کره جنوبی؛ شریک استراتژیک

سید رضا صفوی

دبیر کمیسیون سیاستگذاری و پایش اتاق بازرگانی اصفهان

طبق جدیدترین پیش بینی های اقتصاد کلان، کره جنوبی در میان ۲۰ اقتصاد بزرگ دنیا تا سال ۲۰۳۰ قرار خواهد گرفت و بنا بر گزارش شاخص نوآوری کشورهای جهان در سال ۲۰۱۵ بر مبنای هفت شاخص و مولفه از جمله: اهمیت تحقیق و توسعه، تولید با ارزش افزوده بالا، توسعه با سطح فناوری بالا، آموزش عالی، هیات های پژوهشی، تعداد اختراعات از میان بیش از ۲۰۰ کشور دنیا، کره جنوبی در صدر این رده بندی قرار دارد. اقتصاد کره در طول پنج دهه اخیر، نرخ رشد اقتصادی پایدار و توسعه اجتماعی چشمگیری را تجربه کرده است و به عنوان یکی از کشورهای صنعتی با درآمد سرانه بالا شناخته شده است. کره جنوبی شاهد ثبت کسب و کارهای جدید زیادی از دهه ۱۹۹۰ تاکنون بوده که این تجربه توسعه جدیدی است. در گذشته اقتصاد کره بر بنگاه های تجاری بزرگ تاکید داشت، ولی امروز اقتصاد این کشور بیشتر بر بنگاه های کوچک و متوسط (SMFs) تکیه دارد.

اگر بخواهیم وجه تمایز توسعه کره جنوبی را با سایر کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بررسی نماییم، می توانیم به عوامل زیر اشاره کنیم:

۱. باز بودن اقتصاد و استراتژی برون گرا

۲. رهبری سیاسی و تکنوکرات های توانا

۳. تقویت مشارکت بخش خصوصی

۴. مهیا سازی محرک های مالی قوی از سوی دولت

۵. بیشترین مقدار صادرات این کشور به عهده شرکت های خصوصی است.

۶. شرکت های خصوصی کره ای متعهدانه به سوی بازارهای جدید در کشورهای میزبان در دورترین نقاط جهان کشیده شده اند.

۷. بخش خصوصی سیر تکاملی سیاست ها و برنامه های توسعه ای کره را دنبال می کند.

۸. دولت از شفافیت و پیش بینی پذیری حمایت می کند.

۹. از مشوق های بخش خصوصی برای دستیابی به اهداف و سیاست های توسعه ای بهره برداری می شود.

۱۰. آینده نگری در استراتژی توسعه کره بر پایه رفاقت، تفکر و اقدام دسته جمعی و گسترش فناورانه استوار است.

کره جنوبی با وجود جمعیتی زیاد در پهنه سرزمینی اندک و نداشتن منابع طبیعی و زیرزمینی، ویرانی پس از جنگ داخلی به تدریج از دهه ۱۹۶۰ توانست نقش مهمی در نظام اقتصادی و سیاسی بین المللی ایفا کند، عملکرد اقتصادی عالی که به مدت تقریبا پنج دهه ادامه یافته است این کشور را کاملا متحول کرده و از کشوری فقیر و گرفتار در چرخه باطل توسعه نیافتگی به یکی از اقتصادهای بزرگ جهان تبدیل کرده است. کره جنوبی طی ۵۰ سال گذشته به تدریج و به شکل هدفمند از نردبان خلق ارزش افزوده بالا رفته و از اقتصاد تولید کننده محصولات ساده کاربر به یک اقتصاد با محصولات پیچیده و دانش بنیان رسیده است. تجربه رشد بالای اقتصادی کره جنوبی متأثر از عواملی مانند حضور و ادغام فعالانه و نه منفعلانه در اقتصاد جهانی، ثبات اقتصاد کلان، نرخ بالای پس انداز و سرمایه گذاری، واگذاری تدریجی تخصیص اصلی منابع به اقتصاد بازار و از همه مهم تر اراده و عزم دولت به رشد اقتصادی و تحقق برنامه ها و نقشه های روش بینانه اقتصادی می باشد. در کره جنوبی بخش خصوصی نقش غالب را در اقتصاد دارد، بر خلاف بعضی از کشورها که بخش خصوصی تابع بی چون و چرای نظام سلطه سیاسی یا نظامی بوده که در آن ها ابداع و نوآوری کمتر دیده می شود. ایران آینده و امروز که می خواهد نقش بخش خصوصی را پررنگ تر کند و ریل اقتصاد را از بخش دولتی به خصوصی برگرداند بهتر است از مدل کره جنوبی بهره برده و استفاده و تجربه اندوزی نماید. شرکت های بزرگ کره ای در نفت، گاز، فولاد و .... به دلیل اینکه در اختیار بخش خصوصی بوده است، رشد واقعی را تجربه کرده اند.

بخش خصوصی در کره جنوبی نیرومندترین بخش در اقتصاد کره به حساب می آید و از نظر تکنولوژی در سطح بالا و قابل قبولی قرار داشته و به دلیل کیفیت ممتاز کالاهای ساخت کره و همچنین تجربه موفق شرکت های کره ای در ساخت پالایشگاه ها و صنایع فولادی، نشانه ای از این واقعیت است. توسعه کره جنوبی با حضور رهبران قوی، سخت کوشی مدیران و پیروی هوشمندانه و ملی نگرانه مردم ادامه دارد. کره جنوبی در روند توسعه خود هر پنج سال سعی می کند اولویت های صادراتی را هدف گذاری نماید. همه دولت ها خود را متعهد به اجرای برنامه ها توسعه طرح ریزی شده می دانند، تشویق و ترغیب شرکت های بزرگ کره برای تولید بیشتر و جهانی شدن، توجه به برند ملی (Made in Korea)، اجرای خوب و دقیق هفت برنامه توسعه اقتصادی طرح ریزی شده این کشور را به اقتصاد های برتر دنیا مبدل کرده است. و در پایان بهره مندی از عوامل پیشرفت معجزه آسای این کشور به عنوان یک شریک استراتژیک و انتقال تجربیات مفید، می تواند زمینه رشد بالنده و پایدار را برای کشور عزیزمان، ایران به ارمغان آورد.