بررسی مشکلات اقتصاد نشر به بهانه یازدهمین نمایشگاه کتاب اصفهان
اقتصاد نشر؛ غریب در سرزمین مادری، نحیف در بازارهای جهانی
دنیای اقتصاد: این هفته نمایشگاه بزرگ کتاب اصفهان، یازدهمین دوره خود را آغاز کرد؛ نمایشگاهی که مهم ترین رویداد فرهنگی استان تعبیر می شود و هرساله بازدیدکنندگان زیادی را جلب و جذب می کند. جدا از مباحث فرهنگی این نمایشگاه، بُعد اقتصادی این رویداد نیز به عنوان مُشتی نمونه خروار، قابل بررسی است.
همیشه گفته می شود که به دلیل شرایط سخت اقتصادی، کتاب و دیگر اقلام فرهنگی جای خود را در سبد خرید و اقتصاد خانواده از دست داده اند. اما آیا این فقط وضعیت معاش یا اقتصاد خانواده است که بازار کتاب را بی رونق می سازد یا خود صنعت نشر نیز دچار مشکلات و معایبی است که به این موضوع دامن می زند؟ به بهانه برگزاری نمایشگاه کتاب امسال، به بررسی مشکلات اقتصاد نشر از دیدگاه فعالان این حوزه پرداختیم.
همیشه گفته می شود که به دلیل شرایط سخت اقتصادی، کتاب و دیگر اقلام فرهنگی جای خود را در سبد خرید و اقتصاد خانواده از دست داده اند. اما آیا این فقط وضعیت معاش یا اقتصاد خانواده است که بازار کتاب را بی رونق می سازد یا خود صنعت نشر نیز دچار مشکلات و معایبی است که به این موضوع دامن می زند؟ به بهانه برگزاری نمایشگاه کتاب امسال، به بررسی مشکلات اقتصاد نشر از دیدگاه فعالان این حوزه پرداختیم.
دنیای اقتصاد: این هفته نمایشگاه بزرگ کتاب اصفهان، یازدهمین دوره خود را آغاز کرد؛ نمایشگاهی که مهم ترین رویداد فرهنگی استان تعبیر می شود و هرساله بازدیدکنندگان زیادی را جلب و جذب می کند. جدا از مباحث فرهنگی این نمایشگاه، بُعد اقتصادی این رویداد نیز به عنوان مُشتی نمونه خروار، قابل بررسی است.
همیشه گفته می شود که به دلیل شرایط سخت اقتصادی، کتاب و دیگر اقلام فرهنگی جای خود را در سبد خرید و اقتصاد خانواده از دست داده اند. اما آیا این فقط وضعیت معاش یا اقتصاد خانواده است که بازار کتاب را بی رونق می سازد یا خود صنعت نشر نیز دچار مشکلات و معایبی است که به این موضوع دامن می زند؟ به بهانه برگزاری نمایشگاه کتاب امسال، به بررسی مشکلات اقتصاد نشر از دیدگاه فعالان این حوزه پرداختیم.
انتخاب مردم غذای جسم است، نه روح
استاندار اصفهان در مراسم افتتاحیه نمایشگاه از این که تعداد کتاب فروشی ها در شهر اصفهان نصف تعداد پیتزافروشی هاست گلایه کرد و گفت: این موضوع باید مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد که چرا در شهری همچون اصفهان که به پایتخت تمدن و فرهنگ شهره است، در طول چند سال اخیر از تعداد کتاب فروشی های آن کاسته شده است.
زرگرپور در ادامه تصریح کرد: در بررسی هایی که انجام دادم، متوجه شدم که تعداد کتاب فروشی های اصفهان ظرف چند سال گذشته حدوداً به یک دوم تقلیل پیدا کرده و تعداد آنها، نصف تعداد پیتزا فروشی ها است که این جای تأسف و تأمل دارد.
یکی از فعالان صنعت نشر در این باره به خبرنگار ما گفت: اقتصاد پیتزافروشی را نمی توان با اقتصاد فرهنگ مقایسه کرد. اما اگر این دو را در مقام مقایسه قرار دهیم یقیناً احساس نیاز مردم به سمت غذای جسم بیشتر از غذای روح بوده است.
عباس خادم القرآن با تأکید بر این که در تعریف ناشر و نشر حرفه‌ای نیازمند بازنگری جدی هستیم، بیان داشت: مشکلات حوزه کتاب، تنها اقتصادی نیست بلکه علل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز دارد که این علت ها بر چالش‌های حوزه نشر تأثیر‌گذارند. وی همچنین به مشکلات درون صنفی اشاره داشت و افزود: مشکلات کاغذ، مالیات و دارایی و ضعف تکنولوژی چاپخانه ها از جمله مهم ترین مشکلات اقتصادی حوزه نشر است. البته بخشی از مشکلات نیز سخت افزاری نیست بلکه به دیدگاه مسوولین و مردم در خصوص این حوزه برمی گردد.
وی همچنین به نابسامان بودن چرخه پخش، تبلیغ و اطلاع‌رسانی ضعیف و نادرست، اشاره داشت و تأکید کرد: وقتی چرخه فروش کتاب، معیوب است و بازدهی لازم را ندارد، تبلیغات و اطلاع رسانی هم به کناری می رود و مورد بی توجهی قرار می گیرد که این موضوع خود باعث کم رونق شدن بازار کتاب می شود.
خادم القرآن به استقبال مردم از نمایشگاه ها اشاره داشت و خاطرنشان ساخت: برپایی نمایشگاه ها بسیار مورد استقبال واقع می شود و ناشران نیز با حضور در این نمایشگاه ها، مشکلات چندماهه، بدهی ها و اقساط خود را جبران می کنند.
وی ادامه داد: این نمایشگاه ها هم در فرهنگ سازی خرید کتاب برای مردم و اطلاع رسانی و تبلیغ کتاب مؤثر است و هم معجزه ای برای برخی ناشران محسوب می شود تا کاستی های اقتصادی چندماهه خود را جبران کرده باشند.
معافیت مالیاتی کتابفروشان، تصمیم دیرهنگام
این فعال حوزه نشر با اشاره به خروج بسیاری از ناشران و کتابفروشان از این صنف گفت: اقتصاد نشر با مشکلات متعددی روبرو است که اگر حل نشود، ممکن است بسیاری از ناشران و کتابفروشان، واحدهای خود را به پیتزافروشی تبدیل کنند. زیرا از زمان چاپ کتاب تا برگشت اولین سرمایه یک سال زمان نیاز است؛ البته این در خوش بینانه ترین حالت و در صورتی است که کتاب به اصطلاح "خوش‌استقبال" باشد. برای ارایه تسهیلات به بخش چاپ و نشر نیز باید این موضوع را مد نظر قرار داد و دوره خواب و بازگشت سرمایه را با توجه به این مدت یک‌ساله تنظیم کرد.
وی با اشاره به این که معافیت مالیاتی کتابفروشان به عنوان راهکاری برای حمایت از آنها تصمیمی دیرهنگام بوده است، تأکید کرد: وقتی کالایی فروش نمی‌رود، مالیاتی هم نخواهد بود، معافیت مالیاتی در دوره رونق می‌توانست بیشتر مؤثر باشد. کتاب باید مانند هر محصول دیگری خریدار داشته باشد تا بتواند چرخه خودش را اداره کند. اگر ناشری مشکل اقتصادی نداشته باشد، مالیات هم خواهد داد؛ این قشر، فرهنگی هستند و فرار مالیاتی را درست نمی دانند اما مسأله این است که ساختارهای اقتصادی و چرخه بازار، عرصه را بر آن ها تنگ کرده و توان پرداخت مالیات را از
آن ها گرفته است.
تأثیر کمبود کاغذ در اقتصاد نشر
رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب اصفهان با اشاره به اینکه اگر اقتصاد مقاومتی در کشور حاکم شود مشارکت مردمی و رشد تولید ایجاد می شود، ادامه داد: از موانع رشد کتاب کاغذ است؛ کاغذی که فقط در چند کارخانه در استان های خوزستان، اصفهان و آذربایجان تولید می شود و میزانش کم است. همچنین گرانی کاغذ معضلاتی را برای انتشاراتی ها به وجود آورده است.
حجت الاسلام و المسلمین احمد سالک با بیان اینکه کشور در مسیر صنعت چاپ در حال گذار از سنتی به مدرنیته است، تصریح کرد: موانع دیگری از جمله بیمه و مالیات گریبان حوزه نشر و چاپ کشور را گرفته است. به همین دلیل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می خواهیم نسبت به رفع موانع تولید و رشد کتاب اقدام کند و به میدان بیاید؛ همین طور که مدتی است این کار را آغاز کرده است.
علی اصغر کاراندیش، معاون توسعه، مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: در دو سال اخیر نزدیک به 84 هزار عنوان کتاب نشر پیدا کرده است و 33 درصد نیز به نشریات ما اضافه شده و امروز کشور دارای 6 هزار نشریه و مطبوعات است، اما تیراژگان آنها در کشور کمتر از یک میلیون نسخه است.
مشکلات اقتصاد نشر کشور در بازارهای داخلی در حالی است که صنعت نشر و چاپ کتاب نیز باید مانند بسیاری از صنایع ایران، دیر یا زود راه جهانی شدن را در پیش بگیرد. حال مسأله این جاست که آیا این موجود نحیف می تواند در عرصه ای بزرگ تر و فراتر ابراز وجود کند؟ موجودی که در سرزمین مادری خود، رنجور و بیمار است و از مشکلات داخلی رنج می برد.
به نظر می رسد باید تلاش کنیم با زمینه سازی های لازم زمینه حضور ایران در بازار نشر جهانی را فراهم کرده و شرایطی را به وجود آوریم که کمترین آسیب متوجه ناشران شود و یکی از راه های این امر شرکت در نمایشگاه ها است.
همیشه گفته می شود که به دلیل شرایط سخت اقتصادی، کتاب و دیگر اقلام فرهنگی جای خود را در سبد خرید و اقتصاد خانواده از دست داده اند. اما آیا این فقط وضعیت معاش یا اقتصاد خانواده است که بازار کتاب را بی رونق می سازد یا خود صنعت نشر نیز دچار مشکلات و معایبی است که به این موضوع دامن می زند؟ به بهانه برگزاری نمایشگاه کتاب امسال، به بررسی مشکلات اقتصاد نشر از دیدگاه فعالان این حوزه پرداختیم.
انتخاب مردم غذای جسم است، نه روح
استاندار اصفهان در مراسم افتتاحیه نمایشگاه از این که تعداد کتاب فروشی ها در شهر اصفهان نصف تعداد پیتزافروشی هاست گلایه کرد و گفت: این موضوع باید مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد که چرا در شهری همچون اصفهان که به پایتخت تمدن و فرهنگ شهره است، در طول چند سال اخیر از تعداد کتاب فروشی های آن کاسته شده است.
زرگرپور در ادامه تصریح کرد: در بررسی هایی که انجام دادم، متوجه شدم که تعداد کتاب فروشی های اصفهان ظرف چند سال گذشته حدوداً به یک دوم تقلیل پیدا کرده و تعداد آنها، نصف تعداد پیتزا فروشی ها است که این جای تأسف و تأمل دارد.
یکی از فعالان صنعت نشر در این باره به خبرنگار ما گفت: اقتصاد پیتزافروشی را نمی توان با اقتصاد فرهنگ مقایسه کرد. اما اگر این دو را در مقام مقایسه قرار دهیم یقیناً احساس نیاز مردم به سمت غذای جسم بیشتر از غذای روح بوده است.
عباس خادم القرآن با تأکید بر این که در تعریف ناشر و نشر حرفه‌ای نیازمند بازنگری جدی هستیم، بیان داشت: مشکلات حوزه کتاب، تنها اقتصادی نیست بلکه علل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نیز دارد که این علت ها بر چالش‌های حوزه نشر تأثیر‌گذارند. وی همچنین به مشکلات درون صنفی اشاره داشت و افزود: مشکلات کاغذ، مالیات و دارایی و ضعف تکنولوژی چاپخانه ها از جمله مهم ترین مشکلات اقتصادی حوزه نشر است. البته بخشی از مشکلات نیز سخت افزاری نیست بلکه به دیدگاه مسوولین و مردم در خصوص این حوزه برمی گردد.
وی همچنین به نابسامان بودن چرخه پخش، تبلیغ و اطلاع‌رسانی ضعیف و نادرست، اشاره داشت و تأکید کرد: وقتی چرخه فروش کتاب، معیوب است و بازدهی لازم را ندارد، تبلیغات و اطلاع رسانی هم به کناری می رود و مورد بی توجهی قرار می گیرد که این موضوع خود باعث کم رونق شدن بازار کتاب می شود.
خادم القرآن به استقبال مردم از نمایشگاه ها اشاره داشت و خاطرنشان ساخت: برپایی نمایشگاه ها بسیار مورد استقبال واقع می شود و ناشران نیز با حضور در این نمایشگاه ها، مشکلات چندماهه، بدهی ها و اقساط خود را جبران می کنند.
وی ادامه داد: این نمایشگاه ها هم در فرهنگ سازی خرید کتاب برای مردم و اطلاع رسانی و تبلیغ کتاب مؤثر است و هم معجزه ای برای برخی ناشران محسوب می شود تا کاستی های اقتصادی چندماهه خود را جبران کرده باشند.
معافیت مالیاتی کتابفروشان، تصمیم دیرهنگام
این فعال حوزه نشر با اشاره به خروج بسیاری از ناشران و کتابفروشان از این صنف گفت: اقتصاد نشر با مشکلات متعددی روبرو است که اگر حل نشود، ممکن است بسیاری از ناشران و کتابفروشان، واحدهای خود را به پیتزافروشی تبدیل کنند. زیرا از زمان چاپ کتاب تا برگشت اولین سرمایه یک سال زمان نیاز است؛ البته این در خوش بینانه ترین حالت و در صورتی است که کتاب به اصطلاح "خوش‌استقبال" باشد. برای ارایه تسهیلات به بخش چاپ و نشر نیز باید این موضوع را مد نظر قرار داد و دوره خواب و بازگشت سرمایه را با توجه به این مدت یک‌ساله تنظیم کرد.
وی با اشاره به این که معافیت مالیاتی کتابفروشان به عنوان راهکاری برای حمایت از آنها تصمیمی دیرهنگام بوده است، تأکید کرد: وقتی کالایی فروش نمی‌رود، مالیاتی هم نخواهد بود، معافیت مالیاتی در دوره رونق می‌توانست بیشتر مؤثر باشد. کتاب باید مانند هر محصول دیگری خریدار داشته باشد تا بتواند چرخه خودش را اداره کند. اگر ناشری مشکل اقتصادی نداشته باشد، مالیات هم خواهد داد؛ این قشر، فرهنگی هستند و فرار مالیاتی را درست نمی دانند اما مسأله این است که ساختارهای اقتصادی و چرخه بازار، عرصه را بر آن ها تنگ کرده و توان پرداخت مالیات را از
آن ها گرفته است.
تأثیر کمبود کاغذ در اقتصاد نشر
رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب اصفهان با اشاره به اینکه اگر اقتصاد مقاومتی در کشور حاکم شود مشارکت مردمی و رشد تولید ایجاد می شود، ادامه داد: از موانع رشد کتاب کاغذ است؛ کاغذی که فقط در چند کارخانه در استان های خوزستان، اصفهان و آذربایجان تولید می شود و میزانش کم است. همچنین گرانی کاغذ معضلاتی را برای انتشاراتی ها به وجود آورده است.
حجت الاسلام و المسلمین احمد سالک با بیان اینکه کشور در مسیر صنعت چاپ در حال گذار از سنتی به مدرنیته است، تصریح کرد: موانع دیگری از جمله بیمه و مالیات گریبان حوزه نشر و چاپ کشور را گرفته است. به همین دلیل از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می خواهیم نسبت به رفع موانع تولید و رشد کتاب اقدام کند و به میدان بیاید؛ همین طور که مدتی است این کار را آغاز کرده است.
علی اصغر کاراندیش، معاون توسعه، مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: در دو سال اخیر نزدیک به 84 هزار عنوان کتاب نشر پیدا کرده است و 33 درصد نیز به نشریات ما اضافه شده و امروز کشور دارای 6 هزار نشریه و مطبوعات است، اما تیراژگان آنها در کشور کمتر از یک میلیون نسخه است.
مشکلات اقتصاد نشر کشور در بازارهای داخلی در حالی است که صنعت نشر و چاپ کتاب نیز باید مانند بسیاری از صنایع ایران، دیر یا زود راه جهانی شدن را در پیش بگیرد. حال مسأله این جاست که آیا این موجود نحیف می تواند در عرصه ای بزرگ تر و فراتر ابراز وجود کند؟ موجودی که در سرزمین مادری خود، رنجور و بیمار است و از مشکلات داخلی رنج می برد.
به نظر می رسد باید تلاش کنیم با زمینه سازی های لازم زمینه حضور ایران در بازار نشر جهانی را فراهم کرده و شرایطی را به وجود آوریم که کمترین آسیب متوجه ناشران شود و یکی از راه های این امر شرکت در نمایشگاه ها است.
ارسال نظر