ممنوعیت ورود خودرو از آمریکا

اگر چه سال گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت در اجرای دستور رهبر معظم انقلاب، ثبت‌ سفارش خودرو با برندهای آمریکایی را ممنوع اعلام کرد، اما تا هفته پیش خودروهایی از برندهای ژاپنی، کره‌ای وحتی اروپایی که در آمریکا تولید می‌شدند ثبت سفارش شده و به کشور ورود پیدا می‌کردند.

در این زمینه برخی از واردکنندگان اظهار می‌کنند که بر اساس قوانین ذکر مبدأ تولید یک کالا برای ثبت سفارش موردنیاز است و از آنجایی که کارخانه‌های مادر این مورد اخیر هیچ‌کدام آمریکایی نبوده‌اند احتمالا در سیستم هیچ اشکالی برای ثبت سفارش وجود نداشته و به‌راحتی روال اداری و قانونی انجام شده است. حال در شرایطی برخی اخبار از ورود نزدیک به ۴۰۰ دستگاه خودروی تولید شده در ایالات متحده آمریکا خبر می‌دهند که حالا وزارت صنعت ورود این خودروها را نیز ممنوع اعلام کرده است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود که برندهایی چون بی‌ام‌و، تویوتا، هوندا و ولوو که محصولات خاص خود را در آمریکا تولید می‌کنند دیگر امکان ورود به بازار خودروی کشورمان را نداشته باشند.

از جمله خودروی کمری، شاسی بلندهای بی ام و و همچنین اکثر خودروهای مربوط به هوندا که به‌طور غیرمستقیم از ایالات متحده آمریکا به کشور ورود پیدا می‌کنند و حال دیگر امکان ثبت سفارش برای خودروهای مذکور وجود ندارد. در این زمینه بسیاری از کارشناسان تاکید می‌کنند که با توجه به مقررات اخیر وزارت صنعت پیش‌بینی می‌شود که حجم واردات خودرو کاهش یابد چرا که به‌عنوان مثال هم اکنون هوندا بیشترین واردات را به بازار خودروی کشور دارد که در صورت عدم ثبت سفارش از مبدا آمریکا می‌تواند بر میزان حجم واردات خودرو به کشور موثر باشد. حال این سوال مطرح است که چرا نمایندگی‌ها از کشورهای صاحب برند اقدام به واردات خودرو نمی‌کنند. در این زمینه یک فعال بازار خودروهای خارجی عنوان می‌کند با توجه به این‌که بسیاری از شرکت‌های خودروساز در سراسر جهان شعب مختلفی دارند، روند فروش و ارسال محصولات یک برند از کشورهای ثالث کاملا طبیعی است.وی ادامه می‌دهد:به‌عنوان مثال اگر امروز به بازار خودروهای وارداتی ایران توجه کنیم همه خودروهای موجود از یک مبدأ تولید به ایران نیامده‌اند بلکه ممکن است مثل خودروی تویوتا که کارخانه مادر آن در ژاپن است از کشورهایی چون بلغارستان، چین یا هر کشور دیگری به ایران وارد شده باشد. این نکته را نیز باید به اظهارات این کارشناس اضافه کنیم که هر برندی با توجه به تولید در کشور دیگر دست به تولید محصولاتی خاص در همان کشور می‌زند و این انتخاب نیز بنا بر بازار آن منطقه و همچنین امکان صادرات به دیگر کشورها انتخاب می‌شود کما اینکه تویوتا کمری هیبریدی تنها در آمریکا تولید می‌شود چرا که بازار بزرگی در آن کشور دارد و هر نمایندگی از هر کشوری خواهان دریافت این خودرو باشد باید از طریق آمریکا اقدام به واردات کند. حال برمی‌گردیم به دستورالعمل اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر توقف ثبت سفارش خودروهایی که از مبدا آمریکا وارد ایران می‌شوند.

وزارت صنعت در شرایطی این دستورالعمل را ابلاغ کرده است که اعمال محدودیت برای ورود خودروهای ساخت یک کشور خاص، عملا به محدود شدن بازار می‌انجامد و دست مشتریان را از برخی محصولات کوتاه می‌کند. مساله دیگر اما به رسمی شدن نمایندگی‌های واردکننده خودرو به کشور، مربوط می‌شود که این موضوع نیز با توجه به ممنوع شدن واردات خودروهای ساخت کشوری خاص، چالش‌برانگیز خواهد بود.

وزارت صنعت خود اصرار دارد که نمایندگی‌های واردکننده باید مجوز فعالیت رسمی از شرکت‌های خارجی مادر بگیرند، حال آنکه این رسمی شدن با ممنوعیت جدید واردات، همخوانی ندارد. طبعا وقتی نمایندگی‌ها موفق به اخذ مجوز از شرکت مادر شوند، تمام خودروها باید از طریق شرکت‌های خارجی و بدون واسطه راهی کشور شوند و دیگر امکان ورود متفرقه‌ها وجود نخواهد داشت. با این حساب و با توجه به قانون جدید ممنوعیت واردات خودروهای ساخت کشوری خاص، به‌صورت رسمی نمی‌توان برخی خودروها را روانه کشور کرد. این در حالی است که اگر واردات خودروهای موردنظر ممنوع نمی‌شد، این خودروها می‌توانستند به‌صورت مستقیم و توسط شرکت‌های خارجی مادر، راهی بازار ایران شوند.از سوی دیگر اما بسیاری از منتقدین عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر صدور مجوز برای واردات خودروهای یاد شده را مورد انتقاد قرار می‌دهند. این در شرایطی است که همانطور که گفته شد برای ثبت سفارش واردات خودرو تنها مبدا تولید باید ثبت شود و کشور تولیدکننده در سایت ثبت سفارش عنوان نمی‌شود. در این زمینه حتی برخی از نمایندگان خواستار توضیحاتی از وزیر صنعت در این مورد شده‌اند و آن را در تضاد با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌خوانند. بسیاری از مخالفان با توجه به دستور مقام معظم رهبری مبنی بر عدم واردات کالاهای آمریکایی عنوان می‌کنند که خرید خودرو با ساخت آمریکا در واقع خرید مستقیم از آمریکا بوده است چون کارگر آمریکایی آن را تولید کرده و کارخانه سازنده هم به دولت آمریکا مالیات می‌پردازد، پس از هر نظر که به این معامله و فرآیند واردات توجه کنیم، مثل این است که مستقیم با آمریکا وارد معامله شده و به اقتصاد آن کمک کرده‌ایم، آن هم زمانی که آمریکا جلوی فروش قطعات موردنیاز صنایع را به ایران گرفته است. حال با توجه به مقررات جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه باید دید که بازار وارداتی‌ها با نبود خودروهای پرطرفدار به کدام سمت خواهد رفت و چه خودروهایی جایگزین خودروهای ممنوعه می‌شود.