ویژگی‌های افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند چیست؟

میترا فتحی

مربی بین‌المللی هوش هیجانی و اجتماعی

آدرس ایمیل : Info@mitraFathi.com

زمانی ما اعتماد به نفس سالم داریم که توانایی‌ها و نقاط ضعف خود را بدانیم و بپذیریم، مسوولیت رفتار‌های خود را بپذیریم و بدانیم که می‌توانیم کارهایی را انجام دهیم. اعتماد به نفس سالم یعنی اعتماد به «توانستن». توانستن انجام کاری، حل کردن مساله‌ای، ادامه زندگی، زندگی موفق داشتن، صحبت کردن در جمع، دیدن توانایی‌ها، قدرت درون و... اعتماد به نفس، باور و اعتمادی است که ما نسبت به داشته‌های درونی‌مان داریم. اعتماد به نفس به ما می‌گوید که « با وجود تمام موانع باز به راهم ادامه خواهم داد؛ زیرا به توانایی‌ام برای کسب خواسته‌هایم اعتماد دارم.»شناخت ویژگی‌های هر حالت ذهنی، روانی یا جسمی باعث می‌شود که ما برای تشخیص اینکه چقدر از آن ویژگی دور هستیم یا چقدر آن مساله درون ما وجود دارد، شاخص‌هایی داشته باشیم.

افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند مسوولیت رفتار و اشتباهات خود را می‌پذیرند. ضعف اعتماد به نفس در ما باعث می‌شود برای اینکه کوچک نشویم یا به‌عبارتی بهتر، تصور کوچک بودنی که در ذهن خود داریم برای دیگران آشکار نشود، اشتباهات خود را نپذیریم. از طرفی دیگر ضعف در اعتماد به نفس باعث می‌شود که حق اشتباه کردن را از خود بگیریم و هر گاه که اشتباهی از ما سر می‌زند خود را پنهان کنیم تا دیگران متوجه ما نشوند. افرادی که اعتماد به نفس دارند قاطعانه و محترمانه اشتباه خود را می‌پذیرند و بابت آن در صورت لزوم عذرخواهی نیز می‌کنند.

افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند هیچ‌وقت زیر بار حرف ناگفته یا کاری که انجام نداده‌اند نمی‌روند. چه چیزی باعث می‌شود ما وقتی که حرفی را نزده‌ایم یا کاری را انجام نداده‌ایم مسوولیت آن را بر عهده بگیریم؟ آیا این احتمال نمی‌رود که ممکن است یکی از ریشه‌های این واکنش ضعف در اعتماد به نفس برای دفاع از خود و احقاق حق باشد؟ گاهی ما احساس بی‌پناهی می‌کنیم و فکر می‌کنیم که قادر به دفاع از خود نیستیم؛ بنابراین بهترین واکنش برای ما «تسلیم» است. افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند فقط مسوولیت کارهایی را قبول می‌کنند که انجام داده‌اند.

افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند، برای موفقیت خود دیگران را تخریب نمی‌کنند. کسانی که برای رسیدن به موفقیت و ترفیع، راه حل آسیب رساندن به دیگران را پیش می‌گیرند، در حقیقت از نوعی ضعف و حقارت درونی رنج می‌برند. این افراد فکر می‌کنند که با وجود دیگران نمی‌توانند رشد کنند؛ بنابراین برای اینکه اعتماد به نفس کاذب و موفقیت کاذب برای خود ایجاد کنند، دست به تخریب دیگران می‌زنند. کسی که اعتماد به نفس سالم دارد می‌داند که در هر صورت می‌تواند به موفقیت برسد.

افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند به‌راحتی از تلاش خود دست بر نمی‌دارند. ضعف در اعتماد به نفس باعث می‌شود ما در مسیر رشد به کوچک‌ترین مانعی که بر می‌خوریم عقب‌نشینی کنیم، اما افرادی که اعتماد به نفس سالمی دارند می‌دانند که می‌توانند موانع را با درایت کنار بزنند و رشد کنند؛‌بنابراین این افراد همیشه بر راه‌حل‌ها تمرکز می‌کنند و نه بر مشکلات و موانع، و به همین خاطر است که آنها «می‌توانند!» ممکن است گاهی افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند دچار افکار منفی و شک درباره توانایی‌های خود شوند اما تفاوت آنها با دیگران در این است که هرگز عقب‌نشینی نمی‌کنند و به تلاش خود ادامه می‌دهند.

افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند انتخاب‌کننده هستند و نه منفعل. این افراد می‌دانند که می‌توانند انتخاب کنند و انتخاب می‌کنند آنها هیچ وقت منتظر نمی‌مانند که دیگران به جای آنها انتخاب کنند. این افراد می‌دانند که چه می‌خواهند و به‌دنبال آن می‌روند. آنها تصمیم‌گیرنده‌های خوبی هستند، دست به انتخاب می‌زنند و مسوولیت انتخاب خود را می‌پذیرند. در مقابل این افراد، کسانی که اعتماد به نفس ضعیفی دارند صبر می‌کنند تا دیگران برای‌شان مسائل را انتخاب کنند، زیرا نه می‌توانند انتخاب‌گر باشند و نه می‌توانند مسوولیت انتخاب خود را بر عهده بگیرند. همچنین برای افرادی که اعتماد به نفس ضعیفی دارند گرفتن حق انتخاب‌گری خود از دیگران بسیار سخت است و غالبا قربانی زور دیگران می‌شوند.

افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند به چیزهایی که به آنها ضرر می‌رساند «نه» می‌گویند. آنها بدون ترس و شک به خود احترام می‌گذارند و به مواردی که مانع رشد و پیشرفت سالم آنها می‌شود به‌راحتی «نه!» می‌گویند. کسانی که اعتماد به نفس ضعیفی دارند به خاطر ضعف درونی خود از نه گفتن می‌ترسند و نمی‌توانند پر قدرت بر ارزش‌ها و اهداف خود متمرکز باشند. افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند متمرکز بر اهدافشان هستند و تلاش می‌کنند به اهداف خود برسند. این افراد به جای پرداختن به حاشیه و اتلاف انرژی خود یا به جای ترسیدن و ساخت و پرداخت سناریو‌های منفی در ذهن، بر اهدافشان تمرکز می‌کنند و برای رسیدن به آن قدم برمی‌دارند. این افراد اجازه نمی‌دهند که چیزی آنها را از مسیر رسیدن به اهداف دور کند و با قدرت پیش می‌روند.

برای افزایش اعتماد به نفس خود:

هوش هیجانی و هوش اجتماعی خود را تقویت کنید.

از منفی‌ها دوری کنید و مثبت فکر کنید.

توانایی‌ها و نقاط ضعف خود را بشناسید.

باور‌های ناسالم درباره خود و زندگی را اصلاح کنید.

از انتقاد و سرزنش خود دست بردارید.

مقایسه کردن خود با دیگران را کنار بگذارید.

با صدای قاطع و رسا صحبت کنید.

بیشتر مطالعه کنید و اطلاعات جدید به‌دست آورید.

از تحقیر خود دست بردارید و مراقبت کردن از خود را یاد بگیرید.

ویژگی‌های افرادی که اعتماد به نفس سالم دارند چیست؟