معین حسین پور
عضو گروه بانک و بیمه

دو طرح ملی اشتغال در هفته جاری وارد فاز اجرایی شد. هدف طرح‌های اشتغال فراگیر و اشتغال روستایی، ایجاد شغل برای بیش از یک میلیون نفر است. اما زمان اجرای طرح‌ها کمی سوال‌برانگیز به‌نظر می‌آید چراکه اکنون حدود نیمی از سال گذشته و دستیابی به هدف طرح‌ها در 6 ماه آینده چالش‌برانگیز است. فارغ از این ابهام، مساله مهم‌تر نحوه تخصیص منابع طرح‌ها است. طبق اعلام رئیس سازمان برنامه و بودجه، 5/ 31 هزار میلیارد تومان برای این دو طرح منبع مالی موردنیاز است. نزدیک به 80 درصد منابع، یعنی 25 هزار میلیارد تومان قرار است از سوی شبکه بانکی تامین شود. علاوه بر این دو طرح، شبکه بانکی در قالب طرح حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط نیز باید 30 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کند.

در نتیجه در مجموع در سال‌جاری بانک‌ها 55 هزار میلیارد تومان با هدف توسعه اشتغال و تولید، تسهیلات می‌پردازند. این نوع پول‌پاشی خاطره طرح حمایت از بنگاه‌های زودبازده را یادآوری می‌کند. در آن طرح، عدم تخصیص فنی و کارشناسی تسهیلات وجب شد تا نه‌تنها رونق تولید اتفاق نیفتد، بلکه معضلی به نام مطالبات معوق برای بانک‌ها به‌بار آید. این تجربه موردتوجه سیاست‌گذار پولی بوده است. طوری که رئیس‌کل بانک‌مرکزی در مراسم آغاز اجرای دو طرح اشتغال، تاکید کرد که بانک‌ها از پذیرش طرح‌های فاقد توجیه اقتصادی پرهیز کنند. کارشناسان اقتصادی معتقدند پول‌پاشی بی‌هدف یا پول هلی‌کوپتری نه‌تنها هدف ایجاد اشتغال را دور می‌کند، بلکه می‌تواند موجب رشد نقدینگی و پایه پولی شود و خطر افزایش تورم را نیز زنده کند. در نتیجه در راه رسیدن به هدف، دقت در گزینش طرح‌ها، اهمیت بسزایی دارد.