خودروسزی سوم از اصفهان تا چابهار
ایجاد فضایی رقابتی در صنعت خودرو یکی از آرمان‌های قدیمی منتقدان دومین صنعت بزرگ کشور بعد از نفت است. در راستای ایجاد فضایی رقابتی در صنعت خودرو و از بین بردن انحصار دو خودروساز بزرگ کشور، همواره پیشنهادهای مختلفی از خصوصی‌سازی کامل این صنعت تا از میان برداشتن تعرفه‌های واردات خودرو مطرح بوده است. اما در کنار پیشنهادهای موجود برای شکستن انحصار در تولید خودرو، ایجاد قطب سوم خودروسازی به عنوان پیشنهادی قدیمی، این روزها بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. پیشنهاد تشکیل قطب سوم خودروسازی در کنار ایران‌خودرو و سایپا را نخستین بار علی‌اکبر محرابیان، وزیر صنایع دولت دهم مطرح کرد.
ایجاد فضایی رقابتی در صنعت خودرو یکی از آرمان‌های قدیمی منتقدان دومین صنعت بزرگ کشور بعد از نفت است. در راستای ایجاد فضایی رقابتی در صنعت خودرو و از بین بردن انحصار دو خودروساز بزرگ کشور، همواره پیشنهادهای مختلفی از خصوصی‌سازی کامل این صنعت تا از میان برداشتن تعرفه‌های واردات خودرو مطرح بوده است. اما در کنار پیشنهادهای موجود برای شکستن انحصار در تولید خودرو، ایجاد قطب سوم خودروسازی به عنوان پیشنهادی قدیمی، این روزها بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته است. پیشنهاد تشکیل قطب سوم خودروسازی در کنار ایران‌خودرو و سایپا را نخستین بار علی‌اکبر محرابیان، وزیر صنایع دولت دهم مطرح کرد.
حال پس از گذشت بیش از سه سال از طرح این پیشنهاد و در شرایطی که تشکیل این قطب خودروسازی منتفی به نظر می‌رسید، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در دولت یازدهم این پرونده قدیمی را بار دیگر گشوده است.
اکبر ترکان در نخستین هفته‌های تیرماه جاری، در حالی خبر احداث قطب سوم خودروسازی در چابهار را اعلام کرد که با وجود جدیت در اجرای این پروژه از سال 89، تاکنون هیچ گامی در راستای اجرایی کردن آن برداشته نشده است.
در زمان طرح پیشنهاد راه‌اندازی «قطب سوم خودروسازی» از سوی محرابیان و سپردن انجام این ماموریت به سازمان گسترش و نوسازی صنایع، اگرچه این موضوع راه‌کار خوبی برای انحصارزدایی در صنعت خودرو به‌شمار می‌رفت و قرار بود در سال ۹۰ اجرایی شود، اما هرگز چنین اتفاقی برای این طرح رقم نخورد. به این ترتیب این طرح که در ابتدا قرار بود در اصفهان کلید بخورد، پس از مدتی در حالی که کارهای مقدماتی آن در این استان انجام شده بود، نیمه‌کاره رها شد.
با مطرح شدن احداث قطب سوم خودروسازی در کشور، اصفهان نخستین گزینه برای ایجاد این قطب بود و این طرح نیز با جدیت در آنجا پیگیری می‌شد. کمی بعد از تعیین اصفهان به‌عنوان محل منتخب برای احداث قطب سوم خودروسازی، مجمع تعیین هیات موسسان شرکت خودروسازی در این استان تشکیل شد.
نشست این مجمع در خرداد ماه سال ۱۳۹۰ برگزار شد و طی آن اساسنامه و میزان سرمایه اولیه شرکت نیز بررسی شد. شناخت راهبردها، اهداف صنعتی تولید خودرو برای این قطب صنعتی و همچنین تعیین سرمایه‌گذاران این پروژه نیز از دیگر اتفاقاتی بود که در این تاریخ بررسی شد.
در پی بررسی چگونگی اجرای این طرح در اصفهان، شرکت خودروسازی «جی موتور» نیز که از نام قدیمی اصفهان برگرفته شده بود، در تاریخ مذکور به‌عنوان سومین شرکت تولید خودرو در کشور معرفی شد، شرکتی که هرگز خودرویی در آن به تولید نرسید تا به این ترتیب دو خودروساز بزرگ کشور بدون رقیب باقی بمانند. به این ترتیب اصفهان استانی نبود که رویای احداث قطب سوم تولید خودرو در آن به واقعیت تبدیل شود.
گذار مسیر قطب سوم از خوزستان
اما درست یک ماه بعد از فعالیت‌هایی که در اصفهان برای احداث قطب سوم خودروسازی انجام شد، یعنی در تیرماه ۱۳۹۰، مدیران گروه خودروسازی بهمن در یک نشست خبری اعلام کردند که این گروه برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در استان خوزستان سرمایه‌گذاری کرده است.
با اعلام آمادگی گروه خودروسازی بهمن برای اجرای این پروژه، رئیس سازمان صنایع و معادن استان خوزستان نیز در همان زمان در مورد شرایط رشد خودروسازی در این استان گفت: «استان خوزستان با داشتن سه شرکت قطعه ساز فعال، ظرفیت تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی ایران را دارد.» این مقام مسوول در سازمان صنایع و معادن استان خوزستان، در زمان یاد شده با اعلام این موضوع که سه شرکت قطعه‌ساز فعال در خوزستان وجود دارد، این‌طور پیش‌بینی کرده بود که این استان ظرفیت تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی کشور را دارد. هدف‌گذاری اولیه در خوزستان این بود که این استان با عنوان قطب سوم خودروسازی و رسیدن به ظرفیت ۱۵۰ هزار دستگاهی در ۲ سال، به صورت رسمی وارد صنعت خودروسازی کشور شود.
چابهار؛ مقصدی دیگر برای قطب سوم
اما با گذشت تمام این سال‌ها هیچ‌کدام از ۲ استانی که تصور تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی را داشتند، نتوانستند به رویاهای خود جامه عمل بپوشانند.
حال با تمام ماجراهایی که بر «قطب سوم خودروسازی» گذشته است، این طرح پس از پشت سر گذاشتن اصفهان و خوزستان، به یکی از شهرهای جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان رسیده است.
چابهار؛ به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور، انتخابی دیگر برای احداث قطب سوم صنعت خودرو است تا به این ترتیب آنطور که اکبر ترکان می‌گوید، با راه‌اندازی بزرگترین خط تولید خودرو در آسیا، بعد از سال‌های سال رقیبی برای دو خودروساز بزرگ کشور ایجاد شود. ایجاد رقیبی برای ایران‌خودرو و سایپا که تولیدات آنها بیش از ۹۵ درصد بازار خودروی کشور را در اختیار دارد، اگرچه از نظر کارشناسان راهکاری منطقی به نظر می‌رسد، اما نبود پشتوانه اقتصادی کافی برای راه‌اندازی آن، یکی از بزرگترین چالش‌های این طرح عنوان می‌شود.
با کنار رفتن سازمان گسترش به عنوان نخستین متولی راه‌اندازی قطب سوم در ماه‌های ابتدایی طرح این پیشنهاد، حالا ترکان بخش خصوصی خارجی را به عنوان سرمایه‌گذاران این قطب معرفی کرده است. آنطور که دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد در گفت‌وگو با شبکه‌های خبری عنوان کرده است، مذاکره با برخی کشورهای اروپایی و آسیای‌جنوب‌شرقی برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در منطقه آزاد چابهار در جریان است و سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند صددرصد سرمایه مورد نیاز این کار را تامین کنند.
با تمام این تفاسیر و در شرایطی که اکبر ترکان از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به چابهار برای تولید خودروهایی صحبت می‌کند که قرار است با محصولات خودروسازان از نظر کیفیت و امکان صادرات رقابت داشته باشند، باید منتظر ماند و دید آیا «قطب سوم خودروسازی» می‌تواند تبدیل به رقیبی برای ۲ خودروساز بزرگ کشور شود؟
حال پس از گذشت بیش از سه سال از طرح این پیشنهاد و در شرایطی که تشکیل این قطب خودروسازی منتفی به نظر می‌رسید، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در دولت یازدهم این پرونده قدیمی را بار دیگر گشوده است.
اکبر ترکان در نخستین هفته‌های تیرماه جاری، در حالی خبر احداث قطب سوم خودروسازی در چابهار را اعلام کرد که با وجود جدیت در اجرای این پروژه از سال 89، تاکنون هیچ گامی در راستای اجرایی کردن آن برداشته نشده است.
در زمان طرح پیشنهاد راه‌اندازی «قطب سوم خودروسازی» از سوی محرابیان و سپردن انجام این ماموریت به سازمان گسترش و نوسازی صنایع، اگرچه این موضوع راه‌کار خوبی برای انحصارزدایی در صنعت خودرو به‌شمار می‌رفت و قرار بود در سال ۹۰ اجرایی شود، اما هرگز چنین اتفاقی برای این طرح رقم نخورد. به این ترتیب این طرح که در ابتدا قرار بود در اصفهان کلید بخورد، پس از مدتی در حالی که کارهای مقدماتی آن در این استان انجام شده بود، نیمه‌کاره رها شد.
با مطرح شدن احداث قطب سوم خودروسازی در کشور، اصفهان نخستین گزینه برای ایجاد این قطب بود و این طرح نیز با جدیت در آنجا پیگیری می‌شد. کمی بعد از تعیین اصفهان به‌عنوان محل منتخب برای احداث قطب سوم خودروسازی، مجمع تعیین هیات موسسان شرکت خودروسازی در این استان تشکیل شد.
نشست این مجمع در خرداد ماه سال ۱۳۹۰ برگزار شد و طی آن اساسنامه و میزان سرمایه اولیه شرکت نیز بررسی شد. شناخت راهبردها، اهداف صنعتی تولید خودرو برای این قطب صنعتی و همچنین تعیین سرمایه‌گذاران این پروژه نیز از دیگر اتفاقاتی بود که در این تاریخ بررسی شد.
در پی بررسی چگونگی اجرای این طرح در اصفهان، شرکت خودروسازی «جی موتور» نیز که از نام قدیمی اصفهان برگرفته شده بود، در تاریخ مذکور به‌عنوان سومین شرکت تولید خودرو در کشور معرفی شد، شرکتی که هرگز خودرویی در آن به تولید نرسید تا به این ترتیب دو خودروساز بزرگ کشور بدون رقیب باقی بمانند. به این ترتیب اصفهان استانی نبود که رویای احداث قطب سوم تولید خودرو در آن به واقعیت تبدیل شود.
گذار مسیر قطب سوم از خوزستان
اما درست یک ماه بعد از فعالیت‌هایی که در اصفهان برای احداث قطب سوم خودروسازی انجام شد، یعنی در تیرماه ۱۳۹۰، مدیران گروه خودروسازی بهمن در یک نشست خبری اعلام کردند که این گروه برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در استان خوزستان سرمایه‌گذاری کرده است.
با اعلام آمادگی گروه خودروسازی بهمن برای اجرای این پروژه، رئیس سازمان صنایع و معادن استان خوزستان نیز در همان زمان در مورد شرایط رشد خودروسازی در این استان گفت: «استان خوزستان با داشتن سه شرکت قطعه ساز فعال، ظرفیت تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی ایران را دارد.» این مقام مسوول در سازمان صنایع و معادن استان خوزستان، در زمان یاد شده با اعلام این موضوع که سه شرکت قطعه‌ساز فعال در خوزستان وجود دارد، این‌طور پیش‌بینی کرده بود که این استان ظرفیت تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی کشور را دارد. هدف‌گذاری اولیه در خوزستان این بود که این استان با عنوان قطب سوم خودروسازی و رسیدن به ظرفیت ۱۵۰ هزار دستگاهی در ۲ سال، به صورت رسمی وارد صنعت خودروسازی کشور شود.
چابهار؛ مقصدی دیگر برای قطب سوم
اما با گذشت تمام این سال‌ها هیچ‌کدام از ۲ استانی که تصور تبدیل شدن به قطب سوم خودروسازی را داشتند، نتوانستند به رویاهای خود جامه عمل بپوشانند.
حال با تمام ماجراهایی که بر «قطب سوم خودروسازی» گذشته است، این طرح پس از پشت سر گذاشتن اصفهان و خوزستان، به یکی از شهرهای جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان رسیده است.
چابهار؛ به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور، انتخابی دیگر برای احداث قطب سوم صنعت خودرو است تا به این ترتیب آنطور که اکبر ترکان می‌گوید، با راه‌اندازی بزرگترین خط تولید خودرو در آسیا، بعد از سال‌های سال رقیبی برای دو خودروساز بزرگ کشور ایجاد شود. ایجاد رقیبی برای ایران‌خودرو و سایپا که تولیدات آنها بیش از ۹۵ درصد بازار خودروی کشور را در اختیار دارد، اگرچه از نظر کارشناسان راهکاری منطقی به نظر می‌رسد، اما نبود پشتوانه اقتصادی کافی برای راه‌اندازی آن، یکی از بزرگترین چالش‌های این طرح عنوان می‌شود.
با کنار رفتن سازمان گسترش به عنوان نخستین متولی راه‌اندازی قطب سوم در ماه‌های ابتدایی طرح این پیشنهاد، حالا ترکان بخش خصوصی خارجی را به عنوان سرمایه‌گذاران این قطب معرفی کرده است. آنطور که دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد در گفت‌وگو با شبکه‌های خبری عنوان کرده است، مذاکره با برخی کشورهای اروپایی و آسیای‌جنوب‌شرقی برای ایجاد قطب سوم خودروسازی در منطقه آزاد چابهار در جریان است و سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند صددرصد سرمایه مورد نیاز این کار را تامین کنند.
با تمام این تفاسیر و در شرایطی که اکبر ترکان از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به چابهار برای تولید خودروهایی صحبت می‌کند که قرار است با محصولات خودروسازان از نظر کیفیت و امکان صادرات رقابت داشته باشند، باید منتظر ماند و دید آیا «قطب سوم خودروسازی» می‌تواند تبدیل به رقیبی برای ۲ خودروساز بزرگ کشور شود؟
ارسال نظر