در میان شبکه‌های اجتماعی که عضو آن هستید، کدام یک بیشترین کاربر را دارد و کدام یک محبوب‌تر است؟ شبکه‌های اجتماعی امروزه بدون‌شک یکی از اصلی‌ترین راه‌های ارتباطی مردم نه‌تنها با جهان اطلاعات بلکه با یکدیگر هستند. کاربرد آنها توسط موبایل و کامپیوتر به‌شدت بر نفوذ آنها میان کاربران تاثیرگذار بوده و حالا می‌توان گفت بدون آنها اگرچه ارتباط ناممکن نیست اما به کندی پیش خواهد رفت. در میان این اپلیکیشن‌ها فیس‌بوک، تلگرام، توییتر، اینستاگرام و واتس‌آپ برای کاربران ایرانی محبوب‌تر و نام‌آشناترند. برخی از آنها به تنهایی توانسته‌اند بیش از نیمی از جمعیت کشورها را عضو شبکه خود کنند. بررسی رقابت آماری میان آنها نشان می‌دهد که فیس‌بوک که روزگاری به تنهایی شبکه اجتماعی محبوب فضای مجازی بود، اگرچه حالا رقیبان سرسختی دارد اما همچنان بیشترین کاربر را در میان پیام‌رسان‌های اجتماعی دنیا در اختیار دارد و همچنان برای کاربران جذاب است و دیگر رقیبان با اختلاف چند صد میلیونی به دنبال جذب مخاطب هستند.

تعداد کاربران توییتر؛ 328 میلیون نفر

توییتر جایی‌که روزگاری کاربران آن تنها حق داشتند جمله‌ای با ۱۶۰ کاراکتر بنویسند حالا تعداد کاربران فعالش ۳۲۸ میلیون نفر است. آخرین آمار از کمپانی توییترنشان می‌دهد که در سه ماهه منتهی به ماه مارس، تعداد کاربران این اپلیکیشن با افزایش ۶ درصدی مواجه بوده و اکنون به ۳۲۸ میلیون کاربر رسیده است. با وجود این کاربران چند صد میلیونی اما گفته می‌شود که این شرکت با افت درآمد مواجه شده است و درآمدهای این شرکت در بازه زمانی یاد شده، برابر با ۳/ ۵۴۸ میلیون دلار اعلام شده که نشان‌دهنده کاهشی ۸/ ۷ درصدی است. همچنین ضرر خالص این شرکت نیز برابر با ۶/ ۶۱ میلیون دلار عنوان شده است. از طرفی دیگر، درآمدهای تبلیغاتی توییتر نیز با کاهشی ۱۱ درصدی به ۴۷۴ میلیون دلار رسیده که این مساله نگرانی سهامداران را نیر به دنبال داشته است.

کاربران ۷۰۰ میلیونی اینستاگرام

اینستاگرام یکی از چند اپلیکیشن پرمخاطب جهان است که چندی پیش از سوی فیس‌بوک خریداری شد تا به‌عنوان مجموعه از این شرکت به‌عنوان رقیب فیس‌بوک هیچ‌وقت مطرح نشود. حالا شبکه اجتماعی اینستاگرام که بر پایه به اشتراک گذاشتن تصاویر محبوب شده، به سرعت به تعداد کاربران خود اضافه می‌کند. براساس اطلاعات منتشر شده در حال‌حاضر این شبکه اجتماعی نزدیک به ۷۰۰ میلیون کاربر دارد. چندی پیش اینستاگرام با تایید این خبر اعلام کرد که ۱۰۰ میلیون نفر آخر با سرعت بسیار بالایی به این شبکه اجتماعی اضافه شدند و این موضوع نشان می‌دهد که سرعت جذب کاربر اینستاگرام بیشتر از قبل شده است. در چند وقت گذشته کلی ویژگی جدید به اینستاگرام اضافه شد که از بین آنها می‌توان به قابلیت استوری و پخش زنده اشاره کرد؛ ویژگی‌هایی که باعث شد این شبکه اجتماعی بتواند به رقیب بسیاری از برنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی دیگر تبدیل شود. اگر سرعت رشد کاربران Instagram به همین صورت ادامه پیدا کند، قطعا تا پایان امسال می‌توانیم شاهد یک میلیارد نفری شدن این شبکه اجتماعی باشیم.

تلگرام 100 میلیون نفر کاربر دارد

دیگر کمتر کسی است که در ایران تلگرام را نشناسد یا اینکه از نحوه کار آن بی‌خبر باشد. می‌توان به آن محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در ایران لقب داد. اما نگاهی به آمارهای این پیام‌رسان نشان می‌دهد که تعداد کاربران این شبکه در مقایسه با ماه مه گذشته ۳۸ میلیون کاربر افزوده دارد و گفته می‌شود کاربران فعال در این شبکه اجتماعی در ۲۰۰ کشور مختلف جهان هر روز ۱۵ میلیارد پیام ارسال می‌کنند. همچنین روزانه ۳۵۰ هزار کاربر جدید به مجموع استفاده‌کنندگان از این سرویس اضافه می‌شود و تعداد کاربران فعال ماهانه این سرویس نیز با ثبت رکوردی جدید به ۱۰۰ میلیون نفر رسیده است. اگرچه افزایش ۶۰ درصدی تعداد کاربران فعال این پیام‌رسان رشدی خیره‌کننده را به نمایش می‌گذارد اما باید گفت تلگرام شرکتی بوده که به‌طور مستقل به فعالیت خود ادامه داده و کمتر از چهار سال از راه‌اندازی آن می‌گذرد.

واتس‌اپ و کاربران یک میلیاردی‌اش

چندی پیش بود که اعلام شد تعداد کاربران برنامه گپ‌وگفت‌وگوی واتس‌اپ در دنیا از مرز یک میلیارد نفر گذشت. واتس‌اپ درست از زمانی که توسط شرکت فیس‌بوک خریداری شد، شروع به رشد کرد. فیس‌بوک چند سال پیش با پرداخت ۱۹ میلیارد دلار مالکیت این برنامه را به‌دست آورد. حالا این برنامه به همراه فیس‌بوک برترین برنامه ارتباطی کاربران اینترنت در سراسر جهان در زمره محبوب‌های پیام‌رسان‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. گفته می‌شود از هر هفت نفر ساکن کره‌زمین حداقل یکی از واتس‌اپ برای تبادل نظر و برقراری ارتباط با دوستان و آشنایانش استفاده می‌کند.

این پیام‌رسان در اروپا، آمریکای‌جنوبی و برخی کشورهای در حال توسعه در آفریقا و همینطور در هند و بخش‌هایی از خاورمیانه محبوبیت بیشتری دارد. سبک بودن برنامه و سازگاری آن با شبکه‌های ارتباطی ضعیف و کم‌سرعت که ارسال سریع عکس و ویدئو را تسهیل می‌کند، از جمله عوامل محبوبیت واتس‌اپ در برخی کشورهاست. امکان مکالمه صوتی و تصویری از طریق واتس‌اپ عامل دیگر محبوبیت آن است که موجب می‌شود کاربران از طریق اینترنت و بدون پرداخت پول به اپراتورهای مخابراتی با دوستان و آشنایان صحبت کنند. البته این برنامه در مقایسه با برنامه‌هایی مانند تلگرام امکانات جانبی کمتر و محدودتری دارد.

فیس‌بوک حاکم قلمرو اپلیکیشن‌ها

اما هنوز هم حاکم قلمرو شبکه‌های اجتماعی در دنیا بی تردید فیس‌بوک محسوب می‌شود. فیس‌بوک با داشتن نزدیک به ۲ میلیارد کاربر از سراسر دنیا صاحبش را که یک جوان بیست و اندی ساله است تبدیل به یکی از موفق‌ترین و ثروتمندترین مدیران حوزه شبکه‌های اجتماعی و آی‌تی کرد. امروزه فیس‌بوک به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه‌ اجتماعی مجازی شناخته می‌شود که به‌زودی به آمار خیره‌کننده ۲ میلیارد کاربر ماهانه دست پیدا خواهد کرد. با وجود آنکه برخی کاربران و کارشناسان تصور می‌کنند رشد فیس‌بوک متوقف شده، این شبکه‌ اجتماعی عظیم با قدرت در حال رشد است و کاربران خود را افزایش می‌دهد. فیس‌بوک هنوز به آمار ۲ میلیاردی کاربران در ماه نرسیده است؛ اما عدد ۸۶/ ۱ میلیارد کاربر نشان می‌دهد این سرویس در آستانه‌ ثبت رکوردی تاریخی در این زمینه است. گفته می‌شود در چندین ماه گذشته، ۷۰ میلیون کاربر جدید به فیس‌بوک ملحق شده‌اند. حالا درآمد سالانه‌ این شبکه‌ اجتماعی محبوب در سال ۲۰۱۶ نیز ۶/ ۲۷ میلیارد دلار بود که رشد مناسبی نسبت به رقم ۹/ ۱۷ میلیارد دلاری سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد.

اگرچه کاربران به‌صورت مستقیم، پرداختی به فیس‌بوک ندارند، اما این سرویس تنها در کانادا و آمریکا توانسته است از هر کاربر در سال ۲۰۱۶، در حدود ۸۱/ ۱۹ دلار درآمد کسب کند. این رقم در سال ۲۰۱۵ برابر با ۷/ ۱۳ دلار بود. مارک زاکربرگ در صحبت‌های اخیر خود از این افزایش کاربر و درآمد ابراز خوشحالی نسبی کرده و عنوان کرده است که کار اصلی آنها در ارتباط با متصل کردن تمام افراد دنیا به یکدیگر هنوز ادامه دارد. البته برخی سهامداران و سرمایه‌گذاران این شرکت، نگران این مساله هستند که رشد تعداد کاربران فیس‌بوک با کاهش مواجه شود و سال ۲۰۱۷ شروعی برای این کاهش باشد. به هر حال توانایی کنونی این سرویس برای افزایش کاربران، عالی و مثال‌زدنی است. بیشترین درآمد و رشد کاربران فیس‌بوک، از طریق موبایل بوده است که البته دور از انتظار نیز نبود. کاربران روزانه‌ این سرویس در حال‌حاضر، ۲۳/ ۱ میلیارد نفر هستند که ۱۵/ ۱ میلیارد نفر از آنها، از موبایل برای دسترسی به فیس‌بوک استفاده می‌کنند. از لحاظ درآمد تبلیغاتی نیز موبایل‌ها ۸۴ درصد از درآمد را تامین می‌کنند. این در حالی است که این آمار در سال گذشته، در حدود ۸۰ درصد بوده است.

البته سرویس دسکتاپ نیز تاثیر مثبت خود را دارد و با وجود کاهش کاربران در این بخش، درآمد تبلیغات آن رشدی ۲۲ درصدی داشته است. این آمار می‌تواند نتیجه‌ فعالیت‌های این سرویس برای کاهش تاثیر ادبلاگرها باشد. یکی از نگرانی‌های زاکربرگ این است که کاربران نسل جدید و نوجوانان را از دست بدهد؛ چراکه آنها به سمت سرویس‌هایی مانند اسنپ چت و Musical.ly جذب می‌شوند. اگرچه فیس‌بوک آماری از پراکندگی سنی کاربران خود منتشر نکرده است؛ اما شریل سندبرگ، مدیر اجرایی این شرکت عنوان کرده که آنها پرداختن به کاربران نوجوان و تلاش برای جذب آنها را نیز در برنامه‌های خود حفظ می‌کنند. اکوسیستم موبایل فیس‌بوک، قدرتمند و گسترده است. این اکوسیستم شامل سرویس‌های مسنجر، اپلیکیشن فیس‌بوک، واتس‌اپ و اینستاگرام است. همین گستردگی در برخی مواقع باعث نگرانی سرمایه‌گذاران شده است. آنها از این مساله می‌ترسند که هریک از این سرویس‌ها در رقابت با دیگری باشد. اما زاکربرگ با توضیح استراتژی‌های مختلف برای هریک از اپلیکیشن‌های خود، توجیهی برای این گستردگی عنوان کرده است.

بیشترین رشد درآمد از تبلیغات، از اپلیکیشن اصلی فیس‌بوک به‌دست آمده است. اما این شرکت قصد دارد از سرویس‌های دیگرش مانند اینستاگرام نیز درآمد کسب کند. این سرویس اشتراک عکس و ویدئو در حال‌حاضر ۴۰۰ میلیون کاربر روزانه دارد. این در حالی است که این آمار در ماه ژوئن ۲۰۱۶، در حدود ۳۰۰ میلیون بوده است.اینستاگرام اخیرا قابلیت‌های استوری و پخش زنده را با اهداف تبلیغاتی معرفی کرده است. این قابلیت‌ها در مسنجر و واتس‌اپ نیز با سرعت کمتری در حال گسترش هستند. در ۲۴ اوت ۲۰۱۵ (۲ شهریور ۱۳۹۴) برای نخستین‌بار یک‌میلیارد نفر تنها در یک روز از فیس‌بوک استفاده و این وب‌سایت را تبدیل به پراستفاده‌ترین محصول فناوری موجود روی زمین کردند تا به این ترتیب در این روز از هر هفت نفر روی کره زمین یک نفر در این شبکه اجتماعی حضور داشته و از آن استفاده کرده باشد. اما این‌بار این تعداد از مرز یک میلیارد گذشت. طبق آمار شگفت‌انگیز سپتامبر ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که روزانه حدود ۰۹/ ۱ میلیارد کاربر فعال می‌باشند که از آن استفاده می‌کنند. این اولین‌بار است که آمار روزانه این شبکه اجتماعی به این تعداد کاربر می‌رسد. روزانه حدود ۱۳ درصد از جمعیت جهان از طریق موبایل‌های هوشمند خود و نصب نسخه اندرویدی و ios بر روی گوشی‌های خود از فیس‌بوک استفاده می‌کنند و حدود ۹۲ درصد کاربرانی که روزانه فیس‌بوک خود را چک می‌کنند از طریق موبایل‌هایشان این کار را انجام می‌دهند.