جامعه‌شناسی مصرف؛ از موج اول تا موج سوم
دانشیار مدیریت بازرگانی در همایش صنعت پخش از تغییر ساختار آینده نظام توزیع در کشور خبر داد.


کامبیز حیدرزاده گفت: در بعضی صنف‌ها در کشور، رقابت کامل است و در این شرایط هم تولیدکننده و هم شرکت‌های واسطه‌‌ای (پخش) سعی می‌کنند توجه مصرف‌کننده نهایی را به خود جلب کنند.
وی گفت: شرکت‌های تولیدی می‌خواهند وارد نظام توزیع شوند، در حالی که ایجاد چنین ساختاری پرهزینه و توام با احتمال موفقیت یا عدم موفقیت است.
وی گفت: جلب توجه مصرف‌کننده از آن روست که بدون خریدار، مشتری یا مصرف‌کننده، تولید و توزیع معنا و اهمیتی ندارد.
وی در ادامه گفت: جامعه‌شناسی مصرف از جمله موضوعاتی است که باید برای درک وضعیت خود، به آن توجه کنیم و تا امروز تابع 3 موج بوده است.

وی ادامه داد: موج اول از اواخر قرن نوزدهم تا جنگ جهانی اول است. دور کیم، ماکس وبر، جرج زیمل، سی رایت میلز، گابریل تارد و ورنر زومیارت از افرادی هستند که به بررسی موج اول جامعه‌شناسی مصرف پرداختند. در موج دوم که بین دو جنگ جهانی تا شوک دوم نفتی (1973) است، مارسل موس، والتر بنیامین و هربرت بلومر نظریه‌پردازی کردند. پل لازار سفلد، آدورنو، یوئن و دیوید ویسمن نیز در این خصوص تحلیل‌های متفاوتی ارائه دادند. موج سوم، از اواخر 1970 تاکنون است که پیر بوردیو و لمبل به آن توجه نشان داده‌‌اند. آدام اسمیت هم در کتاب ثروت ملل از تقسیم کار، بازار رقابتی، دست نامرئی و تامین منابع سخن می‌گوید.

وی از سونامی پخش در ایران خبر داد و گفت: دوران گذار از پخش به سوی شبکه خرده‌فروشی فرارسیده. مالیات بر درآمد، مالیات و عوارض ارزش افزوده رشد فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مراکز خرید بزرگ، چالش‌های پیش روی نظام پخش و توزیعی است که با سونامی روبه‌روست. وی ساختارهای توزیع و پخش ایران را دچار نقصان یا بیماری دانست وافزود: پخش و توزیع منبع بسیار مهمی برای تحلیل تغییرات اجتماعی است.