دومینوی سقوط اقتصادی

در چند نظرسنجی موافقان جدایی از مخالفان پیش افتاده‌اند. زنگ خطرها برای دیوید کامرون به صدا در آمده است. نظرسنجی موسسه «او.آر.بی» که به سفارش روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» (نزدیک به چپ‌ها) انجام و روز جمعه گذشته منتشر شد، نشان دهنده پیشتازی ۱۰ درصدی طرفداران خروج انگلیس از اتحادیه اروپا با تایید ۵۵ درصدی در مقابل مخالفت ۴۵ درصدی است و مردم این کشور قرار است با برگزاری همه پرسی به بلاتکلیفی‌ها در این خصوص پایان دهند.کمی بعد از انتشار نتایج این نظرسنجی که ۲ هزار تن در آن شرکت کرده بودند، پوند انگلیس کاهشی نیم سنتی را در مقابل دلار به خود دید.

اما این نظرسنجی، گویا حرف‌های بیشتری برای گفتن داشت. با افزایش نگرانی‌ها سرمایه‌گذاران درباره اقتصاد جهانی بعد از خروج احتمالی انگلیس از اتحادیه اروپا پیش از برگزاری همه پرسی، شاخص‌های سهام آمریکا در دومین جلسه روز جمعه باز هم روندی نزولی یافت. شاخص داوجونز ۱۱۹.۸۵ واحد معادل ۶۷/ ۰ صدم درصد سقوط کرد و روی ۱۷ هزار و ۸۶۵.۳۴ واحد بسته شد. شاخص استاندارداند پورز ۵۰۰ هم ۱۴/ ۱۹ واحد تنزل داشت و با کاهشی ۹۲/ ۰ صدم درصدی روی ۲ هزار و ۹۶.۰۷ واحد ایستاد. شاخص نزدک نیز ۰۷/ ۶۴ واحد کاهش یافت و با ۲۹/ ۱ درصد افت ارزش به ۴ هزار و ۵۵/ ۸۹۴ واحد قناعت کرد. سهام اروپا هم اعم از یوروفرست، لوفت‌هانزا، اونی کریدیت و سایر بخش‌های مالی مانند بیمه‌های بانکی، ساخت و ساز و گردشگری نیز در مجموع به پایین ترین حد در چهار هفته گذشته رسید. البته در این میان، انتشار خبر استعفای ناگهانی مدیر مالی شرکت لوفت هانزا نیز بر شدت وخامت اوضاع بورس‌های اروپایی افزود. سهام مواد خام اولیه نیز در قالب شاخص انرژی ۸/ ۱ درصد و شاخص معدن هم ۷/ ۲ درصد کاهش یافت که بخشی از آن ناشی از نگرانی‌ها درباره صنایع معدنی و فولاد انگلیس در سایه خروج احتمالی از اتحادیه و بخشی نیز متاثر از کاهش سهام نفتی بود.ابراز نگرانی‌ها از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا چند روزی است که به ویژه از سوی مقام‌های اروپایی شدت گرفته است به گونه‌ای که «ولفگانگ شوایبله» وزیر دارایی آلمان از خطر سرایت آتش جدایی خواهی انگلیس به سایر بخش‌های اتحادیه اروپا گفت و هشدار داد: نمی‌توانیم تاثیر خروج بریتانیا از اتحادیه بر سایر کشورهای عضو را نادیده بگیریم مثلا اینکه واکنش هلند به این اتفاق چه خواهد بود؟ همه می‌دانیم که هلند تا چه حد به‌طور سنتی از انگلیس تاثیر می‌پذیرد.

مجله آلمانی اشپیگل از این هم فراتر رفت و با لحنی التماس آمیز این عبارت را بر صفحه نخست نشریه خود در نسخه انگلیسی‌اش جا داد: لطفا (اتحادیه را) ترک نکنید. چرا آلمان به بریتانیا نیاز دارد؟ اشپیگل برای اینکه بتواند مردم بریتانیا را مجاب به ماندن کند، این نسخه را روز شنبه در انگلیس با تخفیف ویژه ۲ پوندی (۲ دلار و ۹۰ سنت) توزیع کرد. این نشریه بنا به گفته گردانندگان آن قرار بود در این شماره خود شرح دهد که چگونه خروج انگلیس از اتحادیه اروپا می‌تواند علاوه بر تاثیر منفی در اقتصاد آلمان و اروپا و اتحادیه یکپارچه آن، نقشی مخرب بر امنیت کل اروپا و توان آن در مبارزه با تروریسم بگذارد.ماتیو رنتزی نخست‌وزیر ایتالیا نیز، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را «فاجعه»‌ای برای انگلیس خواند که «سایر اروپا را نیز متضرر خواهد کرد.» وی مستقیم ترین تاثیر خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی را بی‌ثبات شدن بازار در کوتاه مدت و نیز خسارت‌هایی به منافع سایر شرکای انگلیس در میان و طولانی مدت دانست.یانس استولتنبرگ دبیر کل ناتو از نگاهی امنیتی به تبعات خروج انگلیس از اتحادیه اروپا می‌نگرد و می‌گوید: چنین سناریویی وضعیت بی‌ثباتی را در زمانی تعمیق خواهد کرد که دنیا با تهدیدهای متعددی روبه‌رو است. وی می‌افزاید: جهان اکنون به همراهی بیشتر در داخل اتحادیه اروپا نیاز دارد و برای ما مهم است که بریتانیا در داخل اتحادیه اروپای قدرتمندتر از همیشه باشد و می‌دانیم که بریتانیا در داخل اتحادیه، می‌تواند همکاری راهبردی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را پیشرفت دهد.اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا نیز از ضرورت اتحاد کشورهای عضو اتحادیه سخن گفته است و دونالد تاسک رئیس شورای اروپا نیز گفت: بریتانیا به اروپا و اروپا به بریتانیا نیاز دارد.

بی بی سی انگلیسی اما یک سوال را از زاویه‌ای متفاوت و از نگاه یک بازیگر ظاهرا خارج از اتحادیه مطرح می‌کند: ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا چه نظری دارد؟ و این گونه پاسخ می‌دهد: قطعا (پوتین) چیزی در این باره نمی‌گوید. کرملین در این باره سکوت اختیار کرده است. اما این سکوت روسیه آن را از کشانده شدن به بحث و جدل‌های جاری در این خصوص باز نمی‌دارد. این نکته‌ای است که دیوید کامرون نخست‌وزیر انگلیس نیز به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: شاید پوتین خرسند باشد که انگلیس از اتحادیه اروپا خارج می‌شود. فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس هم با صراحت می‌گوید: اگر حقیقت را بخواهید تنها کشوری که می‌خواهد ما از اتحادیه اروپا جدا شویم روسیه است و این موضع، می‌تواند خیلی از ناگفته‌ها را به ما بگوید. روس‌ها اما از زبان «ماریا زاخاروفا» سخنگوی وزارت خارجه خود چنین پاسخ داده اند: آنها (غربی‌ها) روسیه را نه تنها درباره انگلیس بلکه درباره تمام دنیا سرزنش می‌کنند. ما در این امور دخالتی نداریم و برایمان مهم هم نیست.. مسکو همه چیز را از نگاه بازی با حاصل جمع صفر می‌بیند. اما واقعیت این است که اگرچه روسیه حق دارد از دخالت در مساله‌ای مثل همه پرسی جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا، خود را مبرا بداند اما اینکه این موضوع برایش «مهم نباشد» جای بحث دارد.سرگئی مدودف کارشناس مدرسه عالی اقتصاد مسکو خیلی ساده‌تر نتیجه می‌گیرد که «خروج انگلیس از اتحادیه اروپا مساوی است با اتحادیه اروپای ضعیف‌تر و روسیه قوی تر».