اکران رونق تئاتر

تئاتر اصفهان در سال جاری فضای متفاوتی تجربه می‌کند و شاهد این مدعا نیز افزایش تعداد تئاترهایی است که صحنه را تجربه کردند. با این افزایش، تئاتر اصفهان مخاطبان و علاقه مندان بیشتری یافت؛ ورود مجدانه مجتمع فرهنگی و هنری فرشچیان به تئاتر اصفهان و اجرای نمایش‌های گوناگون نیز توانست انحصار را از تالار هنر بگیرد و جای خالی حوزه هنری را نیز پرکند. با ادامه رونق در تئاترهای اصفهان، شاید لازم است به اقتصاد تئاتر جدی تر پرداخته شود تا شاهد پویایی و به صرفه بودن تئاتر در شهری باشیم که فرهنگ و هنر محور مهم توسعه آن است. اما افزایش چشمگیر فروش گیشه های تئاتر که نگاه ها را به سمت خود معطوف کرد، دلایل متعددداشت. علی رهبری، مدیر تالار هنر اصفهان با تایید اینکه میزان فروش بلیت تئاتر نسبت به سال گذشته افزایش داشته است،گفت: این امر صرفاً به دلیل اصرار بیشتر بر بلیت‌فروشی، توجه مردم و تماشاگران بوده است. وی با تأکید بر اینکه هنوز زیرساختی برای اقتصاد تئاتر فراهم نکرده‌ایم، اظهارکرد: اگر فروش بلیت و گیشه وضعیت بسامان تری دارد دلیلش نگرش مردم است. اگر محل فروش بلیت را مشخص کنیم؛ تعداد و تنوع افرادی که به تماشای تئاتر می‌آیند محسوس است. مدیر تالار هنر افزود: عمده کسانی که محل سکونتشان به تالار هنر نزدیک است، علاقه دارند که همچنان به تماشای تئاترهای رایگان بنشینند ولی این وضعیت برای نمایش‌هایی که در مجتمع فرشچیان اجرا می‌شود، متفاوت است. البته به دلیل اینکه تداوم اجرا در حوزه هنری از بین رفته، برنامه‌ای برای فروش بلیت در حوزه هنری نیز نیست. اما مجموعاً روند بلیت‌فروشی در تالار هنری صعودی و مثبت بوده است.

معضلی به نام سالن‌های تئاتر

امید نیاز، کارگردان تئاتر دراین‌باره به دنیای اقتصادگفت: با حمایت‌های مالی ارگان‌ها و اسپانسرها در سال جاری، وضعیت تئاتر نسبت به سال گذشته بهتر شد نه اینکه خوب شود. آنقدرکه انتظار می‌رفت در سال جاری افزایش مخاطب نداشتیم. وی با بیان اینکه نقص‌هایی در سالن فرشچیان وجوددارد، گفت: یکی از مشکلات فرشچیان این است که در آن‌، همه نوع برنامه‌ای برگزار می‌شود اما با مدیریت جدید قرار است تغییر و تحولاتی در آن انجام شود. یک مشکل دیگر این است که آنجا جایی برای پارک خودرو ندارد و مخاطب را فراری می‌دهد اما به هر حال چون مرکزیت بهتری نسبت به تالار هنر دارد، توانسته در جذب مخاطب موفق‌تر باشد. به نظر وی تالار هنر سالن حرفه‌ای‌تری نسبت ازنظر امکانات نوری و دیگرتجهیزات لازم برای یک سالن تئاتر دارد، اما به دلیل دور بودن آن مخاطب خیلی به آن سمت نمی‌رود. اگر نزدیک به ۹۰ درصد مراجعان به تالار هنر اهل هنر و تئاتری هستند و ۱۰ درصد مخاطبان عام؛ کسانی که به فرشچیان می‌روند شاید بالغ بر۷۵ درصد هنرمند و۲۵ درصد مردم عام باشند. اگر شهرداری با توجه به امکاناتی که در اختیار دارد، همچون تبلیغات شهری خوب بتواند بر جذب تماشاگر کارکند، می‌تواند به شدت موفق باشد.

جذب مخاطبان همیشگی

امید نیاز کارگردان تئاتر تصریح کرد: تئاتری داشتم به نام "مردگان مشغول کارند" که اگر از ارشاد هم استعلام بگیرید پرفروش‌ترین تئاتر اصفهان در چند سال اخیر بوده است. در آن زمان "تئاتر برای همه" را دنبال می‌کردم؛ یعنی کاری ساخته شود تا پزشک، هنرمند و نجار و... از آن لذت ببرند. لازمه تئاتر این نیست که الیزابتی همچون قرن۱۶ برای اشراف‌زادگان دربار کارکنیم. در آن تئاتر اقشار مختلف به سالن کشیده شدند، تئاتری که برای همه در اصفهان باشد که هم در جشنواره برود و هم برای اقشار گوناگون باشد بسیار کم است. به همین دلیل افرادی که به دیدن یک تئاتر می‌روند،تا ۹۰ درصد همان‌ها هستند که مدام به سالن تئاتر می‌روند. وی با تأکید بر اینکه جذب مخاطب بسیار مهم است، افزود: اگر ۲۰ اجرای جدید در اصفهان داشتیم فقط یک یا دو تئاتر بودند که باعث شد تماشاگران جدیدی به تئاتر اضافه شوند. باید بر مخاطب شناسی کار شود و کارگردانان به این موضوع توجه کنند و این را نیز باید درنظرگرفت که هنوز تئاتر در سبد خانوار قرار نگرفته است.

سیاست‌های شهرداری

مدیر تالار هنر با اشاره به سیاست‌هایی که تالار برای افزایش بلیت‌فروشی و رونق تئاتر انجام داده، ادامه داد: تالار هنر سه اقدام انجام داده است. اول اینکه نوع اجراها را متفاوت کرده و دوم تداوم را حفظ کرده است و سوم اینکه با گسترش میزان تبلیغات محیطی در جذب مخاطب موفق‌تر شده است. البته با همکاری سازمان فرهنگی و هنری شهرداری اصفهان قراراست تبلیغات شهری افزایش یابد و مکان‌هایی به صورت ثابت برای این کار اختصاص یابد. مدیر تالار هنر با بیان اینکه ساز و کار حمایت از گروه‌های تئاتری نیز تفاوت کرده است،گفت: دفتر تخصصی تئاتر روند تولید و اجرای تئاترها را تغییرداده. دیگر در تالار هنر خیلی پذیرای یک فرد برای اجرای یک برنامه نیستیم بلکه استقبال از گروه‌های نمایشی و برنامه‌های درازمدت گروه‌هاست. به عنوان نمونه از یک مجموعه فعال در تئاتر می‌خواهیم که برنامه‌اش طی چند ماه گذشته برای تئاتر را به ما ارائه کند. وی اضافه کرد: نقش بیشتری برای مجموعه‌های تخصصی که بیشتر آموزشگاه‌های تئاتر است، قائل هستیم. در برنامه‌های آینده آنها را بیشتر سهیم و درگیر برنامه خواهیم کرد. مدیر تالار هنر همچنین تصریح کرد: هنوز زیرساخت‌های اقتصاد تئاتر همچون سامانه فروش بلیت ایجاد نشده که بسیار مورد نیاز است.همچنین فضاهایی که بتوانند علاوه بر فروش بلیت به عنوان اسپانسر از تئاتر حمایت کنند. وی خاطرنشان کرد: به دنبال این هستیم که چند شغل در زمینه تئاتر فعال شود که یکی از آنها بازاریاب یا مشاور اقتصادی برای گروه‌های نمایشی است که این گروه‌ها از نداشتن آن رنج می‌برند. دوم اینکه مدیر تولید داشته باشند تا تغییراتی در تولید تئاتر اجرا شود.

نقش تئاتری‌ها در جذب مخاطب

امید نیاز با بیان اینکه اهل هنر در انتخاب نوع سوژه، متن و اجرا می‌توانند کاری کنند که اثرشان جهانشمول باشد، گفت: با این کار مخاطب می‌تواند با اثر ارتباط برقرار کند. اگر اهالی هنر از آثار حمایت کنند و به جای اینکه انتظار داشته باشند که یک اثر را رایگان ببینند. بروند و بلیت بخرند و دوم اینکه مردم عام را برای دیدن تئاتر ترغیب کنند، یعنی به جای اینکه به تنهایی بروم و تئاتری را ببینم چند نفر از دوستانم را هم با خودم به دیدن تئاتر و تماشاگر برای تئاترها ببرم. وی خاطرنشان کرد: به نظر من تئاتری‌ها آدم‌های کار بلدی در امر اقتصاد نیستند اما باید که با فنون مختلف مخاطب را به سالن بکشانند. تماشاگر را وقتی به تئاتر می‌آید رها می‌کنیم که این درست نیست؛ بلکه باید با ایجاد بانک اطلاعاتی برنامه‌ها را اطلاع دهیم. اگر تماشاگر از کار قبلی خوشش آمده باشد برای کارهای بعدی نیز می‌آید و این کار می‌تواند بعد از دو سال ۱۰۰ هزار تماشاگر را اطلاعاتشان را داده باشیم که وقتی به آنها اطلاع می‌دهیم شاید برای یک تئاتر نزدیک به دو هزار نفر برای آن اجرا بیایند. مردم از بسیاری رویدادها باخبر نمی‌شوند تئاتری‌ها نباید صرفاً ذهن خود را معطوف به تولید تئاتر کنند بلکه باید برای جذب مخاطب نیز وقت بگذارند.