نقشه مدیریت شهری برای اراضی 26 هکتاری

شهرداری تهران و شرکت راه‌آهن موظف شدند برای دومین بار در طول عمر دولت یازدهم دور میز مذاکره بنشینند و تکلیف اراضی ۲۶ هکتاری آزاد شده در مناطق ۱۷ و ۱۸ شهر تهران را مشخص کنند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، سال‌هاست که شهرداری تهران بر ضرورت خروج خطوط راه آهن از محدوده مناطق ۱۷ و ۱۸ شهرداری تاکید می‌کند؛ مناطقی که به‌دلیل عبور خط راه‌آهن سال هاست که به «لب خط» شهرت یافته است. نتیجه این پافشاری‌ها در دولت گذشته، کلید زدن پروژه انتقال خطوط ریلی به فضای زیرسطحی بود، اقدامی که به گفته محسن پور سید آقایی، مدیرعامل شرکت راه‌آهن شهرداری تهران تاکنون ۷۵۰ میلیارد تومان هزینه مستقیم دربرداشته و با این حال شهروندان این منطقه را راضی نکرده است؛ ضمن اینکه این رقم جدای از هزینه‌های ناشی از افزایش یک ساعته زمان سفر قطارهای تهران ـ تبریز است. نکته جالب توجه اینجاست که به‌رغم هزینه سنگین برای احداث تونل در سال‌های گذشته که اگر به قیمت روز محاسبه شود معادل یکهزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است، عملا تا سال ۱۳۹۲ امکان تردد قطار در آن وجود نداشت. و خطوط ریلی دست نخورده بود تا اینکه با تکمیل تاسیسات و تجهیزات، عملا بهره‌برداری از تونل در سال ۱۳۹۳ میسر شد.

پور سید آقایی که اخیرا برای ارائه توضیحات و طرح پیشنهاد پیرامون سرنوشت خطوط ریلی عبوری از دل جنوب شهر تهران به صحن علنی شورای شهر آمده بود، به طرح شکست خورده انتقال ایستگاه راه‌آهن شهر قم به خارج از محدوده شهری اشاره کرد و گفت: درحالی‌که به درخواست شهروندان ایستگاه مذکور به محدوده ۱۷ کیلومتری شهر قم منتقل شده بود، این اقدام با موجی از اعتراضات ساکنان حاشیه شهر همراه شد و از این رو با تصمیم مسوولان دو سال قبل بار دیگر ایستگاه به داخل شهر و در مجاورت حرم حضرت معصومه (ع) منتقل شد. وی با اشاره به جانمایی بسیاری از ایستگاه‌های راه آهن دنیا در دل شهرها و عبور خطوط ریلی از میان شهر، گفت: ایستگاه‌های راه آهن توکیو، لندن، پاریس و بسیاری از شهرهای پیشرفته دیگر روی سطح زمین و در دل بافت شهری قرار گرفته‌اند، بنابراین نفس عبور خطوط ریلی از مناطق ۱۷ و ۱۸ بلااشکال است.

مدیرعامل راه آهن در عین حال از به‌کارگیری یک مشاور بین‌المللی به‌منظور ساماندهی ایستگاه راه آهن در جنوب تهران خبر داد و گفت: ایستگاه‌های جدید چندوجهی خواهد بود و در راستای بازآفرینی شهری تعریف شده‌اند. وی همچنین ابراز امیدواری کرد با تکمیل خطوط شش و یک مترو تهران، تقاطع‌هایی بین ایستگاه‌های راه آهن و مترو ایجاد شود. به گزارش «دنیای اقتصاد»، پس از انتقال خطوط ریلی به زیر زمین از دو سال گذشته تاکنون، یک عرصه ۲۶ هکتاری در جنوب پایتخت آزاد شده است که مشاور خارجی در حال مطالعه برای طراحی شهری در این فضا است. یکی از مشخصات مهم تونل ساخته شده این است که قابلیت احداث ساختمان تا پنج طبقه روی آن وجود دارد. اوایل تشکیل دولت یازدهم، شرکت راه آهن پیش قدم شد و با تشکیل جلسه مشترک با شهرداری و شورای شهر تهران بنا داشت تکلیف زمین‌های آزاد شده را مشخص کند. در آن جلسه مقرر شد راه آهن مجوز تعریض گذرها و دسترسی ها، احداث آبنما و اقدامات ضروری دیگر را برای شهرداری صادر کند. پور سید آقایی با بیان اینکه راه‌آهن به تمام تکالیف خود در آن صورتجلسه عمل کرده است، گفت: این در حالی است که شهرداری تهران ۱۸ ماه پس از برگزاری جلسه یعنی در مرداد سال ۱۳۹۴ صورتجلسه مذکور را ابلاغ کرد. مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران در تشریح اقدامات این شرکت در دو منطقه ۱۷ و ۱۸ شهرداری تهران، اظهار کرد: ۷۵ هزار مترمربع فضای پارکینگ در طبقه فوقانی تونل راه آهن در نظر گرفته شده و برای ایجاد آرامش بیشتر شهروندان، دیوار صوتی نیز در محدوده این دو منطقه نصب شده است.

صدای مردم از زبان مدیریت شهری

اما با وجود دفاع تمام قد مدیرعامل شرکت راه آهن از حضور ایستگاه قطار در دل شهر، اعضای شورای شهر تهران به خلأهایی اشاره کردند که شاید از نظر مسوولان راه آهن دور مانده است. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اینکه ناوگان ریلی در شهرهای اروپایی، برقی است و به این دلیل است که مشکلی برای شهروندان ایجاد نمی‌کند، خاطرنشان کرد: قطارهای دیزلی که از مناطق ۱۷ و ۱۸ عبور می‌کنند علاوه‌بر آلودگی هوا، موجب شده که شهروندان با آلودگی صوتی نیز مواجه شوند، ضمن اینکه صدای اگزوز فن‌هایی که ۲۴ ساعته برای تخلیه هوای تونل کار می‌کنند نیز این آلودگی صوتی را تشدید کرده است. وی به «خاموشی» در زمین‌های آزاد شده در راستای اجرای طرح انتقال خطوط راه آهن به زیر زمین در مناطق ۱۷ و ۱۸ اشاره کرد و افزود: این خاموشی موجب ناامنی در این مناطق شده و متاسفانه بعضا برخی از شهروندان هم با ریختن زباله خود در این اراضی موجب بروز مشکلات بسیاری شده‌اند. علیرضا دبیر، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه گرد و خاک و آلودگی صوتی امان مردم را در این مناطق بریده است، بر ضرورت رسیدگی به مشکلات مردم جنوب شهر در سریعترین زمان ممکن تاکید کرد و گفت: شهرداری و راه آهن باید در زمینه طرح اجرایی و تغییر کاربری لازم در زمین‌های آزاد شده هر چه زودتر به توافق برسند و راه حل عملی پیاده شود.

پژمان پشمچی‌زاده، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران نیز معتقد است ۸۵ درصد از زمین‌های آزاد شده طبق مطالعات صورت گرفته باید به فضای سبز اختصاص پیدا کند. به گفته وی، شهرداری به این زمین ها نگاه انتقاعی ندارد و تنها به دنبال رفع بخشی از کمبود سرانه‌های خدماتی در دو منطقه ۱۷ و ۱۸ است. این در حالی است که راه آهن نیز درباره کاربری آتی این زمین‌ها مطالعاتی انجام داده بود که در سال ۱۳۹۲ شهرداری تهران با رد پیشنهاد این شرکت، خود را متولی کل این عرصه اعلام کرد. از آنجا که شهرداری با اجرای طرح توسعه مبتنی بر خطوط ریلی (TOD) و ایجاد مرکز تجاری و اداری در این اراضی مخالف است، مقرر شد این زمین‌ها به قیمت اعلام شده توسط کارشناس مرضی الطرفین به شهرداری واگذار شود. با این حال فعلا راه‌آهن از پذیرفتن قیمت کارشناسی سر باز زده و مقرر شده ظرف مدت یک ماه آینده بار دیگر دو طرف بر سر میز مذاکره بنشینند و به توافق برسند.