بحران گرسنگی جهان

شادی آذری آشوب‌‌های سیاسی، ناآرامی‌‌های اجتماعی و تروریسم همه گزینه‌های روی میز خواهند بود مگر آنکه جهان بتواند تولید مواد غذایی خود را تا اواسط این قرن ۶۰ درصد افزایش دهد. انتظار می‌‌رود جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به ۹ میلیارد نفر برسد و این در شرایطی خواهد بود که اقشار ثروتمندی که تعداد آن‌ها رو به فزونی است، مصرف کالری خود را افزایش می‌‌دهند. مجموعه این شرایط منجر می‌‌شود به اینکه طی دهه‌‌های آینده تقاضا برای مواد غذایی به شدت افزایش یابد. افزایش تقاضا برای مواد غذایی زمانی روی می‌‌دهد که جهان هزینه کمتری را صرف تحقیقات کشاورزی می‌‌کند و این دانشمندان جهان را نگران کرده است که ممکن است امنیت غذایی جهان به خطر بیفتد.

شادی آذری آشوب‌‌های سیاسی، ناآرامی‌‌های اجتماعی و تروریسم همه گزینه‌های روی میز خواهند بود مگر آنکه جهان بتواند تولید مواد غذایی خود را تا اواسط این قرن 60 درصد افزایش دهد. انتظار می‌‌رود جمعیت جهان تا سال 2050 به 9 میلیارد نفر برسد و این در شرایطی خواهد بود که اقشار ثروتمندی که تعداد آن‌ها رو به فزونی است، مصرف کالری خود را افزایش می‌‌دهند. مجموعه این شرایط منجر می‌‌شود به اینکه طی دهه‌‌های آینده تقاضا برای مواد غذایی به شدت افزایش یابد. افزایش تقاضا برای مواد غذایی زمانی روی می‌‌دهد که جهان هزینه کمتری را صرف تحقیقات کشاورزی می‌‌کند و این دانشمندان جهان را نگران کرده است که ممکن است امنیت غذایی جهان به خطر بیفتد. کارشناسان بر این باورند که اگر جهان نتواند به اهداف خود در تامین مواد غذایی دست یابد و با کمبود مواد غذایی مواجه شود، به احتمال زیاد خطر ناآرامی‌‌های اجتماعی و سیاسی، جنگ‌‌های داخلی و تروریسم همه را تهدید خواهد کرد و در کل، امنیت جهان به خطر خواهد افتاد.
عوامل زیادی می‌‌توانند موجب وخامت اوضاع و ایجاد قحطی مواد غذایی شوند. در ماه اکتبر گذشته یک نسخه لو رفته از گزارشی درباره تغییرات جوی که بین دولت‌‌ها رد و بدل شده بود فاش کرد که تغییرات جوی در هر دهه از قرن حاضر موجب کاهش ۲ درصدی مواد غذایی می‌‌شود. به‌عنوان مثال در سه سال گذشته، استرالیا، کانادا، چین، روسیه و ایالات‌متحده همگی توفان، سیلاب و خشکسالی را تجربه کردند که موجب وارد آمدن خسارات شدید بر محصولات کشاورزی آنها شد. وخیم‌‌تر شدن این پدیده‌‌های طبیعی بر رژیم غذایی مردم جهان تاثیر می‌‌گذارد تا جایی که تعداد اقلام کمتری از محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار خواهند گرفت و عرضه مواد غذایی در برابر فشارهای تورمی، حشرات و بیماری‌‌ها، آسیب‌‌پذیر خواهند شد.
لویی‌‌جی گوآرینو، از مرکز گلوبال گروپ به بی‌‌بی‌‌سی گفته است: «با افزایش جمعیت جهان و افزایش فشارها بر سیستم جهانی غذا، وابستگی ما هم به محصولات کشاورزی و سیستم تولیدی که غذای ما را تامین می‌‌کند، افزایش می‌‌یابد. به‌این ترتیب هزینه از دست دادن هر یک از اقلام محصولات کشاورزی بسیار سنگین خواهد بود.»
با افزایش ۲۵ درصدی تولید سبزیجات در آسیا و اقیانوسیه طی یک دهه گذشته، پیشرفت‌‌هایی در مبارزه علیه گرسنگی جهانی صورت گرفته است. اما فائو برآورد کرده است که ۸۴۲ میلیون نفر در جهان از سوءتغذیه رنج می‌‌برند و نزدیک به دوسوم آنها در منطقه آسیا-پاسیفیک زندگی می‌‌کنند. از هر چهار کودک زیر سن پنج سال یکی به‌خاطر سوءتغذیه دچار کوتاهی قد است.برای مقابله با این مشکل، فائو دو گزینه اولیه را ارائه کرده است: افزایش زمین‌‌های زیر کشت و افزایش نرخ بهره‌‌وری آنها. کمبود زمین‌‌ها و نرخ کند رشد محصولات، موجب شده است تلاش‌‌ها برای ارتقای این دو عنصر مهم در امنیت مواد غذایی با پیچیدگی‌‌هایی مواجه شوند.
طی دو سال اخیر نرخ تولید برنج و گندم در حدود 6/0 تا 8/0درصد افزایش یافته است. لازم است این نرخ رشد به حدود یک درصد برسد تا با کمبود جدی مواد غذایی مواجه نشویم.
از سوی دیگر طرفداران محیط‌زیست خواستار روش‌‌های بهتر توزیع غذا شده‌‌اند. در ماه فوریه فائو، بانک جهانی و موسسه منابع جهان اعلام کردند که جهان شاهد از بین رفتن ۲۵ تا ۳۳ درصد مواد غذایی تولیدی خود هست که معادل چیزی نزدیک به ۴ میلیارد تن مواد غذایی است.
تولید کارآمدتر مواد غذایی، روش‌‌های بهتر ذخیره مواد غذایی و سیستم‌‌های غذایی محلی و بیولوژیک که کمتر در برابر تغییرات جوی جهان آسیب‌‌پذیر باشند نیز به‌عنوان راه‌حل‌‌هایی برای مقابله با بحران فزاینده گرسنگی در جهان مطرح شده‌‌اند.گرچه سازمان‌‌های زیرمجموعه سازمان ملل متحد اعلام کرده‌‌اند که تعداد افراد گرسنه در جهان طی یک دهه اخیر، به شدت کاهش یافته است، اما هنوز در حدود یک نفر از هر 9 نفر در جهان غذای کافی برای خوردن ندارند.
تلاش دولت‌‌ها برای بهبود وضعیت مواد غذایی جهان، به جهان در حال توسعه کمک کرده است که به سمت اهداف سازمان ملل مبنی بر نصف شدن تعداد گرسنگان جهان بین سال‌‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ حرکت کنند. اما موفقیت‌‌هایی که در کشورهایی چون برزیل حاصل شده است، بر چهره کشورهای گرفتار در بحران گرسنگی همچون کشور هاییتی نقاب زده است. در هاییتی تعداد گرسنگان از۴/۴ میلیون نفر بین سال‌‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ به ۳/۵ میلیون نفر بین سال‌‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ رسیده است. از سوی دیگر شیوع ویروس ابولا نیز امنیت مواد غذایی غرب آفریقا را تهدید می‌‌کند. درگیری‌‌های عراق و سوریه هم موجب آن شده است که افرادی که زمانی از غذای کافی برای تغذیه خود برخوردار بودند، اکنون دسترسی به عرضه مواد غذایی کافی را ندارند و تنها تا چند هفته دیگر با بحرانی شدیدتر مواجه خواهند شد. هدف به نیم رساندن تعداد افرادی که به شدت دچار سوءتغذیه‌‌اند از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ توسط ۲۵ کشور محقق شده است؛ اما مشکل این است که زمان کافی برای آن وجود ندارد که کل جهان تا سال آینده میلادی به این هدف برسند. برزیل، اندونزی و مالاوی در میان برندگان این تلاش هستند که با افزایش زمین‌‌های زیرکشت و سرمایه‌‌گذاری بر غذای مدارس به این هدف دست یافته‌‌اند. آفریقای زیر صحرا و جنوب و غرب آسیا هم جزو بازندگان هستند و نتوانسته‌‌اند این هدف را محقق سازند.