رویای بازگشت صندلی شهردار در هیات دولت

تغییر کلیددار ساختمان بهشت پس از ۱۲ سال، بازار خوش‌بینی اعضای شورای شهر و سایر کارشناسان شهری را برای بازگشت صندلی شهردار تهران در هیات دولت را داغ کرده است. محمدعلی نجفی شهردار شانزدهم پایتخت چهره‌ای است که به دلیل نزدیکی به دولت گمانه‌زنی‌ها برای بازگشت دوباره به جمع هیات دولت را افزایش داده است اما روی دیگر سکه این است که این روایت در هر دوره از شورای شهر تهران تکرار می‌شود اما تحقق پیدا نمی‌کند. آخرین زمانی هم که حضور دوباره شهردار تهران در جلسات هیات دولت مطرح شد به دوره چهارم شورای شهر و پس از دیدار اعضای شورای شهر و شهردار با رئیس‌جمهور بازمی‌گردد. اما زمانی که اعضای تازه نفس شورای چهارم پس از دیدار با رئیس‌جمهور تلاش کردند روابط دولت ملی و محلی را دوستانه کنند و صندلی شهردار تهران به هیات دولت را بازگردانند، پیشنهاد تشکیل کمیسیون ویژه کلان‌شهرها مطرح شد. البته صندلی شهردار تهران از سال‌ها قبل در هیات دولت خالی مانده است.

از زمانی که مقیمی سرپرست شهرداری تهران شد و تمایلی به حضور در جلسات هیات دولت نداشت تا زمان احمدی‌نژاد شهردار منتخب شورای دوم که رسما از حضور در جلسات هیات دولت منع شد. عمر حضور احمدی ن‍ژاد در شهرداری هم چندان نبود و خیلی زود بهشت را به مقصد پاستور ترک کرد. او نیز با شهردار منتخب همان کار را کرد که دیگران با او کردند و مانع ورود شهردار به جلسات هیات دولت شد. درآن زمان محمد خوش‌چهره نماینده وقت تهران و عضو ائتلاف آبادگران در واکنش به این رفتار احمدی‌نژاد خواستار شفاف‌شدن دلایل دعوت نکردن از شهردار تهران برای حضور در جلسات هیات دولت شد و آن را برطرف‌کننده شائبه‌های سیاسی، تبلیغاتی و منفی ارزیابی کرد. خوش‌چهره معتقد بود پیش از این از آقای احمدی‌نژاد شهردار وقت تهران برای حضور در جلسات هیات دولت دعوت نشد. آن زمان خیلی از کارشناسان دلیل این امر را «مشرب سیاسی و خط فکری و جناحی» متفاوت دولت با شهردار وقت تهران می‌دانستند. اما شهرداری تهران یکی از مدیریت‌های استراتژیک در کشور است، زیرا تهران مرکز حکومت و کلان‌شهری است که نزدیک یک پنجم جمعیت کشور و نزدیک به نیمی از فعالیت‌های صنعتی و کارگروهی را در خود جای داده است.

تلاش‌ها و رایزنی‌های گاه و بیگاه اعضای شورای شهر هم نتوانست این طلسم چند ساله را بشکند و شهردار را راهی جلسات هیات دولت کند. در این سال‌ها دولت و شهرداری از طریق رسانه‌هایشان به هم پیغام می‌دادند و کمتر رودررو درخصوص چالش‌های اساسی پایتخت به گفت‌وگو می‌نشستند. اما شهردار کنونی تهران از پاستور به بهشت آمده است. او در جلسه‌ای که برنامه‌های خود را به منتخبان شورای پنجم ارائه می‌کرد یادآوری کرد که با هماهنگی رئیس‌جمهور برای پذیرفتن شهرداری تهران اعلام آمادگی کرده و به شوخی نیز گفت: برگه‌های سفید امضایی از وزیر کشور دارد که می‌تواند برای برطرف کردن نیازهای تهران به آنها رجوع کند. گمانه‌زنی برای افزایش تعامل میان مدیریت شهری پایتخت با دولت جایی به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود که پس از حکم وزیر کشور، برای نخستین بار رئیس‌جمهور به شهردار تهران در پیامی تبریک گفت. در این پیام خطاب به نجفی آمده است: «امیدوارم در پرتو بهره‌مندی از خرد جمعی، تدابیر توسعه محور و نیز همکاری موثر شهرداری و دولت در چارچوب قوانین و مقررات، شاهد هم‌افزایی بیشتر در ساماندهی امور پایتخت کشور و تبدیل آن به شهری توسعه یافته با مولفه‌های فرهنگ اسلامی و ایرانی برای تمامی شهروندان باشیم.»

شهردار تهران هم در پاسخ به این نامه می‌گوید: «امید آن دارم که با راهنمایی‌های حضرتعالی و همراهی و همکاری دولت محترم، رابطه دولت و شهرداری به ارتباطی کاملا حسنه تبدیل و در پرتو آن تهران به‌عنوان «ام القرای جهان اسلام»، آبادتر و توسعه‌یافته‌تر شود و به شهری برای زندگی مطلوب شهروندان تبدیل شود و همه ما بتوانیم خدمتگزار حقیقی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و مردم عزیز ایران باشیم.» به نظر می‌رسد این رسم قدیمی که از زمان شهرداری کرباسچی آغاز شده است دوباره احیا می‌شود اما هنوز مشخص نیست آیا شهردار تهران به این جلسات می‌رود یا نه و آیا برای حل مشکلات تهران حضور شهردار تهران لازم است یا به جای شهردار، حضور رئیس شورای شهر، استاندار تهران یا رئیس شورای‌عالی استان‌ها به‌عنوان نماینده تمامی شهرهای کشور نیز می‌تواند همان کارکرد را داشته باشد. در این میان، به‌نظر می‌رسد شهردار تازه تهران نیز بی‌علاقه به احیای این سنت قدیمی نیست. او با اشاره به رابطه شهرداری جدید و دولت می‌گوید: این اولین بار است که پس از ۱۴ سال مدیریت شهری و دولت با یکدیگر هماهنگ هستند. در این ۱۴ سال اختلاف‌نظرها میان مدیریت شهری و دولت وجود داشته که به نفع مردم نبوده اما ما کاملا هماهنگ هستیم که این هماهنگی به نفع دولت و شهرداری است، چرا که مسائل زیادی وجود دارد که باید با کمک دولت و شهرداری حل‌وفصل شود.

نجفی با بیان اینکه محور هماهنگی‌ها، شهرداری خواهد بود و با اقدامات مشترک مسائل مختلف همچون بدهی‌ها و مطالبات را ظرف سه ماه آینده حل‌وفصل می‌کنیم اضافه می‌کند: درحال برنامه‌ریزی هستیم که با ارگان‌های مختلف به‌خصوص در حوزه فرهنگی و اجتماعی ظرف مدت سه ماه آینده توافق‌نامه‌ای امضا کنیم که وظایف هر ارگان مشخص شود و امیدواریم با همکاری دولت هم‌افزایی بیشتری شکل بگیرد که بسیاری از مسائل و مشکلات در فضای تفاهم و حسن نیت رفع می‌شود. وی در پاسخ به این سوال که آیا در جلسات هیات دولت حاضر می‌شوید یا خیر، می‌گوید: اگر رئیس‌جمهور درخواست کنند یا اجازه دهند از این حضور استقبال می‌کنیم. چرا که این موضوع به نفع شهر و شهروندان است. احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران نیز درخصوص احتمال حضور شهردار تهران در جلسه هیات دولت نیز می‌گوید: ما حتما حضور شهردار تهران در جلسات هیات دولت را در شورای فعلی پیگیری خواهیم کرد. شهردار تهران باید در دولت حضور پررنگی داشته باشد. تاکنون دولت به خواست مدیران شهری واکنشی نشان نداده است و به‌نظر می‌رسد طی روزهای آینده تکلیف این صندلی مشخص شود.