نفع و زیان امحای خودروهای لوکس

انتشار خبر امحای ۱۳ خودروی لوکس به ارزش ۱۴ میلیارد تومان در حالی به سرتیتر اخبار رسانه‌های کشور تبدیل شده است که کارشناسان درخصوص برخورد با اولین پدیده قاچاق خودرو در کشور، نظرات متفاوتی ارائه می‌کنند. در حالی مسوولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از بین بردن این خودروها را درس بزرگی به قاچاقچیان می‌دانند که کارشناسان خودرویی نه تنها با امحای این خودروها مخالف هستند بلکه معدوم کردن این خودروها را هدررفت منابع کشور عنوان می‌کنند.

آنگونه که مدیران ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور عنوان کرده‌اند، ۱۳ خودروی لوکس شامل بنز S۵۰۰، بی‌ام‌و، پورشه و رنجروور به‌صورت قاچاق و از طریق مرزهای غیررسمی وارد کشور شده و به فروش رفتند. عبدالمجید اجتهادی، مدیرکل مبارزه با قاچاق کالا و ارز سازمان تعزیرات حکومتی درخصوص نحوه ورود این خودروها به کشور گفته، متهم پرونده ابتدا از طریق اسکله شهیدرجایی بندرعباس این خودروها را وارد و اظهارنامه آن را با عنوان کالای ترانزیت خارجی به ارمنستان اعلام کرد اما بعدا از انجام این کار منصرف شد و محموله را از اسکله شهیدرجایی به سمت امارات عربی متحده خارج کرد. این محموله سپس از مسیر امارات به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شد و فرد متخلف از طریق پارتی بازی و رشوه اقدام به ویرایش اطلاعات سامانه راهور کرد و به جای اطلاعات مربوط به خودروهای پراید، اطلاعات این خودروهای لوکس را وارد و خودروها را پلاک کرد. وی به دلیل بالا بودن میزان تخلفات صورت گرفته رای نهایی در این خصوص را معدوم کردن این خودروها اعلام کرد و آن را امری حتمی دانست. در شرایطی امحای این خودروها به‌عنوان گزینه نهایی از سوی مسوولان مبارزه با قاچاق کالا در نظر گرفته شده است که کارشناسان، امحای این خودروها را همراه با سود و زیان می‌خوانند. مهم‌ترین نفعی که مسوولان مبارزه با قاچاق کالا درخصوص امحای خودروهای قاچاق شده به کشور به آن اشاره دارند این است که با از بین بردن این خودروها، دیگر هیچ فردی ریسک ورود خودروهای گران قیمت و لوکس را به‌صورت قاچاق به کشور نمی‌پذیرد. بنابراین آن‌گونه که به‌نظر می‌رسد، هدف اصلی مسوولان دولتی از امحای این خودروها اولتیماتوم نهایی به متخلفان است. در این میان انجمن واردکنندگان خودرو نیز با امحای این خودروها موافق است و این اقدام را موجب اجرای درست قوانین عنوان می‌کند.

به اعتقاد موافقان امحای خودروهای لوکس قاچاق، دولت از زمانی که واردات خودروی ۲۵۰۰ سی سی را متوقف کرد، اعلام کرد که قابلیت فروش استوک این خودروها وجود ندارد. حال آنکه در گذشته قابلیت استوک شدن خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی سی وجود داشت بنابراین بعد از گذشت مدتی که گمرک خودروی وارد شده را به‌عنوان کالای متروکه برای فروش می‌گذاشت، همان واردکننده پول می‌داد و وارد کشور می‌کرد. در واقع اگرچه پول بیشتری می‌داد، اما از این طریق می‌توانست خودروی وارداتی را داخل کشور کند. با این وجود در شرایط کنونی اگر خودرویی وارد گمرک شود و طی دو سال خارج نشود، کالای متروکه به حساب می‌آید و گمرک این اجازه را دارد که کالای مورد نظر را بفروشد.

فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو نیز که یکی از موافقان امحای خودروهای مذکور است در گفت وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه از بین بردن این خودروها موجب بسته شدن منافذ فساد و قاچاق می‌شود، می‌گوید: واردکننده‌ای که به قوانین و مقررات توجه نکرده، باید خسارت بپردازد و این هزینه‌ای است که باید بابت عدم رعایت قانون پرداخته شود.احتشام‌زاد با بیان اینکه براساس قانون، واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی سی به کشور ممنوع است، می‌گوید: بنا به تصمیماتی که اتخاذ شد، این خودروها به هیچ‌وجه نباید به‌عنوان خودروی متروکه فروخته شوند و الزاما باید بازگشت به مبدا شوند و اگر خودروها به مبدا بازگردانده نشوند، قابلیت فروششان وجود ندارد و تنها راه آن، معدوم کردن آنها است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا معدوم کردن این خودروها از نظر اقتصادی با توجه به خروج ارزی که از کشور برای واردات آن صورت گرفته، منطقی است، گفت: به هر حال واردکننده به قوانین و مقررات عمل نکرده است و این هزینه برای جلوگیری از قاچاق و عدم رعایت قوانین باید پرداخت شود.

تهدید امحا

با این وجود برخی از دست‌اندرکاران خودرویی کشور و کارشناسان، امحای خودروهای مذکور را پاک کردن صورت مساله عنوان می‌کنند. به اعتقاد آنها نابود کردن این خودروها که ارز بسیاری برای آنها از کشور خارج شده است، نه تنها عوایدی برای کشور به همراه ندارد بلکه موجب هدر رفتن منابع کشور می‌شود. برخی از مسوولان دولتی نیز امحای این خودروها را به دلیل ارزی که از کشور به واسطه آنها خارج شده است اقدام مطلوبی توصیف نمی‌کنند. به اعتقاد آنها وقتی کالای قاچاقی کشف می‌شود، متعلق به دولت است، بنابراین دولت باید براساس ضوابط و مقررات، این کالاها را به کشورهای همجوار صادر کند و بفروشد. بنابراین با بازگشت یا صادرات این خودروها به کشورهای همسایه و فروش آنها می‌توان ارزی را که صرف خرید این خودروها شده است به نحوی به کشور بازگرداند.

براین اساس بسیاری از کارشناسان نیز تاکید دارند که بهتر است بررسی بیشتری درخصوص معدوم کردن کالاهایی که جنبه سرمایه‌ای دارند، صورت بگیرد. بنابراین آنها پیشنهاد می‌کنند که به‌جای امحای این خودروها، آنها را در حراج‌های بین‌المللی به فروش برسانند تا پول آنها به خزانه دولت بازگردانده و صرف امور کشور شوند.