این شهرها هویت ما نیستند
داریوش عباسی ساختمان سازی در ایران معاصر به ویژه دهه های اخیر، دامنه متنوعی از سازه های ناپایدار، مقاوم اما زشت و البته سازه هایی منطبق با معیارهای جهانی از لحاظ مقاومت و زیبایی را شامل می شود.در این شرایط هر سازنده ای به خود اجازه می دهد هرطور که دلش می خواهد منظر ساختمان خود را شکل دهد و کوچکترین توجهی به اصول و معیارهای ساختمان سازی استاندارد از لحاظ زیبایی شناسی و طراحی شهری نداشته باشد.
این نقیصه مشترک در چهره و نمای تمامی شهرهای ایران همواره مورد انتقاد صاحبنظران و کارشناسان خارجی و اساتید داخل کشور بوده است؛ ایرادی بزرگ که به رغم نقدهای فراوان صورت گرفته، گویا سربازایستادن ندارد.
اما پرسش اساسی اینجاست که آیا در کشور ما قوانین و مقررات مشخص و جامعی برای ساختمان سازی وجود دارد؟ به بیان دیگر باید این پرسش را مطرح کرد که برای ساختمان سازی در کشور، چه اصول و معیارهایی برای زیبایی سازی، استاندارد بودن و هماهنگی با منظره کلی شهر، بومی سازی و توجه به فرهنگ ایرانی - اسلامی و .... تدوین شده است که سازندگان را موظف و ملزم به رعایت آنها می‌کند و تخطی از آنها را مستلزم جریمه و مجازات می‌گرداند؟
متاسفانه این پرسش هنوز پاسخ درخوری ندارد و هنوز قوانین موجود آنطور که باید و شاید انتظارات را در خصوص مسایل مطرح شده برآورده نمی سازد تا بتوان با استناد به آنها، سازندگان را به تبعیت و پیروی از قوانین واداشت و چهره و هویت شهر را دگرگون کرد.
ادامه در صفحه آخر
ادامه از صفحه اول - دهمین نمایشگاه بین المللی عمران و ساختمان کیش که این روزها در یکی از زیباترین جزایر ایران عزیز در حال برپایی است، فرصتی است برای هم اندیشی و تعامل بسیاری از سیاستگذاران و مسئولان دولتی و خصوصی صنعت عظیم ساختمان در کشور. فناوری های نوین ، انبوه سازی ، مقررات ملی ساخت و ساز، مقاوم سازی سازه ها در برابر بلایای طبیعی، کاهش مصرف انرژی و چندین سرفصل دیگر از جمله محورهایی است که در چنین گردهمایی های بزرگی مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد.
اما در میان تمام موضوعات مورد بحث در چنین نشست های تخصصی، توجه به جنبه های زیبایی شناسانه و رویکردهای هنری و خلاقانه در طراحی کالبد شهرها و ساختمان ها در ایران - البته با رعایت استاندارد بودن سازه ها- موضوعاتی است که کمتر مورد توجه قرار می گیرد، حال آنکه این مقوله از نگاه علوم روان شناسی و روان شناسی اجتماعی تاثیر بسزایی در بهبود رفتار شهروندان ، کاهش اضطراب آنان و از منظر اقتصادی نقش مهمی در جذب و جلب نگاه گردشگران دارد.
راستی چرا ظاهر شهرهای ما اینقدر مهیب و خشن اند؟ چرا ساختمان سازی در ایران فاقد هرگونه اصول زیبایی شناسی و هماهنگی است؟ چرا زشت ترین سازه ها در ورودی شهرها رخ می نمایند؟ چرا روزی نمی رسد که با تجمیع و یکی شدن سیاست گذاری های دولت در بخش های وزارتی، نظام مهندسی، شهرداری ها، اتاق های بازرگانی ، اتحادیه ها و صنوف مرتبط با صنعت عظیم ساختمان، شهرهای ما محل قرار و آرامش باشند؟
یادمان باشد که ما در گذشته های دور و در شهرهای تاریخی مان همچون اصفهان و شیراز و مجموعه عظیم تخت جمشید، به موضوع هویت بخشی و جان بخشیدن به شهر به مثابه موجودی زنده، توجه داشته ایم و امروز انگار این میراث نیاکانمان را فراموش کرده ایم. بهرحال شاید باید همچنان به آینده امیدوار باشیم، آینده ای که در آن همه شهروندان ایرانی در گوشه و کنار این سرزمین باستانی، به هویت واقعی خود و شهری که در آن زندگی می کنند، ببالند و ایران را با هیچ جای دیگر دنیا عوض نکنند.