هیات رئیسه جدید به کارکارشناسی توجه دارد
دنیای اقتصاد، مهرداد امیرکلالی-« ممکن است در بدنه استانداری افرادی باشند که این احساس قرابتی که بین استاندار با شورای شهر وجود دارد را نداشته باشند، اما این موضوع لطمه‌ای به ارتباطات این دو ارگان در سطح عالی نمی‌زند. » « بعضی از دوستان مطرح می‌کردند که ایشان [مرتضوی] با توجه به آن جایگاهی که در دولت سابق داشته‌اند، نمی‌توانند با دولت جدید ارتباط برقرار کنند، ولی دیدیم که نه تنها وضع بدتر نشد که حتی بهتر هم شد. »
« کسانی که در لیست گروه خاص هستند، لزوما دیدگاه آن گروه را ندارند و به عنوان یک عضو شورای شهر، مستقل عمل می‌کنند.»
این‌ها بخشی از صحبت‌های محمدسهیلی، عضو فعلی شورای اسلامی شهر مشهد است. سهیلی دکترای معماری اسلامی دارد و پیش از این در معاونت طرح و برنامه‌ریزی سپاه پاسداران خراسان، مدیریت بودجه، طرح و برنامه نیروی زمینی سپاه و دفتر تلفیق برنامه و بودجه معاونت طرح و برنامه ستاد کل نیروهای مسلح مشغول به کار بوده است.
در انتخابات اخیر هیات رئیسه شورای شهر مشهد به عنوان نایب رئیس دوم این شورا انتخاب شد و همزمان رئیس کمیسیون برنامه، بودجه، امور اداری و فناوری اطلاعات است. وی معتقد است که شورای چهارم در بحث سیاست‌گذاری برای جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی اقدامات خوبی انجام داده است. اقداماتی از قبیل اینکه فرآیندهای سرمایه‌گذاری به‌گونه‌ای بازبینی شده است که کل فرآیند دو ماه بیشتر زمان نبرد.
به نظر آقای سهیلی اکثر اعضای شورای شهر منتظر تغییری در هیات رئیسه بودند و عدم تحقق انتظارات اعضای شورا از هیات رئیسه سابق عامل این تغییرات بوده است. عمل‌کرد شهردار مشهد را خوب ارزیابی می‌کند و معتقد است که شهرداری باید در برخی حوزه‌ها جدی‌تر وارد شود. با او در ساختمان شوراى شهر مشهد به گفت وگو نشستیم که مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید.
شورای شهر مشهد برای استفاده از توان بخش خصوصی در اجرای پروژه‎های شهری و به‌خصوص جذب سرمایه‌ این بخش چه کارهایی انجام داده است و چه برنامه‌هایی در دستور کار دارد؟
کاری که شورای شهر انجام می‌دهد، مکمل کاری است که در شهرداری انجام می‌گیرد. یعنی ما اساس و مبانی کار شهرداری را فراهم می‌کنیم. بحث مشارکت‌های مردمی یک بحث جدی است که اگر شما تبصره‌های بودجه سال 93 را نگاه کنید، می‌بینید که ما چند تبصره را لحاظ کردیم که شهرداری در بحث مشارکت‌های مردمی اقداماتی جدی انجام دهد و تا الان در بخش فرهنگی کارهای خوبی صورت گرفته است. اما هنوز در بخش‌های دیگر، این مسئله جدی گرفته نشده است.مشارکت سرمایه‌گذار بخشی از مشارکت مردمی است. ضمن اینکه مردم هم به عنوان سرمایه‌گذار خرد می‌توانند در پروژه‌های کلان نقش جدی ایفا کنند.
بسیار مهم است که در بحث منابع شهرداری به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به عنوان یک منبع اصلی نگاه کنیم . حتی این موضوع در گذشته در آلبوم بودجه تا حدی شفاف نبود و ما آلبوم سرمایه‌گذاری و مشارکت را از آلبوم بودجه جاری جدا کردیم و این هم با مشاوره دوستان شهرداری صورت گرفت. الان هم رویکردی کاملا مستقل به این قضیه داریم.
کار دیگری که در شورای شهر صورت گرفت که عمدتا در کمیسیون امور اقتصادی، سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها و بخشی از آن نیز در کمیسیون برنامه‌،‌ بودجه و اموراداری انجام گرفت، فرآیندهای سرمایه‌گذاری بود که بازبینی و در صحن علنی شورا مطرح شد که کل فرآیند سرمایه‌گذاری به‌گونه‌ای باید صورت پذیرد که بیشتر از دو ماه زمان نبرد. در واقع سرمایه‌گذار تکلیف خودش را بداندکه با توجه به شرایط و ویژگی‌هایی که وجود دارد در چه حد و حدودی می‌تواند مشارکت کند. به موازات این هم یک سری تغییرات رخ داد.
قبلا سرمایه‌گذاران انحصاری بودند اما الان چون بسته‌های سرمایه‌گذاری به تصویب رسیده است، بسته سرمایه‌گذاری در یک فراخوان وسیع مطرح می‌شود و سرمایه‌گذاران متعددی می‌توانند در قالب این بسته مشارکت کنند. این اقدامات مکمل کار شهرداری است که فضای سرمایه‌گذاری را بهبود می‌بخشد.
اقدام دیگری هم که درصدد انجام آن هستیم، بحث مشخص شدن فرآیندها، منابع و ساز و کارهای درآمدی است که درآمد سرمایه‌گذاری هم در درآمد جاری صورت خواهد گرفت.pic1
این مواردی که عرض کردم رویکردهای کلان شورای شهر بود. در مورد رویکردهای جزئی نیز به موازات اینکه بودجه را سامان می‌دهیم و برنامه چهار ساله‌ای که در دست تدوین است، سهم سرمایه‌گذاری در درآمدها و توسعه شهر ترسیم می‌شود. اگر بخواهیم رویکرد جدیدی را مطرح کنیم، سه نوع رویکرد در قبال سرمایه‌گذاری داریم. رویکرد اول این بود که کسب درآمد کنیم و درآمدها را صرف توسعه شهر کنیم و رویکرد دوم این است که ما وقتی کسب درآمد می‌کنیم، در ازای این درآمد از سرمایه‌گذار می‌خواهیم که یک‌سری پروژه‌ها را برعهده بگیرد. رویکرد سوم هم این است که اساسا پروژه‌های اقتصادی ما، با هدف توسعه شهر باشد که این رویکرد، سومین سیاست کمیسیون و شورا است. وقتی سرمایه‌گذاری، سرمایه‌اش را به کار می‌اندازد با همان پروژه‌ای که انجام می‌دهد در واقع شهر را توسعه می‌بخشد. و این رویکرد بیشتر مدنظر است که امیدواریم مثمر ثمر باشد.
با توجه به توضیحاتی که ارائه کردید و حضور شما در کمیسیون برنامه شورا، آیا تغییر در معاونت اقتصادی را در راستای برنامه هایی که پیش‌تر اشاره کردید، می‌دانید؟
آقای رئیسیون شخص صاحب نظری بودند، ایده‌های خوبی داشتند و در زمان ایشان اقداماتی اساسی انجام شد. در واقع شکل‌گیری معاونت اقتصادی توسط ایشان صورت گرفت و یکسری مسیرها و نقشه‌ها هم طراحی شد که الان هم از آن‌ها استفاده می‌شود. آقای مزجی که آمدند، می‌توانند ایده‌هایی را به آن رویکردهای سابق بیافزایند و یا آن انتظاراتی که در آن زمان محقق نشده بود را مدنظر قرار دهند.
همانطور که می‌دانید در کشورهای خارجی پیرامون بافت اصلی شهر و مجموعه‌هایی که از قدمت تاریخی برخوردار ند، برج‌سازی صورت نمی‌گیرد، اما متاسفانه این مساله در بافت پیرامون حرم مطهر رعایت نشده است و حتی بعضی از بناهای قدیمی به همین سبب تخریب شده‌اند. نظر شما با توجه به اینکه مسئول کارگروه شهر اسلامی شورای شهر هستید، دراین باره چیست؟
شورای شهر به غیر از اینکه کار زیربنایی را دنبال می‌کند، یک کارگروه برای توسعه اطراف حرم مطهر تشکیل داده است که بنده هم عضو آن کارگروه هستم. ما می‌خواهیم بررسی کنیم و ببینیم الزامات قانونی‌ که قبلا وجود داشته، چه بوده و در چه حدی محقق شده است. شما می‌دانید که شرکت مهندسین مشاوره «طاش» که مجری طرح سامان‌دهی بافت فرسوده اطراف حرم امام رضا (ع) است، طرحی برای اطراف حرم مطهر داشتند که محقق نشده است، چون طرح گروه طاش هم به‌گونه‌ای طراحی شده بود که این بلند مرتبه‌سازی و یا ارتفاع ساختمان‌ها و دور شدن از حرم مطهر به تدریج افزایش پیدا کند، نه اینکه در نزدیک‌ترین نقطه به حرم برج‌سازی کنیم. لذا این چیزی که الان اجرا شده، طرح مشاور هم نبوده است. از طرفی می‌دانید که شهرداری سهم اندکی در این قضیه دارد، یعنی فقط ۱۰ درصد آن پروژه متعلق به شهرداری است. لذا خیلی از تصمیم‌گیری‌هایی که در مجموعه شرکتی صورت می‌گیرد، ممکن است که سیاست‌های شهرداری نباشد. لذا با توجه به این قضیه مطالبه‌ای که از شهرداری صورت می‌گیرد خیلی بیشتر از سهمی است که در پروژه دارد.
البته جدیدا با رویکردهای خاصی که شورای شهر داشته و تغییراتی که در مدیریت مجموعه رخ داده است، بنا بر این شده که ما سیاست‌های شهری را فدای درآمدزایی نکنیم. درآمدزایی روش‌های متعددی دارد و ما می‌توانیم در پروژه‌های اطراف حرم مطهر بهتر از این عمل کنیم، یعنی فرض را بر این بگذاریم که این طرح با درآمدهای خودش می‌خواهد اداره شود. شما الان می‌بینید که کاربری‌های فرهنگی در پروژه‌های اطراف حرم به‌شدت پایین است درصورتی‌که آن منطقه ، منطقه‌ای فرهنگی است. با توجه به این، جا دارد که آن رویکردهای قبلی اصلاح شود. از نظر ما آن کار تمام شده نیست و جا دارد که مدیریت شهری کارهای جدی‌تری انجام دهد.
با توجه به اینکه شما عضو هیات امنای مرکز پژوهش‌های شورای شهر هستید، لطفا از برنامه‌هایی که این مرکز در دستور کار دارد، بگویید.
مرکز پژوهش‌های شورای شهر چند وظیفه اصلی دارد. یکی این‌که زیرساخت‌های فکری و علمی را برای تصمیم‌گیری‌های شورای شهر فراهم کند، به عبارتی بتواند گفتمان علمی مبتنی بر مدیریت شهری و برنامه‌ریزی شهری را گسترش دهد. اقدام دیگر هم توجه به بحث شهر اسلامی است که یکی از رسالت‌های اصلی مرکز پژوهش‌های شورای شهر است.
تغییراتی که در چند هفته اخیر در ترکیب اعضای هیات رئیسه شورای شهر اتفاق افتاد را چطور ارزیابی می‌کنید؟
این مساله را این‌طور می‌توان مطرح کرد که اکثریت اعضای شورای شهر منتظر تغییر بودند و می‌خواستند که در هیات رئیسه تحولی رخ دهد. شاید علتش این باشد که هیات رئیسه قبلی نتوانسته بود همه انتظارات را فراهم کند. این حق اعضای شورای شهر بود که دوباره تصمیم‌گیری کنند و اعضای جدیدی را برای هیات رئیسه انتخاب کنند. این کار از این جهت که دو نفر به اعضای هیات رئیسه اضافه شدند و یک نفر هم تغییر کرد، مناسب بود. الان به نظر می‌آید که هیات رئیسه به یک سری مسائل پای‌بند است، مثلا کار کارشناسی را جدی می‎گیرد و بنا را بر این گذاشته است که کیفیت کار شورا ارتقا پیدا کند.
تغییر ترکیب اعضای هیئت رئیسه شورا را چطور ارزیابی می‌کنید؟بعضی تغییر معادلات سیاسی در شورا را عامل این تغییرات می دانند و دیگرانی هم هستند که این موضوع را عادی تلقی می کنند.
قطعا اگر اینطور باشد، استثنائاتی وجود دارد و صد در صد اینگونه نیست. کل اعضای شورا اصول‌گرا هستند و اگر مبنا را لیست اعضای یک گروه خاص قرار دهید، 17 نفر در لیست این گروه بوده‌اند که اکثریت را تشکیل داده بودند و می‌توانستند هر تصمیمی را اجرایی کنند و کسانی که در لیست این گروه هستند لزوما دیدگاه این گروه را ندارند و به عنوان یک عضو شورای شهر، مستقل عمل می‌کنند. حداقل از پارسال تا الان من موردی ندیدم که بخواهند بر خلاف رویه شورا تصمیمی را بر شورا دیکته کنند و یا حتی مطرح کنند. ولی از طرفی همه اعضا اصول‌گرا هستند.
عمل‌کرد آقای مرتضوی را در یک سال گذشته چطور می‌بینید؟
عمل‌کرد آقای مرتضوی تا الان خوب و قابل قبول بوده است . حتی می‌توان گفت که در بعضی حوزه‌ها بیشتر از حد انتظار عمل کرده‌اند. اینکه بعضی از دوستان مطرح می‌کردند که ایشان با توجه به آن جایگاهی که در دولت سابق داشته با دولت جدید نمی‌تواند ارتباط برقرار کند، نادرست بود و دیدیم که نه تنها وضع بدتر نشد که حتی بهتر هم شد. اگر مصوبه‌های سفرهای استانی گذشته را بررسی کنید، می‌بینید که کل رقمی که به شهر مشهد اختصاص داده‌ بودند، حدود چهار میلیارد بود که حتی شهردار سابق هم آن را نپذیرفت و گفت که ما به این مبالغ خرد نیازی نداریم. ولی شما مصوبات سفر اخیر دولت را بررسی کنید، می‌بینید که اصلا با قبل قابل مقایسه نیست. آقای مرتضوی یک نیروی متعهد و پیگیر است. pic2
مهم‌ترین دستاوردهای ایشان را چه می‌دانید؟
ایشان در پروژه‌هایی مثل خط دو قطار شهری پیشرفت‌های خیلی خوبی داشتند. در گزارشی که روز جمعه، یازدهم مهرماه به مردم دادند، بیان کردندکه دو پروژه عمده و اساسی داریم؛ یکی کمربند جنوبی مشهد و دیگری خط دو قطار شهری. در عین حال ایشان در بحث ساخت و سازها و راه‌اندازی فرهنگسراها ورود خوبی داشتند اما امیدواریم که بهتر از این عمل شود. به‌خصوص در بحث درآمدها که باید جدیت بیشتری داشته باشند.
به نظر شما مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی آقای مرتضوی چیست؟
در بحث چالش‌ها ذهنیتی قبل از ورود ایشان شکل گرفت که خودشان در شکل‌گیری آن اصلا نقشی نداشتند و اینکه باید با مردم ورای آن ذهنیت صحبت کنند، کمی زمان می‌برد. به نظرم چالش بعدی این است که آیا آن روند روبه‌رشدی که در جذب سرمایه‌گذار در پروژه‌های عمرانی شهر وجود داشت،استمرار پیدا می‌کند یا نه؟ که در این زمینه پاسخ من مثبت است. ایشان واقعا پیگیر هستند و گاهی اوقات از شورا گله می‌کنند که چرا طرح‌ها و پروژه‌های سرمایه‌گذاری را به‌موقع تصویب نمی‌کنید. چالش دیگر ایشان این است که باید انتظارات بخشی از مردم، اصول‌گرایان، متدینان در حوزه‌های علمیه و روحانیت از شهرداری را در کنار عمران شهری تحقق ببخشند و این هم خود چالش مهمی است. اینکه یک شهردار در مسائل عمرانی و توسعه‌ای موفق باشد یک موضوع است و اینکه بتواند انتظارات فرهنگی و اجتماعی را در سطح گسترده برآورده کند، بحث دیگری است.
رابطه شورای شهر مشهد با مجموعه دولت و استانداری خراسان را چطور ارزیابی می کنید؟
شهردار و استاندار به لحاظ فکری خیلی به هم نزدیک هستند. شورای شهر هم با استاندار احساس قرابت دارد. البته ممکن است که در بدنه استانداری افرادی باشند که این احساس قرابتی که بین استاندار با شورای شهر وجود دارد را نداشته باشند؛ اما این موضوع لطمه‌ای به ارتباطات در سطح عالی وارد نمی‌کند.
عمل‌کرد شورای شهر را در یک سال اخیر چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظرم عمل‌کرد شورا در یک سال گذشته قابل قبول است، اما برای سال دوم انتظارات خیلی بیشتر از گذشته است. یعنی شورای شهر باید بتواند زمینه تحقق آن سیاست‌هایی که در سال اول به تصویب رسانده و ابلاغ کرده است را فراهم کند. این مساله بسیار مهم است که یک بخش از آن در برنامه چهارساله‌ای که پیش‌تر گفتم خود را نشان می‌دهد و یک بخش در بودجه اقتصادی و نظام درآمدهای پایدار و بخش دیگر خود را در جذب مشارکت مردم و سرمایه‌گذاران در عرصه‌های مختلف نشان می‌دهد.
من احساس می‌کنم که مرحله آشنایی و اداره امور در حد اولیه را پشت سر گذاشته‌ایم. الان هم انتظار این است که شورای شهر تحول جدی را در مدیریت شهر ایجاد کند. چه در شهرداری و چه در قانونی که برعهده‌اش گذاشته است که هماهنگی کل سازمان‌ها و نهادهای سطح شهر است. در این دو زمینه باید اقدامات جدی انجام گیرد. ما یک سال پر از تجربه را پشت سرگذاشتیم و با توجه به همه این‌ها عمل‌کرد سال دوم باید از سال اول بهتر باشد.