یکی از موضوعات مورد انتقاد مشتریان در طول سال‌های اخیر ارزان‌ بودن خودروهای صادراتی کشور نسبت به خودرو های مشابه داخلی بوده است این تفاوت قیمت به حدی مورد انتقاد مشتریان است که باعث بدبینی آنها نسبت به قیمت‌گذاری خودروسازها در این زمینه شده است.

عمده‌ترین پرسش مشتریان ایرانی این است که چرا خودروسازان داخلی محصولات خود را با همان قیمت صادراتی به بازار داخل عرضه نمی‌کنند؟ بنابراین در حالی که بسیاری از مشتریان انتظار کاهشی قیمت خودرو را دارند یکی از پرسش‌های آنها این است که چرا خودروسازان، محصولات خود در بازارهای صادراتی‌شان از جمله عراق، ونزوئلا و سوریه را با قیمت‌هایی پایین به فروش می‌رسانند، اما در داخل هر سال دم از افزایش قیمت می‌زنند. این موضوع باعث می‌شود تا با نگاهی به آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران به بررسی انتقاد مشتریان نسبت به خودروسازان در این باره بپردازیم.طبق آخرین آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، خودروسازان داخلی حدود 6 هزار دستگاه خودرو را در 5 ماه ابتدای سال جاری صادر کردند که در این میان پراید و پژو بیشترین درصد را به خود اختصاص داده‌اند.

در میان آمار گمرک اما ارزش دلاری قیمت خودروهای صادراتی بیش از همه چیز به چشم می‌آید؛ به‌طوری‌که این آمار از ارزان‌تر بودن خودروهای صادراتی نسبت به مشابه‌های عرضه شده آنها در بازار داخل حکایت دارد.براساس آمار گمرک بیشترین صادرات خودروهای داخلی ایران عمدتا به عراق است که پژو پارس و پراید بیشترین میزان صادرات را دارد؛ به‌طوری‌که در پنج ماه ابتدای امسال از مجموع 6 هزار دستگاه خودروی صادر شده بیش از 5800 دستگاه پراید و پژو به قیمت 5500 تا 5600 دلار به عراق بوده است. به‌عبارت دیگر، پراید یا پژویی که به دست مشتری خارجی رسیده، قیمت به مراتب کمتری در مقایسه با پراید وپژوی عرضه شده در بازار داخل دارد این در حالی است که خودروسازان درخواست مشتری ایرانی درخصوص کاهش یا ثبات قیمت خودرو در کشور را رد می‌کنند.براساس آمار مذکور، متوسط قیمت خودروهای صادراتی کشور حدود 16 میلیون و 650 هزار تومان بوده است.

از آنجا که پراید با5500 دلار قیمت در کشورهای مقصد به فروش می رسد بنابراین با نرخ ارز دولتی قیمت هر پراید صادراتی 16 میلیون و 500 هزار تومان می‌شود، و بدین معنی است که هر پراید صادراتی حداقل 5/ 4 میلیون تومان ارزان‌تر در مقایسه با بازار داخل به فروش می‌رسد. این موضوع البته در مورد سایر خودروهای صادراتی کشور مانند پژو نیز صدق می‌کند؛ به‌طوری‌که هر پژوپارس در بازار صادراتی چون عراق 5600 دلار به فروش می‌رسد که با نرخ ارز دولتی معادل 16 میلیون و 800 هزار تومان می‌شود این در حالی است که براساس قیمت 36 میلیون و 700 هزار تومانی این خودرو در ایران، تفاوت قیمت این خودرو در کشور و بازار صادراتی 19 میلیون و 900 هزار تومان که تفاوت بسیار فاحشی است و همین عامل موجب انتقاد مشتریان شده است.

حذف امکانات، عامل کاهش
با وجود آنکه تفاوت قیمت میان خودروهای داخلی در کشور و بازارهای صادراتی خودروسازان بسیار زیاد و عجیب به نظر می‌رسد، اما خودروسازان معتقدند که پایین‌ بودن قیمت خودروهای صادراتی در مقایسه با خودروهای مشابه عرضه شده در بازار داخل، موضوع عجیبی نیست؛ زیرا خودروسازان به عنوان بنگاه‌های تولیدی که قصد رقابت در عرصه بین‌المللی را دارند باید براساس عرف بین‌الملل عمل کنند. بر همین اساس یکی از مدیران خودروسازی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما در این باره می‌گوید: خودروسازان داخلی برای هر خودرو مالیات بسیار زیادی که شامل مالیات بر ارزش افزوده، عوارض گمرکی و شماره‌گذاری است را به دولت می‌پردازند که خودروهای صادراتی از این هزینه معاف هستند که این تاثیر بسیار زیادی در قیمت خودرو در بازار صادراتی دارد.وی درباره دلیل دیگر کاهش قیمت خودرو در بازار صادراتی می‌گوید:

از سوی دیگر بسیاری از آپشن‌های خودروهایی که در داخل تولید می‌شوند مانند استانداردهایی چون سیستم ترمز ضدقفل ABS و کیسه هوا که در کشور اجباری است برای بازار هدف مدنظر قرار نمی‌گیرند؛ بنابراین این موارد تاثیر بسیاری در قیمت خودرو دارد. این مدیر خودروساز، اما عامل دیگری را که موجب کاهش قیمت خودروی صادراتی می‌شود کاهش قیمت به‌منظور افزایش توان رقابتی در بازارهای صادراتی عنوان می‌کند و می‌گوید: خودروسازان برای آنکه بتوانند سطح رقابت خود را بالا ببرند، مجبور به کاهش قیمت اندک خودرو هستند تا بتوانند محصولات خود را براساس قیمت‌های رقابتی به مشتریان کشورهای دیگر ارائه دهند و نظر آنها برای خرید را جلب کنند.

کاهش قیمت تنها راه صادرات خودرو
برهمین اساس آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه این تفاوت قیمت طبیعی است و موضوع تازه‌ای نیست، می‌گوید: خودروسازان خارجی نیز معمولا برای افزایش رقابت در بازار کشورهای دیگر محصولات صادراتی خود را با قیمتی پایین‌تر از کشور خود به فروش می‌رسانند؛ بنابراین این موضوع یک نوع استراتژی از سوی خودروسازان است.

وی با اشاره به اینکه خودروسازان برای اینکه توان رقابتی خود را بالا ببرند مجبور هستند از راهکارهای جذب مشتری استفاده کنند، می‌افزاید: از سوی دیگر حذف هزینه‌های مالیاتی و در نظر گرفتن مشوق‌هایی از طرف دولت برای صادرکنندگان کشور است. در واقع دولت تسهیلاتی را برای خودروسازان در نظر گرفته که شرکت‌های خودروساز با استفاده از آنها قیمت محصولات صادراتی خود را کاهش می‌دهند. به گفته آنها پرداخت هزینه‌هایی مانند مالیات بر ارزش افزوده، عوارض گمرکی و شماره‌گذاری، قیمت تمام‌ شده خودروهای تولید داخل را بالا برده است، حال آنکه خودروهای صادراتی از پرداخت چنین هزینه‌هایی معاف هستند.وی با بیان اینکه خودروهای داخلی کیفیت و خدمات پس از فروش خوبی ندارند، اظهار می‌کند: بنابراین تنها راه خودروسازان داخلی کاهش قیمت برای جلب‌نظر مشتریان کشورهای همسایه است؛ زیرا کاهش قیمت توان رقابت در بازارهای صادراتی را افزایش می‌دهد. بغزیان با بیان اینکه خودروهای ایرانی نه تنها با کیفیت نیستند، بلکه از تکنولوژی روز دنیا نیز بی‌بهره‌اند تنها راهی که می‌تواند حضور آنها در بازار کشورهای همسایه را تضمین کند، کاهش قیمت است.