کسری ناصری زاده
پزشک

طبق گفته سازمان بهداشت جهانی سالانه هفت میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر آلودگی جان خود را از دست می دهند بر اساس تعریف علمی و تخصصی آلودگی به حالتی اطلاق می شود که ذرات جامد معلق و گازهایی مثل ازن در هوا به همراه آلاینده های دیگر ناشی از دود کارخانه ها و ماشین ها ،ترکیب طبیعی هوا را مختل کنند.تنفس در هوای الوده به راحتی می تواند بدن را مستعد ابتلا به بیماری های قلبی و ریوی کرده و یا افرادی که از این بیماری رنج می برند را بیشتر تحت فشار قرار دهد در میان گروه خطر که شامل کودکان ،سالمندان و زنان باردار و کسانی که زمینه ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دارند بیشتر از سایرین مورد اهمیت هستند.

چه کسی؟ چه مقدار؟

افراد بسته به میزان تماس با هوای آلوده ،احتمال ابتلا به طیف بیماری ها را خواهند داشت که در ادامه به معرفی بعضی از آن ها خواهیم پرداخت در این میان کسانی که ساعات کار بیشتری در هوای آزاد سپری می کنند مانند رانندگان تاکسی، ورزشکاران بیش از بقیه اقشار در معرض ابتلا به بیماری قرار دارند ریه یکی از اولین ارگان هایی است که با آلودگی هوا تحریک می شود و دچار نقص در عملکرد می گردد. این اختلالات از یک خارش ساده ، سرفه و تنگی نفس شروع می شود تا مراحل بالاتر حتی می تواند فرد را دچار سرطان ریه کند البته در این بین به عنوان شایع ترین بیماری های ریوی که به دنبال آلودگی هوا ایجاد می شوند می توان به اسم بیماری انسداد مزمن ریوی، برونشیت،پنومونی و سیستیک فیبروزیس و در نهایت سرطان ریه اشاره نمود.

در درجه بعدی قلب و در واقع مبتلایان به بیماری های قلبی قرار دارند که بدنبال افزایش احتمال لخته شدن خون در عروق تحت اثر هوای آلوده ایجاد می گردد و می توان خطراتی از گرفتگی عروق و بی نظمی ضربان قلب تا احتمال سکته قلبی و حتی مرگ را ایجاد کند. یادآور شویم که داستان همین جا ختم نمی شود و بیماری های کبدی، انواع بیماری های خون مثل لوسمی که در اثر تنفس بنزن ایجاد می شود از پیامد های هوای آلوده است این در حالی است که مردم ایران به خاطر مصرف نان های جوش شیرین دار و کمبود آهن به خودی خود دچار کم خونی هستند و با تنفس در هوای آلوده به مونوکسید کربن در معرض عدم اکسیژن رسانی به بافت ها و مرگ قرار می گیرند. بطور کلی آلودگی هوا با خطر بالا بردن ریسک ابتلا به بیماری ها و کاهش اکسیژن رسانی به بافت های بدنی عامل خستگی زودرس، احساس خواب آلودگی، سردرد و کاهش توان عملکردی بدن نقش بسزایی در زندگی فردی-اجتماعی هر کسی دارد و می تواند ضربه سنگینی به چرخه کار، تولید و بهروری وارد کند به همین خاطر یکی از مسایل مهم در دنیای امروز مقابله با تاثیرات منفی آلودگی هوا می باشد در واقع با دانستن نکاتی که در ادامه اشاره خواهیم کرد می توان این تاثیرات منفی را به حداقل رساند.

گام۱

شاید اولین اقدام برای جلوگیری از ورود ذرات موجود در هوا به ریه ها و مجاری تنفسی باشد که برای اینکار می توان از از ماسک های مخصوصی مثل N95استفاده نمود این ماسک ها تا 95% ذرات موجود در هوا را جذب نموده و در کاهش اثرات آلودگی بسیار مفید هستند. استراتژی دوم کم کردن ساعاتی است که در هوای آلوده و بیرون از منزل می گذرانیم همچنین باید سعی کنید که ورزش را در محیط های بسته انجام دهید. از انجام تمرینات پرفشاری که ضربان قلب را افزایش می دهند خودداری کرده و در صورت احساس نفس تنگی و یا سرگیجه سریعا تمرینات را قطع کنید. در منزل یا محل کار از دستگاه های تصفیه هوا استفاده کرده و فیلتر های کولر های گازی را مرتب شست و شو دهیم.

استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مترو کمک شایانی به کاهش آلودگی هوا و همچنین کم شدن زمان قرار گیری ما در هوای آلوده می کند. نکته مهم دیگر رعایت رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین ها کمک مهمی در کاهش خطرات ناشی از آلودگی هوا و کم شدن ریسک ابتلا به بیماری ها و بهبود عملکرد ریه ها به عنوان مهمترین ارگان تصفیه کننده هوا خواهد داشت . در اینجا قصد داریم به فهرستی از این موادغذایی که شاید کم تر درباره تاثیرات آن در مقابله با آلودگی هوایی شنیده باشید می پردازیم:

روغن زیتون:

با در بر داشتن میزان قابل توجهی از ویتامین Eسبب بهبود عملکرد ریه ها شده و اسیدهای چرب موجود در آن باعث کاهش التهابات ریوی می گردد.بخاطر داشته باشید که در صورت پختن میزان قابل توجهی از خواص آن از بین خواهد رفت. این روغن را به عنوان چاشنی سالاد یا بر روی پلو در انتهای پخت می توان اضافه کرد.

بذر کتان:

بذر کتان یا روغن آن حاوی مقادیر بالایی از امگا3می باشد که اثر انتی اکسیدانی آن باعث بهبود علایم آسم و یا کاهش واکنش های آلرژیک خواهدبود. آواکادو و اسفناج در بین سبزیجات با داشتن مقادیر بالای ویتامین E از مواد غذایی مفید در هوای منا مناسب هستند همچنین کلم بروکلی از میان تمام غذاهای نام برده شده درکاهش خطرات آلودگی موثر تر عمل کرده و حتی ریسک ابتلا به انواع سرطان را کاهش می دهد.

گوجه فرنگی:

با داشتن مقادیر چشمگیر ویتامین Cو همچنین ویتامین Eبه عنوان یکی از سبزیجات توصیه شده است که باید در نظر داشت پختن آن این تاثیرات را تا حد زیادی خنثی می کند.

شیر و لبنیات:

افزایش میزان کلسیم در بدن باعث کاهش جذب سرب به عنوان یکی از بدترین و سمی ترین ترکیبات موجود در هوای آلوده می شود. ودر آخر نوشیدن فراوان آب با کمک به دفع سموم از بدن کمک شایانی به سلامت و حفظ نشاط در این روزهای غبار آلود ،خواهد کرد.

آلودگی را پاک کنیم...