چرا وقایع اخیر در خاورمیانه، شاخص‌های بازار جهانی را تغییر نداد؟
اقتصاد و نفت، بی‌تاثیر از جنگ با داعش
این روزها همه جا صحبت از گروه تروریستی پرابهام و خون‌ریز داعش است. رسانه‌ها و کانون‌های بحث و تحلیل و حتی مردم عادی در چهارگوشه جهان، همه درباره این گروه صحبت می‌کنند. این گروه تنها زندگی مردمان خاورمیانه را تحت تاثیر قرار نداده، بلکه میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر خود کرده است. اما در این میان نکته جالب، عدم تاثیر داعش بر بازارهای مالی و اقتصادی جهان حتی بازار نفت است. باوجود آنکه این گروه تروریستی در قلب تولید نفت و گاز جهان لانه کرده و با تصرف چند میدان نفتی و گازی، اکنون مشغول معامله انرژی هم هست، اما تاثیری از نظر افزایش قیمت یا کاهش تولید بر بازارهای جهانی نداشته است.
این روزها همه جا صحبت از گروه تروریستی پرابهام و خون‌ریز داعش است. رسانه‌ها و کانون‌های بحث و تحلیل و حتی مردم عادی در چهارگوشه جهان، همه درباره این گروه صحبت می‌کنند. این گروه تنها زندگی مردمان خاورمیانه را تحت تاثیر قرار نداده، بلکه میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر خود کرده است. اما در این میان نکته جالب، عدم تاثیر داعش بر بازارهای مالی و اقتصادی جهان حتی بازار نفت است. باوجود آنکه این گروه تروریستی در قلب تولید نفت و گاز جهان لانه کرده و با تصرف چند میدان نفتی و گازی، اکنون مشغول معامله انرژی هم هست، اما تاثیری از نظر افزایش قیمت یا کاهش تولید بر بازارهای جهانی نداشته است. در گذشته، جهان نگران ناآرامی‌های خاورمیانه و جنگ‌های این منطقه بود چون کوچک‌ترین جرقه‌ای در این منطقه نفت‌خیز جهان، بازارها را تحت تاثیر قرار می‌داد. اکنون اما با وجود آنکه با وارد شدن آمریکا به میدان جنگ با داعش، خاورمیانه درگیر جنگی طولانی و عمیق شده است، اما قیمت نفت در بازارها حتی کاهش هم یافته است. همچنین سرمایه‌گذاری در جهان هم تحت تاثیر این موضوع قرار نگرفته است.
طی یک سال گذشته، داعش مدعی تغییر مرزهای دو کشور مهم خاورمیانه یعنی عراق و سوریه شده، روی افکار عمومی ضدجنگ آمریکا تاثیر گذاشته و غرب را وارد یک عملیات نظامی فراگیر دیگر در خاورمیانه کرده است. اما وال‌استریت هنوز هیچ واکنشی از خود نشان نداده است و شاخص‌ها تغییری نکرده‌اند. دلیل بی‌تاثیر بودن این وقایع بر شاخص‌های بازارهای مالی جهان، عدم تغییر قیمت نفت است. درحقیقت اکنون نفت ۱۵ دلار هم کمتر از سال گذشته خرید و فروش می‌شود. شاید یکی از دلایل این بی‌تاثیری این باشد که غرب هنوز مورد حمله مستقیم داعش قرار نگرفته و نشانه‌های مبنی بر مهار این گروه درحال تقویت شدن است. باوجود اخبار و گزارش‌ها و هشدارهایی که وجود دارد، غرب هنوز فکر می‌کند این مشکل، مشکل آنها نیست و هنوز تاثیری از این پدیده به صورت مستقیم متوجه آنها نشده است. باوجود بحران داعش و دیگر بحران‌های ژئوپلیتیک مهم جهان که این روزها همه را دچار سرگیجه کرده است، شاخص استاندارد اند پورز S&P که از شاخص‌های مهم مالی آمریکاست، یک درصد زیر قیمت اوج خودش قرار دارد. هفته گذشته، ساعاتی بعد از سخنرانی باراک اوباما که در آن استراتژی‌اش در مقابل داعش و درواقع آغاز عملیات طولانی نظامی علیه این گروه در عراق و سوریه را اعلام کرد، قیمت نفت خام در جهان به زیر ۹۱ دلار در هر بشکه رسید که این پایین‌ترین قیمت از تابستان سال ۲۰۱۳ است. کارشناسان میگویند، کاهش کنونی قیمت نفت باوجود آتش‌افروزی داعش در قلب خاورمیانه، دلایلی جهانی دارد. اولین دلیل آن می‌تواند کاهش وابستگی آمریکا و آمریکای شمالی به واردات نفت باشد. تولیدات نفتی آمریکا و کانادا به‌طور کم‌سابقه‌ای افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۰، آمریکا نیمی از نفت خام مصرفی خود را وارد می‌کرد. اما وزارت انرژی آمریکا می‌گوید، این رقم تا سال آینده به ۲۰ درصد می‌رسد.
نکته طنز‌آمیز اینکه، پایین آمدن قیمت نفت، برای داعش هم خبر بدی است. این گروه میادین نفتی و گازی زیادی را در عراق و سوریه در کنترل دارد و بخش عمده‌ای از درآمد خود را اکنون از طریق فروش نفت به دست می‌آورد. این فروش نفت البته به قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت بازار صورت می‌گیرد و گاه تا بشکه‌ای 12 دلار هم می‌رسد. اما به هر حال اکنون که قیمت نفت کاهش یافته، داعش هم از این وضعیت زیان می‌بیند.
پایین آمدن قیمت نفت برای بازار سهام آمریکا خبر خوبی است زیرا قیمت پایین انرژی، هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها پایین می‌آورد. اینکه قیمت نفت در بازار دچار شوک نشده است، بیشتر به خاطر افزایش تولید در آمریکا و همچنین کاهش تقاضا از سوی چین و اروپاست. از سوی دیگر، خبر موفقیت‌های نظامی علیه داعش در هفته‌های اخیر، باعث تقویت روحیه بازار شده است.
تحلیلگران و کارشناسان بازار میگویند، در بازارهای مالی و اقتصادی جهان این احساس وجود دارد که داعش قابل کنترل است و مهار می‌شود و خطری موقتی است. ضمن اینکه، اکنون با توجه به ورود نظامی آمریکا به این ماجرا، نقطه اوج فعالیت‌های داعش به سرآمده است.
در این میان، تنها نقطه‌ای از بازارهای مالی و اقتصادی جهان که تاثیر داعش را احساس کرده است، بازار اوراق قرضه است. نگرانی از حملات تروریستی در کنار نگرانی از ماجرای اوکراین و جنگ غزه، بازگشت سرمایه از بخش اوراق قرضه را تا حد قابل توجهی پایین نگه داشته است. در دوران نگرانی و وحشت، سرمایه‌گذاران کمتر به سراغ اوراق قرضه می‌روند. سود اندک اوراق قرضه، برای بازار سهام مثبت است زیرا وقتی اقبال به اوراق قرضه کم باشد، اقبال به خرید سهام بیشتر می‌شود. همچنین وقتی سود اوراق قرضه پایین باشد، هزینه وام گرفتن برای مصرف‌کنندگان و کسب و کارهای تجاری ارزان می‌شود و این خبر خوب دیگری برای بازار سهام است.
اما به محض آنکه داعش حمله‌ای علیه منافع غربی یا در خاک آمریکا انجام دهد، آن وقت سرمایه‌گذاران به تکاپو می‌افتند و همه چیز تغییر می‌کند. نکته دیگر در تحلیل تاثیرات اقتصادی داعش در جهان، برآورد و تحلیل هزینه‌های عملیات نظامی در عراق و سوریه علیه داعش است. پنتاگون اخیرا اعلام کرده که عملیات نظامی‌اش در عراق هر روز 5/7 میلیون دلار هزینه خواهد داشت. اما با توجه به کاهش کسری بودجه و کسری تولید ناخالص داخلی آمریکا به زیر 3 درصد، این هزینه نظامی نگرانی چندانی برای اقتصاد آمریکا ایجاد نمی‌کند.
از سوی دیگر با توجه به آغاز عملیات نظامی غرب علیه داعش در خاک عراق و سوریه و صحبت‌هایی که از احتمال استقرار نیروی زمینی این کشورها دست کم در خاک عراق شده‌است، کارخانه‌های تسلیحاتی غرب که یکی از موتورهای محرک اقتصاد این کشورها هستند، ماموریتی تازه می‌یابند و این می‌تواند شاخص‌های اقتصادی را در این کشورها تحت تاثیر مثبت قرار دهد.
طی یک سال گذشته، داعش مدعی تغییر مرزهای دو کشور مهم خاورمیانه یعنی عراق و سوریه شده، روی افکار عمومی ضدجنگ آمریکا تاثیر گذاشته و غرب را وارد یک عملیات نظامی فراگیر دیگر در خاورمیانه کرده است. اما وال‌استریت هنوز هیچ واکنشی از خود نشان نداده است و شاخص‌ها تغییری نکرده‌اند. دلیل بی‌تاثیر بودن این وقایع بر شاخص‌های بازارهای مالی جهان، عدم تغییر قیمت نفت است. درحقیقت اکنون نفت ۱۵ دلار هم کمتر از سال گذشته خرید و فروش می‌شود. شاید یکی از دلایل این بی‌تاثیری این باشد که غرب هنوز مورد حمله مستقیم داعش قرار نگرفته و نشانه‌های مبنی بر مهار این گروه درحال تقویت شدن است. باوجود اخبار و گزارش‌ها و هشدارهایی که وجود دارد، غرب هنوز فکر می‌کند این مشکل، مشکل آنها نیست و هنوز تاثیری از این پدیده به صورت مستقیم متوجه آنها نشده است. باوجود بحران داعش و دیگر بحران‌های ژئوپلیتیک مهم جهان که این روزها همه را دچار سرگیجه کرده است، شاخص استاندارد اند پورز S&P که از شاخص‌های مهم مالی آمریکاست، یک درصد زیر قیمت اوج خودش قرار دارد. هفته گذشته، ساعاتی بعد از سخنرانی باراک اوباما که در آن استراتژی‌اش در مقابل داعش و درواقع آغاز عملیات طولانی نظامی علیه این گروه در عراق و سوریه را اعلام کرد، قیمت نفت خام در جهان به زیر ۹۱ دلار در هر بشکه رسید که این پایین‌ترین قیمت از تابستان سال ۲۰۱۳ است. کارشناسان میگویند، کاهش کنونی قیمت نفت باوجود آتش‌افروزی داعش در قلب خاورمیانه، دلایلی جهانی دارد. اولین دلیل آن می‌تواند کاهش وابستگی آمریکا و آمریکای شمالی به واردات نفت باشد. تولیدات نفتی آمریکا و کانادا به‌طور کم‌سابقه‌ای افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۰، آمریکا نیمی از نفت خام مصرفی خود را وارد می‌کرد. اما وزارت انرژی آمریکا می‌گوید، این رقم تا سال آینده به ۲۰ درصد می‌رسد.
نکته طنز‌آمیز اینکه، پایین آمدن قیمت نفت، برای داعش هم خبر بدی است. این گروه میادین نفتی و گازی زیادی را در عراق و سوریه در کنترل دارد و بخش عمده‌ای از درآمد خود را اکنون از طریق فروش نفت به دست می‌آورد. این فروش نفت البته به قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت بازار صورت می‌گیرد و گاه تا بشکه‌ای 12 دلار هم می‌رسد. اما به هر حال اکنون که قیمت نفت کاهش یافته، داعش هم از این وضعیت زیان می‌بیند.
پایین آمدن قیمت نفت برای بازار سهام آمریکا خبر خوبی است زیرا قیمت پایین انرژی، هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها پایین می‌آورد. اینکه قیمت نفت در بازار دچار شوک نشده است، بیشتر به خاطر افزایش تولید در آمریکا و همچنین کاهش تقاضا از سوی چین و اروپاست. از سوی دیگر، خبر موفقیت‌های نظامی علیه داعش در هفته‌های اخیر، باعث تقویت روحیه بازار شده است.
تحلیلگران و کارشناسان بازار میگویند، در بازارهای مالی و اقتصادی جهان این احساس وجود دارد که داعش قابل کنترل است و مهار می‌شود و خطری موقتی است. ضمن اینکه، اکنون با توجه به ورود نظامی آمریکا به این ماجرا، نقطه اوج فعالیت‌های داعش به سرآمده است.
در این میان، تنها نقطه‌ای از بازارهای مالی و اقتصادی جهان که تاثیر داعش را احساس کرده است، بازار اوراق قرضه است. نگرانی از حملات تروریستی در کنار نگرانی از ماجرای اوکراین و جنگ غزه، بازگشت سرمایه از بخش اوراق قرضه را تا حد قابل توجهی پایین نگه داشته است. در دوران نگرانی و وحشت، سرمایه‌گذاران کمتر به سراغ اوراق قرضه می‌روند. سود اندک اوراق قرضه، برای بازار سهام مثبت است زیرا وقتی اقبال به اوراق قرضه کم باشد، اقبال به خرید سهام بیشتر می‌شود. همچنین وقتی سود اوراق قرضه پایین باشد، هزینه وام گرفتن برای مصرف‌کنندگان و کسب و کارهای تجاری ارزان می‌شود و این خبر خوب دیگری برای بازار سهام است.
اما به محض آنکه داعش حمله‌ای علیه منافع غربی یا در خاک آمریکا انجام دهد، آن وقت سرمایه‌گذاران به تکاپو می‌افتند و همه چیز تغییر می‌کند. نکته دیگر در تحلیل تاثیرات اقتصادی داعش در جهان، برآورد و تحلیل هزینه‌های عملیات نظامی در عراق و سوریه علیه داعش است. پنتاگون اخیرا اعلام کرده که عملیات نظامی‌اش در عراق هر روز 5/7 میلیون دلار هزینه خواهد داشت. اما با توجه به کاهش کسری بودجه و کسری تولید ناخالص داخلی آمریکا به زیر 3 درصد، این هزینه نظامی نگرانی چندانی برای اقتصاد آمریکا ایجاد نمی‌کند.
از سوی دیگر با توجه به آغاز عملیات نظامی غرب علیه داعش در خاک عراق و سوریه و صحبت‌هایی که از احتمال استقرار نیروی زمینی این کشورها دست کم در خاک عراق شده‌است، کارخانه‌های تسلیحاتی غرب که یکی از موتورهای محرک اقتصاد این کشورها هستند، ماموریتی تازه می‌یابند و این می‌تواند شاخص‌های اقتصادی را در این کشورها تحت تاثیر مثبت قرار دهد.
ارسال نظر