«دنیای اقتصاد» از لزوم کنترل واردات در دوران پساتحریم در خراسان بزرگ گزارش می‌دهد؛
نجات جان تولید
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- در سال‌های اخیر و در دوران تحریم که بسیاری از کارخانه‌ها با رکود مواجه بودند، واردات بی‌رویه و بعضا غیرقانونی و قاچاق ضربات سهمگینی بر پیکره کم‌جان تولیدات داخلی وارد کرد و بازارهای ایران به نوعی جولان‌گاه محصولات رنگارنگ برخی از کشورها شد. امروز که دروازه تجارت خارجی بار دیگر به روی کشورمان گشوده شده و با سرانجام گرفتن برجام می‌توان به از بین‌رفتن رکود در تولیدات داخلی امیدوار بود، کنترل و مدیریت واردات و به ویژه جلوگیری از قاچاق کالا به داخل کشور، بزرگترین خواسته بسیاری از تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی است.
دنیای اقتصاد، زهرا صفدری- در سال‌های اخیر و در دوران تحریم که بسیاری از کارخانه‌ها با رکود مواجه بودند، واردات بی‌رویه و بعضا غیرقانونی و قاچاق ضربات سهمگینی بر پیکره کم‌جان تولیدات داخلی وارد کرد و بازارهای ایران به نوعی جولان‌گاه محصولات رنگارنگ برخی از کشورها شد.امروز که دروازه تجارت خارجی بار دیگر به روی کشورمان گشوده شده و با سرانجام گرفتن برجام می‌توان به از بین‌رفتن رکود در تولیدات داخلی امیدوار بود، کنترل و مدیریت واردات و به ویژه جلوگیری از قاچاق کالا به داخل کشور، بزرگترین خواسته بسیاری از تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی است.در این زمینه با مسئولان بازرگانی و فعالان حوزه صادرات و تولید خراسان‌های رضوی، شمالی و جنوبی به گفت‌وگو پرداختیم: ضرورت ارزیابی کشورها براساس نحوه ارتباط آنها با ایران در دوره تحریم
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در ارتباطات اقتصادی کشورمان با دنیا در دوره پساتحریم باید به اینکه چه کسانی در دوران تحریم در کنار ما بودند و چه کسانی از تنگناهایی که برای ما ایجاد شده بود خوشحال بودند، چه کسانی تلاش کردند به ما کمک کنند و چه کسانی مخالف کمک به ما بودند و با کشورهایی که به ایران کمک می‌کردند برخورد و مقابله می‌کردند، توجه کنیم و این باید یکی از اصول تفکر ما در ارتباطات اقتصادی کشورمان در پساتحریم باشد. محمدحسین روشنک می‌افزاید: البته در این میان باید ضرر و فایده را هم در نظر بگیریم؛ به طور مثال کشوری در زمان تحریم‌ها رابطه خوبی با ما نداشته و یا کمکی به ما نکرده اما به طور کلی امروز می‌بینیم که مبادله با آنها به نفع امنیت کشور و پایداری نظام است و این‌گونه تشخیص فرا اقتصادی، موضوعی جداگانه است. اما اگر شرکتی در گذشته در ایران فعال بوده و در دوره تحریم حاضر به همکاری با کشورمان نشده، امروز برای فعالیت دوباره‌اش، باید امتیازاتی از آن بگیریم و یا اجازه فعالیت را ندهیم و این باید در سیاست‌های کلی ارتباطات اقتصادی و تجارت خارجی ما در نظرگرفته شود.عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان می‌کند: برخلاف خیلی‌ها معتقدم چین در دوران تحریم به درد جمهوری اسلامی خورد و به ما کمک کرد؛ با وجود اینکه برخی‌ها معتقدند کالاهای مصرفی چین به تولید ما ضربه زده، اما به نظر من آن کشور مقصر نیست و در این زمینه بیشتر خودمان مقصر بودیم و باید برای این کشور احترام قائل شویم چون در دوره تحریم ما را تنها نگذاشت.روشنک درباره چگونگی مدیریت واردات در دوره پساتحریم اظهار می‌کند: ما باید تجارت آزاد بین‌المللی را دنبال کنیم و در دنیا به عنوان یک شریک تجاری مطرح باشیم. اگر در کشوری کالایی تولید می‌شود که دارای مزیت بوده و قیمت تمام شده‌اش پایین‌تر است و می‌تواند در کشور ما ارزان‌تر توزیع شود، باید آن را وارد کنیم. در مقابل ارزیابی کنیم که چه کالایی را در ایران می‌توان تولید کرد که قیمت تمام شده‌اش ارزان‌تر و کیفیتش بالاتر است و همزمان برای صادرات کالاهای تولیدی‌مان تلاش کنیم و واردات هم انجام دهیم. وی ادامه می‌دهد: اما خط‌مشی کلی ما باید این باشد که در پساتحریم در مرحله اول تکنولوژی، ماشین‌آلات و مواد اولیه را وارد کنیم تا بنیه اشتغال و تولیداتمان در کشور تقویت شود.
اقتصاد مقاومتی به معنای نداشتن ارتباط اقتصادی با دنیا نیست
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح می‌کند: این روزها می‌شنویم که برخی‌ها اقتصاد مقاومتی را به‌گونه‌ای تفسیر می‌کنند که معنا و مفهوم آن، نداشتن ارتباط اقتصادی با دنیا به ویژه در زمینه واردات و بستن قرارداد با دیگر کشورها است در صورتی‌که اقتصاد مقاومتی اقتصادی است که در ارتباط با اقتصاد دنیا بتواند بهترین‌ها را از آن خود کرده و خود را پایدار و قدرتمند کند. اقتصاد مقاومتی این است که ما از تکنولوژی کشورهای پیشرفته مثل فرانسه استفاده کنیم و خط هوایی و شبکه پروازی را تقویت کنیم و از این شبکه پروازی برای ساختن اقتصاد دورنی خود بهره بگیریم.روشنک تاکید می‌کند: برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی که سخن رهبری است باید اقتصادمان را با دنیا به اشتراک بگذاریم و با دیگران مشارکت داشته باشیم البته با حفظ فرصت‌های شغلی موجود و ایجاد فرصت‌های جدید و اگر در جایی مجبور می‌شویم فرصت شغلی خود را به تولیدکننده خارجی بدهیم باید بلافاصله فرصتی را از تولیدکننده خارجی دیگر برای کشورمان بگیریم و در این صورت به اهدافمان در اقتصاد پساتحریم و اقتصاد مقاومتی دست مییابیم.رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی می‌گوید: برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی در دوره پساتحریم، اگر یک ریال واردات انجام می‌دهیم باید در مقابل یک ریال صادرات غیرنفتی داشته باشیم و پای این موضوع به هر قیمتی بایستیم. دولت باید تراز واردات غیرنفتی را با صادرات غیرنفتی تطبیق دهد تا صادرات و واردات کشور هم‌تراز و هماهنگ باشد نه اینکه جلوی واردات را بگیریم تا ترازمان برابر باشد چون اگر واردات نداشته باشیم تولیدی هم نخواهیم داشت. باید صادرات را تقویت کنیم و به جایی برسانیم که با واردات ما برابری کند و حتی بیشتر از آن باشد و این مهم با تلاشی جدی دست‌یافتنی است.
خطری در زمینه واردات مستقیم به خراسان رضوی وجود ندارد
روشنک نخستین راهکار کنترل و مدیریت واردات را داشتن خط قرمزی برای حجم واردات در مقابل صادرات غیرنفتی خوانده و می‌افزاید: به طور مثال در مقابل ۱۰۰ دلار صادرات، می‌توانیم ۱۱۰ دلار واردات داشته باشیم و در این صورت هم برای انجام صادرات تلاش می‌شود و هم دقت لازم در واردات اعمال می‌شود.عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: دومین راهکار ارزیابی میزان منابع کشور برای واردات است؛ در مرحله اول باید این منابع را برای واردات تکنولوژی، ماشین‌آلات و مواد اولیه بگذاریم و در مرحله دوم به سراغ کالاهایی مثل هواپیما برویم که امکان ساخت آن در داخل کشور نیست. در مرحله سوم هم برای برخی کالاها مانند دارو که امکان ساخت داشته اما برای وارداتش اجبار داریم اقدام کنیم.روشنک یادآور می‌شود: برای انجام واردات باید اولویت‌بندی و مرحله‌بندی کنیم و برای هر مرحله میدانی را باز بگذاریم و ظرفیتی فراهم کنیم تا واردکننده و مصرف‌کننده در جریان امر قرار بگیرند ضمن اینکه نگاه به تحقق اقتصاد مقاومتی را در کنار همه اینها داشته باشیم زیرا اقتصاد مقاومتی این است که با دنیا به نفع خودمان قرارداد ببندیم.رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی اضافه می‌کند: اقتصاد مقاومتی به معنای عدم ارتباط در ورود به حوزه اقتصاد جهانی و تجارت بین‌الملل و مغایر واردات حساب شده، معقول و بابرنامه نیست بلکه اقتصادی است که از فرصت‌ها، داشته‌ها و امکاناتش با هدف اشتغال‌زایی در هر شرایطی به نحو احسن استفاده کند.رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی درباره وضعیت واردات به این استان، اظهار می‌کند: خراسان رضوی به دلیل اینکه مرز بندری و آبی ندارد، استان واردات نیست و تراز صادرات غیرنفتی آن چند برابر حجم وارداتش است. بخشی از وارداتی هم که به این استان انجام می‌شود کالاهای اساسی مثل غلات و علوفه دام و طیور و یا مواد اولیه برخی از کالاها هستند بنابراین ما خطری بابت واردات مستقیم به این استان احساس نمی‌کنیم و نگرانی از واردات بی‌رویه در این منطقه نداریم چون نیازهای استان ما از وارداتی تامین می‌شود که به بندرعباس و دیگر بنادر کشور وارد می‌شود.
لزوم تسهیل واردات مواد اولیه
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی می‌گوید: در شرایط پساتحریم براساس راهبردی که دولت مشخص کرده و در مولفه‌های اقتصاد مقاومتی هم خط‌مشی ما توسط مقام معظم رهبری مشخص شده، نباید به سمت واردات کالاهای ساخته شده برویم زیرا این برخلاف سیاست‌های دولت در بحث اشتغال و سرمایه‌گذاری است. واردات ما بیشتر باید در زمینه دانش فنی، فناوری و تکنولوژی باشد و اگر کشورهایی تمایل به فروش کالای خود دارند باید با تولیدکنندگان و شرکت‌های ایرانی هماهنگ شوند و زمینه لازم برای روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری خارجی‌ها آماده است که از جمله آنها می‌توان به سرمایه‌گذاری مشترک اشاره کرد. سرمایه‌گذاری‌های مشترک می‌تواند فرصت‌های اشتغال را افزایش دهد، بنابراین فضای پساتحریم را باید با برنامه‌ریزی، نظارت، کنترل، پیش‌بینی بازار و بودجه‌بندی مدیریت کنیم.محسن احتشام تصریح می‌کند: استراتژی پساتحریم ما نباید باز شدن درهای اقتصاد کشورمان به روی کالاهای نهایی و ساخته شده و تبدیل ایران به بازار مصرف کالاهای چینی و امثال آن باشد، ما نباید به تولیدات خودمان ضربه بزنیم بلکه این سیاست باید در راستای حمایت از تولید داخلی باشد و به هیچ عنوان اجازه ورود کالای ساخته شده را ندهیم اما در بحث ورود مواد اولیه باید استثنا قائل شده و شرایط را تسهیل کنیم تا مواد اولیه مورد نیاز سریع‌تر به دست تولیدکننده برسد.احتشام درباره آسیب‌هایی که واردات در سال‌های اخیر به بخش تولید وارد کرده، اظهار می‌کند: در سال‌های گذشته واردات بی‌رویه و قاچاق صدمات جبران‌ناپذیری به صنعت کفش و پوشاک و حتی لوازم آرایشی و بهداشتی کشور ما وارد کرده است؛ اکثر لوازم آرایشی به صورت قاچاق و غیرقانونی وارد می‌شود و این درحالیست که بعضا مصرف آنها خطرناک و زیان‌آور است. اگر تولیدکنندگان معتبر و برندهای شناخته شده آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی در ایران سرمایه‌گذاری کنند و در تولید محصولی خوب با تولیدکننده ایرانی مشارکت کنند، به طور حتم از قاچاق جلوگیری می‌کند.
سخت‌گیری‌ها برای ورود کالاهای نهایی شدت یابد
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی راهکارهای کنترل و مدیریت واردات در شرایط پساتحریم را این‌گونه عنوان می‌کند: در این راستا ثبت سفارش موضوع بسیار مهمی است و هر کالایی نباید ثبت سفارش شود، افزون بر آن، کنترل‌های دیگری که از سوی سازمان استاندارد و اداره نظارت صورت می‌گیرد باید با سخت‌گیری بیشتری روی کالاهای نهایی همراه باشد تا کسی انگیزه ورود کالای ساخته شده را نداشته باشد.احتشام می‌افزاید: در مقابل مسیر ورود مواد اولیه باید تسهیل و از طولانی شدن روند ورود این مواد جلوگیری شود تا فضای کسب‌وکار به معنای واقعی تسهیل شود زیرا امروز در فضای کسب‌وکار ما یک تولیدکننده شاید زمانی حدود یکسال را برای دستیابی به مواد اولیه مورد نیاز کارخانه خود صرف می‌کند. علاوه بر این باید با قاچاق کالا هم بیش از پیش مبارزه شود تا انگیزه ورود کالا از طریق مجاری قانونی بیشتر شود. رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی خاطرنشان می‌کند: مصرف‌کنندگان هم باید همکاری کنند و فرهنگ خرید کالای ایرانی جا بیفتد، مردم باید با خرید کالای داخلی از تولید ملی حمایت کنند که البته برای تحقق این امر، تولید ملی باکیفیت و با قیمت مناسب که در مقایسه با مشابه خارجی نقصی ندارد، بسیار مهم است. مردم باید بدانند با حمایت از تولید ملی از جوانان حمایت می‌کنند و از بیکاری آنها جلوگیری می‌شود.احتشام ادامه می‌دهد: در این زمینه می‌توان شهروندان اروپایی را مثال زد که ابتدا محصولات تولید کشور خود را خریداری می‌کنند و اگر تولید داخلی نبود نیازهایشان را از محصولات کشورهای عضو اتحادیه و یا کشورهای هم‌پیمان خریداری می‌کنند. ما هم باید کاری فرهنگی انجام دهیم و نباید پولمان را به جیب چینی‌ها و دیگر کشورها بریزیم. مردم هم باید بدانند که خرید کالای داخلی می‌تواند مشکلات اشتغال و بیکاری را حل کند و تولیدکنندگان هم باید کالای باکیفیت ارائه دهند.
حمایت از تولید داخلی فقط در حرف و شعار نباشد
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی درباره وارداتی که به این استان انجام می‌شود، می‌گوید: خوشبختانه واردات قاچاق در خراسان جنوبی نمی‌بینیم و مرزهای ما به خوبی کنترل می‌شود، بیشترین واردات از طریق پاکستان و مربوط به برنج و یا میوه است که به صورت کنترل‌شده و مدیریت‌شده وارد می‌شود و کمتر شاهد کالاهایی هستیم که به صورت غیرقانونی وارد شده و به تولید ما ضربه زده باشد. اگر هم چنین کالاهایی به استان ما وارد شده از مبادی ورودی دیگر بوده نه مرزها. اما در مجموع در این زمینه مساله حادی نمی‌بینیم که به ضرر تولیدکنندگان ما بوده باشد.احتشام یادآور می‌شود: حتی ما خواهان واردات برخی محصولات مانند خشکبار از افغانستان هستیم که لازم است در این راستا تعرفه‌های ترجیحی اصلاح شود زیرا آن کشور محصولات بسیار خوبی دارد که خواهان فروش به ما هستند و تعرفه‌های ما اجازه این کار را نمی‌دهد. ما همواره از مقامات درخواست اصلاح تعرفه‌های ترجیحی را داشته‌ایم زیرا در بحث معادن می‌توان مواد اولیه مورد نیاز و مصرف کارخانه‌ها در خراسان جنوبی را از افغانستان وارد کرد.رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی تاکید می‌کند: سیاست ما در اتاق بازرگانی حمایت از تولید و اشتغال و حرکت به سوی سرمایه‌گذاری است زیرا آنچه در شرایط پساتحریم می‌تواند ما را نجات دهد حمایت از تولید است و این موضوع نباید فقط در حرف و شعار باشد. تولیدکنندگانی که در شرایط تحریم تلاش زیادی برای حفظ بازارها کردند، ضربه‌های زیادی خوردند و صادرکنندگان هم در بحث انتقال پول مشکلات زیادی داشتند و حال وقت کمک به آنهاست زیرا صادرکنندگان و تولیدکنندگانی که جانانه ایستادند سربازان واقعی جبهه اقتصادی بودند و باید تشویق و حمایت شوند.
حمایت از تولید داخلی با جلوگیری از واردات بی‌رویه
نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی می‌گوید: اگر کسانی که در رأس امور هستند مانع‌تراشی و سخت‌گیری نکنند، اقتصاد ما به ویژه در حوزه صادرات در دوران پساتحریم پیشرفت زیادی خواهد داشت و این مهم در صورتی محقق می‌شود که از واردات بی‌رویه به کشور جلوگیری کنیم.حیدر حیدریان با تاکید بر لزوم حمایت از شرکت‌های داخلی و تولید ملی، اظهار می‌کند: کالاهای ساخته شده در ایران نسبت به بسیاری از اجناس خارجی بهتر است و اگر بحث رقابت در میان باشد و ضمن حمایت از تولید داخلی از واردات بی‌رویه و بدون برنامه جلوگیری شود، کالاهای ایرانی به نقطه اوج خود می‌رسند و کشورمان به جای واردکننده، صادرکننده خواهد بود.حیدریان درباره بهترین راهکار برای کنترل واردات در دوران پساتحریم، عنوان می‌کند: جلوگیری از واردات بی‌رویه به ویژه کالاهایی که مشابه آن در ایران وجود داشته و ساخته می‌شود بهترین راهکار است، اگر کالاهای داخلی هم با کیفیت بیشتری تولید شود، بازار داخلی اشباع خواهد شد و باید در این زمینه به تولیدکنندگان داخلی کمک شود تا دوباره سرپا شوند چون همه تولیدکنندگان داخلی از نظر مالی و قوانین نیازمند حمایت هستند.نایب رئیس اتاق بازرگانی خراسان شمالی می‌افزاید: در حال حاضر بخش زیادی از وارداتی که به کشور صورت می‌گیرد غیرقانونی است زیرا مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و فقط وضع بازار را برای تولید داخلی خراب می‌کنند بنابراین باید جلوی آنها گرفته شود. اکثر کالاهایی که در بازار می‌بینیم چینی بوده و به صورت قاچاق وارد شده‌اند و به تولید داخلی ما ضربه می‌زنند چون وقتی بازار را اشباع می‌کنند کسی کالای ایرانی نمی‌خرد.
با افزایش صادرات کالاها، نیازی به فروش نفت نداریم
حیدریان خاطرنشان می‌کند: این درحالیست که کیفیت کالاهای ایرانی از چینی‌ها بسیار بهتر است و اگر ضمن جلوگیری از واردات برای صادرات هر چه بیشتر کالاهایمان اقدام کنیم، دیگر نیازی به فروش نفت نداریم چون کشور به اندازه کافی تولید داخلی خواهد داشت.نایب رئیس اتاق بازرگانی بجنورد می‌گوید: صادرات خراسان شمالی در سال‌های اخیر مشکلاتی داشته و اگر دولت مواد اولیه ما را در اختیار کشورهای دیگر با قیمت پایین قرار ندهد و خام‌فروشی نکنیم، میزان صادرات افزایش می‌یابد اما وقتی دولت مواد اولیه را ارزان‌تر از آنچه به بخش تولید می‌دهد به کشورهای خارجی بدهد، مسلما آن کشورها از خام‌فروشی خارج شده و خود تولیدکننده می‌شوند و در مقابل کارخانه‌های ما دچار مشکل می‌شود.حیدریان با بیان اینکه بیشتر کالاهای وارداتی به خراسان شمالی برنج پاکستان است، می‌افزاید: ایزوگام، بتن‌های سبک و پلاستک بیشترین کالاهای صادراتی این استان به شمار می‌رود که میزان صادرات آنها در سال‌جاری نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است. دولت باید با تسهیل قوانین مالی به تولیدکنندگان و صادرکنندگان داخلی کمک کند تا پول کالاهای فروخته شده زودتر به دست ما برسد و با رونق گرفتن دوباره تولید و صادرات از بیکاری جوانان جلوگیری شود.
واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای به جای کالاهای لوکس
عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی نیز می‌گوید: برای مدیریت واردات در دوران پساتحریم ابتدا باید از واردات کالاهای لوکس جلوگیری کرده و سپس برای ورود کالاهای واسطه‌ای که مواد اولیه مورد نیاز تولید داخلی کشور را تشکیل می‌دهند و نیز کالاهای سرمایه‌ای مانند ماشین‌آلات تلاش کنیم. افزون بر این، باید به کارخانه‌هایی که در حال حاضر فعال بوده و توان تولید دارند اما با تمام ظرفیت خود کار نمی‌کنند، توجه شود تا میزان تولید آنها براساس ظرفیت‌شان باشد.فرامرز مرادی درباره آثار کوتاه‌مدت پساتحریم بر حوزه واردات اظهار می‌کند: در کوتاه‌مدت به طور قطع صادرکنندگان خارجی تلاش می‌کنند تا از بازارهای ایران استفاده کنند اما کالاهای داخلی ما باید به‌گونه‌ای باشد که این‌کار برای آنها صرفه اقتصادی نداشته باشد. کیفیت کالاهای داخلی باید افزایش یابد تا آنها توان رقابت نداشته باشند زیرا به طور قطع برای عرضه محصولات مصرفی خود به ما تلاش خواهند کرد.مرادی ادامه می‌دهد: در بلندمدت نیز با توجه به اینکه ایران شدیدا نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است و روی صنایع مادر باید کار شود، نیازمندی‌های نفت و گاز، پتروشیمی، هواپیما و ماشین‌سازی رونق پیدا خواهد کرد و واردات در این زمینه‌ها بیشتر صورت می‌گیرد.عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی با بیان اینکه واردات بی‌رویه آسیب بسیار زیادی به تولید داخلی ما می‌زند، تصریح می‌کند: همان‌طور که امروز واردات بی‌رویه از طریق قاچاق موجب تعطیلی بسیاری از واحدهای صنعتی ما و یا فعالیت آنها با ظرفیت کمتر شده است و اگر واردات به طور قانونی باشد، بیشتر قابل کنترل است. وی یادآور می‌شود: موضوع تعرفه‌ها، بالابودن حقوق گمرکی، سود بازرگانی و کنترل و نظارت‌هایی که پس از ورود کالا صورت می‌گیرد، از جمله مشکلات واردات قانونی است و به همین دلیل واردکنندگان سعی می‌کنند از راه‌های غیرقانونی استفاده کنند.مرادی تاکید می‌کند: برای کنترل واردات در دوران پساتحریم باید ابتدا از محصولات داخلی حمایت شود تا کیفیت آنها افزایش یابد، با افزایش کیفیت در کنار کاهش قیمت تمام شده، واردات دیگر برای واردکنندگان حتی به صورت قاچاق به‌صرفه نیست. از طرف دیگر لازم است کنترل مرزی برای جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق بیشتر شود و اداره تعزیرات و واحدهای نظارت بر کالا باید در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشند.عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی بیشترین کالاهای وارداتی به این استان را در حوزه مواد غذایی مثل انواع کنسرو و مواد اولیه آن و نیز محصولات نساجی و ترک عنوان کرده و می‌افزاید: در خراسان رضوی بیشترین صدمه وارداتی را در این دو بخش شاهد هستیم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در ارتباطات اقتصادی کشورمان با دنیا در دوره پساتحریم باید به اینکه چه کسانی در دوران تحریم در کنار ما بودند و چه کسانی از تنگناهایی که برای ما ایجاد شده بود خوشحال بودند، چه کسانی تلاش کردند به ما کمک کنند و چه کسانی مخالف کمک به ما بودند و با کشورهایی که به ایران کمک می‌کردند برخورد و مقابله می‌کردند، توجه کنیم و این باید یکی از اصول تفکر ما در ارتباطات اقتصادی کشورمان در پساتحریم باشد. محمدحسین روشنک می‌افزاید: البته در این میان باید ضرر و فایده را هم در نظر بگیریم؛ به طور مثال کشوری در زمان تحریم‌ها رابطه خوبی با ما نداشته و یا کمکی به ما نکرده اما به طور کلی امروز می‌بینیم که مبادله با آنها به نفع امنیت کشور و پایداری نظام است و این‌گونه تشخیص فرا اقتصادی، موضوعی جداگانه است. اما اگر شرکتی در گذشته در ایران فعال بوده و در دوره تحریم حاضر به همکاری با کشورمان نشده، امروز برای فعالیت دوباره‌اش، باید امتیازاتی از آن بگیریم و یا اجازه فعالیت را ندهیم و این باید در سیاست‌های کلی ارتباطات اقتصادی و تجارت خارجی ما در نظرگرفته شود.عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان می‌کند: برخلاف خیلی‌ها معتقدم چین در دوران تحریم به درد جمهوری اسلامی خورد و به ما کمک کرد؛ با وجود اینکه برخی‌ها معتقدند کالاهای مصرفی چین به تولید ما ضربه زده، اما به نظر من آن کشور مقصر نیست و در این زمینه بیشتر خودمان مقصر بودیم و باید برای این کشور احترام قائل شویم چون در دوره تحریم ما را تنها نگذاشت.روشنک درباره چگونگی مدیریت واردات در دوره پساتحریم اظهار می‌کند: ما باید تجارت آزاد بین‌المللی را دنبال کنیم و در دنیا به عنوان یک شریک تجاری مطرح باشیم. اگر در کشوری کالایی تولید می‌شود که دارای مزیت بوده و قیمت تمام شده‌اش پایین‌تر است و می‌تواند در کشور ما ارزان‌تر توزیع شود، باید آن را وارد کنیم. در مقابل ارزیابی کنیم که چه کالایی را در ایران می‌توان تولید کرد که قیمت تمام شده‌اش ارزان‌تر و کیفیتش بالاتر است و همزمان برای صادرات کالاهای تولیدی‌مان تلاش کنیم و واردات هم انجام دهیم. وی ادامه می‌دهد: اما خط‌مشی کلی ما باید این باشد که در پساتحریم در مرحله اول تکنولوژی، ماشین‌آلات و مواد اولیه را وارد کنیم تا بنیه اشتغال و تولیداتمان در کشور تقویت شود.
اقتصاد مقاومتی به معنای نداشتن ارتباط اقتصادی با دنیا نیست
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی تصریح می‌کند: این روزها می‌شنویم که برخی‌ها اقتصاد مقاومتی را به‌گونه‌ای تفسیر می‌کنند که معنا و مفهوم آن، نداشتن ارتباط اقتصادی با دنیا به ویژه در زمینه واردات و بستن قرارداد با دیگر کشورها است در صورتی‌که اقتصاد مقاومتی اقتصادی است که در ارتباط با اقتصاد دنیا بتواند بهترین‌ها را از آن خود کرده و خود را پایدار و قدرتمند کند. اقتصاد مقاومتی این است که ما از تکنولوژی کشورهای پیشرفته مثل فرانسه استفاده کنیم و خط هوایی و شبکه پروازی را تقویت کنیم و از این شبکه پروازی برای ساختن اقتصاد دورنی خود بهره بگیریم.روشنک تاکید می‌کند: برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی که سخن رهبری است باید اقتصادمان را با دنیا به اشتراک بگذاریم و با دیگران مشارکت داشته باشیم البته با حفظ فرصت‌های شغلی موجود و ایجاد فرصت‌های جدید و اگر در جایی مجبور می‌شویم فرصت شغلی خود را به تولیدکننده خارجی بدهیم باید بلافاصله فرصتی را از تولیدکننده خارجی دیگر برای کشورمان بگیریم و در این صورت به اهدافمان در اقتصاد پساتحریم و اقتصاد مقاومتی دست مییابیم.رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی می‌گوید: برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی در دوره پساتحریم، اگر یک ریال واردات انجام می‌دهیم باید در مقابل یک ریال صادرات غیرنفتی داشته باشیم و پای این موضوع به هر قیمتی بایستیم. دولت باید تراز واردات غیرنفتی را با صادرات غیرنفتی تطبیق دهد تا صادرات و واردات کشور هم‌تراز و هماهنگ باشد نه اینکه جلوی واردات را بگیریم تا ترازمان برابر باشد چون اگر واردات نداشته باشیم تولیدی هم نخواهیم داشت. باید صادرات را تقویت کنیم و به جایی برسانیم که با واردات ما برابری کند و حتی بیشتر از آن باشد و این مهم با تلاشی جدی دست‌یافتنی است.
خطری در زمینه واردات مستقیم به خراسان رضوی وجود ندارد
روشنک نخستین راهکار کنترل و مدیریت واردات را داشتن خط قرمزی برای حجم واردات در مقابل صادرات غیرنفتی خوانده و می‌افزاید: به طور مثال در مقابل ۱۰۰ دلار صادرات، می‌توانیم ۱۱۰ دلار واردات داشته باشیم و در این صورت هم برای انجام صادرات تلاش می‌شود و هم دقت لازم در واردات اعمال می‌شود.عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: دومین راهکار ارزیابی میزان منابع کشور برای واردات است؛ در مرحله اول باید این منابع را برای واردات تکنولوژی، ماشین‌آلات و مواد اولیه بگذاریم و در مرحله دوم به سراغ کالاهایی مثل هواپیما برویم که امکان ساخت آن در داخل کشور نیست. در مرحله سوم هم برای برخی کالاها مانند دارو که امکان ساخت داشته اما برای وارداتش اجبار داریم اقدام کنیم.روشنک یادآور می‌شود: برای انجام واردات باید اولویت‌بندی و مرحله‌بندی کنیم و برای هر مرحله میدانی را باز بگذاریم و ظرفیتی فراهم کنیم تا واردکننده و مصرف‌کننده در جریان امر قرار بگیرند ضمن اینکه نگاه به تحقق اقتصاد مقاومتی را در کنار همه اینها داشته باشیم زیرا اقتصاد مقاومتی این است که با دنیا به نفع خودمان قرارداد ببندیم.رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی خراسان رضوی اضافه می‌کند: اقتصاد مقاومتی به معنای عدم ارتباط در ورود به حوزه اقتصاد جهانی و تجارت بین‌الملل و مغایر واردات حساب شده، معقول و بابرنامه نیست بلکه اقتصادی است که از فرصت‌ها، داشته‌ها و امکاناتش با هدف اشتغال‌زایی در هر شرایطی به نحو احسن استفاده کند.رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان خراسان رضوی درباره وضعیت واردات به این استان، اظهار می‌کند: خراسان رضوی به دلیل اینکه مرز بندری و آبی ندارد، استان واردات نیست و تراز صادرات غیرنفتی آن چند برابر حجم وارداتش است. بخشی از وارداتی هم که به این استان انجام می‌شود کالاهای اساسی مثل غلات و علوفه دام و طیور و یا مواد اولیه برخی از کالاها هستند بنابراین ما خطری بابت واردات مستقیم به این استان احساس نمی‌کنیم و نگرانی از واردات بی‌رویه در این منطقه نداریم چون نیازهای استان ما از وارداتی تامین می‌شود که به بندرعباس و دیگر بنادر کشور وارد می‌شود.
لزوم تسهیل واردات مواد اولیه
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی می‌گوید: در شرایط پساتحریم براساس راهبردی که دولت مشخص کرده و در مولفه‌های اقتصاد مقاومتی هم خط‌مشی ما توسط مقام معظم رهبری مشخص شده، نباید به سمت واردات کالاهای ساخته شده برویم زیرا این برخلاف سیاست‌های دولت در بحث اشتغال و سرمایه‌گذاری است. واردات ما بیشتر باید در زمینه دانش فنی، فناوری و تکنولوژی باشد و اگر کشورهایی تمایل به فروش کالای خود دارند باید با تولیدکنندگان و شرکت‌های ایرانی هماهنگ شوند و زمینه لازم برای روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری خارجی‌ها آماده است که از جمله آنها می‌توان به سرمایه‌گذاری مشترک اشاره کرد. سرمایه‌گذاری‌های مشترک می‌تواند فرصت‌های اشتغال را افزایش دهد، بنابراین فضای پساتحریم را باید با برنامه‌ریزی، نظارت، کنترل، پیش‌بینی بازار و بودجه‌بندی مدیریت کنیم.محسن احتشام تصریح می‌کند: استراتژی پساتحریم ما نباید باز شدن درهای اقتصاد کشورمان به روی کالاهای نهایی و ساخته شده و تبدیل ایران به بازار مصرف کالاهای چینی و امثال آن باشد، ما نباید به تولیدات خودمان ضربه بزنیم بلکه این سیاست باید در راستای حمایت از تولید داخلی باشد و به هیچ عنوان اجازه ورود کالای ساخته شده را ندهیم اما در بحث ورود مواد اولیه باید استثنا قائل شده و شرایط را تسهیل کنیم تا مواد اولیه مورد نیاز سریع‌تر به دست تولیدکننده برسد.احتشام درباره آسیب‌هایی که واردات در سال‌های اخیر به بخش تولید وارد کرده، اظهار می‌کند: در سال‌های گذشته واردات بی‌رویه و قاچاق صدمات جبران‌ناپذیری به صنعت کفش و پوشاک و حتی لوازم آرایشی و بهداشتی کشور ما وارد کرده است؛ اکثر لوازم آرایشی به صورت قاچاق و غیرقانونی وارد می‌شود و این درحالیست که بعضا مصرف آنها خطرناک و زیان‌آور است. اگر تولیدکنندگان معتبر و برندهای شناخته شده آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی در ایران سرمایه‌گذاری کنند و در تولید محصولی خوب با تولیدکننده ایرانی مشارکت کنند، به طور حتم از قاچاق جلوگیری می‌کند.
سخت‌گیری‌ها برای ورود کالاهای نهایی شدت یابد
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی راهکارهای کنترل و مدیریت واردات در شرایط پساتحریم را این‌گونه عنوان می‌کند: در این راستا ثبت سفارش موضوع بسیار مهمی است و هر کالایی نباید ثبت سفارش شود، افزون بر آن، کنترل‌های دیگری که از سوی سازمان استاندارد و اداره نظارت صورت می‌گیرد باید با سخت‌گیری بیشتری روی کالاهای نهایی همراه باشد تا کسی انگیزه ورود کالای ساخته شده را نداشته باشد.احتشام می‌افزاید: در مقابل مسیر ورود مواد اولیه باید تسهیل و از طولانی شدن روند ورود این مواد جلوگیری شود تا فضای کسب‌وکار به معنای واقعی تسهیل شود زیرا امروز در فضای کسب‌وکار ما یک تولیدکننده شاید زمانی حدود یکسال را برای دستیابی به مواد اولیه مورد نیاز کارخانه خود صرف می‌کند. علاوه بر این باید با قاچاق کالا هم بیش از پیش مبارزه شود تا انگیزه ورود کالا از طریق مجاری قانونی بیشتر شود. رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی خاطرنشان می‌کند: مصرف‌کنندگان هم باید همکاری کنند و فرهنگ خرید کالای ایرانی جا بیفتد، مردم باید با خرید کالای داخلی از تولید ملی حمایت کنند که البته برای تحقق این امر، تولید ملی باکیفیت و با قیمت مناسب که در مقایسه با مشابه خارجی نقصی ندارد، بسیار مهم است. مردم باید بدانند با حمایت از تولید ملی از جوانان حمایت می‌کنند و از بیکاری آنها جلوگیری می‌شود.احتشام ادامه می‌دهد: در این زمینه می‌توان شهروندان اروپایی را مثال زد که ابتدا محصولات تولید کشور خود را خریداری می‌کنند و اگر تولید داخلی نبود نیازهایشان را از محصولات کشورهای عضو اتحادیه و یا کشورهای هم‌پیمان خریداری می‌کنند. ما هم باید کاری فرهنگی انجام دهیم و نباید پولمان را به جیب چینی‌ها و دیگر کشورها بریزیم. مردم هم باید بدانند که خرید کالای داخلی می‌تواند مشکلات اشتغال و بیکاری را حل کند و تولیدکنندگان هم باید کالای باکیفیت ارائه دهند.
حمایت از تولید داخلی فقط در حرف و شعار نباشد
رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی درباره وارداتی که به این استان انجام می‌شود، می‌گوید: خوشبختانه واردات قاچاق در خراسان جنوبی نمی‌بینیم و مرزهای ما به خوبی کنترل می‌شود، بیشترین واردات از طریق پاکستان و مربوط به برنج و یا میوه است که به صورت کنترل‌شده و مدیریت‌شده وارد می‌شود و کمتر شاهد کالاهایی هستیم که به صورت غیرقانونی وارد شده و به تولید ما ضربه زده باشد. اگر هم چنین کالاهایی به استان ما وارد شده از مبادی ورودی دیگر بوده نه مرزها. اما در مجموع در این زمینه مساله حادی نمی‌بینیم که به ضرر تولیدکنندگان ما بوده باشد.احتشام یادآور می‌شود: حتی ما خواهان واردات برخی محصولات مانند خشکبار از افغانستان هستیم که لازم است در این راستا تعرفه‌های ترجیحی اصلاح شود زیرا آن کشور محصولات بسیار خوبی دارد که خواهان فروش به ما هستند و تعرفه‌های ما اجازه این کار را نمی‌دهد. ما همواره از مقامات درخواست اصلاح تعرفه‌های ترجیحی را داشته‌ایم زیرا در بحث معادن می‌توان مواد اولیه مورد نیاز و مصرف کارخانه‌ها در خراسان جنوبی را از افغانستان وارد کرد.رئیس اتاق بازرگانی خراسان جنوبی تاکید می‌کند: سیاست ما در اتاق بازرگانی حمایت از تولید و اشتغال و حرکت به سوی سرمایه‌گذاری است زیرا آنچه در شرایط پساتحریم می‌تواند ما را نجات دهد حمایت از تولید است و این موضوع نباید فقط در حرف و شعار باشد. تولیدکنندگانی که در شرایط تحریم تلاش زیادی برای حفظ بازارها کردند، ضربه‌های زیادی خوردند و صادرکنندگان هم در بحث انتقال پول مشکلات زیادی داشتند و حال وقت کمک به آنهاست زیرا صادرکنندگان و تولیدکنندگانی که جانانه ایستادند سربازان واقعی جبهه اقتصادی بودند و باید تشویق و حمایت شوند.
حمایت از تولید داخلی با جلوگیری از واردات بی‌رویه
نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی می‌گوید: اگر کسانی که در رأس امور هستند مانع‌تراشی و سخت‌گیری نکنند، اقتصاد ما به ویژه در حوزه صادرات در دوران پساتحریم پیشرفت زیادی خواهد داشت و این مهم در صورتی محقق می‌شود که از واردات بی‌رویه به کشور جلوگیری کنیم.حیدر حیدریان با تاکید بر لزوم حمایت از شرکت‌های داخلی و تولید ملی، اظهار می‌کند: کالاهای ساخته شده در ایران نسبت به بسیاری از اجناس خارجی بهتر است و اگر بحث رقابت در میان باشد و ضمن حمایت از تولید داخلی از واردات بی‌رویه و بدون برنامه جلوگیری شود، کالاهای ایرانی به نقطه اوج خود می‌رسند و کشورمان به جای واردکننده، صادرکننده خواهد بود.حیدریان درباره بهترین راهکار برای کنترل واردات در دوران پساتحریم، عنوان می‌کند: جلوگیری از واردات بی‌رویه به ویژه کالاهایی که مشابه آن در ایران وجود داشته و ساخته می‌شود بهترین راهکار است، اگر کالاهای داخلی هم با کیفیت بیشتری تولید شود، بازار داخلی اشباع خواهد شد و باید در این زمینه به تولیدکنندگان داخلی کمک شود تا دوباره سرپا شوند چون همه تولیدکنندگان داخلی از نظر مالی و قوانین نیازمند حمایت هستند.نایب رئیس اتاق بازرگانی خراسان شمالی می‌افزاید: در حال حاضر بخش زیادی از وارداتی که به کشور صورت می‌گیرد غیرقانونی است زیرا مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و فقط وضع بازار را برای تولید داخلی خراب می‌کنند بنابراین باید جلوی آنها گرفته شود. اکثر کالاهایی که در بازار می‌بینیم چینی بوده و به صورت قاچاق وارد شده‌اند و به تولید داخلی ما ضربه می‌زنند چون وقتی بازار را اشباع می‌کنند کسی کالای ایرانی نمی‌خرد.
با افزایش صادرات کالاها، نیازی به فروش نفت نداریم
حیدریان خاطرنشان می‌کند: این درحالیست که کیفیت کالاهای ایرانی از چینی‌ها بسیار بهتر است و اگر ضمن جلوگیری از واردات برای صادرات هر چه بیشتر کالاهایمان اقدام کنیم، دیگر نیازی به فروش نفت نداریم چون کشور به اندازه کافی تولید داخلی خواهد داشت.نایب رئیس اتاق بازرگانی بجنورد می‌گوید: صادرات خراسان شمالی در سال‌های اخیر مشکلاتی داشته و اگر دولت مواد اولیه ما را در اختیار کشورهای دیگر با قیمت پایین قرار ندهد و خام‌فروشی نکنیم، میزان صادرات افزایش می‌یابد اما وقتی دولت مواد اولیه را ارزان‌تر از آنچه به بخش تولید می‌دهد به کشورهای خارجی بدهد، مسلما آن کشورها از خام‌فروشی خارج شده و خود تولیدکننده می‌شوند و در مقابل کارخانه‌های ما دچار مشکل می‌شود.حیدریان با بیان اینکه بیشتر کالاهای وارداتی به خراسان شمالی برنج پاکستان است، می‌افزاید: ایزوگام، بتن‌های سبک و پلاستک بیشترین کالاهای صادراتی این استان به شمار می‌رود که میزان صادرات آنها در سال‌جاری نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است. دولت باید با تسهیل قوانین مالی به تولیدکنندگان و صادرکنندگان داخلی کمک کند تا پول کالاهای فروخته شده زودتر به دست ما برسد و با رونق گرفتن دوباره تولید و صادرات از بیکاری جوانان جلوگیری شود.
واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای به جای کالاهای لوکس
عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی نیز می‌گوید: برای مدیریت واردات در دوران پساتحریم ابتدا باید از واردات کالاهای لوکس جلوگیری کرده و سپس برای ورود کالاهای واسطه‌ای که مواد اولیه مورد نیاز تولید داخلی کشور را تشکیل می‌دهند و نیز کالاهای سرمایه‌ای مانند ماشین‌آلات تلاش کنیم. افزون بر این، باید به کارخانه‌هایی که در حال حاضر فعال بوده و توان تولید دارند اما با تمام ظرفیت خود کار نمی‌کنند، توجه شود تا میزان تولید آنها براساس ظرفیت‌شان باشد.فرامرز مرادی درباره آثار کوتاه‌مدت پساتحریم بر حوزه واردات اظهار می‌کند: در کوتاه‌مدت به طور قطع صادرکنندگان خارجی تلاش می‌کنند تا از بازارهای ایران استفاده کنند اما کالاهای داخلی ما باید به‌گونه‌ای باشد که این‌کار برای آنها صرفه اقتصادی نداشته باشد. کیفیت کالاهای داخلی باید افزایش یابد تا آنها توان رقابت نداشته باشند زیرا به طور قطع برای عرضه محصولات مصرفی خود به ما تلاش خواهند کرد.مرادی ادامه می‌دهد: در بلندمدت نیز با توجه به اینکه ایران شدیدا نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است و روی صنایع مادر باید کار شود، نیازمندی‌های نفت و گاز، پتروشیمی، هواپیما و ماشین‌سازی رونق پیدا خواهد کرد و واردات در این زمینه‌ها بیشتر صورت می‌گیرد.عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی با بیان اینکه واردات بی‌رویه آسیب بسیار زیادی به تولید داخلی ما می‌زند، تصریح می‌کند: همان‌طور که امروز واردات بی‌رویه از طریق قاچاق موجب تعطیلی بسیاری از واحدهای صنعتی ما و یا فعالیت آنها با ظرفیت کمتر شده است و اگر واردات به طور قانونی باشد، بیشتر قابل کنترل است. وی یادآور می‌شود: موضوع تعرفه‌ها، بالابودن حقوق گمرکی، سود بازرگانی و کنترل و نظارت‌هایی که پس از ورود کالا صورت می‌گیرد، از جمله مشکلات واردات قانونی است و به همین دلیل واردکنندگان سعی می‌کنند از راه‌های غیرقانونی استفاده کنند.مرادی تاکید می‌کند: برای کنترل واردات در دوران پساتحریم باید ابتدا از محصولات داخلی حمایت شود تا کیفیت آنها افزایش یابد، با افزایش کیفیت در کنار کاهش قیمت تمام شده، واردات دیگر برای واردکنندگان حتی به صورت قاچاق به‌صرفه نیست. از طرف دیگر لازم است کنترل مرزی برای جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق بیشتر شود و اداره تعزیرات و واحدهای نظارت بر کالا باید در این زمینه تلاش بیشتری داشته باشند.عضو هیات رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی بیشترین کالاهای وارداتی به این استان را در حوزه مواد غذایی مثل انواع کنسرو و مواد اولیه آن و نیز محصولات نساجی و ترک عنوان کرده و می‌افزاید: در خراسان رضوی بیشترین صدمه وارداتی را در این دو بخش شاهد هستیم.
ارسال نظر