بهنام ناصح

شناخت اطرافیان، آداب و رسوم و آنچه ما را به حقیقت می‌رساند با همه پراکندگی‌های موضوعی، دغدغه گاه و بیگاه هر کدام از ماست. از آنجا که اهل مطالعه عموما نگاه دقیق‌تری به دور و بر خود دارند، پرسش‌های گوناگونی هم در ذهنشان شکل می‌گیرد که لاجرم به مطالعه بیشتر منجر خواهد شد. این هفته سه کتاب را برای معرفی برگزیده‌ایم، شاید مطالعه آنها برای گروهی موجب ایجاد پرسش و برای گروهی دیگر وسیله‌ای برای یافتن پاسخ باشد.

نوکیسه‌ها را بشناسید

نوکیسه‌ها و تازه‌به‌دوران رسیده‌ها پدیده دنیای امروز نیستند. ادبیات کهن ما مملو از حکایات و داستان‌هایی است که این گروه را به باد سرزنش می‌گیرد و این نشان می‌دهد که این معضل، نوعی کج‌رفتاری و ناهنجاری روانی به‌شمار می‌رود که فارغ از زمان و مکان استعداد مبتلا شدن به آن در ذات انسان‌ها نهفته است. کتاب «تازه به دوران‌رسیده‌ها» با عنوان فرعی رفتارشناسی نوکیسه‌ها نوشته علی شمیسا که اخیرا منتشر شده، به دنبال تبیین ویژگی‌های روان‌شناختی و ارتباط آن با جریان‌های سیاسی مثل پوپولیسم، لمپنیسم و آنارشیسم است و در ادامه راهکارهایی فردی و گروهی نیز برای آن ارائه می‌کند. در پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «من یک تازه به دوران رسیده نوکیسه هستم، که گاه در شعر شاعران مداح می‌خروشم و گاه در سخنرانی‌های منفعل، که بی‌دردی گسترش می‌دهند.

من درست مانند یک بمب‌ساعتی، صبح به صبح در نگاه و کلام افراد بی‌ریشه منفجر می‌شوم و ده‌ها تن از آدمیان را به ستایش ترس وا‌می‌دارم. قسمت زیادی از جهان و جامعه امروز بر خیالات مرده من پایه‌گذاری شده است. خانه‌ای دارم خیالی، که بر مرتفع‌ترین قله‌های ذهن آدم‌نماهای جاه‌طلب فخرفروش بنا شده است. من نه قید دارم، نه فعل مثبت و به هیچ اضافه‌ای تشبیه نمی‌شوم. من یک کودک خودخواه و شناور در ذهن هر فرد نوکیسه و تازه به دوران رسیده این جامعه هستم. گاه مقدس‌‌مآبی هستم که به ریاضت می‌نشینم تا رهگذری را به تله بیندازم و موهوماتم را به جای فکر به او بقبولانم و قفل و زنجیر برایش بسازم و ....» کتاب «تازه ‌به دوران‌رسیده‌ها» در ۴۱۶ صفحه به بهای ۳۵ هزار و ۹۰۰ تومان از سوی انتشارات نسل نواندیش در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

گوهر گمشده انسان

«خوشبختی چیست و چگونه می‌توان به آن دست یافت؟» سوال ازلی و ابدی بشر که اگرچه تاکنون جواب فرموله شده‌ای برای آن ارائه نشده ولی این به آن معنی نیست که نتوان در پی پاسخ به آن بود. سیسلابوک، فیلسوف برجسته اخلاق‌گرا در «در جست‌وجوی خوشبختی؛ از ارسطو تا علم مغز» که اخیرا با ترجمه افشین خاکباز منتشر شده، هوشمندانه و بهنگام، سرشت خوشبختی و جایگاه آن در اندیشه و آثار فلسفی دوره‌های مختلف را بررسی می‌کند. وی با ظرافت و زیبایی مفاهیم خوشبختی را در آثار اندیشمندان مختلف، از فیلسوفان یونانی گرفته تا اندیشمندانی همچون دزموند توتو، چارلز داروین، آیریس مرداک، و دالایی‌لاما ردیابی می‌کند و افزون بر آن جدیدترین نظریه‌های روانشناسان و اقتصاددانان و متخصصان ژنتیک و عصب‌شناسان درباره خوشبختی را بررسی می‌کند.

سیسلابوک با پرهیز از نظریه‌پردازی‌های انتزاعی، گنجینه‌ای از مشاهدات دست‌اول مردمان عادی و شخصیت‌های معروف درباره خوشبختی را درهم می‌آمیزد و تصویری ارائه می‌دهد که شاید بتوان گفت کامل‌ترین تصویری است که تاکنون از خوشبختی ارائه شده است. «شانس»، «تعریف‌های ناسازگار»،‌ «در باب زندگی خوش»،‌«سنجش»،‌ «آیا می‌توان به خوشبختی پایدار دست یافت؟»،‌ «توهم» و ‌«محدوده خوشبختی» فصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهد. کتاب «در جست‌وجوی خوشبختی؛ از ارسطو تا علم مغز» از سوی فرهنگ نشر‌نو در ۲۹۶ صفحه و به قیمت ۲۸هزار تومان عرضه شده است.

جشنی کهن برخاسته از فلات ایران

نوروز، کهن‌ترین سال جشن مستمر جهان است که به هیچ گروه قومی و دینی و زبانی و سرزمینی وابسته نیست و برخاسته از مجموعه شرایط طبیعی و اقلیمی و فرهنگی فلات ایران و سرزمین‌های پیرامون و پیوسته به آن است که از روزگارانی دور، زنده و پویا و برجا و پایدار مانده است. اثر تازه انتشار‌یافته «نوروز، سال جشن کهن» با مجموعه مقالات و یادداشت‌های محمد میرشکرایی مطالب مفیدی درباره این جشن باستانی ارائه داده است. در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «نوروز کهن‌ترین سال جشن مستمر جهان است که به هیچ گروه قومی و دینی و زبانی و سرزمینی وابسته نیست و برخاسته از مجموعه شرایط طبیعی و اقلیمی و فرهنگی فلات ایران و سرزمین‌های پیرامون و پیوسته به آن است. از روزگارانی دور، زنده و پویا و برجا و پایدار مانده است. امروز، از مناطق شرقی چین تا دریای مدیترانه و از دشت‌های جنوب سیبری تا کرانه‌های سند و تا خلیج‌فارس، نوروز جشن ملی و سنتی آغاز سال ملت‌ها است؛ در پهنه گسترده این سرزمین‌ها که حوزه جغرافیایی گسترش فرهنگ ایرانی است. نوروز شاخص‌ترین عنصر فرهنگ معنوی و وجه مشترک مردمان بیش از دوازده کشور منطقه است.

کشورهای عضو پرونده ثبت جهانی نوروز که بزرگ‌ترین‌ پرونده ثبتی در فهرست آثار ثبت‌شده در حوزه میراث‌معنوی (ناملموس) جهان به‌شمار می‌رود. در کشورهای ایران، افغانستان، جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکیه و عراق، نوروز جشن رسمی و سنتی آغاز سال است و در هندوستان و پاکستان نیز برای بخش بزرگی از مردم، چنین جایگاهی دارد. به‌جز اینها در تمام سرزمین‌های کردنشین، نوروز جشن ملی و سنتی و بزرگ‌ترین جشن سال است. افزون بر سرزمین‌های یاد‌شده، نوروز را ایرانیانی که در طول تاریخ به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند، به همراه خود به همه‌جا برده‌اند. به این سبب امروزه نوروز در شرق اروپا، مناطق غربی چین و استان سین‌کیانگ (ختن)، بخش‌هایی از سواحل شرقی آفریقا تا روسیه و ایالات‌متحده آمریکا و نیز در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس به‌عنوان یک جشن سنتی وارد فرهنگ این سرزمین‌ها شده است. «نوروز، سال جشن کهن» در ۲۴۰ صفحه و به قیمت ۳۰ هزار تومان از سوی شرکت نشر نقد افکار با مشارکت فصلنامه بین‌المللی فرهنگی پژوهشی هفت گنبد به چاپ رسیده است.

جست‌‌وجوی خوشبختی همراه با کهن آداب ایرانی

جست‌‌وجوی خوشبختی همراه با کهن آداب ایرانی

جست‌‌وجوی خوشبختی همراه با کهن آداب ایرانی