دنیای اقتصاد: تا چند دهه قبل زمانی که مثلا یک خودرو ایتالیایی می‌خریدید، واقعا یک خودرو ایتالیایی خریده بودید. اما امروزه مرز میان خودروسازی‌ها شکسته شده است. ممکن است یک خودرو ایتالیایی بخرید اما تصمیم طراحی و ساخت آن توسط آلمانی‌ها گرفته شده باشد. بسیاری از خودروسازی‌های بزرگ جهان اکنون مالک یا سهامدار کامل بخش عمده‌ای از یکدیگر هستند. به گونه‌ای که می‌توان بخش اصلی خودروسازی جهان را در قالب تنها ۱۴ شرکت تصور کرد. شرکت‌های بزرگی وجود دارند که از نظر حقوقی دیگر وجود نداشته و زیرمجموعه شرکتی هستند که الزاما از نظر شهرت و توانایی در تولید خودرو در حد و اندازه آنها نیست. روند ادغام و خرید شرکت‌های خودرویی از سوی رقبا و همکارانشان از دهه دوم تولید خودرو در جهان آغاز شده و اکنون با شتاب بیشتری دنبال می‌شود. اهداف گوناگونی از این دادوستدها دنبال می‌شود که بخشی از آنها اقتصادی و بخشی نیز فنی - مهندسی است. با این همه ادغام شرکت‌های خودروساز همیشه هم با نتیجه مثبت از آب در نمی‌آید و مانند یک تیغ دو‌لبه است.

خودرو‌سازی در دهه‌های اخیر با رشد چشمگیر روبه‌رو‌ بوده است. مدل‌های مختلف خودرو برای هر نوع سلیقه‌ای در نقاط مختلف دنیا ساخته می‌شوند. تنها در ایالات متحده آمریکا 30 برند مختلف وجود دارد که 17 میلیون خودرو در هر سال به‌فروش می‌رسانند. در دنیا برندهای بسیار بیشتری وجود دارند و خودروهای متفاوتی را روانه بازار می‌کنند که شامل خودروهای کوچک اقتصادی تا سوپر اسپرت‌های چند میلیون دلاری می‌شوند. اما در این میان تنها 14 شرکت اصلی وجود دارند و سایر شرکت‌ها زیر نظر این غول‌ها محصولاتشان را تولید می‌کنند. آنچه در تصویر می‌بینید شامل تمام برندها و شرکت‌ها نمی‌شود و فقط شرکت‌هایی درج شده‌اند که تاثیر زیادی بر بازارهای جهانی دارند. در میان آنها چند شرکت اصلی وجود دارند که که عبارتند از دایملر، بی‌ام‌و، فورد، تویوتا، هیوندا، فولکس واگن، جیلی، جنرال موتورز، پی اس‌ای PSA، هوندا، تاتا، رنو، نیسان و اف‌سی‌ای FCA از جمله غول‌های بزرگ صنعت خودرو‌سازی هستند که هر کدام ممکن است در زیر‌مجموعه خود غولی خودرو‌‌ساز را تحت پوشش قرار داده باشند. خودرو‌سازها و برند‌های معروفی که در زمان خود بسیار مطرح بوده‌اند به دلایل مختلف ورشکسته و به تاریخ پیوسته‌اند. شرکت هامر یکی از آن شرکت‌ها قلمداد می‌شود که در سال 1992 به عرصه رقابت میان خودرو‌سازها وارد شد و در سال 2010 از خودرو‌سازی خداحافظی کرد. در ادامه با شرکت‌های اصلی صنعت خودرو جهان و برخی از زیر مجموعه‌های آنها آشنا خواهیم شد.

فولکس واگن

بر‌اساس جدید‌ترین گزارش‌ها، فولکس واگن همراه با تمام شرکت‌های تحت پوششی که دارد بزرگ‌ترین‌ سازنده خودرو در جهان است؛ هدفی که از سال 2009 به‌دنبال آن بوده است. فولکس واگن در مجموع 8 شرکت خودرو‌ساز را در زیر‌مجموعه‌های خود دارد و در میان آنها برخی برندهای معروف و خاص دنیای خودرو مانند پورشه، بوگاتی، آئودی، بنتلی، لامبورگینی، سیات SEAT و اشکودا تحت نظر فولکس واگن تولید و با نام برند خود فروخته می‌شوند. خودرو‌های سنگین با برند مان و اسکانیا و نئوپلن هم زیر‌مجموعه این ابر‌خودرو‌ساز تولید می‌شوند.


تویوتا

شرکت تویوتا همواره در رقابت سختی با فولکس واگن قرار داشته و برای سال‌ها در مقام بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده خودرو قرار داشته است. شرکت تویوتا مالک برندهای دینا، دایهاتسو، سایون، لکسوس و هینو موتورز است. سهام این کمپانی در بازار بورس نیویورک، بورس لندن و بورس توکیو معامله می‌شود. این شرکت با داشتن بیش از ۳۳۳ هزار نفر کارمند در سال بیش از ۱۰ میلیون خودرو تولید می‌کند. شرکت‌های معروف دیگری که تویوتا بخشی از سهام آنها را دارد عبارتند از ایسوزو ۹/ ۵ درصد، یاماها موتورز ۵۸/ ۳ درصد و تسلا ۲۷/ ۰ درصد.


جنرال موتورز

این غول خودرو‌ساز آمریکایی در 37 کشور دنیا 13 برند را تولید می‌کند که مهم‌ترین آنها عبارتند از شورولت، بیوک، جی‌ام‌سی، کادیلاک، اوپل، هالدن، سوزوکی، ایسوزو و واکسهال. در میان برند‌هایی که جنرال موتور روزی بر آنها نظارت می‌کرده می‌توان به هامر، ساترن، پونتیاک، ساب، اولدزموبیل و دوو اشاره کرد که در حال حاضر تولیدشان متوقف شده است. بارها این غول خودرو‌ساز مقام بیشترین درآمد و میزان فروش را در رقابت با فولکس واگن و تویوتا به‌دست آورده و در صدر لیست قرار گرفته است.


دایملر

این شرکت پس از خودرو‌سازانی چون فولکس واگن و تویوتا و جی ام قرار دارد و رقابت سختی با هموطن خود شرکت بی‌ام‌و دارد. دایملر هم به‌عنوان تولید‌کننده خودرو‌های سواری مطرح شده است و هم به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده کامیون‌ها و خودروهای سنگین شهرت جهانی دارد. دایملر با نام کامل دایملر آ گ در سال ۱۹۲۴ تاسیس شده و هم‌‌اکنون مالک چند برند بزرگ خودروسازی است که عبارتند از مرسدس آ ام‌ گ، مرسدس بنز و اسمارت. همچنین این شرکت آلمانی در چند شرکت خودرو‌ساز نیز سهامدار است که به کاماز، تسلا موتورز، رنو-نیسان آلیانس و پکن اتو می‌توان اشاره کرد.


بی‌ام‌و

این شرکت آلمانی مالک شرکت‌های رولز-رویس موتور کارز و مینی است. در سال ۲۰۱۲ بی‌ام‌‌و توانست یک میلیون و168 هزار و 628 دستگاه خودرو تولید کند و به‌عنوان چهارمین خودروساز بزرگ جهان شناخته ‌شود. این شرکت در ابتدا با تولید موتور هواپیما کار خود را در سال 1917 آغاز کرد و پس از جنگ جهانی اول به ساخت موتور سیکلت و سپس خودرو پرداخت. نشان معروف این خودرو‌ساز هم نماد ملخ در حال گردش هواپیما است. 116 هزار نفر در این شرکت و شرکت‌های وابسته به آن کار می‌کنند (2014). محصولات امروزی این غول آلمانی از محبوبیت فراوانی میان لوکس‌سواران و عاشقان سرعت برخوردار است.


فورد

با وجود داشتن بیش از ۲۰۰ هزار نیروی کار این شرکت بر عکس رقبای خود علاقه چندانی به خرید سایر برند‌ها ندارد و تنها شرکت لینکلن را در زیر مجموعه خود قرار داده است اما در برخی از برندها به‌صورت جزئی سهامدار است که عبارتند از: مزدا ۱/ ۲ درصد، استون مارتین ۸ درصد و ژیانگلینگ موتورز چین ۴۹ درصد. شرکت فورد در سال ۱۹۸۹ شرکت خودروسازی جگوار کارز و در سال ۲۰۰۰ شرکت لندرور را تحت مالکیت خود در آورد، اما در سال ۲۰۰۸ این دو شرکت را به شرکت هندی تاتا موتورز می‌فروشد. فورد بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۰ مالک شرکت سوئدی ولوو نیز بوده است و به نظر می‌رسد تجربه موفقی در خرید برندهای معروف در تعداد بالا نداشته است.


اف‌سی‌ای

اف‌سی‌ای Fiat Chrysler Automobiles به دو شاخه اصلی تقسیم می‌شود که در شاخه اول زیر‌مجموعه‌های کرایسلر وجود دارند و در شاخه دوم زیر‌مجموعه‌های فیات را می‌توان دید. این گروه هفتمین تولید‌کننده خودروی جهان است و برندهای معروفی چون فراری، مازراتی، جیپ، آلفا رومئو، دوج، آبارت، کرایسلر موتورز، فیات اتومبیلز، فیات پروفشنال، لانچیا، رم تراکس و استریت‌اند ریسینگ تکنولوژی، همچنین فیات و کرایسلر را تحت مدیریت خود دارد. برخی از این برند‌ها سوپر اسپرت‌های مشهوری هستند که با قیمت بالا و در تعداد محدود تولید می‌شوند.


گروه تاتا

این گروه صنعتی در شهر بمبئی هند مستقر است و بزرگ‌ترین‌ خودرو‌ساز هندی است. تاتا موتورز در سال ۲۰۰۸ میلادی جگوار و لندرور را از فورد خرید ولی در خرید هامر از جنرال موتورز ناکام ماند. مدل‌های جدید جگوار و لندرور هم اکنون تحت نظر این شرکت در انگلیس تولید می‌شوند. هند با داشتن جمعیت بسیار زیاد بازار کاملا بزرگی برای خودرو‌سازان به‌حساب می‌آید و خودرو‌سازان تلاش می‌کنند تا بتوانند خودروهای خود را در دومین کشور پر‌جمعیت دنیا به‌فروش برسانند که در اولین گام باید با تاتا به رقابت بپردازند.


هوندا

شرکت هوندا در دهه 1950 بزرگ‌ترین تولیدکننده موتورسیکلت در جهان بوده است. این شرکت توانست با تولید ۱۴ میلیون موتور خودرو در سال، به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ تولیدکننده موتورهای درون‌سوز جهان، شناخته ‌شود که در زمان خود بسیار قابل توجه بوده است. شرکت هوندا علاوه بر محصولات خودش برند پیشتاز اکورا را نیز تحت مدیریت دارد که محصولات قابل توجهی تولید و به بازار عرضه می‌کند.


جیلی

گروه خودرو‌ساز چند‌ملیتی است که محصولات متنوعی از جمله تاکسی‌ها، خودروهای سواری، موتورسیکلت، موتور خودرو و جعبه دنده را تولید می‌کند. خرید شرکت ولوو از فورد در سال ۲۰۱۰ نقطه عطفی در تاریخچه این شرکت به‌حساب می‌آید. همچنین شرکت جیلی توانست شرکت تاکسی لندن را در سال ۲۰۱۲ تحت اختیار خود درآورد. پس از خرید شرکت ولوو توسط جیلی این شرکت توانست در سال ۲۰۱۱ با رشد ۲۰ درصدی در فروش محصولاتش موفقیت جدیدی را در همان سال اول به‌دست بیاورد.


نیسان

شرکت چند‌ملیتی نیسان علاوه بر محصولات با برند و نام این شرکت، مالک شرکت اینفینیتی نیز هست. رنو و نیسان رابطه تنگاتنگی با هم دارند و رنو مالک 4/ 43 درصد از سهام نیسان است و نیسان هم 15 درصد از سهام رنو را در اختیار دارد. رابطه این دو خودرو‌ساز به گونه‌ای است که کارلوس گوسن مدیرعامل و رئیس هیات‌ مدیره هر دو خودرو‌ساز است. تولیدات نیسان به اندازه‌ای بوده است که در سال 2012 عنوان ششمین خودرو‌ساز بزرگ دنیا را از آن خود کرده است. امروز شرکت نیسان خودروهای اسپرت با کیفیت و سرعت بالایی را تولید می‌کند که با غول‌های بزرگ صنعت خودرو‌ قابل رقابت هستند.