محرم و عاشورا در گذر زمان
مهراوه فردوسی
روزنامه‌نگار
هر قوم و کشور و فرهنگی در زمان‌ها و مکان‌هایی به‌خصوص اشتراکات و ارزش‌های اخلاقی و مذهبی و تاریخی‌شان را به جشن یا سوگواری می‌نشینند.
برای مسلمانان اما آیین‌های عزاداری و شادی در زمان‌های به خصوصی توامان به وجود آورنده مراسمی با شاکله توده مردم است. عزاداری‌های مربوط به خاندان امام حسین(ع) به‌عنوان سومین امام شیعیان و رهبر شهدای کربلا در تاریخ از مهم‌ترین این آیین‌های سوگواری است. آیینی که همچون آیین‌های مشابه آدابی دارد و در پی و پسش رسم و رسوم خاصی به وجود می‌آید.
روزنامه‌نگار
هر قوم و کشور و فرهنگی در زمان‌ها و مکان‌هایی به‌خصوص اشتراکات و ارزش‌های اخلاقی و مذهبی و تاریخی‌شان را به جشن یا سوگواری می‌نشینند.
برای مسلمانان اما آیین‌های عزاداری و شادی در زمان‌های به خصوصی توامان به وجود آورنده مراسمی با شاکله توده مردم است. عزاداری‌های مربوط به خاندان امام حسین(ع) به‌عنوان سومین امام شیعیان و رهبر شهدای کربلا در تاریخ از مهم‌ترین این آیین‌های سوگواری است. آیینی که همچون آیین‌های مشابه آدابی دارد و در پی و پسش رسم و رسوم خاصی به وجود می‌آید.
مهراوه فردوسی
روزنامه‌نگار
هر قوم و کشور و فرهنگی در زمان‌ها و مکان‌هایی به‌خصوص اشتراکات و ارزش‌های اخلاقی و مذهبی و تاریخی‌شان را به جشن یا سوگواری می‌نشینند.
برای مسلمانان اما آیین‌های عزاداری و شادی در زمان‌های به خصوصی توامان به وجود آورنده مراسمی با شاکله توده مردم است. عزاداری‌های مربوط به خاندان امام حسین(ع) به‌عنوان سومین امام شیعیان و رهبر شهدای کربلا در تاریخ از مهم‌ترین این آیین‌های سوگواری است. آیینی که همچون آیین‌های مشابه آدابی دارد و در پی و پسش رسم و رسوم خاصی به وجود می‌آید. مردم از روزها قبل از آغاز ماه محرم عَلَم‌بندی می‌کنند و خیمه‌ها برپا می‌کنند. دسته‌ها و هیات‌های عزاداری به صف می‌شوند و سفره‌های نذری تدارک دیده می‌شود.
در خیابان، صحرای کربلا بازسازی می‌شود و هر گوشه و کنار نشانه و نمادی از آن واقعه تاریخی دیده می‌شود. همه این آداب در یک چیز مشترکند، عزاداری و سوگواری. اما خوب که دقت کنیم عزاداری‌ها و هیات‌ها و دسته‌ها حتی نوع خیمه‌بندی‌ها و نذری و سینه زدن‌ها از محله‌ای با محله دیگر فرق می‌کند.
یعنی توفیر دارد اینکه کرد باشی یا لر یا توی جنوبی‌ترین نقطه ایران بخواهی عزاداری کنی یا شمالی‌ترینش. در کلان شهر‌ها هم این قاعده تکرار می‌شود و حتی گاه از کوچه‌ای تا خیابان بعدی شیوه‌های سوگواری نیز فرق می‌کند. همان‌طور که سبک زندگی‌ها فرق می‌کند. حال جدا از تفاوت‌های غریبی که سبک زندگی‌های مختلف شیوه‌های عزاداری مختلفی را متبلور می‌کند، آنچه آیین‌های سوگواری را در میان ایرانیان منحصر به فرد می‌کند و توجه همه جامعه‌شناسان و اندیشمندان مطالعات فرهنگی را به خود جلب کرده است، هماهنگی و خودجوش بودن توده مردم برای حضور و تلاش برای برگزار کردن آیین‌های سوگواری به بهترین نحو ممکن است.
مردم از کودک و جوان تا پیرمرد و زنان همه و همه به خیابان‌ها می‌آیند، عزاداری می‌کنند، سینه می‌زنند، پای منابر می‌نشینند، در مجالس نوحه خوانی شرکت می‌کنند و... در مواردی نیز با برگزار کردن این آیین‌ها هویت‌یابی می‌کنند. هویتی که از اعتقادات برمی‌آید، بسته به فرهنگ و قومیت و سبک زندگی‌های متفاوت در خانواده‌ها شکل می‌گیرد و در خیابان‌ها به منصه ظهور می‌رسد؛ اما در این میان همواره همچون بسیاری از رفتارهای خودجوش اجتماعی معمولا مواردی نیز وجود دارد که در این پرونده به آن ها پرداخته ایم . این موارد شامل دغدغه هایی است که دوستداران فرهنگ اصیل عاشورایی دل مشغول آن ها هستند به هرحال ماه محرم سرشار از نشانه و معنی است. همه چیز شکل و رنگ دیگری به خود می‌گیرد. شاید زندگی روزمره مردم تغییر چشمگیری نداشته باشد؛ اما همه چیز رنگ و بوی سیاه و خاکستری به خود می‌گیرد. در این پرونده قصد داریم تا نگاهی متفاوت به موضوع عزاداری‌های خودجوش مردمی داشته باشیم.
روزنامه‌نگار
هر قوم و کشور و فرهنگی در زمان‌ها و مکان‌هایی به‌خصوص اشتراکات و ارزش‌های اخلاقی و مذهبی و تاریخی‌شان را به جشن یا سوگواری می‌نشینند.
برای مسلمانان اما آیین‌های عزاداری و شادی در زمان‌های به خصوصی توامان به وجود آورنده مراسمی با شاکله توده مردم است. عزاداری‌های مربوط به خاندان امام حسین(ع) به‌عنوان سومین امام شیعیان و رهبر شهدای کربلا در تاریخ از مهم‌ترین این آیین‌های سوگواری است. آیینی که همچون آیین‌های مشابه آدابی دارد و در پی و پسش رسم و رسوم خاصی به وجود می‌آید. مردم از روزها قبل از آغاز ماه محرم عَلَم‌بندی می‌کنند و خیمه‌ها برپا می‌کنند. دسته‌ها و هیات‌های عزاداری به صف می‌شوند و سفره‌های نذری تدارک دیده می‌شود.
در خیابان، صحرای کربلا بازسازی می‌شود و هر گوشه و کنار نشانه و نمادی از آن واقعه تاریخی دیده می‌شود. همه این آداب در یک چیز مشترکند، عزاداری و سوگواری. اما خوب که دقت کنیم عزاداری‌ها و هیات‌ها و دسته‌ها حتی نوع خیمه‌بندی‌ها و نذری و سینه زدن‌ها از محله‌ای با محله دیگر فرق می‌کند.
یعنی توفیر دارد اینکه کرد باشی یا لر یا توی جنوبی‌ترین نقطه ایران بخواهی عزاداری کنی یا شمالی‌ترینش. در کلان شهر‌ها هم این قاعده تکرار می‌شود و حتی گاه از کوچه‌ای تا خیابان بعدی شیوه‌های سوگواری نیز فرق می‌کند. همان‌طور که سبک زندگی‌ها فرق می‌کند. حال جدا از تفاوت‌های غریبی که سبک زندگی‌های مختلف شیوه‌های عزاداری مختلفی را متبلور می‌کند، آنچه آیین‌های سوگواری را در میان ایرانیان منحصر به فرد می‌کند و توجه همه جامعه‌شناسان و اندیشمندان مطالعات فرهنگی را به خود جلب کرده است، هماهنگی و خودجوش بودن توده مردم برای حضور و تلاش برای برگزار کردن آیین‌های سوگواری به بهترین نحو ممکن است.
مردم از کودک و جوان تا پیرمرد و زنان همه و همه به خیابان‌ها می‌آیند، عزاداری می‌کنند، سینه می‌زنند، پای منابر می‌نشینند، در مجالس نوحه خوانی شرکت می‌کنند و... در مواردی نیز با برگزار کردن این آیین‌ها هویت‌یابی می‌کنند. هویتی که از اعتقادات برمی‌آید، بسته به فرهنگ و قومیت و سبک زندگی‌های متفاوت در خانواده‌ها شکل می‌گیرد و در خیابان‌ها به منصه ظهور می‌رسد؛ اما در این میان همواره همچون بسیاری از رفتارهای خودجوش اجتماعی معمولا مواردی نیز وجود دارد که در این پرونده به آن ها پرداخته ایم . این موارد شامل دغدغه هایی است که دوستداران فرهنگ اصیل عاشورایی دل مشغول آن ها هستند به هرحال ماه محرم سرشار از نشانه و معنی است. همه چیز شکل و رنگ دیگری به خود می‌گیرد. شاید زندگی روزمره مردم تغییر چشمگیری نداشته باشد؛ اما همه چیز رنگ و بوی سیاه و خاکستری به خود می‌گیرد. در این پرونده قصد داریم تا نگاهی متفاوت به موضوع عزاداری‌های خودجوش مردمی داشته باشیم.
ارسال نظر