پروانه تلفن همراه را بدون وابستگی به تکنولوژی می دهیم
محمود واعظی تولد: 1331، تهران تحصیلات: دکترای روابط بین الملل و دکترای مخابرات از دانشگاه ایالتی لویزیانا (ناتمام) دوران وزارت: مرداد 1392- ادامه دارد اهم اقدامات در زمینه ارتباطات سیار: پیگیری واگذاری پروانه ارائه خدمات نسلهای 3 و 4 تلفن همراه به تمامی اپراتورها/ فراهم ساختن مقدمات اجرای رومینگ ملی میان اپراتورهای تلفن همراه ایران حدود یک سال از عمر وزارت محمود واعظی میگذرد. او که روزگاری مدیرعامل شرکت مخابرات ایران بود، پس از سالها به وزارتخانهای بازگشته که مرتبط با رشته تحصیلیاش است. واعظی این روزها سخت درگیر توسعه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است در این راه حمایت رئیس جمهور را نیز پشت سر خود میبیند. سخنان روحانی در روز جهانی ارتباطات، حرف دل اهالی بخش آی سی تی کشور بود و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول یافت راهکاری برای اجرای آن نظرات است. گفتوگو با واعظی بیشتر حول محور نسلهای 3 و 4 تلفن همراه و آینده ارتباطات سیار در ایران گذشت.
آقای واعظی شما در دورهای مدیر عامل شرکت مخابرات بودید اما فکر میکنم فضا نسبت به آن زمان خیلی تغییر کرده است و در حال حاضر یک سال از وزارت شما در وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات میگذرد. فضای کلی ارتباطات سیار را در این یک سال چطور ارزیابی میکنید؟
من ابتدای صحبت علاقهمندم از همه وزرا و مدیران عامل قبلی و همه دستاندرکارانی که زحمت کشیدند و کار گسترده و فشرده و شبانه روزی انجام دادند- که حاصل تمام این کارها این شبکه عظیم ارتباطات است که به عنوان میراث از آنها به ما رسیده است- تشکر و قدردانی کنم. جا دارد از کسانی که برای آوردن تلفن همراه به کشور زحمت کشیدند و بستر را فراهم کردند، چه در سطح وزیر و چه زیرمجموعه تشکر و قدردانی کنم. معمولا در ایران ما به این شکل است که هر چیز نویی بخواهد بیاید با ممانعتهایی رو به رو میشود و مانعتراشیهایی میشود، ولی بعد همه استفاده میکنند و خوشحال هم هستند. تلفن همراه هم به یاد دارم همین شکلی بود؛ اول یک مقدار مشکلاتی وجود داشت و بعد آن مسایل حل شد. جا دارد از شهید بزرگمان، دکتر قندی یادی بکنم چون به هر حال بعد از انقلاب پایهگذار آیسی تی کشور یعنی مخابرات ایشان بودند و یاد همه کسانی که در این مجموعه شهید شدند را هم گرامی میدارم.
اگر وضعیت تلفن همراه کشور را با برخی از کشورها مقایسه کنیم باید تلاش بیشتری بکنیم تا بتوانیم از نظر کیفیت ارتقا ببخشیم ولی ممکن است از تعداد دیگری از کشورها در دنیا جلوتر باشیم.
شما چند روز پیش پروانه بهرهبرداری از خدمات نسل 3 و 4 تلفن همراه را به اپراتور دوم اعطا کردید. فکر میکنم این اولین بار حداقل در این حوزه است که پروانه نه بر اساس تکنولوژی بلکه بر اساس خدمتی که به مردم ارائه میشود، داده شده است. چطور شد که این رویه در وزارت ارتباطات نسبت به قبل تغییر کرد؟
من یک اصلاحیه به سوال شما بزنم و آن اینکه ما هنوز پروانه به هیچکسی ندادهایم و تا یکم شهریور اجازه نداریم به اپراتوری پروانه بدهیم. آنچه ما در هفته گذشته انجام دادیم این بود که بر اساس مذاکراتی که با هر دو اپراتور از قبل شروع کردیم، یکی از آنها کارش تمام شد و با توجه به اینکه ما میخواستیم بدانیم چه خدمتی را به مردم ارائه میکنیم و نقایص آن را هم بدانیم، موافقتنامه آنچه که با هم توافق کرده بودیم را امضا کردیم و اجازه دادیم در چند نقطه به صورت آزمایشی ارائه نسل ۳ و بالاتر انجام شود تا ما نقایص را پیدا کنیم؛ ولی پروانه را در شهریور ماه صادر میکنیم که من امیدوار هستم مذاکرات با اپراتور اول هم که دارد انجام میشود پیش رود که ما بتوانیم پروانه را برای هر دو اپراتور با هم صادر کنیم.
در ارتباط با سوالی که جنابعالی داشتید، ما بررسی کردیم و دیدیم که در عرصه موبایل، تکنولوژی به سرعت در حال تغییر است و ما عملا اگر بخواهیم همانند گذشته پروانه را بر اساس تکنولوژی صادر کنیم، نتیجه این میشد که این قدرت عمل و انعطافی که باید اپراتورها برای برنامه آینده خودشان داشته باشند، از دستشان خارج میشد و در هر مقطعی باید سرمایهگذاری عظیمی برای آوردن یک تکنولوژی میکردند. یعنی در یک فاصله زمانی کوتاه که تکنولوژی نسل بعدی میآمد، اپراتورها عملا باید سرمایهگذاری بیشتری میکردند.
به هر حال آنچه که همکاران من در این وزارتخانه به دنبالش هستند این است که فرق نمیکند پول برای دولت باشد یا سرمایه بخش خصوصی، در نهایت همه این سرمایهها متعلق به کشور و ملت است. ما در نهایت این انتخاب را کردیم که به جای اینکه پروانههای ما تکنولوژی محور باشد، خدمت محور باشد یعنی روی آن خدماتی که میخواهد به مردم داده شود ما با اپراتورها به مذاکره بنشینیم. به همین دلیل است که انشاالله وقتی ما این پروانه را در شهریور ماه صادر کردیم، اپراتورها خودشان مخیر هستند که نسل ۳ به مردم ارائه کنند یا نسل ۴. به هر حال اپراتورها بر اساس وضعیتی که شبکه و امکاناتشان دارد، میتوانند سرویس بهتری را ارائه کنند. نکته بعدی این است که ما به دنبال رقابت هستیم از نظر اینکه دست اپراتورها را از نظر تکنولوژی باز بگذاریم تا به مردم خدمات بهتری بدهند، بنابراین این هم میتواند در راستای رقابت سالم و بهتر بین اپراتورها تلقی شود.
اگر اپراتورهای اول و دوم وارد بازار نسل 3 و 4 تلفن همراه شوند، طبیعتا تعداد مشترکان این نسلها جهش زیادی پیدا میکند. مشکلی که الان وجود دارد و به نظر میرسد در آینده بیشتر خود را نشان دهد در خصوص تولید محتوای فارسی است که آقای رییس جمهور هم بر آن تاکید داشتند و اینکه ما در این زمینه خیلی ضعیف هستیم. آیا وزارتخانه در این زمینه برنامهای دارد؟
اعتقاد ما در این وزارتخانه این است که وقتی از نسل ۲ به نسلهای بالاتر میرویم، عملا صوت یک بخش از بهرهبرداری از تلفن همراه است و این تلفن کاراییهای بسیار متعددی دارد. در بسیاری از کشورها میگویند وقتی شما به نسل ۳ و ۴ میروید، عملا میتوانید دفتر کارتان را در هر زمان و هر مکان همراه داشته باشید. معنیاش آن است که فرد میتواند بسیاری از امور اعم از تجاری، آموزشی، تحقیقاتی، روزمره و انواع و اقسام کارهای دیگر که با آن مواجه است را از طریق تلفن همراه انجام دهد. بر این اساس مهم این است که ما نگاهمان به شرایط جدیدی که داریم وارد آن میشویم چگونه است. نگاه ما این است که باید از همه ابزارهای تلفن همراه- که الان باید بگوییم تلفنهای هوشمند- استفاده کنیم که مهمترین کاراییاش این است که شما بتوانید انواع و اقسام برنامهها را در تلفن داشته باشید که نیازمندیهایتان برطرف شود. این را ما به عنوان یک اصل جدی میدانیم و بر همین اساس است که ما در اینجا کمیتهای را از ابتدا تشکیل دادیم که برای فارغالتحصیلان و شرکتهای دانشبنیان این رشته در استانهای مختلف مشوق باشد که بروند و تولید محتوا و اپلیکیشن داشته باشند. یا به قول اعضای این کمیته که میگویند: «ما به دنبال به وجود آوردن نهضت تولید محتوا و اپلیکیشن هستیم.» به همین دلیل اعضای این گروه سفرهایی به استانهای مختلف انجام دادند و اینکه چه جاهایی میتوانند تولید محتوا داشته باشند.
کشور در زمینه نسلهای 3 و 4 یک مقدار با دنیا فاصله دارد و آقای روحانی هم در این خصوص ابراز نگرانی کردهاند. آینده ارتباطات سیار در ایران را چگونه میبینید و فکر میکنید به چه سمتی میرود؟
ما در ارتباط با نسل ۴ خیلی فاصله نداریم چون نسل ۴ در خیلی از کشورها از سال قبل شروع شده است. اما در ارتباط با نسل ۳ حرف شما کاملا درست است و ما باید در ارتباط با نسل ۳ خیلی زودتر از این اقدام میکردیم و چند سال پیش به فکر نسل ۳ میافتادیم. این تصمیمی که گرفتیم تا ممنوعیت تکنولوژی را برداریم دقیقا در راستای این است که خود اپراتورها با توجه به تحولاتی که در دنیا صورت میگیرد سرعتشان را بالا ببرند. من اعتقادم بر این است که اگر اپراتورها به مسایل سرویسدهی به مردم، فقط نگاه بنگاهی و درآمدزایی داشته باشند و فقط بخواهند کوتاه مدت را نگاه کنند، نمیتوانیم با دنیا رقابت کنیم. ولی اگر بر عکس ما به دنبال این باشیم که خدماتمان کیفیت بهتری داشته باشد و به دنبال این باشیم که اعتماد مردم را جلب کنیم، قطعا میتوانیم با مردم تعامل بهتری داشته باشیم و حتی درآمدزایی هم در میانمدت بیشتر میشود و در نهایت اپراتور تبدیل به شرکتی میشود که هم در ایران و حتی در کشورهای مختلف دنیا و منطقه میتواند با یک برند معتبر و قابل قبول خدمات عرضه کند.