صنایع دستی فرصتی برای توسعه اقتصادی

دنیای اقتصاد- در کنار انبوه صنایع و مشاغلی که نیاز به سرمایه گذاری کلان دارد، توجه به صنایع دستی به دلیل بازدهی سریع در رونق اقتصادی کشور نقش مهمی خواهد داشت. صنایع دستی ایران که به عنوان صنعتی مستقل و بومی شناخته می شود شاخص ترین هنر کاربردی ایران است که ریشه های عمیق و استواری در فرهنگ ایران اسلامی داشته است.

به طور کلی نقشی که برای صنایع دستی در ایران می توان ترسیم کرد شامل، کمک به توسعه اقتصادی، ایجاد شغل، سرمایه گذاری اندک و بهره وری بالا است. رشد اقتصادی، امروزه سرلوحه برنامه و فعالیت های بسیاری از دولت ها به ویژه کشورهای در حال توسعه است که دولت ها اهدافی مانند افزایش تولید و درآمد ملی، رسیدن به اشتغال، کاهش نرخ بیکاری، ثبات قیمت ها و کاهش نرخ تورم را دنبال می کنند. صاحبنظران حوزه صنایع دستی بر قابلیت ها و ویژگی های این قبیل صنایع از جمله نیاز به سرمایه اندک برای ایجاد، راه اندازی و بهره برداری سریع، عدم نیاز به تخصص های فنی و حرفه ای بالا و سازگاری و استفاده از مهارت های بومی، بازار ساده فروش محصولات و بالاخره قابلیت و توانایی ایجاد درآمدزایی، تاکید دارند. به همین دلیل برخی از صاحبنظران بر تقویت، توسعه و گسترش این صنایع در برنامه توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه اصرار و توصیه دارند. بازار داخلی صنایع دستی ایران، بازاری است سنتی و تا به حال برای گسترش آن بازاریابی و تبلیغات صورت نگرفته است. از خصوصیات مهم این بازار، سود سرشار واسطه ها در امر توزیع مواد اولیه مصرف و داد و ستد آن است. صنایع دستی برای حضور بین المللی نیاز به حمایت دولت دارد اما تحول در این رشته زمانی صورت می گیرد که بتوانیم بازاری مناسب برای فروش آنها ایجاد کنیم. اگر چه امروزه توسعه صنایع دستی به عنوان یک فرآیند اشتغال زا تلقی می شود اما رویکرد صنایع دستی نباید معطوف به اشتغال باشد بلکه صنایع دستی باید فراتر از یک مرکز اقتصاد عمل کند. هنرهای دستی اگر چه به عنوان میراث گرانبهای فرهنگی کشور مدنظر است لیکن در بعد اقتصادی نیز در صورت تعامل با عرصه های هماهنگ نظیر صنعت توریسم می تواند نقش ارزنده ای را در کسب درآمد و افزایش تولیدات در کشور داشته باشد.

ندا واشیانی پور، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در این رابطه می گوید: مشکل اصلی کشور ما، مسئله اشتغال است و به منظور ایجاد اشتغال نیاز به سرمایه گذاری داریم، با توجه به اینکه فعالیت در عرصه صنعت و خدمات نیازمند سرمایه گذاری های کلان است، توجه به بخش صنایع دستی بسیار مفید به فایده می باشد. عضو شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح می کند: سرمایه گذاری در زمینه صنایع دستی به دلیل اتکا به ذوق و سلیقه انسانی به سرمایه اندکی نیاز دارد و یکی از نقاط قوت این کار، استفاده از ظرفیت خانواده برای تولیدات صنایع دستی است. واشیانی پور به دیگر نقاط قوت فعالیت در زمینه صنایع دستی اشاره می کند و می افزاید: نیاز به سرمایه اندک، کاهش ریسک درآمد، خصوصیات فرهنگی و اصالت بومی، هنری بودن آن و پیوند بین صنعت و فرهنگ از ویژگی های فعالیت در بخش صنایع دستی است. وی با اشاره به مشکلاتی که در این صنعت وجود دارد بیان می کند: مشکلاتی که در این صنعت وجود دارد شامل عدم صادرات محصولات، عدم بازاریابی، عدم تبلیغات و اطلاع رسانی، عدم تعادل بین نظام عرضه و توزیع، محدودیت های تکنولوژی، کمبود آموزش ها، عدم سیستم جامع قانونی و حقوقی و نظام اجرایی و مدیریتی است. عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در ادامه به ارائه راهکارهای حل این مشکلات می پردازد و اذعان می دارد: تاسیس مراکز آموزش حرفه ای در رشته های گوناگون صنایع دستی، ایجاد کارگاه های مختلف مخصوصا در مناطق محروم، ارائه تسهیلات بانکی ارزان و آسان و ایجاد بستر مناسب برای افزایش مشارکت زنان در توسعه صنایع دستی از جمله راهکارهای حل این مشکلات است.

واشیانی پور برگزاری نمایشگاه های فرا ملی، ملی، منطقه ای و استانی، پوشش بیمه ای لازم و استفاده از فناوری روز را از دیگر عوامل توسعه دهنده صنایع دستی می داند و می گوید: سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت برای حفظ، احیا و توسعه فنی و کیفی در این زمینه بسیار لازم است. وی حمایت و هدایت نیروی انسانی موجود و برنامه ریزی برای ایجاد بازارچه های صنایع دستی توسط مردم را از دیگر عوامل پویایی این صنعت می داند و بیان می کند: البته این فعالیت ها با حمایت دولت باید صورت گیرد. عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به اینکه در یکی از جلسات نبض فرهنگ به طور مفصل به مشکلات فعالیت این عرصه توجه شده است، خاطرنشان می کند: امید است شهرداری در زمینه رشد و توسعه صنایع دستی با برنامه ریزی دقیق گام های موثری را در رفع مشکلات این صنعت بردارد.