پیگیری واحدهای بلاتکلیف باید در اولویت باشد

همسایگی با کشور عراق به عنوان اصلی‌ترین راه توسعه مبادله بازرگانی و همچنین بازارچه و مرز بین‌المللی مهران، وجود همگونی فرهنگی مذهبی قوی بین مردم استان ایلام و کشور عراق به خصوص استان‌های هم مرز، وجود منابع غنی معدنی، نفت و گاز، کانی‌های غیر فلزی و جاذبه‌های تاریخی، توریستی و گردشگری از نقاط قوتی است که استان ایلام می‌تواند از آن برای رسیدن به رونق اقتصادی استفاده کند. با این همه این استان محرومیت‌های زیادی را شاهد است که هنوز نتوانسته به جایگاه مناسبی در اقتصاد کشور برسد.۸ سال جنگ تحمیلی و بعد از آن دوران بازسازی، ایلام را از داشتن واحدهای صنعتی محروم ساخته است. با این همه بخش خصوصی استان ایلام در نظر دارد از فرصت‌ها و امکانات موجود برای ایجاد رونق دوباره اقتصادی استفاده کند. صحبت‌های رییس اتاق ایلام در خصوص ظرفیت‌های استان ایلام و حضور بخش خصوصی را در ادامه می‌خوانید.

آقای فروتن حضور بخش‌خصوصی را در استان ایلام چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بخش خصوصی استان ایلام خوشبختانه به سبب تعامل مثبت و دو سویه با فعالان اقتصادی و همچنین مسوولان استانی توانسته است که تعادل مثبتی را بین مسوولان دولتی و فعالان اقتصادی ایجاد کند. بخش خصوصی در حقیقت در کنار دولتمردان بوده و حضور درعرصه‌های مختلف نشان می‌دهد که تعامل دو سویه توانسته است تاثیر مثبتی را به همراه داشته باشد. نگاه مسوولان دولتی استان ایلام به حمایت از بخش خصوصی معطوف است و همین عامل باعث ایجاد رغبت و انگیزه در بخش خصوصی برای حضور همه جانبه در امور شده است.

وضعیت پروژه‌های نیمه‌تمام و مشارکت بخش‌خصوصی در بخش عمرانی و این پروژه‌ها چگونه است؟

بخشی از طرح‌های نیمه تمام مربوط به سال‌های گذشته است که برای تامین اعتبار آنها لازم بوده که دولت سرمایه‌گذاری کند، چرا که بیشتر طرح‌های نیمه تمام در استان ایلام جنبه زیرساختی دارد و دولت‌ها همواره تلاش کرده‌اند که در بخش زیرساخت‌ها سرمایه گذاری لازم داشته باشند. اما در عین حال بخش خصوصی استان ایلام همواره آمادگی خود را برای تسریع در تکمیل طرح‌های نیمه تمام اعلام کرده و هرجا لازم بوده پای کار آمده و مصمم به دنبال توسعه همه جانبه استان ایلام است.

در خصوص برنامه‌های اتاق ایلام در راستای تحقق شعار اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل توضیح دهید؟

ما معتقدیم که تحقق شعار اقتصاد مقاومتی ، اقدام و عمل پشتوانه مناسبی برای پیشبرد برنامه‌های اقتصادی کشور است و می‌تواند گره گشا باشد و باید در این مسیر حرکت کنیم. همه اعم از مسوولان دولتی و بخش خصوصی باید برای تحقق اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل برنامه ریزی کرده و متناسب با وضعیت کنونی کار کارشناسی و متناسب با واقعیت‌های اقتصاد را در دستور کار قرار دهند تا بتوان با همدلی و همکاری مناسب به توسعه اقتصاد دست یافت. یکی از مهم ترین فاکتورهای اقتصاد مقاومتی، حمایت همه جانبه و واقعی از تولید داخلی است، چرا که تقویت تولید داخلی می‌تواند در اشتغال، صادرات، ارزآوری و توسعه همه جانبه اقتصاد تاثیرگذار باشد و پشتوانه مناسبی برای رونق فضای کسب و کار است. همه اعم از مسوولان دولتی و بخش خصوصی باید برای تحقق اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل برنامه ریزی کرده و متناسب با وضعیت کنونی کار کارشناسی و متناسب با واقعیت‌های اقتصاد را در دستور کار قرار دهند تا بتوان با همدلی و همکاری مناسب به توسعه اقتصاد دست یافت.

یکی از مهم‌ترین برنامه‌های اتاق بازرگانی ایلام پیگیری وضعیت واحدهای تولیدی در سال اقتصاد مقاومتی است که از طریق وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط مشکل واحدهای تولیدی حل و فصل شود. برخی از واحدهای تولیدی با مشکلات زیادی مواجه هستند که از سال‌های گذشته تاکنون مشکلات آنها بلاتکلیف مانده است، بنابراین یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد مقاومتی حمایت از تولید است که می‌توان با برنامه‌ریزی مدون و براساس واقعیت‌های موجود، در راستای توانمندسازی فعالان اقتصادی حرکت کرد. افزون براین، اتاق بازرگانی همواره در نشست‌های شورای گفت‌‌وگوی دولت و بخش خصوصی به عنوان دبیر این شورا توانسته است که در جلسات مختلف صدای بخش خصوصی را به گوش مسوولان برساند و متناسب با درخواست‌های آنان در مسیر رشد اقتصادی حرکت کند که خوشبختانه نگاه دولتمردان استان به حمایت از بخش خصوصی متمرکز است که نویددهنده حرکتی پویا برای رسیدن به اقتصادی شکوفا است.

اتاق ایلام در سال 95 برای عبور از شرایط رکودی چه پیشنهادی دارد؟

خروج از رکود در گرو حمایت واقعی از تولید داخلی است، بدون تردید نقش بانک‌ها در به گردش درآوردن چرخه‌های اقتصادی بسیار مهم و حائز اهمیت است. اگر می‌خواهیم از رکود خارج شویم باید همه به ویژه بانک‌ها به حمایت از بخش خصوصی بپردازند. بخش زیادی از فعالان بخش خصوصی امروزه به سبب شرایط نامناسب اقتصادی و نداشتن سرمایه در گردش، بدهی‌های کلانی به سیستم‌های بانکی دارند و همین عامل باعث شده که انگیزه لازم برای فعالیت و کار از آنها سلب شود، در حالی‌که اگر بانک‌های عامل انعطاف بیشتری ازخود نشان دهند می‌توان با تامین به موقع سرمایه در گردش صاحبان تولید و افزایش زمان بازپرداخت بدهی‌های بانکی، راه جدیدی را فراروی فعالان اقتصاد گشود. به نظرم باید برخی از قوانین دست و پا گیر تولید برای خروج از رکود حذف شده و با اصلاح قوانین در این بخش خون تازه‌ای به رگ‌های تولید تزریق شود، چرا که حیات تولید به سرمایه، نیروی کار ماهر و فناوری‌های روز وابسته است و باید برای توسعه بخش خصوصی همه پای کار بیایند. نمی‌توان بدون سرمایه و استفاده از فناوری‌های روز و نیروی کار ماهر در بخش اقتصادی از رکود خارج شد، چراکه خروج از رکود بخشنامه‌ای نیست. بلکه نیازمند سازو کارهای لازم و حمایت واقعی از بخش تولید است.

موقعیت ایلام و هم‌مرزی با عراق چه فرصت‌هایی را در اختیار این استان قرار می‌دهد و آیا از آنها به خوبی استفاده شده است؟

داشتن ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق در گذشته‌های نه چندان دور همواره تهدیدی جدی برای منطقه به شمار می‌رفت این درحالی است که بدنبال سرنگونی رژیم بعثی صدام این همجواری به فرصتی مطلوب برای اقتصاد منطقه تبدیل شده است. در حال حاضر به دنبال گشایش مرز بین‌المللی مهران دریچه ای مطلوب برای رونق اقتصادی منطقه فراهم شده که با برنامه‌ریزی لازم این مرز به نقطه امید رهایی استان ایلام از سیکل محرومیت تبدیل شده است. سابقه دیرینه حرفه بازرگانی و مبادلات مرزی در استان ایلام و همچنین قرار گرفتن استان در مسیر محور ترانزیت به کشور عراق و عتبات عالیات زمینه رشد فرهنگی و اجتماعی لازم را برای توسعه بخش بازرگانی خارجی فراهم آورده است. استان ایلام به لحاظ شرایط جغرافیایی و امنیتی بسیار حساس و دارای موقعیت ویژه‌ای می‌باشد. این استان دارای قابلیت‌های گسترده و زمینه‌های بسیار مناسب در بخش‌های آب، کشاورزی، معدن و توریستی می‌باشد. مرز بین‌المللی مهران به عنوان مهمترین مرز به عتبات عالیات موقعیت تازه‌ای را پیش روی بخش تجارت و بازرگانی استان نهاده و دورنمای استان را نه تنها به کشور عراق بلکه به کشورهای اروپایی نیز کشانده است. در حقیقت رابطه مفقوده مبادله بازرگانی که با کشورهای همسایه به وجود نیامده بود در صورت تثبیت موقعیت تجاری ایران در عراق می‌تواند با این کشور ایجاد شود.

دسترسی به بازار پرجمعیت استان‌های مجاور و کشور عراق از فرصت‌هایی است که دراختیار استان ایلام است. در همین حال برخورداری از منابع طبیعی، تاریخی و انسانی که به ترغیب گردشگران کمک می‌کند در کنار وجود ذخایر زیر زمینی (معدنی ، نفت و گاز و...) و داشتن مزیت نسبی در سطح کشور به روند رشد اقتصادی و شتاب در توسعه استان منجر می‌شود.همسایگی با کشور عراق بعنوان یک فرصت و از بهترین راه‌های حمل و نقل مسافر و مبادله کالا و معبری مطمئن برای گسترش صادرات غیر نفتی به کشور عراق و سایر کشورهای منطقه است.خوشبختانه امروزه حجم صادرات کالا از مرز بین المللی مهران به کشور عراق در سال از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار فراتر رفته و این نشانگر اهمیت پویایی اقتصاد منطقه است.

در حال حاضر تمرکز تولید، صادرات و واردات استان ایلام در چه صنایعی است؟

استان ایلام در بخش‌های نفت و گاز ، کشاورزی، گردشگری، صنعت و معدن و هم مرز بودن با کشور عراق دارای ظرفیت‌های مناسبی بوده که بیشتر کانون توجه بر محور بخش‌های کشاورزی، نفت و گاز و بخش معدنی و صادرات به کشور عراق متمرکز شده است.استان ایلام در بخش دامداری و طیور نیز دارای شرایط مناسبی است به نحوی که تولید مازاد بخش طیور این منطقه به دیگر استان‌های همجوار و حتی کشور عراق نیز صادر می‌شود. استان ایلام دارای مکان‌های زیبای طبیعی و گردشگری بوده که تمرکز بر روی این محور می‌تواند به رونق صنعت گردشگری منجر شود.

ظرفیت و پتانسیل جذب سرمایه‌های خارجی استان ایلام در چه بخش‌هایی است؟ پتانسیل‌های استان ایلام در چه بخش‌های تولیدی و صنعتی مغفول مانده است؟

با وجود حدود ۱۱ درصد ذخایر مستقل گاز کشور در استان ایلام و همچنین بیش از ۱۵/۳ درصد ذخایر نفت خشکی ایران در استان، شرایط مساعدی برای توسعه صنایع پایین دستی نفت و گاز در استان ایلام فراهم می‌باشد. همچنین به دلیل برخورداری از ذخایر نفت و گاز و نزدیکی به خط لوله اتیلن غرب و داشتن پالایشگاه عظیم گازی بستر مناسبی برای توسعه صنعت پتروشیمی و صنایع پایین دستی پتروشیمی در استان وجود دارد. از سوی دیگر زمینه لازم برای سرمایه‌گذاری در زمینه انبارها، سردخانه‌ها در جهت ظرفیت‌سازی و ذخیره‌سازی کالا به ویژه در مناطق مرزی مهران و دهلران فراهم است. در همین حال فراوانی نسبی آب و امکان مهار آن و وجود دشت‌های بزرگ و مستعد برای گسترش فعالیت‌های کشاورزی در استان که حجم سالیانه آب‌های جاری ۴۵۰۰ میلیون متر مکعب می باشد و تاکنون میزان برداشت سالیانه از آن ۸۹۸ میلیون متر مکعب است که با سرمایه گذاری در این بخش هم می توان به تولید برق کشور کمک کرد و هم جهت آبیاری اراضی کشاورزی از آن استفاده کرد.

استان ایلام با دارا بودن هفت شهرک صنعتی دارای ظرفیت برجسته ای برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. اکنون حدود ۴۰۰ واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی استان ایلام فعال است. در کنار صنایع، غنی بودن مواد معدنی ظرفیت برجسته اقتصادی در این استان است. ۴۰ معدن در بخش‌های مختلف آلوویم آهکی، گچ، مارون، شن و ماسه و بیتومین در استان ایلام فعال است. بخشی از این مواد در داخل استان فرآوری شده و به استان‌های همجوار و کشور عراق صادر می‌شود که می‌توان با سرمایه‌گذاری در این بخش شاهد تحولی عظیم در اقتصاد کشور بود. بهبود وضعیت عمران، آبادانی و اقتصاد پایدار استان نیازمند تزریق اعتبارها و سرمایه‌گذاری‌های جدید به ویژه بخش‌خصوصی است.

آیا با آغاز برجام رفت و آمد هیات‌های تجاری به ایلام افزایش یافته است؟

در سال جاری سفیر اتریش به منظور آشنایی با ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری ایلام در حوزه‌های منابع نفت و گاز، کشاورزی و گردشگری از این استان بازدید کرد. همچنین هیات بازرگانی و اقتصادی عراق که شامل فعالان اقتصادی و روسای اتاق‌های بازرگانی استان‌های مرزی عراق بوده‌اند، ضمن دیدار با تولیدکنندگان و بازرگانان ایلام از شهرک صنعتی این استان بازدید کردند. همچنین در سال ۹۴ یک هیات تجاری متشکل از ۲۰ نفر از استان‌های مختلف عراق در زمینه‌های انواع فعالیت‌های اقتصادی به اتاق بازرگانی ایلام دعوت شدند که در جریان سفر سه روزه این هیات تفاهم‌نامه همکاری سه جانبه بین اتاق‌های بازرگانی ایلام با بابل و دیوانیه عراق امضا شد. افزایش مراوده‌های اقتصادی بین ایلام با طرف‌های عراقی و همچنین سهولت در تردد تجار این استان‌ها و ایجاد دفاتر نمایندگی بین این اتاق‌های بازرگانی از جمله مفاد این تفاهم‌نامه بود. همچنین دو هیات نیز متشکل از مسوولان و تجار استان ایلام به استان واسط عراق عزیمت کردند که در جریان این سفرها موضوع گسترش روابط اقتصادی بین این استان و واسط عراق در دستور کار قرار گرفت.

زیرساخت‌های استان برای کدام صنایع و بخش‌ها فراهم است؟ چه کمبودها و چه چالش‌هایی برای بخش‌خصوصی وجود دارد؟

زیرساخت‌های استان ایلام در شرایط کنونی برای توسعه صنایع گاز ، نفت و پتروشیمی‌فراهم است، چراکه این منطقه از بهترین مناطق کشور در این بخش به شمار می‌رود البته به شرط اینکه دولت بهره‌برداری و استحصال نفت و گاز این منطقه را در اولویت کاری این حوزه قرار دهد. داشتن منابع نفتی مشترک با کشور همسایه می‌طلبد که دولت سرمایه‌گذاری بیشتری را به منظور استفاده بهینه از ظرفیت‌های نفتی استان ایلام انجام دهد تا بتوان از هدر رفتن منابع نفتی جلوگیری کرد.

چه برنامه‌هایی برای توسعه بخش گردشگری استان ایلام در نظر گرفته‌اید؟

ایلام یادگاری به جای مانده از سرزمین کهن بوده که نامش با تاریخ گره خورده و از زیبایی‌های طبیعی خاصی برخوردار است که به عنوان عروس زاگرس در دل دامنه‌های کوهستانی گل آرایی می‌کند و این استان به عنوان استان چهار فصل دارای جاذبه‌های منحصر به فردی است. استانی کوچک با تنوعی زیست محیطی که انواع پوشش گیاهی را در خود جای داده است،‌ آنجا که می‌توان کوه‌های سربه فلک کشیده زاگرس که هنوز برف بر قله‌هایش چشم نوازی می‌کند را تا کویر و رودخانه و سبزی جنگل‌ها را در فاصله زمانی کوتاه نظاره کرد. آب‌های جاری، طبیعت بکر و چهار فصل سال را می‌توان با هم در یک فاصله کوچک دید و چشم‌ها را به میهمانی زیبایی‌ها فرا خواند. تنوع جغرافیایی با پوشش گیاهی و منحصر بفرد استان ایلام این روزها هر گردشگری را به حیرت وا می‌دارد. این استان در کنار جاذبه‌های تفریحی، طبیعی و گردشگری، همچنین دارای تنوع در صنایع دستی بوده به نحوی که فرش دستباف ایلام دارای شهرتی جهانی است. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایلام با تشکیل کمیسیون تخصصی گردشگری کوشیده است که فرصت‌های مطلوبی را برای معرفی جاذبه‌های گردشگری منطقه و همچنین استفاده بهینه از ظرفیت‌های این بخش فراهم کند. کمیسیون تخصصی گردشگری با بکارگیری کارشناسان و علاقه‌مندان به حوزه گردشگری چند سالی است که در این اتاق فعالیت خود را آغاز کرده و گام‌های مهمی‌ را با همکاری مدیران و کارشناسان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برداشته است. معرفی جاذبه‌های گردشگری، پیگیری جذب سرمایه گذار در حوزه گردشگری، همکاری مشترک با مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به منظور فعالیت در راستای توسعه گردشگری از جمله برنامه‌هایی بوده که دنبال شده و در دست اقدام است.