کولر خودرو، وسیله‌ای رفاهی یا ضروری؟

مهرداد سروشان

چند روزی است که از شدت گرمای هوای پایتخت کاسته شده، با این حال در حین رانندگی در این هوا بازهم نمی‌توان از کولر خودرو گذشت. به‌طور کلی گرمای داخل اتاقک خودرو باعث عصبی شدن، کلافگی، خواب آلودگی و استرس راننده می‌شود و اگر مسافران خودرو کودکان باشند حتی ممکن است سبب گرمازدگی آنها نیز بشود، پس به‌نظر می‌رسد که کولر تنها وسیله‌ای رفاهی نیست؛ بلکه ضرورت است. بر این اساس یکی از مزیت‌های استفاده از کولر این است که این وسیله با از بین بردن دودها، گرد و غبار و بوی داخل اتاقک، هوا را تمیز کرده، میزان رطوبت را کاهش داده و سبب خنک شدن سرنشینان به‌ویژه در هوای گرم می‌‌شود. به دنبال مزیت‌های این وسیله در خودرو گاهی هوای تابستانی پایتخت که آمیخته با گردوغبار و به دنبال آن ریزگردها می‌شود، برای رانندگان دردسر‌ساز است، به همین دلیل برخی از رانندگان ترجیح می‌دهند در چنین شرایطی کولر خود را خاموش نگه دارند.

در این زمینه یک کارشناس فنی خودرو معتقد است که استفاده از کولر در فضای شهری باعث ورود دود و ذرات به داخل خودرو می‌شود، بنابراین بهتر است هنگام توقف یا سرعت پائین کولر خاموش باشد. اما بارها به سود و زیان استفاده از کولر پرداخته‌ایم و اینکه ازنظر بسیاری از مردم، خاموش کردن کولر روش مناسبی برای کاهش مصرف بنزین است، اما تحقیقات اخیر نشان داده که اگر در سرعت پائین یا توقف از کولر استفاده شود، مصرف سوخت به شدت بالا می‌رود این در حالی است که هنگام رانندگی با کولر روشن در جاده یا بزرگراه با سرعت بالا، مصرف بنزین در حد معمولی خواهد بود اما اگر در همان حالت شیشه خودرو پائین باشد به‌دلیل اغتشاش در هوای داخل کابین و عبور باد در کنار خودرو وضعیت آیرودینامیکی بدنه به هم خورده و مصرف افزایش می‌یابد.همان طور که می‌دانید حالت پنکه نیز در سیستم تهویه خودرو پیش‌بینی شده که بدون دخالت کولر یا بخاری باعث تهویه هوای داخل اتاقک خودرو می‌شود و امتیاز آن جلوگیری از باز شدن پنجره‌ها است که از ورود سر و صدا و آلودگی جلوگیری می کند و بهبود وضعیت آیرودینامیکی بدنه و کاهش مصرف سوخت در سرعت‌های بالا را در پی دارد.

اصولا مواردی مانند پائین بودن شیشه‌ها، تغیر یکباره فشار، شیب یا سرازیری مسیر و تغییر فشار باد چرخ‌ها، باعث می‌شود که افت حرکت با فشار گاز جبران شود و مصرف بالا رود، البته که ضریب آیرودینامیکی خودرویی مانند سمند با تویوتا متفاوت است و حتما مصرفشان متفاوت خواهد بود.دانستن این نکته نیز ضروری است که پس از روشن شدن کولر ضریب مصرف تقریبا ثابت خواهد بود و تغییر درجه‌های ۱ تا ۴ روی مصرف برق خودرو تاثیر دارد. پس از روشن کردن کلید A/ C، کلاچ برقی به فولی کولر و به کمپرسور متصل می‌شود و کمپرسور روی مدار وارد می‌شود. روی درجه ۱ هوای کمتری وارد شبکه می‌شود ولی چون گاز فرئون سرد است ممکن است باعث یخ زدگی داخل شبکه بشود ولی احتمال این پدیده در درجه ۴ به مراتب کمتر است. بر این اساس کارشناسان معتقدند با رعایت روش صحیح استفاده از کولر خودرو در مناطق شهری می‌توان تا ۳۰ درصد در مصرف سوخت خودرو صرفه جویی کرد. اما رطوبت کولر سبب می‌شود فیلترها مکان مناسبی برای رشد قارچ و کپک‌ها باشند. گاهی پیش می‌آید که با روشن کردن کولر خودرو بوی نامطبوعی در هوا می‌پیچد. این به آن معنی است که یا خودروی شما فیلتر ندارد (مثل تندر۹۰ که می‌توان با تهیه فیلتر از بازار آزاد این مشکل را حل کرد)، یا فیلتر کثیف و پر از قارچ و میکروب شده و نیاز به پاک شدن یا تعویض دارد. راه‌رهایی از این مشکل هم بسیار آسان است. کافی است شما فیلترهای دستگاه تصفیه را هرچند وقت یک بار تعویض کنید.اما این نکته را نیز باید مورد توجه قرار داد که استفاده نادرست و غیراصولی از کولر می‌تواند ۲۰ تا ۳۰ درصد مصرف سوخت را افزایش دهد. برای رهایی از این اضافه مصرف، می‌توانید به توصیه‌های زیر عمل کنید:

  • هنگام سفر بین‌شهری معمولا سرعت خودروها بالاست و پایین بودن شیشه می‌تواند عاملی برای مصرف بیشتر سوخت باشد. پس بهتر است که در این شرایط کولر خودرو را روشن کنید.
  • هنگام سفرهای درون‌شهری در سرعت‌های پایین، روشن بودن کولر مصرف سوخت را بالا می‌برد. بهتر است که در این شرایط کولر را خاموش کرده و شیشه‌های خودرو را پایین بکشید.
  • در سربالایی‌ها، موتور ماشین به اندازه کافی فشار زیادی را تحمل می‌کند و شما دیگر نباید با روشن کردن کولر، فشار بیشتری را به آن تحمیل کنید.
  • استفاده از کولر ماشین در سراشیبی‌ها ۳فایده دارد؛ اول اینکه درون ماشین را حسابی خنک می‌کند، دوم اینکه سوخت زیادی در این شرایط مصرف نمی‌شود و سوم اینکه سرعت اضافی و خطرناک ماشین گرفته می‌شود