مسائل زن ایرانی در کن
محمد غلامی‌پور یک‌بار دیگر شهر کن در جنوب فرانسه شاهد مهم‌ترین واقعه سینمایی دنیا است، جایی که شصت و هشتمین دوره فستیوال فیلم کن 2015 از چهارشنبه 23 اردیبهشت کار خود را آغاز کرد و به مدت 12 روز ادامه خواهد داشت. این فستیوال که هر ساله میزبان فیلمسازان مختلفی از سراسر دنیا است، اهمیت بسیار بالایی برای اهالی سینما دارد و می‌تواند سرنوشت تجاری فیلم‌های راه‌یافته به این جشنواره و عواملش را در همین رقابت دشوار برای کسب نخل طلا رقم بزند. پوستر جشنواره فیلم کن که هر ساله یادبود یکی از مفاخر دنیای سینما است، در شصت و هشتمین دوره چهره «اینگرید برگمن» را به مناسبت صدمین سالروز این بازیگر مطرح و برنده چهار جایزه اسکار به روی خود می‌بیند. بعد از 14 سال که «ژیل جیکوب» ریاست جشنواره کن را بر عهده داشت، از این سمت کناره‌گیری کرد و «پیر لسکور» به‌عنوان رئیس جدید کار خود را آغاز کرد. اما از دیگر نکته‌های جالب توجه، باید به رئیس هیات داوران اشاره کرد که نام برادران کوئن یعنی جوئل و ایتن می‌درخشد. با توجه به انتقادهایی که سال گذشته از سوی منتقدان مبنی بر نگاه مردسالارانه حاکم بر جشنواره کن مطرح شد، این دوره از جشنواره با حضور پررنگ زنان فعالیت خود را شروع کرد و نخل طلای افتخاری این دوره به « آنیس واردا» اهدا شد تا این فیلمساز زن فرانسوی پس از وودی آلن، کلینت ایستوود و برناردو برتولوچی چهارمین فیلمسازی باشد که این جایزه را کسب می‌کند. نخل طلای افتخاری کن به فیلمسازانی تعلق می‌گیرد که ضمن شایستگی و به‌رغم فعالیت‌های ارزشمند سینمایی تاکنون موفق به دریافت نخل طلا نشده‌اند. امسال 19 فیلم برای بخش مسابقه اصلی(نخل طلا) و ۱۴ فیلم برای بخش نوعی نگاه که مهم‌ترین بخش جشنواره کن بعد از بخش مسابقه اصلی است، انتخاب شده‌اند و نام‌های مطرحی همچون پائولو سورنتینو، گاس ون‌سنت، ژاک ادیار، هو هشیو هشین، نانی مورتی، متیو گارونه و... حضور دارند و بر سر تصاحب نخل طلا با یکدیگر رقابت می‌کنند. در این گزارش به چند فیلم که در روزهای اخیر در کن اکران شده اند می‌پردازیم.

سربلند
کارگردان: امانوئل برکو
محصول:فرانسه
جشنواره فیلم کن پس از ۳۰ سال با نمایش فیلمی از یک کارگردان زن افتتاح شد، تا یک‌بار دیگر تاکیدی بر حضور پررنگ زنان در این دوره از کن باشد. فیلم «سربلند» به کارگردانی امانوئل بِرکو کارگردان فرانسوی، آغازگر شصت و هشتمین جشنواره بین‌المللی کن فرانسه بود. «سربلند» یک درام با نگاه رئالیسم اجتماعی است که به مساله برخورد دستگاه قضایی در قبال رفتار ضداجتماعی و نابهنجار یک نوجوان می‌پردازد. این فیلم درباره یک پسربچه بزهکار است که در خانواده فقیری بزرگ شده و با خانواده، جامعه و سیستم قضایی در تضاد و ستیز است. برخی از منتقدان این فیلم را نسخه فرانسوی شده فیلم آمریکایی «پسربچگی»شمرده‌اند و برخی دیگر از منتقدان شباهت‌هایی بین این فیلم با «پسربچه» برادران داردن دیده‌اند. در این فیلم بازی خوب «رود پاردو» در نقش پسربچه بزهکار و «کاترین دنوو» در نقش قاضی دادگاه نوجوانان از نکات قابل توجه فیلم به‌شمار می‌رود. در کل نمایش این فیلم در روز افتتاحیه نتوانست نظر منتقدان را به خود جلب کند و اغلب مجلات معتبر فرانسه به این فیلم نمره‌ای متوسط دادند.
مادر من
کارگردان: نانی مورِتی
محصول: ایتالیا
«مادر من» تازه‌ترین ساخته نانی مورِتی، فیلمساز ایتالیایی در بخش رسمی رقابت درچهارمین روز شصت و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کن به نمایش درآمد. «مادر من» داستان کارگردان زنی است که در حال انجام ساخت فیلم جدیدش درگیر بیماری سخت مادرش می‌شود. داستان این فیلم مشکلات ساخت فیلم و همچنین تاثیراتی را که بیماری مادر روی زندگی شخصی او و برادرش گذاشته است بازگو می‌کند. مورتی داستان این فیلم را با الهام از زندگی خود نوشته است، اما نقش خود را به یک بازیگر زن داده و نقش برادرش را خودش در این فیلم ایفا می‌کند. فیلم «مادر من» با استقبالی چشمگیر روبه‌رو شد و توانست نظر منتقدان را به خود جلب کند و گفته می‌شود این فیلم یکی از بهترین آثار مورتی است که تاکنون به نمایش درآمده است. در جدول ارزشیابی فیلم فرانسز، سه منتقد این فیلم را واجد ارزش دریافت نخل طلا دانستند و باقی به او نمره متوسط به بالا دادند.
ناهید
کارگردان: آیدا پناهنده
محصول: ایران
بدون شک موفقیت هر کارگردان در جشنواره کن موفقیتی چشمگیر برای کشورش به حساب می‌آید و خوشبختانه نام ایران در این جشنواره معتبر نامی ناآشنا نیست و در ادوار گذشته چهره‌های مطرحی همچون «عباس کیارستمی» و «اصغر فرهادی» توانستند سفیران فرهنگی شایسته‌ای برای کشور خود باشند. امسال اما این قرعه به نام یک کارگردان زن خورده که با اولین فیلم خود افتخار حضور در این عرصه مهم جهانی را کسب کرده است. فیلم «ناهید» ساخته «آیدا پناهنده» به‌عنوان نماینده رسمی ایران در بخش «نوعی نگاه» در روز چهارم و پنجم جشنواره به نمایش در آمد. این فیلم روز دوشنبه در دو سانس در سالن «دبوسی» و روز سه‌شنبه در یک نوبت در سالن «آندره بازن» به روی پرده رفت و با واکنش‌های مثبتی از سوی منتقدان همراه بود. آلن هانتر، منتقد اسکرین‌دیلی با اشاره به ظهور نسل جدیدی از سینماگران ایرانی به حضور یک زن فیلمساز از سینمای ایران اشاره داشت و فیلم او را قابل دفاع خواند. «ناهید» درامی اجتماعی است که با نگاهی رئالیستی دغدغه‌ها و سختی‌های یک زن ایرانی برای تثبیت وضعیت و موقعیت اجتماعی‌اش را به نمایش می‌گذارد. ناهید (با بازی تحسین‌برانگیز ساره بیات)، زن جوانی است که از شوهر معتادش احمد(با بازی متفاوت نوید محمدزاده) جدا شده و از راه تایپ پایان‌نامه‌های دانشجویی، خرج زندگی خود و پسر کوچکش را درمی آورد. او عاشق مرد متمولی به نام مسعود(با بازی کنترل شدۀ پژمان بازغی) است که به او پیشنهاد ازدواج هم داده اما او با شوهر سابق‌اش توافق کرده که تنها در صورتی می‌تواند بچه را نزد خود نگه دارد که ازدواج نکند و ناهید هم از ترس این موضوع، به مسعود و در واقع به میل درونی‌اش، پیشنهاد رد داده است.