وداع با کسب و‌ کارهای سنتی

سید حمید حسینی
عضو اتاق ایران

در جوامع مدرن، دولت‌ها دو وظیفه اصلی بر عهده دارند 1- توسعه و 2- رفاه. بنابراین همه دولت‌ها در تلاش هستند تا با قدم برداشتن در مسیر توسعه خصوصا توسعه صنعتی، کشور را در ریل پیشرفت قرار داده و با افزایش تولید ناخالص «GDP» و درآمد سرانه جامعه، رفاه را افزایش دهند.

در مسیر توسعه صنعتی ما با دو نوع نگرش و مدل روبه‌رو هستیم؛ 1- مدل توسعه ماشینی 2- توسعه انسان‌محور.

در مدل توسعه ماشین‌محور کشورها تلاش می‌کنند با خرید دانش فنی و تکنولوژی‌ و ساخت ماشین‌آلات صنعتی، اقدام به توسعه‌ و رشد کنند و از این طریق نیازهای داخلی را تامین کرده و با صدور محصولات، کسب ارز کنند. بدون شک یکی از راه‌های کمک به رفاه جامعه از این طریق میسر خواهد شد.در شرایط فعلی ایران، حتی توسعه بر مبنای افزایش تولیدات دچار چالش شده است و به علت کاهش تقاضا در رقابتی نبودن بسیاری از تولیدات، روند توسعه از این طریق کند شده است. بنابراین در سال‌های گذشته شاهد رشد بیکاری و بحران اشتغال بوده‌ایم.ضمن اینکه این نوع توسعه نیاز به سرمایه‌گذاری و زیرساخت‌های مناسب دارد که اکنون در کشور فراهم نیست. بنابراین ضروری است که توسعه انسان‌محور مورد توجه قرار گیرد و با تقویت بخش خدمات ضمن ایجاد اشتغال به رفاه جامعه کمک شود.

در این راستا سال‌های اخیر بحث استارت‌تاپ‌ها مطرح شده است که قادر هستند به نیروی انسانی و ارائه خدمات مبتنی بر استفاده از IT ضمن ارائه خدمات مناسب، به جامعه و رفاه آن کمک کنند.پیش از این در جامعه ایران استفاده از تکنولوژی و فناوری اطلاعات عمدتا در بخش بانکی و کارت سوخت مورد استفاده قرار گرفته بود و در سایر بخش‌های کشور شاهد حضور پررنگ این بخش نبوده‌ایم.خوشبختانه اخیرا فروشگاه‌های اینترنتی، خدمات توریستی و مسافرتی، حمل‌ونقل، سفارش غذا، بازاریابی و تبلیغات بر بستر اینترنت مورد توجه قرار گرفته و با سرعت بالا درحال گسترش است و رقیب جدی برای کسب‌وکارهای سنتی به شمار می‌روند. این در حالی است که اگر صاحبان کسب‌وکارهای قدیمی قادر نباشند خود را به این سیستم مجهز کنند قطعا بازنده این رقابت خواهند بود.با توجه به نفوذ نسبتا بالای اینترنت در کشور و رایج شدن فضای مجازی نظیر تلگرام و اینستاگرام شاهد تغییر ذائقه و سلیقه مصرف‌کنندگان نیز هستیم.

سرعت خدمات‌رسانی و ارزانی این برنامه‌ها باعث شده است که اینگونه برنامه‌ها مورد استقبال کاربران قرار گیرد. نمونه دیگری از این استارت‌آپ‌های محبوب که می‌توان به آن اشاره کرد تپسی و اسنپ هستند که به خوبی در میان عامه مردم جای خود را باز کرده‌اند. با روندی که کسب‌وکارهای انسان‌محور آغاز کرده، می‌توان پیش‌بینی کرد که در 5 سال آینده سهم اصلی بازار کشور تحت کنترل این تکنولوژی قرار گیرد. در این شرایط کسب‌وکارهای سنتی به شدت آسیب خواهند دید و باید خود را با آن سازگار کنند. چرا که با عدم سازگاری، این کسب و کارهای سنتی هستند که از سوی مردم مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند.