ظرفیت های خراسان رضوی در استفاده از انرژی های تجدید پذیر

در سال‌های اخیر میزان نگرانی‌ها در رابطه با مصرف بالای انرژی‌های تجدیدناپذیر افزایش یافته است؛ همچنین منابع رو به اتمام این نوع از انرژی و آلودگی‌های ناشی از مصرف آنها، باعث شده بسیاری از کشورها از انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان جایگزینی مناسب برای سوخت‌های فسیلی استفاده نمایند. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ، ﺍﻳﺮﺍﻥ در شمار بهترین کشورهای جهان برای بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر قرار دارد، اما متاسفانه میزان استفاده از این نوع انرژی در کشورمان در سطح پایینی قرار دارد. با توجه به آمار، میزان استفاده ایران از انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۱۹۹۷ جمعا معادل ۱۰۶ تریلیون بات محاسبه شده است که هرچند نسبت به سال گذشته خود رشد ۶ درصدی داشته اما باز هم نشان دهنده وابستگی زیاد ایران به مصرف سوخت‌های فسیلی است؛ به گونه‌ای که در حال حاضر بیش از ۹۶ درصد برق کشور از منابع فسیلی و تنها ۴ درصد از آن از طریق نیروگاه‌های برق آبی تامین می‌شود.

در سال‌های اخیر میزان نگرانی‌ها در رابطه با مصرف بالای انرژی‌های تجدیدناپذیر افزایش یافته است؛ همچنین منابع رو به اتمام این نوع از انرژی و آلودگی‌های ناشی از مصرف آنها، باعث شده بسیاری از کشورها از انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان جایگزینی مناسب برای سوخت‌های فسیلی استفاده نمایند. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺰﻳﺖﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ، ﺍﻳﺮﺍﻥ در شمار بهترین کشورهای جهان برای بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر قرار دارد، اما متاسفانه میزان استفاده از این نوع انرژی در کشورمان در سطح پایینی قرار دارد. با توجه به آمار، میزان استفاده ایران از انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۱۹۹۷ جمعا معادل ۱۰۶ تریلیون بات محاسبه شده است که هرچند نسبت به سال گذشته خود رشد ۶ درصدی داشته اما باز هم نشان دهنده وابستگی زیاد ایران به مصرف سوخت‌های فسیلی است؛ به گونه‌ای که در حال حاضر بیش از ۹۶ درصد برق کشور از منابع فسیلی و تنها ۴ درصد از آن از طریق نیروگاه‌های برق آبی تامین می‌شود. اخیرا در کشور تلاش‌هایی برای رهایی از وابستگی به منابع تجدیدناپذیر صورت گرفته است. در این میان سهم استان خراسان رضوی در بهره‌برداری از این نوع انرژی قابل توجه بوده است. استان خراسان رضوی در استفاده از انرژی‌های بادی و خورشیدی سابقه و تجربه دیرینه‌ای دارد؛ برای نمونه می‌توان به آسیاب‌های بادی خواف با سابقه چند صد ساله،نیروگاه بادی بینالود و همچنین نصب اولین توربین خورشیدی کشور در این استان اشاره کرد. مزیت‌های اقلیمی این استان باعث شده که بهره‌برداری از این منابع تجدیدپذیر بیشتر مورد توجه قرار گیرد. فعالیت‌ها و دستاورد‌های پژوهشکده هواخورشید استان خراسان رضوی پژوهشکده هوا خورشید استان خراسان رضوی در 29 مهر ماه سال 89 در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد با هدف پژوهش و توسعه فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر تاسیس شد. این پژوهشکده مأموریت دارد در زمینه گسترش فناوری‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و طراحی و تجاری‌سازی تجهیزات و مولدهای تجدیدپذیر به پژوهش بپردازد، همچنین در تلاش است تا با حرکت در مسیر نقشه‌راه تعریف شده، صنعت پویای تولید انرژی از منابع پاک مانند باد و خورشید را در داخل کشور بومی نماید. پژوهشکده هوا خورشید، اولین نهادی است که به صورت رسمی و تنها با هدف توسعه انرژی‌های تجدیدپذیرشکل گرفته است. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نفر از برجسته‌ترین متخصصان دانشگاهی (اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی) و کارشناسان مجرب در زمینه‌های پژوهش و توسعه فناوری در این پژوهشکده فعالیت می‌کنند. فعالیت‌های این مرکز بیشتر بر دو محور توسعه فناوری انرژی بادی و خورشیدی متمرکز است. اقدامات و فعالیت‌های قابل ملاحظه‌ای تا به امروز در این پژوهشکده انجام شده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:  طراحی و ساخت قالب‌های پره توربین بادی 500 وات، 2/5 کیلو وات و 3 کیلو وات.  ساخت پره‌های توربین بادی 500 وات، 2/5 کیلو وات و 3 کیلو وات ساخت قطعات Hub, Root joint,Nacelle توربین بادی 500 وات و 2/5 کیلو وات تعمیر پره توربین بادی 660 کیلو وات نیروگاه بادی بینالود ساخت، مونتاژ و راه اندازی سیستم‌های مکانیکی توربین بادی 500 وات و 2/5 کیلو وات ساخت تراکر خورشیدی یک محوره 2/5 کیلو وات و تراکر خورشیدی دو محوره از جمله دیگر توانمندی‌های این پژوهشکده می‌توان به ساخت قطعات و مجموعه‌های فلزی و غیرفلزی در صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع هوایی، مشاوره در پروسه‌های تولید و ارائه دستور العمل‌های کاری، بومی سازی تکنولوژی‌های ساخت مدرن اشاره نمود.آغاز به کار این پژوهشکده توانسته است تا حدی خلاء ارتباطی میان صنعت و دانشگاه را جبران کند و ایده‌های نویی را که تا پیش از این تنها به صورت طرح یا مقاله باقی می‌ماند، به مرحله اجرایی و تولید انبوه درآورد. تولید خانگی انرژی خورشیدی در استان خراسان رضوی چندی پیش محمدحسن متولی‌زاده، مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خراسان از نصب نیروگاه‌های کوچک خورشیدی بر بام منازل استان‌های خراسان رضوی تا چند ماه آینده خبر داد. وی در گفت‌گو با ایرنا اظهار داشت: این طرح با هدف استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان یکی از مهم‌ترین انرژی‌های تجدیدپذیر و کمک به تامین برق مصرفی و کاهش آلایندگی هوا اجرا می‌شود. نیروگاه‌های کوچک خورشیدی قابل نصب بر بام منازل مسکونی، واحدهای تجاری و اداری است و متقاضیان می‌توانند با پرداخت ۵۰ درصد هزینه‌های مربوطه، آن را بر بام واحد مورد نظر خود نصب کنند و 50 درصد باقیمانده توسط دولت پرداخت خواهد شد.مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خراسان، مشارکت مردم در این طرح را خواستار شد و افزود: استفاده از یک کیلو وات انرژی نیروگاه خورشیدی باعث کاهش سالانه دو تن دی‌اکسیدکربن شده و این اقدام معادل کاشت ۸۰ درخت برای تلطیف فضای سبز شهر است. وی در ادامه گفت: نصب نیروگاه‌های خورشیدی علاوه بر کاهش آلایندگی هوا باعث کاهش صورت حساب برق مصرفی منازل، اماکن تجاری و ادارات نیز می‌شود. این در حالی است که شرکت برق منطقه‌ای خراسان مازاد برق تولیدی از طریق نیروگاه‌های خورشیدی را به قیمت مناسب از مشترکان خریداری می‌کند.لازم به توضیح است که یک نیروگاه خورشیدی کوچک مساحتی کمتر از شش متر مربع را اشغال می‌کند و علاوه بر این مجهز به سلول‌های خورشیدی و دستگاهی است که برق تولیدی از طریق خورشید را به شبکه برق متصل می‌کند.همچنین شایان ذکر است که نصب نیروگاه بادی ۴/۲۸ مگاواتی در منطقه بینالود نیشابور و بهره‌برداری از واحد یک و نیم مگاواتی در منطقه نشتیفان خواف به عنوان بزرگ‌ترین واحد نیروگاه بادی کشور از دیگر اقدامات شرکت برق برای بهره‌برداری از انرژی‌های تجدید پذیر در استان خراسان رضوی است. در پایان امروزه کشور ما برای بهره‌برداری از این انرژی‌های تجدیدپذیر با مشکلاتی مواجه است. از جمله چالش‌های پیش روی دولت برای توسعه منابع انرژی‌های تجدیدپذیر، می‌توان به نبود حمایت همه جانبه از سوی بخش خصوصی برای توسعه کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر، هزینه بر بودن ایجاد پتانسیل‌های علمی و صنعتی برای اجرای پروژه‌ها، عدم پذیرش اجتماعی برای استفاده از این نوع انرژی در بسیاری از شهرستان‌ها و روستاها و همچنین فراهم نکردن زمینه دسترسی مناطق دور افتاده به انرژی‌های نو اشاره کرد. اما علی‌رغم این مشکلات، دولت می‌تواند با تدوین برنامه‌ای جامع و مدون برای جایگزین کردن انرژی‌های تجدیدپذیر نقش بسزایی در کاهش آلودگی و حفظ محیط زیست داشته باشد.