ریزگردهای سیاسی!
محمد بقایری دکترای محیط زیست و استاد دانشگاه با فروکش کردن شوک انتخابات سال ۹۲ و استقرار دولت یازدهم، منتقدانی متولد شدند که هدف و غایت رویکرد انتقادی خود را تخریب، زمین‌گیر کردن و در نهایت یک دوره‌ای کردن ریاست‌جمهوری روحانی قرار دادند. ظاهرا این رویکرد که وجه و قالب سیاسی آن برهمه زمینه‌ها و اشکال انتقادی دیگر می‌چربد به محیط زیست و ریزگردها که این روزها بلای جان خوزستانی‌ها شده است هم کشیده شد. طی سه هفته اخیر که خوزستان میزبان میهمان ناخوانده و نامیمونی به نام ریزگردها بود رسانه‌ها و کارشناسان منتقد تخریبی دولت در پایتخت گویی طی ۱۰ سال گذشته جنوب و غرب ایران بهشتی سرشار از گل و بلبل و آب‌های روان بود و امروز به ناگهان تالاب‌ها خشک شدند، سدها از روان شدن جویبارها و رودخانه‌ها جلوگیری کردند، اقلیم جهانی دست خوش تغییرات ماهوی شد و همسایگان حق‌آبه را قطع کردند.
محمد بقایری دکترای محیط زیست و استاد دانشگاه با فروکش کردن شوک انتخابات سال 92 و استقرار دولت یازدهم، منتقدانی متولد شدند که هدف و غایت رویکرد انتقادی خود را تخریب، زمین‌گیر کردن و در نهایت یک دوره‌ای کردن ریاست‌جمهوری روحانی قرار دادند. ظاهرا این رویکرد که وجه و قالب سیاسی آن برهمه زمینه‌ها و اشکال انتقادی دیگر می‌چربد به محیط زیست و ریزگردها که این روزها بلای جان خوزستانی‌ها شده است هم کشیده شد. طی سه هفته اخیر که خوزستان میزبان میهمان ناخوانده و نامیمونی به نام ریزگردها بود رسانه‌ها و کارشناسان منتقد تخریبی دولت در پایتخت گویی طی 10 سال گذشته جنوب و غرب ایران بهشتی سرشار از گل و بلبل و آب‌های روان بود و امروز به ناگهان تالاب‌ها خشک شدند، سدها از روان شدن جویبارها و رودخانه‌ها جلوگیری کردند، اقلیم جهانی دست خوش تغییرات ماهوی شد و همسایگان حق‌آبه را قطع کردند. ظاهرا منتقدان فراموش کرده‌اند در هر سه سفر استانی رئیس دولت نهم ودهم به استان‌های غربی، جنوبی و جنوب شرقی کشور مردم و کارشناسان و حتی برخی نمایندگان مردم در مجالس شورای اسلامی و شوراهای شهر و روستا مطالبه اصلی خود را رفع آلودگی‌های زیست محیطی و
پیگیری حق‌آبه از کشورهای همسایه قرار داده بودند.
رئیس دولت نهم و دهم که آن روزها غرق در شادی استقبال مردم و خط و نشان کشیدن برای دولت‌های خارجی بود و میلیاردها تومان منابع ملی و میلیاردها دلار ارز حاصل از فروش نفت را به هدر داد، امروز حاشیه امن یافته و دولتی که خود وارث بسیاری از مشکلات اقتصادی از یکسو و فشارهای بین‌المللی از سوی دیگر شده است، باید پاسخگوی رفتارهای غیرکارشناسی دولت ماضی باشد. رئیس سازمان محیط زیست در این خصوص طی روزهای گذشته به مواردی اشاره کرده است که جای شگفتی و تامل دارد. او گفته بود که بخشی از هورالعظیم که در ایران است در زمان دولت هشتم، به دلیل وجود میادین مشترک نفتی، از طرف وزارت نفت تقاضای اکتشاف شده بود. سازمان حفاظت از محیط زیست مشروط به عدم خشک کردن تالاب و با انجام ارزیابی‌های زیست محیطی و یکسری شرایط اجازه کار به آنها داد. دولت نهم که مستقر شد نخستین کاری که انجام دادند سد روی ورودی آب آن بستند، مانع ورود آب شدند و کلا هورالعظیم را خشک کردند. الان هم جاهای مختلف هورالعظیم را کنده‌کاری کرده اند. ابتکار به برخی اتفاقات ناگوار دیگری هم اشاره کرد و گفت: تعدادی از همین نمایندگانی که در این روزها سرسختانه در حال انتقاد از سازمان محیط زیست هستند، دقیقا سه روز قبل از وقوع اولین موج گرد و غبار در کمیسیون تلفیق مجلس در یک نوبت همه اعتبارات پیش‌بینی شده برای مقابله باپدیده گرد و غبار در بودجه سال ٩٤ که ازسوی سازمان محیط زیست در بودجه گنجانده شده بود را به‌صورت کامل حذف و آن را به یکی از مصارفی که مد‌نظر خودشان است منتقل کردند. از طرفی شهر بانو امانی، مشاور رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست هم درباره اظهارات تند نمایندگان خوزستان نسبت به معصومه ابتکار گفت: این نمایندگان مجلس خیلی زودتر از این‌ها باید نسبت به موضوع ریزگردها در اهواز واکنش نشان می‌دادند نه حالا که کار از کار گذشته از زیر بار مسوولیت شانه خالی کنند و توپ را در زمین سازمان حفاظت از محیط زیست بیندازند چراکه بنا به گفته خود دکتر ابتکار اعتبارات پیش‌بینی شده برای مقابله با پدیده گرد و غبار در بودجه ۹۴ را همین نمایندگان حذف نمودند و آن را به یکی از مصارفی که مدنظرخودشان است منتقل کردند.
البته هم منتقدان تخریبی و هم کارشناسان دولتی و غیر آن به خوبی آگاهند که موضوع ریزگردها آنفلوآنزا یا بیماری‌های ویروسی و میکروبی نیست که با قرنطینه کردن و تجویز چند روز دارو و استراحت بتوان آن را علاج کرد. موضوع آلودگی هوا و توفان‌های شن و ماسه در جنوب و جنوب شرق کشور جز به دلیل تخریب محیط زیست چه در داخل کشور چه در کشورهای همسایه ریشه دیگری ندارد. شاید باور آن برای توده‌های عادی مردم سخت باشد اما کوچک‌ترین فعل و انفعال زیست محیطی در قاره اروپا، آمریکا و آفریقا تبعات نگران‌کننده و تخریبی شدیدی را در قاره آسیا به‌وجود خواهد آورد. سازمان‌های بین‌المللی هم به دلیل ناتوانی در اجرای برنامه‌ها از یک طرف و از طرف دیگر التهابات سیاسی منطقه‌ای در کشورهایی مانند یمن، تونس، عراق، سوریه و افغانستان که موجب شده دولت مرکزی نتواند برای اجرای برنامه‌ها و توافق‌نامه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حوزه محیط زیست اقتدارلازم را داشته باشد از هرگونه اقدام موثری ناتوان شده‌اند. هنگامی که هویت یک نظام در کشوری مانند عراق نزدیک به یک سال است که در معرض خطر شدید قرار دارد یا دولت و نظام مستقر در سوریه نزدیک به 3 سال است که گرفتار تروریسم شده است اگر بخواهد هم نمی‌تواند اقدامی در خور در حوزه محیط زیست انجام دهد. بنابراین سیاسی کردن موضوع ریزگردها در کشور به نفع هیچ کس نیست. انتقاد و جلب توجه و هدایت کردن برنامه‌های دولت و مجلس به موضوع امری ستودنی و قابل تقدیر است اما رفتارهای فریبکارانه پوپولیستی و دامن زدن به هیجان‌های سیاسی در پیرامون موضوع ریزگردها جز اتلاف وقت و انرژی مقامات دولتی برای پاسخ به بهانه‌گیری‌ها و انحراف از یافتن دلایل و علل اصلی و نیز راهکارهای ریشه‌ای نتیجه دیگری نخواهد داشت. دولت در شرایط التهابی تصمیم‌های التهابی و گاه غیرکارشناسی یا موقتی می‌گیرد که این خود شاید در کوتاه‌مدت رفع نیاز کند اما منابع مالی و انسانی را در میان‌مدت و بلندمدت به هدر خواهد داد.
رئیس دولت نهم و دهم که آن روزها غرق در شادی استقبال مردم و خط و نشان کشیدن برای دولت‌های خارجی بود و میلیاردها تومان منابع ملی و میلیاردها دلار ارز حاصل از فروش نفت را به هدر داد، امروز حاشیه امن یافته و دولتی که خود وارث بسیاری از مشکلات اقتصادی از یکسو و فشارهای بین‌المللی از سوی دیگر شده است، باید پاسخگوی رفتارهای غیرکارشناسی دولت ماضی باشد. رئیس سازمان محیط زیست در این خصوص طی روزهای گذشته به مواردی اشاره کرده است که جای شگفتی و تامل دارد. او گفته بود که بخشی از هورالعظیم که در ایران است در زمان دولت هشتم، به دلیل وجود میادین مشترک نفتی، از طرف وزارت نفت تقاضای اکتشاف شده بود. سازمان حفاظت از محیط زیست مشروط به عدم خشک کردن تالاب و با انجام ارزیابی‌های زیست محیطی و یکسری شرایط اجازه کار به آنها داد. دولت نهم که مستقر شد نخستین کاری که انجام دادند سد روی ورودی آب آن بستند، مانع ورود آب شدند و کلا هورالعظیم را خشک کردند. الان هم جاهای مختلف هورالعظیم را کنده‌کاری کرده اند. ابتکار به برخی اتفاقات ناگوار دیگری هم اشاره کرد و گفت: تعدادی از همین نمایندگانی که در این روزها سرسختانه در حال انتقاد از سازمان محیط زیست هستند، دقیقا سه روز قبل از وقوع اولین موج گرد و غبار در کمیسیون تلفیق مجلس در یک نوبت همه اعتبارات پیش‌بینی شده برای مقابله باپدیده گرد و غبار در بودجه سال ٩٤ که ازسوی سازمان محیط زیست در بودجه گنجانده شده بود را به‌صورت کامل حذف و آن را به یکی از مصارفی که مد‌نظر خودشان است منتقل کردند. از طرفی شهر بانو امانی، مشاور رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست هم درباره اظهارات تند نمایندگان خوزستان نسبت به معصومه ابتکار گفت: این نمایندگان مجلس خیلی زودتر از این‌ها باید نسبت به موضوع ریزگردها در اهواز واکنش نشان می‌دادند نه حالا که کار از کار گذشته از زیر بار مسوولیت شانه خالی کنند و توپ را در زمین سازمان حفاظت از محیط زیست بیندازند چراکه بنا به گفته خود دکتر ابتکار اعتبارات پیش‌بینی شده برای مقابله با پدیده گرد و غبار در بودجه ۹۴ را همین نمایندگان حذف نمودند و آن را به یکی از مصارفی که مدنظرخودشان است منتقل کردند.
البته هم منتقدان تخریبی و هم کارشناسان دولتی و غیر آن به خوبی آگاهند که موضوع ریزگردها آنفلوآنزا یا بیماری‌های ویروسی و میکروبی نیست که با قرنطینه کردن و تجویز چند روز دارو و استراحت بتوان آن را علاج کرد. موضوع آلودگی هوا و توفان‌های شن و ماسه در جنوب و جنوب شرق کشور جز به دلیل تخریب محیط زیست چه در داخل کشور چه در کشورهای همسایه ریشه دیگری ندارد. شاید باور آن برای توده‌های عادی مردم سخت باشد اما کوچک‌ترین فعل و انفعال زیست محیطی در قاره اروپا، آمریکا و آفریقا تبعات نگران‌کننده و تخریبی شدیدی را در قاره آسیا به‌وجود خواهد آورد. سازمان‌های بین‌المللی هم به دلیل ناتوانی در اجرای برنامه‌ها از یک طرف و از طرف دیگر التهابات سیاسی منطقه‌ای در کشورهایی مانند یمن، تونس، عراق، سوریه و افغانستان که موجب شده دولت مرکزی نتواند برای اجرای برنامه‌ها و توافق‌نامه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در حوزه محیط زیست اقتدارلازم را داشته باشد از هرگونه اقدام موثری ناتوان شده‌اند. هنگامی که هویت یک نظام در کشوری مانند عراق نزدیک به یک سال است که در معرض خطر شدید قرار دارد یا دولت و نظام مستقر در سوریه نزدیک به 3 سال است که گرفتار تروریسم شده است اگر بخواهد هم نمی‌تواند اقدامی در خور در حوزه محیط زیست انجام دهد. بنابراین سیاسی کردن موضوع ریزگردها در کشور به نفع هیچ کس نیست. انتقاد و جلب توجه و هدایت کردن برنامه‌های دولت و مجلس به موضوع امری ستودنی و قابل تقدیر است اما رفتارهای فریبکارانه پوپولیستی و دامن زدن به هیجان‌های سیاسی در پیرامون موضوع ریزگردها جز اتلاف وقت و انرژی مقامات دولتی برای پاسخ به بهانه‌گیری‌ها و انحراف از یافتن دلایل و علل اصلی و نیز راهکارهای ریشه‌ای نتیجه دیگری نخواهد داشت. دولت در شرایط التهابی تصمیم‌های التهابی و گاه غیرکارشناسی یا موقتی می‌گیرد که این خود شاید در کوتاه‌مدت رفع نیاز کند اما منابع مالی و انسانی را در میان‌مدت و بلندمدت به هدر خواهد داد.
ارسال نظر