دو نگاه در‌کاهش نرخ سود

مجید حیدری

عضو گروه بانک و بیمه

درحالی‌که خبرها حاکی از آن است که بانک‌های خصوصی و دولتی، توافق کرده اند که نرخ سود بانکی از ۱۸ درصد به ۱۶ درصد برای سپرده‌های یک‌ساله کاهش یابد، برخی از بانک‌ها زودتر از موعد مقرر، دست به اقدام داوطلبانه زدند و نرخ سود را کاهش دادند. این اقدام اگر باعث می‌شود که در کوتاه‌مدت، بخشی از سپرده‌ها از بانک خارج شود و به اصطلاح فرار سپرده بانکی رخ دهد، اما در بلندمدت بخش قابل توجهی از هزینه‌های بانکی را کاهش می‌دهد که این موضوع باعث می‌شود اندکی از تنگنای مالی بانک‌ها کاسته شود.

این روند در حالی روی می‌دهد که در حال حاضر دو نگاه در بازار پول حاکم است، بر اساس دیدگاه نخست، که بیشتر مدیران بانکی نیز برآن تاکید می‌کنند، در حال حاضر نرخ سود بانکی و نرخ تورم فاصله قابل‌توجهی دارد و هزینه بالای تجهیز منابع بانکی باعث شده که بانک‌ها با زیان قابل‌توجهی روبه‌رو شوند، بر این اساس لازم است چه به شکل بخشنامه‌ای یا به هر شکل دیگر، نرخ سود سپرده‌ها کاهش یابد، همچنین بر اساس دیدگاه نخست لازم است که نرخ سودها یکسان شود تا بانکی نتواند با ارائه سودهای بالا، چرخه جریان سپرده را به نفع خود تغییر دهد. در مقابل برخی از اقتصاددانان نیز معتقدند که مشکلات موجود در بازار پول، باید به شکل ساختاری حل شود و کاهش نرخ سود بانکی به شکل یکسان نمی‌تواند راه حل اصولی این چالش باشد. بر این اساس با اتخاذ سیاست‌هایی مانند «کاهش مطالبات غیرجاری»، «افزایش نسبت کفایت سرمایه»؛ «رتبه‌بندی بانک ها»، «توسعه ابزار بدهی» و «ساماندهی موسسات غیرمجاز» می‌توان بستری ایجاد کرد که فضای رقابت سالمبرای بانک‌ها به وجود آید