واکنش عربستان پس از فاجعه منا چگونه بود؟
به دنبال یک دستاویز مناسب
از روز پنج‌شنبه که منا، شاهد مرگ دلخراش حاجیان بود، ناظران سیاسی می‌گویند مقامات سعودی در صدد توجیه این حادثه هستند و مانند بسیاری از مدیران کشورهای در حال توسعه می‌کوشند از خود سلب مسوولیت کنند.
سخنگوی وزارت کشور عربستان، گرمای هوا و خستگی حجاح را عامل این بروز فاجعه دانسته و مدعی شده است که حرکت بعضی از حجاج در مسیر معکوس و برخورد دو گروه از حجاج در یک تقاطع علت ازدحام جمعیت و بروز فاجعه در صحرای منا بود.
برخی می‌گویند این سخنان چیزی جز فرار از مسوولیت و توجیه فاجعه نیست، زیرا هوای عربستان همیشه گرم است و حتی ماه‌ها و فصل‌هایی گرم‌تر از این هم در این کشور وجود دارد.
سخنگوی وزارت کشور عربستان، گرمای هوا و خستگی حجاح را عامل این بروز فاجعه دانسته و مدعی شده است که حرکت بعضی از حجاج در مسیر معکوس و برخورد دو گروه از حجاج در یک تقاطع علت ازدحام جمعیت و بروز فاجعه در صحرای منا بود.
برخی می‌گویند این سخنان چیزی جز فرار از مسوولیت و توجیه فاجعه نیست، زیرا هوای عربستان همیشه گرم است و حتی ماه‌ها و فصل‌هایی گرم‌تر از این هم در این کشور وجود دارد.
از روز پنج‌شنبه که منا، شاهد مرگ دلخراش حاجیان بود، ناظران سیاسی می‌گویند مقامات سعودی در صدد توجیه این حادثه هستند و مانند بسیاری از مدیران کشورهای در حال توسعه می‌کوشند از خود سلب مسوولیت کنند.
سخنگوی وزارت کشور عربستان، گرمای هوا و خستگی حجاح را عامل این بروز فاجعه دانسته و مدعی شده است که حرکت بعضی از حجاج در مسیر معکوس و برخورد دو گروه از حجاج در یک تقاطع علت ازدحام جمعیت و بروز فاجعه در صحرای منا بود.
برخی می‌گویند این سخنان چیزی جز فرار از مسوولیت و توجیه فاجعه نیست، زیرا هوای عربستان همیشه گرم است و حتی ماه‌ها و فصل‌هایی گرم‌تر از این هم در این کشور وجود دارد. از سویی توجیه اینکه حجاج سالخورده هستند و نتوانسته‌اند خود را از مهلکه نجات دهند، نمی‌تواند نظر کارشناسان را تامین کند. زیرا همواره در این مراسم حجاج سالخورده هم وجود داشته‌اند، کما اینکه در میان کشته‌شدگان، تعداد زیادی جوان نیز دیده می‌شود.
همچنین به گفته این ناظران حرکت در مسیر معکوس هم نمی‌تواند دستاویز مناسبی باشد، زیرا به گفته شاهدان عینی حادثه در ابتدای روز رخ داده و همه در حال حرکت به یک سمت بوده‌اند. گفته می‌شود احتمالا حرکت معکوس در حین فاجعه رخ داده است و آن هم به‌خاطر فرار از مهلکه مرگبار بوده است. برخی می‌گویند مسوولیت حرکت حجاج با ماموران سعودی بوده است، چنانچه اگر ادعای این مقامات درست باشد و برخی از حجاج مسیر بر عکس می‌رفته‌اند، این ماموران باید واکنش مناسب نشان می‌داده و آنها را به مسیر اصلی باز می‌گرداندند.
رسم بر این است که تمام حرکت‌ها و مسیرها به‌ویژه در منا که بزرگ ترین تجمع حجاج در آن صورت می‌گیرد، تحت دستور، هماهنگی و کنترل مسوولان امنیتی سعودی‌ها است و هر کاروانی نمی‌تواند در هر مسیر و در هر ساعتی که خواست حرکت کند بلکه تمام مسیرها کاملا مشخص و زمان‌بندی شده است، در غیر این صورت، مکه هر ساله باید با کشته شدن هزاران نفر از حجاج به دلیل ازدحام جمعیت روبه‌رو می‌شد. گفته می‌شود عربستان برای کنترل رمی جمرات، از سیستم‌های کنترل جمعیت که با دوربین‌ها و تجهیزات بسیار پیشرفته کامپیوتری است استفاده می‌کند.
همچنین استفاده آنها از تصاویر هوایی آنلاین این امکان را به مسوولان برگزاری مراسم رمی جمرات می‌دهد که بتوانند ازدحام جمعیت را کنترل کنند پیش‌تر مسوولان عربستانی چنانچه در نقطه‌ای ازدحام نامتعارف می‌دیدند، با گشودن راه‌های خروج یا جلوگیری از ورود کاروان‌های جدید به آن مسیر و هدایت افراد به مسیرهای دیگر، ترافیک انسانی را کنترل می‌کردند اما این بار به گفته شاهدان عینی مسیرها همگی مسدود بوده است. این در حالی است که این بار نیروهای امنیتی سعودی، در اقدامی بسیار تامل برانگیز، مسیر پیش‌بینی شده حجاج در خیابان ۲۰۴ را که عمده زائران تردد‌کننده در آن را ایرانی‌ها، هندی‌ها، آفریقایی‌ها و پاکستانی‌ها تشکیل می‌دادند بستند و صدها هزار نفر را در یک معبر محدود، تحت فشار و تنش گذاشتند.
ناظران و کارشناسان می‌گویند سعودی‌ها در حالی مسیر را مسدود کردند و «راه باز» را به یک «تنور داغ و کشنده» تبدیل کردند که می‌دانستند عواقب این کار چیزی جز مرگ دلخراش حاجیان نیست؛ اما این کار را انجام دادند.
در اینجا برخی پای مسائل سیاسی را به میان آورده‌اند. عده‌ای می‌گویند فاجعه به ماجرای انتقال قدرت در عربستان بعد از درگذشت ملک عبدالله مربوط می‌شود.
همزمان با بیماری ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان، جنگ قدرت در میان شاهزادگان پرشمار سعودی برای دوران جدید شدت گرفته است. با درگذشت وی، ملک سلمان پادشاه شد و بسیاری از چهره‌های متنفذ که در لایه‌های مختلف سیاسی و امنیتی عربستان قدرت دارند را کنار گذاشت و نزدیکانش را به سمت‌های مهم گمارد. این تغییرات نارضایتی‌های بسیار شدیدی را در سطوح مختلف قدرت در عربستان ایجاد کرد به‌طوری که برکنار شدگان از «نوک هرم قدرت» که همچنان در «بدنه» نفوذ دارند، در صدد ایجاد نارضایتی و اثبات بی‌کفایتی مسوولان جدیدی که جایگزین شان شده‌اند، هستند.
از این رو، بسیاری از تحلیلگران مسائل داخلی عربستان، این گمانه را بسیار جدی مطرح کرده‌اند که حجاج در منا، قربانی جنگ قدرت در عربستان شده‌اند.
حج مهم‌ترین رویداد سالانه عربستان است و ملک سلمان و تیمش برای نخستین بار عهده‌دار این مراسم بودند و با رخ دادن این ماجرا، حالا فرصت برای جنگ در بین دو گروه مختلف فراهم شده است. حتی برخی درباره سقوط جرثقیل نیز شک و تردیدهایی را مطرح می‌کنند، از جمله اینکه در روز حادثه، تجهیزات حفظ تعادل جرثقیل را باز کرده بودند یا جرثقیل در مسیری نامربوط با مسیر وزش باد سقوط کرده بود.
عده‌ای اعتقاد دارند مامورانی که دست به انسداد مسیرها زده‌اند با هماهنگی این کار را ترتیب و احتمالا با دستور آمرانی تن به این کار داده‌اند.
نکته قابل توجهی که مطرح می‌شود این است که قبل از انسداد مسیر، در حرکت قطارهای منتهی به منا - که همیشه منظم هستند - تاخیرهای چند ساعته ایجاد شده بود و به گفته شاهدان عینی، بعضا بعد از پر شدن قطارها، درهای آنها که مملو از حاجیان بود، بسته می‌شد و حرکتی صورت نمی‌گرفت به حدی که برخی از حجاج گرفتار شده در قطار، از هوش می‌رفتند.البته در این میان برخی موضوعات دیگری هم مطرح کرده‌اند از جمله اینکه امداد رسانی به مصدومان، به طرز عجیبی، کند و آهسته صورت گرفت به‌طوری که شاهدان عینی گزارش کرده‌اند به علت تاخیر در رسیدن نیروهای امدادی، بسیاری از مصدومان که در ساعات اولیه زنده بودند، جان خود را از دست دادند.
یک شاهد عینی که در خیابان ۲۰۴ حضور داشت می‌گوید: حادثه در ساعت ۸:۴۵ دقیقه صبح رخ داد و نیروهای امدادی تازه در ساعت ۱۶ در حال بررسی نبض افراد بودند که ببینند زنده‌اند یا نه!
در این راستا گفته‌اند نیروهای امنیتی سعودی، از ورود امدادگران سایر کشورها که معمولا در کاروان‌ها حضور دارند نیز جلوگیری به عمل آورده‌اند و تنها بخش اندکی از امدادگران غیرسعودی که در محل حضور داشتند، از جمله برخی امدادگران و پزشکان ایرانی که در محل حادثه حضور داشتند، توانستند به مصدومان کمک کنند.
سخنگوی وزارت کشور عربستان، گرمای هوا و خستگی حجاح را عامل این بروز فاجعه دانسته و مدعی شده است که حرکت بعضی از حجاج در مسیر معکوس و برخورد دو گروه از حجاج در یک تقاطع علت ازدحام جمعیت و بروز فاجعه در صحرای منا بود.
برخی می‌گویند این سخنان چیزی جز فرار از مسوولیت و توجیه فاجعه نیست، زیرا هوای عربستان همیشه گرم است و حتی ماه‌ها و فصل‌هایی گرم‌تر از این هم در این کشور وجود دارد. از سویی توجیه اینکه حجاج سالخورده هستند و نتوانسته‌اند خود را از مهلکه نجات دهند، نمی‌تواند نظر کارشناسان را تامین کند. زیرا همواره در این مراسم حجاج سالخورده هم وجود داشته‌اند، کما اینکه در میان کشته‌شدگان، تعداد زیادی جوان نیز دیده می‌شود.
همچنین به گفته این ناظران حرکت در مسیر معکوس هم نمی‌تواند دستاویز مناسبی باشد، زیرا به گفته شاهدان عینی حادثه در ابتدای روز رخ داده و همه در حال حرکت به یک سمت بوده‌اند. گفته می‌شود احتمالا حرکت معکوس در حین فاجعه رخ داده است و آن هم به‌خاطر فرار از مهلکه مرگبار بوده است. برخی می‌گویند مسوولیت حرکت حجاج با ماموران سعودی بوده است، چنانچه اگر ادعای این مقامات درست باشد و برخی از حجاج مسیر بر عکس می‌رفته‌اند، این ماموران باید واکنش مناسب نشان می‌داده و آنها را به مسیر اصلی باز می‌گرداندند.
رسم بر این است که تمام حرکت‌ها و مسیرها به‌ویژه در منا که بزرگ ترین تجمع حجاج در آن صورت می‌گیرد، تحت دستور، هماهنگی و کنترل مسوولان امنیتی سعودی‌ها است و هر کاروانی نمی‌تواند در هر مسیر و در هر ساعتی که خواست حرکت کند بلکه تمام مسیرها کاملا مشخص و زمان‌بندی شده است، در غیر این صورت، مکه هر ساله باید با کشته شدن هزاران نفر از حجاج به دلیل ازدحام جمعیت روبه‌رو می‌شد. گفته می‌شود عربستان برای کنترل رمی جمرات، از سیستم‌های کنترل جمعیت که با دوربین‌ها و تجهیزات بسیار پیشرفته کامپیوتری است استفاده می‌کند.
همچنین استفاده آنها از تصاویر هوایی آنلاین این امکان را به مسوولان برگزاری مراسم رمی جمرات می‌دهد که بتوانند ازدحام جمعیت را کنترل کنند پیش‌تر مسوولان عربستانی چنانچه در نقطه‌ای ازدحام نامتعارف می‌دیدند، با گشودن راه‌های خروج یا جلوگیری از ورود کاروان‌های جدید به آن مسیر و هدایت افراد به مسیرهای دیگر، ترافیک انسانی را کنترل می‌کردند اما این بار به گفته شاهدان عینی مسیرها همگی مسدود بوده است. این در حالی است که این بار نیروهای امنیتی سعودی، در اقدامی بسیار تامل برانگیز، مسیر پیش‌بینی شده حجاج در خیابان ۲۰۴ را که عمده زائران تردد‌کننده در آن را ایرانی‌ها، هندی‌ها، آفریقایی‌ها و پاکستانی‌ها تشکیل می‌دادند بستند و صدها هزار نفر را در یک معبر محدود، تحت فشار و تنش گذاشتند.
ناظران و کارشناسان می‌گویند سعودی‌ها در حالی مسیر را مسدود کردند و «راه باز» را به یک «تنور داغ و کشنده» تبدیل کردند که می‌دانستند عواقب این کار چیزی جز مرگ دلخراش حاجیان نیست؛ اما این کار را انجام دادند.
در اینجا برخی پای مسائل سیاسی را به میان آورده‌اند. عده‌ای می‌گویند فاجعه به ماجرای انتقال قدرت در عربستان بعد از درگذشت ملک عبدالله مربوط می‌شود.
همزمان با بیماری ملک عبدالله، پادشاه پیشین عربستان، جنگ قدرت در میان شاهزادگان پرشمار سعودی برای دوران جدید شدت گرفته است. با درگذشت وی، ملک سلمان پادشاه شد و بسیاری از چهره‌های متنفذ که در لایه‌های مختلف سیاسی و امنیتی عربستان قدرت دارند را کنار گذاشت و نزدیکانش را به سمت‌های مهم گمارد. این تغییرات نارضایتی‌های بسیار شدیدی را در سطوح مختلف قدرت در عربستان ایجاد کرد به‌طوری که برکنار شدگان از «نوک هرم قدرت» که همچنان در «بدنه» نفوذ دارند، در صدد ایجاد نارضایتی و اثبات بی‌کفایتی مسوولان جدیدی که جایگزین شان شده‌اند، هستند.
از این رو، بسیاری از تحلیلگران مسائل داخلی عربستان، این گمانه را بسیار جدی مطرح کرده‌اند که حجاج در منا، قربانی جنگ قدرت در عربستان شده‌اند.
حج مهم‌ترین رویداد سالانه عربستان است و ملک سلمان و تیمش برای نخستین بار عهده‌دار این مراسم بودند و با رخ دادن این ماجرا، حالا فرصت برای جنگ در بین دو گروه مختلف فراهم شده است. حتی برخی درباره سقوط جرثقیل نیز شک و تردیدهایی را مطرح می‌کنند، از جمله اینکه در روز حادثه، تجهیزات حفظ تعادل جرثقیل را باز کرده بودند یا جرثقیل در مسیری نامربوط با مسیر وزش باد سقوط کرده بود.
عده‌ای اعتقاد دارند مامورانی که دست به انسداد مسیرها زده‌اند با هماهنگی این کار را ترتیب و احتمالا با دستور آمرانی تن به این کار داده‌اند.
نکته قابل توجهی که مطرح می‌شود این است که قبل از انسداد مسیر، در حرکت قطارهای منتهی به منا - که همیشه منظم هستند - تاخیرهای چند ساعته ایجاد شده بود و به گفته شاهدان عینی، بعضا بعد از پر شدن قطارها، درهای آنها که مملو از حاجیان بود، بسته می‌شد و حرکتی صورت نمی‌گرفت به حدی که برخی از حجاج گرفتار شده در قطار، از هوش می‌رفتند.البته در این میان برخی موضوعات دیگری هم مطرح کرده‌اند از جمله اینکه امداد رسانی به مصدومان، به طرز عجیبی، کند و آهسته صورت گرفت به‌طوری که شاهدان عینی گزارش کرده‌اند به علت تاخیر در رسیدن نیروهای امدادی، بسیاری از مصدومان که در ساعات اولیه زنده بودند، جان خود را از دست دادند.
یک شاهد عینی که در خیابان ۲۰۴ حضور داشت می‌گوید: حادثه در ساعت ۸:۴۵ دقیقه صبح رخ داد و نیروهای امدادی تازه در ساعت ۱۶ در حال بررسی نبض افراد بودند که ببینند زنده‌اند یا نه!
در این راستا گفته‌اند نیروهای امنیتی سعودی، از ورود امدادگران سایر کشورها که معمولا در کاروان‌ها حضور دارند نیز جلوگیری به عمل آورده‌اند و تنها بخش اندکی از امدادگران غیرسعودی که در محل حضور داشتند، از جمله برخی امدادگران و پزشکان ایرانی که در محل حادثه حضور داشتند، توانستند به مصدومان کمک کنند.
ارسال نظر