درد دل های وزیر در اتاق اصفهان

گروه گزارش- حضور علی طیب نیا در اصفهان آن هم با تمام مدیران بانک های مهم کشور، مدیران بیمه ای، معاونان و مشاوران خود نشان داد که اقتصاد مقاومتی برای او به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه های اقتصادی کشور تاثیرگذار و ارزشمند تلقی می شود. او که چند ماه پیش به عنوان رییس ستاد اقتصاد مقاومتی انتخاب شده بود برای برگزاری اولین جلسه این ستاد به اصفهان آمد، ولی حضور او در اتاق بازرگانی و در جمع فعالان اقتصادی اصفهان هم مهمتر جلوه کرد و هم دارای چالش بیشتری برای آقای وزیر بود: جایی که علی طیب نیا در شهر و دیار خود مورد انتقاد اصفهانی‌ها به خصوص در زمینه مالیات قرارگرفت. عبدالوهاب سهل آبادی ، رئیس اتاق اصفهاننیز که مثل همیشه قبل از سخنران اصلی به خصوص در برنامه های اتاق پشت تریبون قرار می‌گیرد این بار هم قبل از شروع سخنان وزیر از مشکلات گفت: «ما دیگر تحمل این همه اصفهان ستیزی نداریم. در وصول بودجه یکی به آخر مانده اما در پرداخت مالیات دومین استان کشور هستیم. بیکاری در اصفهان از سال گذشته تاکنون ۲.۱ درصد بیشتر شده در حالی که این استان به عنوان صنعتی‌ترین استان کشور هشت هزار واحد صنعتی، هزار معدن فعال و وزیر اقتصاد اصفهانی دارد.»

وی خطاب به وزیر اقتصاد افزود: رشد بیکاری اصفهان دردآور است و میزان بیکاری این استان ۱۵/ ۱ درصداعلام شده است. رشد پرداخت بیمه بیکاری نیز جالب است و عدد آن در سال جاری به۲۷ درصد رسیده است. به این دلیل آمار را اعلام می‌کنم که فرمان در دست وزیر اقتصاد است و فکر می‌کنم شما باید بعضی چیزها را بدانید. سهل آبادی سخنان خود را اینگونه ادامه داد: از فروردین تا شهریور امسال ۱۵ هزار نفر بیکار شده‌اند و بالای ۱۰۳ کارخانه تولیدی حقوق معوق دارند که برخی از آنها ۹ ماه است، حقوق نداده اند.

اعتیاد به سرعت در حال افزایش است و متأسفانه بسیاری از شرکت‌هایی که می توانند ۱۵ هزار نفر را مشغول به کار کنند خود در معرض نابودی هستند. وی تیغ مشکلات برگردن اقتصاد استان را تیزتر از قبل دانست و گفت: بهترین شورای گفتگوی بخش خصوصی و دولت، بهترین ستاد حمایت قضایی و بهترین ستاد تسهیل متعلق به استان اصفهان است. ولی چه فایده وقتی ما با این مشکلات مواجه هستیم؟ مگر قرار نبود ۲۰ تا ۳۰ درصد هدفمندی یارانه‌ها به صنعت تعلق بگیرد؟ چرا وقتی ما حرف از طلب می‌زنیم، بد می‌شویم ولی تا شما طلبکار می‌شوید ما را سریع به دادگاه می‌فرستید؟ ما بارها اعلام کردیم که LC داخلی را فعال کنید. با این همه غل و زنجیر چگونه دین خود را به جوانان بدهیم؟ امروز ۵۰ درصد فارغ التحصیلان بیکار هستند. شما یک شرایط استخدامی بگذارید ببینید برای معمولی‌ترین شغل چه تعداد لیسانس و فوق لیسانس ثبت نام می‌کنند. سهل آبادی که ریاست خانه صنعت و معدن ایران را هم برعهده دارد تاکیدکرد: وضعیت چهار هزار واحد صنعتی طی سال‌های ۹۲ تا ۹۴ بررسی شد، ۷۰درصد کارخانه‌ها فعال بودند، ۳۰ درصد غیرفعال و از آن ۷۰ درصد فعال ۳۳ درصد کمتر از ۲۵ درصد کار می‌کردند و ۳۰ درصدشان بین ۲۵ تا ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کردند و فقط ۸ درصد واحدهای صنعتی بالای ۷۵درصد ظرفیت فعالیت می‌کردند. آیا با این ظرفیت کاری می‌شود مالیات داد؟ در همین شرایط رشد مالیات اصفهان را ۲۷ درصد دیده‌اید. نسبت به ما در دارایی، برادرانه رفتار کنید. یا نگرش را عوض کنید نترسید ما جایی فرار نمی‌کنیم.

پس از سخنان سهل آبادی نوبت به علی طیب نیا رسید. او که سخنان رییس اتاق بازرگانی را شنیده و متوجه بود که در جمع بخش خصوصی سخن می گوید سخنرانی خود را این گونه شروع کرد: اقتصاد ما از بیماری ساختاری رنج می‌برد که درمان آن نیازمند آسیب شناسی جدی و راه حل است. تنها بیان مشکلات چیزی را حل نمی کند. بخش خصوصی باید آسیب شناسی و ریشه یابی کند. من خوشحال می‌شوم که شما مدام همه چیز را زیر ذره بین دارید و بارها در جلسه دولت اعلام کرده‌ام که بخش خصوصی ما آگاه و هوشیار است. دلیل اینکه من مدام در شهرها و استانها در میان بخش خصوصی حضور می‌یابم این است که بیانات کارشناسی را سنجیده بشنوم و راه حل ها را گوش کنم. ما تمام تلاشمان این است که در تصمیم گیری‌ها از بخش خصوصی استفاده کنیم و در موضوع اصلاح محیط کسب و کار تمام اتکای خود را بر بخش خصوصی قرار داده‌ایم و اتاق اصناف و بازرگانی را در این مقوله درگیر کرده‌ایم و بی شک همواره سعی داریم بخش خصوصی را در سیاست‌های خود منظور کنیم.

وزیر افزود: ما از لحاظ اقتصادی در شرایط خطیر تاریخی هستیم و اقتصادی داریم که سالها بیماری مزمن داشته است. نظام اقتصادی ما مبتنی بر دولت بوده و بخش خصوصی در آن کوچک است و عمده اقتصاد در دست بخش دولتی و شبه دولتی‌هاست و شرایط برای بخش خصوصی مناسب نیست. سیاست‌های نامناسب سال‌های قبل نیز بر وخامت اوضاع افزوده و با اقدامات نسنجیده، عدم تعادل در اقتصاد کشور به وجود آمده است. افزایش وابستگی به نفت نیز مشکل دیگری بوده که به اقتصاد تحمیل شده است. از زمانی که قیمت نفت افزایش یافت ما به جای استفاده حالا باید با کلمه تأسف از آن یاد کنیم. چرا که نعمتی که خدادادی است و موجب رشد اقتصادی می‌شد به شیوه نادرستی استفاده گردید و منجر به بزرگ شدن اندازه دولت شد. وابستگی اقتصاد به درآمد نفتی بالا رفت، سهم نفت در بودجه افزایش یافت و سهم نفت در تراز تجاری بالا رفت و میزان وابستگی در جهت افزایش تغییر پیدا کرد. در همین زمان تحریم‌ها هم به گستردگی که در دنیا نظیر نداشت اعمال شد و این مجموعه عوامل شرایط ویژه‌ای را ایجاد کرد که رشد اقتصادی کشور منفی ۶/ ۸ دهم درصد شد و۲۰ درصد درآمدهای ملی کاهش پیداکرد.

وزیر اقتصاد که به خوبی از بخش خصوصی حمایت کرده در ادامه سخنانش سعی کرد وضعیت اقتصادی که در آن بوده ایم را تشریح کند و بعد به جایی که رسیده ایم را توضیح دهد به همین منظور او سخنانش را اینگونه ادامه داد: وقتی که در سال ۹۳ فکر کردیم توانسته‌ایم بر آثار تحریم غلبه کنیم ناگهان با کاهش قیمت نفت مواجه شدیم و اقتصادی که پیش از آن به دلیل تحریم با رکود تورمی مواجه شده بود، پدیده کاهش قیمت نفت را روبروی خود دید. این شرایط درتاریخ اقتصادی ایران بی سابقه بود که کشور همزمان رکود تورمی، تحریم و کاهش قیمت نفت را تجربه کند. ما حتی در دوران جنگ نیز چنین شرایطی نداشتیم. کسی اگر سراغ دارد نشان بدهد. در این شرایط شما دولتی را انتخاب کردید که به این مهم سامان بدهد. دولت نماینده و منتخب شماست. مردم نه تنها استاندار که دولت ها را هم می‌تواند عوض کند اما مطمئن باشید که من سعی کردم خود را همواره نماینده بخش خصوصی معرفی کرده و به مسائل اقتصادی از منظر بخش خصوصی نگاه کنم.

طیب نیا سپس سریعا به بحث مالیات پرداخت تا جواب رییس اتاق بازرگانی اصفهان را هم داده باشد و در این زمینه گفت: من در همه سه سال گذشته با افزایش درآمد مالیاتی مخالف بودم و همواره با افزایش درآمد مالیاتی در بودجه مخالفت کردم ولی به دلایلی مالیات در دولت و سپس در مجلس افزایش داده شده است. من متوجه هستم که در رکود نباید مالیات را افزایش دهیم و قطعاً کشورهای دیگر هم مطالعه کرده‌اند که گاهی حتی دولت‌ها برای حمایت از تولید کننده مالیات‌ها را بر می‌گردانند. اصلاً اینها همان درسهایی است که بنده به دانشجویانم در دانشگاه می‌دهم. اما ما در این کشور با بودجه‌ای در دولت مواجه هستیم که شدیداً به نفت وابسته است. روزگاری در این کشور سهم نفت در بودجه بالای ۸۰ درصد بوده حالا هم که کم شده سهم قابل توجهی از بودجه به نفت وابسته است. تحریم باعث شد میزان صادرات نفت از دو میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه به ۷۰۰ هزار بشکه کاهش پیدا کند. شاید با سیاست‌های منطقی در گذشته می‌توانستیم جلوی تحریم را بگیریم اما نشد. وقتی درآمدهای دولت کم شده و هزینه‌ها را نمی‌شود کاهش داد، کسری بودجه ایجاد می‌شود. در کنار آن سیستم تأمین اجتماعی با کسری بودجه مواجه است این یعنی تأمین اجتماعی هم برای پرداخت حقوق بازنشسته ها باید از محل بودجه دولت استفاده کند. دوستان عزیز تورم بدترین نوع مالیات است. ما برای خروج از این مشکل دو راه بیشتر نداریم یا از مردم قرض بگیریم که با انتشار اوراق این اتفاق انجام می‌شود و یا اینکه از راهکار مالیاتی استفاده کنیم که کم زیان‌ترین شیوه توسل به مالیات است. وزیر اقتصاد گفت: من هیچ گاه نگفتم که مالیات یک شیوه خوب است اما اعتقاد دارم که مالیات کم زیان‌ترین شیوه تامین مالی در حال حاضر است.

وی که بحث مالیات را مهمترین و عمده ترین مشکل فعالان صنعتی اصفهان و کشور می‌دانست این موضوع را بازترکرد و افزود: وقتی این دولت سرکار آمد بانک‌ها ۳۲ درصد سود می‌گرفتند. ما می‌دانیم که نرخ سود را باید پایین بیاوریم اما تا این وضع حاکم است، همین مشکل وجود دارد. ما در طرح جامع مالیاتی می‌خواهیم فشار را از روی افراد با مالیات شفاف کم کنیم. در طرح جامع مالیاتی که تا پایان امسال اجرایی می‌شود یک بانک جامع اطلاعاتی خواهیم داشت و این امکان را سازمان مالیاتی پیدا می‌کند که همه اسناد و مدارک مالی افراد را در دست داشته باشد و اینگونه می توانیم به مالیات منطقی دست پیدا کنیم.متأسفانه در ایران به دلیل مشکلات انتقال مالیاتی از تولید کننده به مصرف کننده ارزش افزوده ناقص انجام می‌شود و فشار به تولید کننده می‌آید. به همین منظور لایحه سامانه مکانیزه فروش را به مجلس تقدیم کردیم که هر کس به این سامانه متصل شود از پنج سال تخفیف مالیاتی بهره می‌گیرد و آنجا ما طبق این سامانه متوجه می‌شویم که کدام تولیدکننده درآمد پایین دارد و طبق آن درآمد مالیات آن را کاهش می‌دهیم. استان اصفهان در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ ، ۱۰ درصد کاهش مالیات داشته در حالی که در همه استانها ۱۷درصد رشد مالیاتی داشته‌ایم. حرکت درست یعنی این، اصفهان استانی صنعتی است، صنعت در رکود است بنابراین مالیاتش کاهش پیدا کرده است.

طیب نیا در جمع خبرنگاران اصفهانی نیز مشکلات اقتصادی کشور را طی سال های گذشته بررسی کرد و در خصوص بحث پولشویی گفت: در قضیه پولشویی افتخار ما در ایران این است که در مسیر شفافیت حرکت و با فساد و قاچاق و فرار مالیاتی مبارزه کنیم. به عقیده من بهترین شیوه مقابله با این مشکلات مبارزه با پولشویی است. درواقع کسی که قاچاق می کند اگر نتواند درآمد خود را در اقتصاد به جریان بیندازد قطعا به این سمت نمی‌رود. شفافیت و ارتقا شفافیت در نظام اقتصادی کشور موجب کاهش مشکلات می‌شود . پس مصمم هستیم که از قواعد و رویه پولشویی جلوگیری کنیم که این مهم مورد تایید همه ارکان نظام است. در گذشته هم ما ۳ قانون در این زمینه داشته‌ایم که از اصلی‌ترین آن‌ها مبارزه با تامین مالی تروریسم و دوم مبارزه با فساد بوده است.ما باشدت و قدرت به نهادهایی که به ناروا ما را در لیست سیاه قرار داده‌اند معترضیم. ما بیشترین قربانی را در مسیر فساد و قاچاق و تروریسم و مبارزه با آن دادیم و نباید متهم به نداشتن همکاری شویم . ما باید از این لیست سیاه به طور قطع خارج شویم و من فکر نمی‌کنم که تردیدی در این زمینه در کل کشور وجود داشته باشد.

وزیر اقتصاد اما دو موضوع مهم دیگر را در جمع خبرنگاران در اصفهان مورد اشاره قرار داد ابتدا رشد ۵.۴ درصدی و اینکه چرا این رشد در جیب مردم پیدا نیست و دومی هم افزایش نرخ بیکاری دو موضوع مهمی که طیب نیا به آنها اینگونه پاسخ گفت: اینکه چرا مردم نمی‌توانند آثار این رشد را در زندگی خود ببینند یک دلیل خیلی ساده دارد. موضوع این است که وقتی ما با تحریم مواجه شدیم اولین اثر آن در ۲ سال پیاپی رشد اقتصادی -۶/ ۸ و ۱/ ۹- درصد بود که ما در همان ۲ سال ۱۸ درصد کاهش تولید داشته‌ایم و درآمد ملی نیز ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده یعنی درآمد مردم ۲۰ درصد با کاهش مواجه بوده است. این طبیعی است که مردم چیزی در زندگی خود لمس نکنند. از طرف دیگر ما دارای تورمی ۴۵ درصدی بوده‌ایم که موجب تشدید نابرابری در کشور شده است. حالا در ۳ ماه ابتدایی امسال با ۵ درصد رشد مواجه بوده‌ایم و احتمال می‌دهیم که تا آخر سال همین روند ادامه داشته باشد. آثار آن را مردم آرام آرام در زندگی حس خواهند کرد ولی بدانید اگر با همین سرعت رشد اقتصادی جلو برویم چند سال طول خواهد کشید که ما به سال ۹۱ که منفی شده بودیم برگردیم. این رشد اقتصادی بخش قابل توجهی از آن به افزایش تولید نفت برمی گردد و ۲/ ۹ درصد آن به بخش غیرنفتی مربوط می‌شود. این رشد، درآمد شخصی افراد را بالا نخواهد برد اما مطمئن باشید که بهبود اقتصادی را حاصل خواهد کرد.

طیب نیا در مورد بیکاری مهم هم اظهار کرد: سوال این است که چرا نرخ بیکاری بالا رفته است. این بحث هم بسیار ساده است. ما درسال ۹۴ چیزی حدود ۶۷۰ هزار نفر را به اشتغال درآوردیم که در تاریخ ۳۰ ساله ایران بی‌نظیر بوده است. این در حالی است که در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۲ ما سالانه فقط ۱۴ هزار نفر را به اشتغال درآوردیم. معنی این عدد ۶۷۰ هزار افزایش یعنی ضریب مشارکت مردم افزایش پیدا کرده است. مردم از ناامیدی خارج شده‌اند، امیدوار به آینده گشتند و به دنبال کار در بازار آمدند. این در حالی بود که در سال‌های گذشته همین مردم ناامیدانه به دنبال کار نمی‌گشتند و جزو آمار بیکاری هم محسوب نمی‌شدند. یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در سال گذشته وارد بازار کار شدند که ۶۷۰ هزار نفر اشتغال پیداکردند اما حدود پانصد و هزار نفر به دنبال کار می‌گردند. آن‌هایی که به دنبال کار می‌گردند افراد بیکار جامعه محسوب می‌شوند.