نگهداری از قلب خودرو

موتور یکی از اجزای بسیار مهم خودرو به حساب می‌آید که بی‌توجهی نسبت به آن عواقب ناخوشایندی را برای مالک خودرو به همراه دارد. اهمیت موتور خودرو به حدی است که آن را «قلب خودرو» می‌نامند و ضرورت توجه به نکات بسیاری در این خصوص به‌منظور افزایش طول عمر خودرو از اهمیت بسیاری برخوردار است.

بازدید دوره‌ای و نگهداری از خودرو ضمن آنکه دردسر‌های شما برای مراجعه به تعمیرگاه را کمتر می‌کند، موجب کاهش هزینه‌های شما خواهد شد؛ بنابراین کارشناسان تاکید دارند که به‌منظور افزایش عمر خودرویتان حتما بازدید دوره‌ای از خودرو داشته باشید و از همه مهم‌تر نسبت به قلب خودروی خود حساس باشید. این موضوع از آن رو اهمیت دارد که موتور خودرو نیروی لازم برای حرکت را تامین می‌کند و با عوامل مخرب زیادی مثل آب و آتش و حرارت دست و پنجه نرم می‌کند و بر همین اساس خودرو نیاز به توجه و رسیدگی بسیاری دارد.کارشناسان فنی خودرو یکی از مهم‌ترین عوامل سالم ماندن موتور خودرو را تعویض و سرویس به موقع روغن عنوان می‌کنند. به اعتقاد آنها، سرویس دوره‌ای بازدید و تعویض روغن موتور از مهم‌ترین اولویت‌های نگهداری خودرو است. مقدار روغن به‌طور مداوم بازدید شود و در صورتی که سطح روغن پایین‌تر از میزان مشخص بود، حتما مقداری روغن به آن اضافه کنید تا سطحش بین دو علامت روی گج قرار گیرد، البته توجه داشته باشید که زیاد بودن روغن نیز به موتور آسیب می‌رساند.

داوود اسماعیلی، کارشناس خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما در این باره می‌گوید: اهمیت روغن موتور در سالم ماندن خودرو از آن رو است که در واقع روغن موتور با ایجاد لغزندگی بین اجزای موتور از ساییده شدن آنها جلوگیری می‌کند.به گفته اسماعیلی این تنها خاصیت روغن موتور نیست؛ بلکه روغن موتور به دلیل داشتن موادی خاص در خود به‌‌عنوان یک عامل خنک‌کننده و پخش‌کننده حرارت نیز عمل می‌کند. برای مثال حرارت نقاطی مانند کف پیستون‌ها که بر اثر احتراق بسیار داغ می‌شوند، به‌واسطه پاشیده شدن روغن از زیر و ناحیه شاتون به این قطعه خنک می‌شود، اما هر کدام از این خاصیت‌ها در صورتی وجود خواهد داشت که روغن موتور مرغوب در موتور خودروی شما وجود داشته باشد، زیرا کم بودن روغن موتور می‌تواند باعث ایجاد اصطکاک بیشتر و خرابی موتور شود.

اما روغنی که بیش از حد در داخل موتور کار کند، به دلیل حرکت در موتور و گرمایی که تحمل می‌کند، بخش زیادی از مواد اصلی خود را از دست می‌دهد و از دست رفتن این مواد باعث می‌شود اصطکاک بین قطعات موتور افزایش پیدا کند و در نتیجه موتور بیشتر گرم شود. این گرم شدن بیش از حد باعث می‌شود یک سری از قطعات اصلی موتور مانند بلبرینگ‌ها، کاسه نمدها، پیستون، یاتاقان و برخی قطعات دیگر آسیب جدی ببینند؛ بهتر است با در نظر گرفتن مورد مصرف و شرایط استفاده، روغن خودرو را به موقع تعویض کنیم. اسماعیلی تاکید دارد، هرگز برای تمیز کردن موتور از آب استفاده نکنیم؛ زیرا آبی که روی موتور خودرو ریخته می‌شود مستقیما وارد سوکت‌ها و سیم‌کشی شده و مدارات الکترونیکی خودرو را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. برای خودروهایی با کارکرد کیلومتر بالا (بالای ٦٠ هزار) سرویس و شست‌وشوی دریچه گاز و انژکتور می‌تواند کمک موثری در پایین آوردن مصرف سوخت و بهینه سازی مدار سوخت‌رسانی باشد.شمع یکی دیگر از بخش‌های موتور است که بسیار حائز اهمیت است.

درواقع شمع‌ها تامین‌کننده جرقه‌ای هستند که باعث مشتعل شدن مخلوط سوخت و هوا می‌شود تا احتراق بتواند اتفاق بیفتد. عمل جرقه زنی برای عملکرد صحیح بقیه قسمت‌ها باید در زمان درست و مناسب صورت گیرد. براین اساس کارشناسان تاکید دارند که سرویس و نگهداری شمع‌ها که وظیفه مشتعل کردن مخلوط سوخت و هوا را در موتور به عهده دارند حتما رعایت شود. برای تشخیص آنکه شمع‌ها چگونه‌اند باید نوک شمع‌ها، سفید رنگ باشد و اثری از دوده، چربی و زنگ‌زدگی در آنها مشاهده نشود. کارشناسان نشانه‌های معیوب بودن شمع خودرو را جرقه نامنظم، استارت نامناسب، شتاب کم، احتراق ناقص، لرزش در دور آرام موتور و دود آبی رنگ اگزوز عنوان می‌کنند. یک کارشناس فنی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه اگر مصرف سوخت و درست کار کردن موتور برای شما اهمیت دارد؛ بنابراین سرویس شمع‌ها نیز باید مدنظر خودرو باشد می‌گوید: در قسمت انتهایی شمع جایی که جرقه رخ می‌دهد شکافی بین دو قسمت فلزی وجود دارد که به این دو قطعه فلز الکترود یا سوزن شمع می‌گویند. زمانی که برق به سر شمع می‌رسد الکترودها جرقه می‌زنند بنابراین در صورتی که سر شمع‌ها یا میان الکترود‌ها دچار جرم گرفتگی شود، موتور خودرو دچار مشکل خواهد شد.

وی یکی از نشانه‌های خرابی شمع‌ها را سیاه شدن آنها می‌داند و می‌گوید همچنین شمع دارای یک عایق چینی است که اگر صدمه دیده باشد یا ترک برداشته باشد اختلاف پتانسیل لازم در دو سر الکترود‌ها ایجاد نمی‌شود و در نتیجه جرقه هم نخواهیم داشته و یکی از سیلندر‌های موتور خودروی شما کار نخواهد کرد. که این مشکل با بد کار کردن و لرزش و صدای اضافی همراه است و تشخیص آن کار سختی نیست. این کارشناس توصیه می‌کند هر ۵۰ هزار کیلومتر شمع خودرو تعویض شود؛ زیرا در صورت بی‌توجهی به شمع‌ها در موعد مقرر موجب خرابی کامل آنها خواهد شد. در پایان کارشناسان فنی خودرو بر تعویض و نگهداری از ۴ قطعه دیگر که اثر بسیاری بر کارکرد مطلوب موتور خودرو دارد اشاره می‌کنند. فیلتر روغن، فیلتر هوا، فیلتر سوخت و تسمه ها. به گفته کارشناسان فیلتر روغن با توجه به توصیه سازنده با هر بار تعویض روغن یا یکبار در میان، باید تعویض شود. این کار ضمن کاهش مصرف سوخت، باعث افزایش شتاب و عمر موتور خودروی شما می‌شود. تعویض فیلتر هوا نیز اثر نارسایی در سیستم سوخت‌رسانی و تخریب رینگ‌های پیستون را از بین می‌برد و موجب کاهش آلایندگی هوا نیز می‌شود؛ بنابراین تعویض به موقع فیلتر هوا برای افزایش کارایی و بازده موتور ضروری است. در این میان کارشناسان تاکید دارند به‌منظور کارکرد بهتر موتور، تسمه‌ها باید پس از هر ۲۵ هزار کیلومتر بازدید شوند و حداکثر در هر ۵۰ هزار کیلومتر تعویض شوند.