رضا اخلاق پور
پس از اجرای برجام و لغو تحریم ها،خوش بینی فعالان بازار سرمایه نسبت به افزایش احتمالی سرمایه گذاری ها،بخصوص سرمایه گذاری های خارجی باعث شد تا در کنار افزایش فعالیت و سودآوری بنگاه های اقتصادی، شاخص بورس در مدت کوتاهی بطور موقت از حدود ۶۱ هزار واحد به بیش از ۸۰هزار واحد افزایش یابد .چرا که افزایش سرمایه گذاری خارجی ضمن اینکه می تواند تامین کننده منابع مالی بنگاه های مختلف اقتصادی باشد ، می تواند عاملی برای انتقال سرمایه، تکنولوژی، تخصص و مدیریت و همچنین توسعه بازار های صادراتی نیز باشد .عواملی که باعث شده تا رقابت در بین کشور ها برای بهره گیری از فرصتهای موجود در جذب سرمایه گذاری های خارجی به منظور ارتقای جایگاه کشور ها در اقتصاد جهانی تشدید گردد. برخی ازموانع جذب سرمایه گذاری های خارجی در ایران
شرکت ها و مسئولین ایرانی برای متنوع ساختن اقتصاد و حضور فعالانه در اقتصاد جهانی اقدام های متعددی را بخصوص در روز های پس از اجرای برجام و توافق هسته ای انجام دادند تا بتوانند از حداکثر فرصت های موجود برای جذب سرمایه گذار ی های خارجی دربخش های مختلف اقتصادی از جمله صنعت خودرو ،گردشگری و...استفاده نمایند. این در حالی است که همچنان مشکلات و موانعی برای جذب سرمایه گذار خارجی وجود دارد چرا که به نظر می رسد هنوز مسئولین مشوق ها و زیرساخت های لازم را برای جذب سرمایه گذاری های خارجی درنظر نگرفته اند .موانعی که در صورت رفع نشدن می تواند باعث کاهش انگیزه در بین سرمایه گذاران و به تبع آن کاهش جذب سرمایه گذاری های خارجی شود .موانعی که برخی از آنها بشرح زیر است :

الف- موانع اقتصادی:
عواملی از جمله گسترش بیش از حد بخش دولتی، نوسان های ارزی، موانع و محدودیت های بانکی ،سیاست های تجاری ناکارآمد، عدم ثبات در بخش های اقتصادی از جمله سیاست های مالی ،پولی و ارزی و همچنین عدم وجود زیرساخت‌های فیزیکی مناسب، ضعف بنادر وقوانین گمرگی وهمچنین ضعف اقدام های تشویقی و ترویجی پس از سرمایه‌گذاری و بهره برداری ، عدم مهارت کافی نیروی انسانی ،مسئله تقاضاو تضمین خرید کالاها و محصولات تولیدی ونحوه خروج ارز ناشی از درآمد و فعالیت های اقتصادی توسط سرمایه گذار خارجی و... برخی از موانع اقتصادی برای جذب سرمایه گذار و سرمایه‌های خارجی هستند .

ب- مالکیت بخش خصوصی :
بدیهی است که امنیت سرمایه گذاری و رعایت حفظ مالکیت بخش خصوصی برای افزایش جذب سرمایه گذاری هااعم از داخلی و خارجی بسیار مهم است .موضوعی که در کنار ثبات اقتصادی اعم از ثبات در سیاست های مالی ،پولی و ارزی وهمچنین تسهیل در مقررات و قوانین تجاری می تواند باعث افزایش انگیزه در بین فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران و به تبع آن افزایش ورود سرمایه ها به بخش های مختلف اقتصادی شود .

ج- امنیت سرمایه گذاری و تضمین قراردادها:
هر چند که مسئولین تلاش دارند تا با اعطای امتیاز ها و تسهیلاتی به فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران ،آنها را تشویق کنند که هر چه بیشتر در بخش ها و پروژه های مختلف اقتصادی سرمایه گذاری کنند .امابه نظر می رسد آنچه که بیش از این امتیاز ها وتسهیلات برای سرمایه گذاران اهمیت دارد ،امنیت سرمایه گذاری و رعایت و تضمین قراردادهاست .موضوعی که در ایران جای خود را به اعطای امتیازها و تسهیلات دولتی به سرمایه گذار خصوصی داده است.

د- قوانین مرتبط با کار :که شامل قانون کار، مباحث تامین اجتماعی، قانون مالیات، موانع حقوقی و موانع سیاسی خواهند بود

ثبات و رونق اقتصادی ،عامل جذب سرمایه گذار خارجی :
با توجه به اهمیت ثبات در قوانین و سیاست های مختلف اقتصادی لازم است تا مسئولین با اتخاذ راهکارها و تدابیرلازم، زیر ساخت های مناسب را برای جذب سرمایه گذار خارجی و همچنین زمینه افزایش رونق اقتصادی را در کشور ایجاد نمایند تا از این طریق بتوانندنسبت به جذب سرمایه گذار خارجی و همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز برای توسعه فعالیت های اقتصادی کشور اقدام نماید .راهکارهایی از جمله تصویب و تثبیت سیاست های مختلف مالی ،پولی و ارزی متناسب با شرایط اقتصادی کشور ،برقراری کامل امنیت اقتصادی در کشور ،مبارزه با رانت خواری و فساد اداری و مالی ،اصلاح و بروز رسانی مقررات مختلف مرتبط با کار و تجارت ،اجرای صحیح خصوصی سازی ،اعمال سیاست های شفاف اقتصادی ،تثبیت وتک نرخی کردن ارز،ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی مناسب نظیر سیستم ارتباطی، راه، بندر وامثال آن برای تسهیل در امور تجاری و توسعه فعالیت های اقتصادی وهمچنین برقراری روابط دیپلماتیک قوی در عرصه جهانی وعضویت در مجامع بین‌المللی و... از جمله راهکارهایی است که دولت و مسئولین می توانند با رعایت و اجرای آنها زمینه رونق اقتصادی و انگیزه لازم را برای جذب سرمایه گذاری های خارجی در کشور فراهم نمایند .ضمن اینکه قانونگذار باید تلاش کند تا بتواند سرمایه‌گذار خارجی را وادار به انتقال فناوری سازد یا آن را به سوی تولیدات با فناوری بالا هدایت کند،تا کارشناسان ایرانی نیز بتوانند از آن فن آوری های پیشرفته بهره مند شوند .