرمایه‌گذاری خارجی و به‌عنوان نسخه‌ای مکمل جهت خروج هرچه سریعتر از بحران رکود تورمی این روزهای اقتصادی پسابرجام، روزنه امیدی باشد. لذا برای کارآیی و اثربخشی بهتر این دست پیشنهادات نیازمند تقویت محتوای آن نیز هستیم. لذا با توجه به عناوین مطروحه، باید موارد فوق از دو جنبه مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد؛ اول محیط فضایی که قرار است این مطالب در آن نشر داده شود و دوم معرفی متغیرها که شامل متغیرهای کلان، نرخ ارز، نرخ بهره، قیمت انرژی و اطلاعات بازارهای مالی و انواع ریسک و... باشد.

　

در بحث اول مهم ترین ابزاری که در ایران مورد علاقه کاربران است و می‌شود روی آن مانور داد و طی اعلام رسمی نیز مشخص شده، پیام‌رسان تلگرام است که با اعلام مسوولین کشور و فرصت یک‌ساله به تلگرام جهت ارسال سرورها به ایران، این گروه بلافاصله موضع خود را اعلام نمود و انجام چنین کاری را محال دانست. حال با این اعلام، تعداد زیادی از گروه‌های فعال تلگرامی که فیلتر شدن آن را دور از ذهن نمی‌دانند، از الان دست به‌کار شده‌اند تا بتوانند راه ارتباطی خود را پس از فیلترینگ از طریق ایمیل با کاربران خود حفظ نمایند و قطعا باید برای آن چاره‌ای اندیشید. در بحث دوم همه عوامل مطروحه، ازجمله مولفه‌هایی هستند که در ثبات اقتصاد کلان یک کشور نقش اساسی دارند و تمامی کشورها و خبرگزاری‌ها و شبکه‌های رسمی در دنیا به پایش و رصد این اطلاعات در تمام کشورهای دنیا می‌پردازند و بعد از آنالیز آنها، تصمیم گرفته و اقدام می‌کنند. به‌عنوان مثال در رابطه با بحث خرید هلیکوپتر تجاری ایران از شرکت LockheedMartin آمریکا به نقل از بلومبرگ اعلام شده، که آن شرکت به دقت بازار هلیکوپتر ایران را زیر نظر گرفته و مطالعه روی قوانین و مقررات دولت آمریکا در زمینه تحریم‌های ایران را شروع کرده است.

حال این مطالب و جزئیات آن به‌خوبی گویای این است که درعصر ارتباطات و تکنولوژی، انتشار اخبار مربوط به متغیرهای وابسته و مستقل برای هر سرمایه‌گذاری در هر نقطه از دنیا دیگر کار سختی به نظر نمی‌رسد و بررسی اخبار اقتصادی لحظه به لحظه دنیا به خوبی نشان می‌دهد که هر روزه اخبارهای متنوعی از بازارهای مالی آمریکا، اروپا، آسیا و اقیانوسیه... گرفته تا نرخ بهره و ذخایر ارزی و طلای کشورها و بسیاری از موضوعات و مولفه‌های اقتصادی در کشورهای مختلف دنیا از طریق ژورنال‌های تخصصی، سایت‌ها، فضای مجازی، اینفوگراف‌ها و... منتشر می‌شود و بررسی عناوینی از این دست خود به معرفی بیش از پیش فرصت‌های سرمایه‌گذاری کشورها منجر می شود و کشورهای مختلف را به جهت سرمایه‌گذاری در سایر کشورها ترغیب می‌نماید. بررسی‌های مولفه‌های فوق به خودی خود معرف اقتصاد هر کشور است. و رابطه بین توانمندسازی اقتصادی با کاهش نوسانات و راهبرد اقتصاد مقاومتی در کشورهای در حال توسعه می‌تواند بیانگر راستی آزمایی این موارد باشد. نوسانات نرخ ارز و نرخ رشد به‌عنوان شاخص‌های نااطمینانی در اقتصاد کلان در نظر گرفته می‌شود و با توجه به اینکه نااطمینانی در اقتصاد کلان سبب به‌وجود آمدن فضایی نامطمئن در بازار می‌شود دولت‌ها برای ایجاد ثبات اقتصادی از طریق سیاست‌های پولی یا مالی متحمل هزینه‌هایی می‌شوند که سبب بیشتر شدن مخارج آنها و در نتیجه موجب تضعیف اقتصاد می‌شود و همین مساله سرمایه‌گذاری خارجی را به شدت کاهش می‌دهد. امروزه ریسک و نااطمینانی به‏‌عنوان دو پدیده اجتناب‏ناپذیر نه فقط در حوزه‏های نظری و تجربی اقتصادی و مالی، بلکه‏ در بسیاری دیگر از زمینه‏های سایر علوم، جایگاه‏ ویژه‏ای را به خود اختصاص داده‏اند و از این بابت‏ تحلیل‏های ریسک و نااطمینانی، بخشی از حوزه‏ دانش نظری اقتصاد و عرصه‏ تصمیم‏گیری تجربی مالی و اقتصادی را تشکیل‏ می‏دهد که می‌تواند از مولفه‌هایی باشد که در معرفی با هشتگ‌ها روی آن کار و مانور زیادی داده شود.

ثبات اقتصاد کلان ابتدا از طریق تاثیر بر روی انگیزه و انباشت سرمایه‌گذاری خصوصی داخلی و سپس سرمایه‌گذاری خارجی، به رشد اقتصادی کمک می‌نماید و به‌زعم نگارنده زمانی ما می‌توانیم نسبت به توسعه بازارهای اقتصادی اقدام و جاذبه‌های آنرا برای طرف‌های خارجی در مدل‌های مختلف مثل معرفی اقتصاد کشور با استفاده از هشتگ‌های برگزیده در فضای مجازی مطرح نماییم که مولفه‌های ریسک و نااطمینانی را کاهش داده و با ایجاد ثبات در مولفه‌های اقتصاد کلان که غالبا در اکثر کشورهای در حال توسعه این بی ثباتی وجود دارد، نتیجه عملکرد اقتصادی را برای حضور سرمایه‌گذاران رضایت بخش نماییم. بی‌ثباتی اقتصاد کلان با ایجاد فضایی سرشار از نااطمینانی، اخذ اطلاعات واقعی سایر کشورها به‌صورت پایش دقیق و مستمراز قیمت‌های نسبی را دشوارتر کرده و به ناکارآمدی اقدامات مشابه منجر شده است. یکی از این عوامل درواقع دخالت دولت‌ها در عرصه اقتصاد است، چرا که هرگونه فعالیت دولت که مستلزم هزینه‌بری، تامین درآمد، انجام فعالیت اقتصادی خالص، نظارت بر فعالیت بخش خصوصی و مشابه آن باشد می‌تواند از تامین امنیت داخلی و خارجی گرفته تا سرمایه‌گذاری مستقیم و تولید کالای عمومی را که در زمره فع‍الیت‌های دولت قرار می‌گیرد با مشکل روبه‌رو کند. نااطمینانی نرخ ارز و نرخ تورم که از مولفه‌های اقتصاد کلان است با ثبات اقتصاد کلان رابطه منفی دارد و با افزایش نااطمینانی در نرخ ارز و نرخ تورم توان اقتصادی کاهش می‌یابد، چون با افزایش نااطمینانی در فضای اقتصاد، دولت برای برگرداندن فضایی مطمئن به بازار و ایجاد ثبات اقتصادی متحمل هزینه‌هایی می‌شود که سبب افزایش نسبت هزینه‌های دولت به تولید ناخالص داخلی می‌شود.

دولت باید برای کاهش هزینه‌های غیرضروری از شکل‌گیری نوسانات و نااطمینانی درسطح بازار جلوگیری کند. از طرفی برای کاهش نوسانات و نااطمینانی در سطح اقتصاد کلان باید سیاست‌هایی را که سبب به‌وجود آمدن نااطمینانی در بازار می‌شوند کاهش دهد. همچنین یک راه دیگر برای کاهش هزینه‌ها و افزایش توان اقتصادی، افزایش رشد صنعتی شدن و حمایت واقعی از تولید است ولاغیر؛ بعد از آن خواهد بود که سرمایه‌گذاران خارجی از طریق پایش اقتصادی کشور داوطلب حضور برای سرمایه‌گذاری در کشور خواهند بود و البته پر واضح است که مواردی چون معرفی اقتصاد از دریچه فضای مجازی آن هم از طریق اپلیکیشن‌های مطمئن که تنها از طریق کشور خودمان ایجاد و رشد داشته‌اند و سایر راه‌های بازاریابی مدرن و استفاده از هشتگ‌ها در فضای مجازی می‌تواند به ساده‌سازی دستیابی به این معرفی کمک ویژه نماید.