زورآزمایی روبات و انسان در خطوط تولید

اینکه روبات‌ها می‌توانند به‌طور کامل جانشین نیروی کار انسانی در خطوط تولید خودرو شوند یا خیر، یکی از چالش‌های مهم منابع انسانی در این صنعت به‌حساب می‌آید. دو مقوله تربیت کارگران ماهرتر و طراحی روبات‌های کارآمدتر تقریبا به‌طور موازی از سوی خودروسازی‌های بزرگ جهان دنبال می‌شود. این نشان‌دهنده آن است که صنعت خودرو همچنان به هر دوی این نیروهای کار نیاز دارد.

دو دهه قبل با افزایش استفاده از روبات‌ها در خطوط مونتاژ خودرو، این ذهنیت شکل گرفت که خودروسازی در حال عبور از دوران سلطه نیروی کار است. اتفاقی که مدیران خودروسازی‌های بزرگ جهان چندان هم بی‌میل به آن نبودند، چرا‌که یکی از اصلی‌ترین چالش‌های همیشگی آنها چانه‌زنی با اتحادیه‌های کارگران بر سر حقوق و دستمزد و بیمه‌های کار و بیکاری است. حال اگر بتوان این کارگران را با نیروی کار بی‌نیاز از حقوق و بیمه یعنی همان روبات‌ها جایگزین کرد، چرا این کار را نکنند. اما اکنون دیگر این مساله مسجل شده است که نمی‌توان به‌طور کامل از نیروی کار انسانی عبور کرد، حتی نمی‌توان آن را به‌صورت ۵۰ درصد نیز جایگزین کرد. خطوط تولید بسیار اندکی هستند که کار در آنها به‌طور کامل توسط روبات‌ها انجام می‌گیرد، اما این روبات‌ها نیز قطعاتی که در مرحله اول یا ریزمونتاژ توسط نیروی انسانی مونتاژ شده‌اند را سر هم می‌کنند. مثلا بخش‌های داشبورد توسط انسان مونتاژ می‌شود و در آخر داشبورد کامل شده توسط روبات به بدنه وصل می‌شود. در اینجا باز‌هم در نهایت برای اتصال سیم‌ها به نیروی انسانی نیاز است.

دلایل مختلفی برای اینکه روبات‌ها نمی‌توانند جای نیروی انسانی را به‌طور کامل بگیرند، ذکر می‌شود. یکی از این دلایل نداشتن انعطاف کاری از سوی روبات‌ها است، چیزی که در یک خط تولید خودرو بسیار لازم به نظر می‌رسد. هر روبات تنها براساس برنامه‌ریزی انجام شده می‌تواند یک یا دو مرحله از کار را انجام دهد. اما نیروی انسانی می‌تواند برای کل مراحل مونتاژ یک خودرو آموزش ببیند و در صورت نیاز به سرعت از بخشی به بخش دیگر منتقل شود. به این ترتیب اگر بخواهند کل مراحل مونتاژ را توسط روبات‌ها انجام دهند، نیاز به خطوط تولید بسیار طولانی و تعدد‌روبات است که هزینه‌های تولید را به‌شدت افزایش می‌دهد. از طرف دیگر آزمایش‌های انجام شده توسط برخی شرکت‌های خودروسازی نظیر تویوتا نشان داده‌اند که برخی کارها مانند پولیش زدن خودرو، تطبیق بخش‌های فلزی و پلاستیکی مانند سپر و بدنه با هم، در صورتی که از سوی نیروی انسانی با ابزار دقیق انجام شود، بهتر از نتیجه‌ای است که همان کار توسط روبات انجام شود. به همین دلیل تویوتا دو سال قبل ۱۰۰ دستگاه از روبات‌های خطوط تولید را حذف و نیروی انسانی را جانشین آنها کرد.