دشمن درون

از اولین گزارش مبنی‌بر حملات هکری روس‌ها در اواسط ژوئن، دونالد ترامپ هر بار دخالت روس‌ها در انتخابات ایالات‌متحده را زیر سوال برد و در مقابل این اتهام را متوجه دموکرات‌ها کرد که آنها خود سایت مرکزی کمپین انتخاباتی دموکرات‌ها را مورد هک قرار داده‌اند تا راهی برای منحرف کردن اذهان عمومی در مباحثی که علیه آنها وجود دارد پیدا کنند. این در حالی است که در این زمان داستان دزدیده شدن ایمیل‌های دموکرات‌ها پیش از برگزاری کنوانسیون آنها هم مطرح شده بود و او تهاجم خود را علیه این حزب دو برابر کرده بود. در اول اوت در کلمبوس اوهایو، دونالد ترامپ گفت: ترس من این است که در انتخابات یک تقلب بزرگ صورت بگیرد. به همین دلیل شاید لازم باشد اشاره کرد که این سخن موجب شد تنش‌ها در این دوران فزایش پیدا کند و به همین منظور «جه جانسون» وزیر امنیت داخلی ایالات‌متحده دستور به برگزاری یک کنفرانس در تاریخ ۱۵ اوت داد که در آن تمامی نمایندگان انتخاباتی از سراسر ایالات‌متحده حضور داشتند.

در روز سوم اوت جانسون، به‌عنوان نماینده اوباما می‌گوید که او در نظر داشته است برای بخشی از زیرساخت‌های ایالات‌متحده همچون سیستم‌های برق و بانکداری شرایط اضطراری اعلام کند. این امر بسیار تعیین‌کننده بود؛ زیرا موجب می‌شد دولت فدرال به اطلاعات رای‌دهندگان دسترسی پیدا کند و خطوط منظم ارتباطی هم بین مقامات فدرالی و محلی فراهم آید. در روز ۱۵ اوت، جانسون گفت که دولت آماده است تا با همکاری ایالت‌ها آسیب‌پذیری‌ها را مورد بررسی قرار دهد و او تصریح کرد که این اطلاعات عملی می‌توانست آنها را با تهدیدات و ارائه ابزار مناسب برای حملات هکری بیش از پیش آماده کند تا با بهبود عملکرد مانع از نفوذ مهاجمان به سیستم‌های انتخاباتی شوند.

اما بنا به گفته جانسون و چندین نفر دیگر از مشارکت‌کنندگان در این کنفرانس، برخی از ایالت‌ها نگرانی کمتری از بیگانه‌ها نسبت به مقامات فدرالی داشتند. ایالت‌ها نمی‌دانستند آنچه به‌عنوان زیرساخت‌های حیاتی مطرح شده به چه معنی است و آنها با رویکردهای حزبی به اصل ماجرا مشکوک بودند. با توجه به اینکه دولت در آن زمان در دستان دموکرات‌ها بود آنها این سوال را مطرح می‌کردند که آیا مقامات دموکرات در واشنگتن به‌دنبال به دست گرفتن کنترل صندوق‌های ملی رای‌گیری هستند؟ این کنفرانس در نهایت تبدیل به محلی برای ستیز حزبی شد که در آن شرکت‌کنندگان احساس می‌کردند مقامات فدرالی به‌دنبال دست درازی کردن به قانون انتخابات ملی هستند.

مایکل ریگان، نماینده آریزونا و از جمهوری‌خواهان که خود یکی از قربانیان اولیه هک روس‌ها شد، می‌گوید: ما نماینده‌ها با این مساله روبه‌رو شده بودیم که آیا یک عامل خارجی به‌دنبال نفوذ به پایگاه‌ داده‌های ما است؟ اما از حضار در این جلسه این پاسخ را شنیدیم که می‌گفتند بگذارید فقط کنترل زیرساخت‌های انتخاباتی را به دست بگیریم که آن هم مخالف قانون اساسی و قوانین کشور بود. فضای شک و تردیدی که در کنفرانس وجود داشت دست کاخ سفید را در آن زمان برای یک واکنش قاطع در برابر حملات هکری روسیه بست. اوباما البته از پیش هم در باب جنگ سایبری با روسیه نگرانی‌هایی داشت و می‌گفت اگر روسیه دست به حملات سایبری بزند ایالات‌متحده نیز باید این حملات را تلافی کند. در حالی که دونالد ترامپ در آن زمان مدام سخنرانی‌های ضدحکومتی برگزار می‌کرد و ابراز شک و تردید نسبت به این وقایع داشت، باراک اوباما نیز تمایل کمتری برای ابراز یک پاسخ قوی به حملات سایبری روسیه پیدا می‌کرد.

البته باراک اوباما نگران تبعات سیاسی این پاسخ‌ها هم بود. زیرا اگر اوباما قرار بود که پاسخ تند و تیزی به حملات روس‌ها بدهد، در این صورت این مجال را برای دونالد ترامپ فراهم می‌کرد تا وی تا این ادعا را مطرح کند که رئیس‌جمهوری وقت آمریکا به‌دنبال کمک به هیلاری کلینتون است تا در این انتخابات علیه وی پیروز شود. یکی از مقامات سابق کاخ سفید می‌گوید: «در بحث‌های کاخ سفید این موضوع بسیار فراگیر بود؛ زیرا برخی از ایالت‌ها دچار این شائبه شده بودند که آیا اقدامات کاخ سفید در جهت پیشبرد اهداف دموکرات‌ها صورت می‌گیرد؟» حتی وقتی منتقدان به عملکرد کاخ سفید سعی می‌کردند خطرات را به دموکرات‌ها ربط دهند، مقامات فدرالی مدارک بیشتری را به دست آورده بودند که چقدر نفوذ روسیه گسترده بوده است. سه روز پس از فراخوان جانسون، یعنی در روز ۱۸ اوت، مقامات اف‌بی‌آی به تمامی ایالت‌ها نسبت به دریچه لمس ورودی دستگاه‌های رای‌گیری هشدار داد و گفت هکرها در ایلی‌نویز و آریزونا جمع شده‌اند.

در میانه ماه اوت، گروه‌مایکل دنیل به این نتیجه رسید که افسران نظامی و اطلاعاتی روسیه موسوم به «GRU» به سیستم‌های انتخاباتی فلوریدا و نیومکزیکو هم نفوذ کرده‌اند. در تنسی، هکرها توانسته بودند به سیستم مالی کمپین انتخاباتی نفوذ پیدا کنند. به‌زودی اعلام شد که تقریبا بیش از نیمی از ایالت‌ها مورد حمله هکری روسیه قرار گرفته‌اند. مشخص بود که روسیه به‌دنبال هک کردن تک‌تک نفرات بوده است، اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که روس‌ها چقدر در این موضوع موفق بوده‌اند. تصویری از میزان موفقیت روس‌ها در دست نبود. دنیل می‌گوید: «در برخی پرونده‌ها ما مشاهده کردیم که آنها تلاش کرده بودند که وارد شوند، اما موفق نشده بودند.

در برخی موارد هم متوجه شدیم که آنها برای مدت کوتاهی توانسته بودند نفوذ کنند». او تصریح می‌کند: «در برخی موارد دیگر البته آنها توانسته بودند پیشروی کنند و آزمایش‌های مدنظر خود را پیاده کنند. اما چیزی که بیشتر از همه ترساننده به‌نظر می‌رسید این بود که روس‌ها می‌دانستند آمریکایی‌ها فقط روس‌ها را در این حملات می‌بینند که حضور دارند». حمله‌کننده‌های سایبری روسیه جزو قوی‌ترین افراد شناخته شده در جهان هستند، اما کاخ سفید متقاعد شده بود که ممکن است در این نفوذ‌ها افراد دیگری هم حضور داشته باشند. البته در برخی ایالت‌ها هم اصلا نفوذی دیده نشد و این امر را چندین نفر از نماینده‌های دولتی در گفت‌وگو با تایم تایید کرده‌اند.