حسرت اتاق

مجید محققیان - فرصت بی نظیر برگزاری نمایشگاه گردشگری اصفهان در روزهای پایانی اردیبهشت ماه و حضور پررنگ فعالان این حوزه در عرصه نمایشگاهی نشان از حرکت ریشه ای و معنا داری بود که از حضور گردشگری به عنوان محور توسعه اقتصادی اصفهان حکایت داشت. حضوری پر رنگ، که پای چندین کشور خارجی و غولهای خصوصی هتل ساز و سرمایه گذار کشور را نیز به دنبال داشت تا نشان دهنده جایگاه اصفهان به عنوان شهر توسعه محور در زمینه گردشگری باشد اما در این میان غیبت محسوس اتاق بازرگانی در شکل دهی به این محور توسعه اقتصادی اصفهان نمودار بود. اتاق اصفهان هرچند در نمایشگاه امسال با اختصاص غرفه ای در این نمایشگاه شرکت نموده بود اما بی تردید شان و جایگاه بخش خصوصی این شهر و به ویژه توان این بخش در محوری که عنوان پرطمطراق محور توسعه را یدک می کشد بسیار والاتر و ارزشمندتر بوده است.

اصفهان سرمایه گریز که امروز با درایت شخص شهردار و تیم کار بلدی از مدیران شهری عرصه رقابت را برای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی فراهم نموده است، بی تردید انتظاری بیش از این از بخش خصوصی خود را طلب می کند. اما پاسخ به این سوال که چرا اتاق اصفهان نه تنها در حوزه گردشگری که در بسیاری از موضوعات کلان اقتصادی این شهر منفعل عمل می کند، جای تردیدهای بسیاری را در مورد پارلمان بخش خصوصی اصفهان پدید آورده است . توانمندی روزافزون شهرداری اصفهان در جذب فرصت های سرگردان و پیشگامی در عرصه عمرانی و اقتصادی شهر از یک سو و فرصت سوزی سایر بخش های اقتصادی اصفهان از سوی دیگر ریسک توسعه نامتوازن را در پهنه اقتصادی اصفهان نمایان ساخته است. اتاق اصناف درگیر و دار بازی سنت و مدرنیته، اتاق تعاون غرق در رویای سهم ۲۵ درصدی از اقتصاد استان و البته اتاق بازرگانی در غوغای اختلافات داخلی و عدم برنامه ریزی، مجال فرصت سوزی اقتصادی اصفهان را مهیا ساخته اند. در کش و قوس تمامی این مسایل آنچه فراموش گردیده پروژه ها و فرصت های تاریخی اصفهانند که بر هیزم اختلافات خاکستر می شوند. بندرخشک، کارگو ترمینال، بانک اصفهان، زاینده رود و بسیاری از طرح های کلان اقتصادی این شهر روی میز مدیران خاک می خورند و گویا پارلمان بخش خصوصی خود را عاجز از تامین دغدغه فعالان عرصه خود می داند. اما چرا اتاق اصفهان به این نقطه رسیده است. این تحلیل با عنوان " حسرت اتاق" درصدد است تا به واکاوی دلایل رکود اتاق بازرگانی اصفهان پرداخته و با نگاهی منصفانه مظاهر این ناتوانی ها را به بوته تقد بکشاند.

نقطه شروع؛ عدم برنامه ریزی برای روزهای پس از پیروزی

زمانیکه در روزهای پر تب و تاب انتخابات اتاق اصفهان روی در روی بسیاری از فعالان بخش خصوصی قرارمی گرفتم فرصت مذاکرات هسته ای و شخص وزیر امورخارجه را غنیمتی می دانستند که اتاق برآمده از دل انتخابات جدید باید با برنامه ریزی درست بهره کافی را از این فرصت پیش آمده برده و در روزهای پسا برجام امکان رشد و تعالی این شهر را فراهم سازد. رقابت پرشور انتخابات با برتری هشت بر هفت مجمع تشکل های صنعتی خاتمه یافت اما مجمع که با برنامه ریزی درست انتخاباتی، عرصه ی آرا را به سود خود خاتمه داد، در روزهای پس از انتخابات، فاقد برنامه ریزی درست برای تامین نیازهای اعضای خود بود. گویی مدیران جدید، عرصه سازماندهی و مدیریت بر مکان پرحاشیه و پر طمطراقی مانند اتاق بازرگانی را نمی دانستند و تا ماهها در گیر و دار الفاظ و مهمان بازی ها باقی ماندند. هرچند تدوین سند راهبردی در نخستین روزهای شکل گیری اتاق، بارقه ای از امیدی را جرقه زد، اما روزهای بعد نشان داد که اتاق فارغ از تمامی اسناد بالادستی و عدم تمکین از هرگونه برنامه ریزی، راه آسان خود را در مدیریت سنتی و دستوری جستجو می کند.

چالش دبیرکل

محمد گوهریان هرچند در مدیریت داخلی اتاق اصفهان موفق نبود اما در روز تودیع، رییس اتاق او را گوهری دانست که از کف اتاق بازرگانی می رود!. رفتن گوهریان، اما اتاق اصفهان را با چالشی همیشگی خود روبرو کرد!؛ چالش نفرات! چه کسی باید جایگزین وی به عنوان دبیرکل اتاق اصفهان برگزیده شود؟ سوالی که قریب به سه ماه است با نام هایی مختلف از بزرگ و کوچک در راهروهای تالار نمایندگان و سالن اجتماعات تا تالار همایش های میدان فیض پچ پچ اعضا و غیر اعضا بوده و روی میز آقای رییس باقی مانده است. مدیریت اصفهانی، که همواره به داشتن نیروهای توانمند و کاربلد در سراسر کشور غره بوده و به قولی، در تمام دوران، مدیران ملی صادر می کرده است، در دوره جدید ناتوان از معرفی یک دبیرکل به اتاق بازرگانی این شهر باقی مانده است. گویی هیچکس در اندازه دبیرکل اتاق بازرگانی این شهر نیست و یا معیار و ملاک آقای دبیرکل بسیار بالاتر از سطح و اندازه این شهر است. چالش دبیرکل سخت ترین و پیچیده ترین انتخاب اتاق بازرگانی طی چند ماه اخیر بوده است. چالشی که اینروزها، با استعفای دبیرکل خانه؛ گویا به خانه صنعت نیز سرایت نموده است.

اتاق؛ غرق در بوروکراسی

مدیران پارلمان بخش خصوصی اصفهان که همواره دغدغه سرمایه گذاران و تولیدگران را بوروکراسی های زاید و متعدد اداری حاکم بر ارگانهای استان می دانستند و آن را عامل سرمایه گریزی این شهر قلمداد می کردند و درخواست همیشگی خود را مجازات و پس رانی کارمندان دولتی اعلام می داشتند، در ماههای اخیر خود پیچیده ترین و صعب العبور ترین بورکراسی ها را نصیب اتاق اصفهان نموده اند. بوراکراسی پیچیده ای که برای معمولترین رویداد خود نیز نمی داند باید از کدام محمل و مجرا عبور کند. بوروکراسی پیچیده اتاق در سیر بررسی و تایید طرح های پیشنهادی، روال سردرگم در عقد قراردادها و پرداخت های مالی، سرنوشت مبهم و نامعلوم نامه ها و درخواست های اداری، سیکل معیوب انتقال درخواست ها از سطح کمیته به کمسیون و اتخاذ فرآیند تصمیم سازی در راس مدیریت، و در کنار اظهار نظرهای متناقض و البته پیچیده هیات نمایندگان، امروز این اتاق را به اتاقی تو در تو برای تمامی ذینفعان تبدیل نموده است. علاوه بر این موارد؛ نرسیدن صدای کمیته ها و کمیسیون ها به مدیریت تصمیم گیر و تصمیم ساز ؛ کم رنگ شدن جلسات کمیسیون ها و کمیته ها؛ کاهش هر روزه نفرات حاضر در همایش ها و نشست ها ؛ ناامیدی اعضا از برآورده شدن انتظارات بزرگ در زمان برگزاری انتخابات؛ یاس مدیریت شهری از توانایی و جایگاه این اتاق؛ و مواردی مشابه از هشدارهایی است که ماههاست از سوی دوست و دشمن به سمت اتاق اصفهان روانه می شود.

پیشکسوتان؛ حلقه فراموش شده

به نظر می رسد هرچند اتاق اصفهان با برگزاری ظاهری سه یا چهار برنامه به تجلیل از بزرگان صنعت و اقتصاد اصفهان پرداخته اما در عمل با فراموش کردن بزرگان و پیشکسوتان خود، در دریای مواج و پرتلاطم نوسانات اقتصادی و سیاسی غریب و بی کس وامانده است. صنعت و اقتصاد اصفهان که همواره خود را مدیون بزرگانی مانند همدانیان ها، کازرونی ها، کساییان ها و بسیاری دیگر از این نام آوران می دانسته است، امروز خالی از نام و نشان بزرگان خود، بسیاری از فرصت های سرمایه گذاری و ارتباطی را از دست می دهد. چالشی دیگر که با تشکیل شورای عالی پیشکسوتان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری هوشمندانه درک شد تا امکان بهره گیری از این بزرگان در تمامی عرصه های لابی گری و سرمایه گذاری در سطح ملی فراهم گردد. بی تردید تداوم این روند تاثیراتی مخرب بر توسعه اقتصادی استان دارد. رسالت ذاتی پارلمان بخش خصوصی ایجاب می کند تا با تمام توان بستر توسعه اقتصادی استان را فراهم سازد. تلاش در رفع موانع تولید، بسترسازی برای ایجاد پروژه های کلان ملی، بازسازی فرآیندهای داخلی، اعتماد به نیروهای مجرب و کار آزموده، بهره گیری اجرایی از توانمندان بخش خصوصی استان و جلب توجه دیگرباره سایر دستگاهها و ارگان های این شهر به نقش و اهمیت اتاق بازرگانی باید در دستور کار قرار گیرد. فراموش نکنیم که از ندای "اتاق برای همه و همه برای نجات اصفهان" و " اصفهان را می جهانیم" امروز تنها شعاری ساده و لفاظی زیبایی باقی مانده است که در گستره عمل، حسرت بزرگان و اهالی صنعت و تجارت اصفهان را به دنبال خواهد داشت.