ایران جزو 10 کشور اول در ایمنی هواپیماها است
مهدی بابایی «ایمنی هواپیماهای ایرانی در آخرین ارزیابی سازمان بین‌المللی ایکائو، از میان 177 کشور دنیا رتبه 10 را به خود اختصاص داده و از این منظر کشور ما در رتبه‌ای بالاتر از کشورهایی مانند آلمان و آمریکا قرار دارد...» این جمله را احمد مجیدی، معاون مدیریت بحران وزیر راه، مسکن و شهرسازی می‌گوید و معتقد است که ایمنی پرواز‌ها در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است، او همچنین مقایسه توپولوف و آنتونوف 140 با یکدیگر را نادرست می‌خواند و مدعی است که توپولوف هواپیمایی به مراتب ایمن‌تر از آنتونوف 140 است. گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با معاون وزیر راه را در ادامه می‌خوانید.


ماجرای سقوط هواپیما به کجا رسید، جعبه سیاه چه زمانی باز می‌شود؟
آمار کشته‌شدگان و مصدومان که اعلام شده و وضعیت هم همان چیزی است که در رسانه‌ها اعلام شد اما در خصوص پیگیری‌های سازمان خودمان باید بگویم که وقتی هواپیمایی سقوط می‌کند، کمیسیون بررسی سانحه در سازمان هواپیمایی کشور مسوول رسیدگی به آن و یافتن علت وقوع می‌شود و این کمیسیون طبق قوانین بین‌المللی و داخلی وظیفه دارد کشور طراح هواپیما، کشور سازنده هواپیما، کشورهایی که اتباعش در آن هواپیما بودند و کشوری که هواپیما در آن سقوط کرده را به این کمیسیون دعوت کند. همانطور که در ماجرای سقوط هواپیما در قزوین هم کارشناسانی از کشور روسیه و ارمنستان به ایران آمدند.
پس کارشناسان اوکراینی را دعوت کرده‌اید؟
بله. با توجه به اینکه طراح و سازنده آن شرکت اوکراینی است، از آنها خواسته‌ایم که به ایران بیایند و به آنها وقت داده شده تا در فرصتی معین خودشان را به ایران برسانند تا درجلسه این کمیسیون که ریاست آن بر عهده کشوری که هواپیما در آن سقوط کرده است، شرکت کنند.
چقدر وقت دارند؟
دقیق نمی‌دانم اما فکر می‌کنم حدود دو هفته.
پس تا آن موقع جعبه سیاه باز نمی‌شود؟
تا آن موقع صبر می‌کنیم و پس از آن در صورت حضور این افراد جعبه سیاه بازخوانی می‌شود. البته من خودم جعبه سیاه را دیدم و آسیب جدی به آن وارد نشده، بنابراین فکر نمی‌کنم نیازی به ارسال آن به خارج از کشور وجود داشته باشد و امکان بازخوانی نوارهای مغناطیسی جعبه‌های سیاه در داخل کشور وجود دارد.
پس از بازخوانی چقدر فرصت لازم است تا نتایج اعلام شود؟
طبق قانون، کمیسیون بررسی سانحه 400 روز فرصت دارد تا بررسی‌ها و تحقیقات خود را انجام دهد و نتایج آن را اعلام کند.
این مدت طولانی نیست؟
این سقف مدت قانونی است و قطعا در زمانی کوتاه‌تر این نتایج به دست می‌آید، البته این را هم بگویم که هدف از این کار این نیست که مثلا بعد از 400 روز مقصر حادثه اعلام شود و بگویند فلانی مقصر است، بلکه هدف از این اقدام یافتن معایب و نواقص موجود و جلوگیری از حوادث بعدی در هواپیماهای دیگر است و پس از آن نتایج این تحقیقات به تمامی سازمان‌ها و نهادهای مربوطه در سراسر جهان اعلام می‌شود تا نسبت به رفع نواقص احتمالی اقدام شود.
در حال حاضر چند آنتونوف۱۴۰ دیگر در خطوط پروازی کشور فعالند؟
آخرین اطلاعات من این است که درمجموع هشت فروند از این هواپیما در کشور وجود داشت که سه فروند آن از رده خارج شده‌اند، چهار فروندش زمینگیر شده و اجازه پرواز ندارد و یک فروند آن هم روز یکشنبه سقوط کرد و بنابراین دیگر هیچ آنتونوف 140 دیگری در خطوط هوایی کشور پرواز نخواهد کرد.
اما من شنیده‌ام که نیروی انتظامی هم دو فرونداز این هواپیما را در اختیار دارد؟
ما به هواپیماها و بالگرد‌های نظامی نظارتی نداریم.
اینکه سقوط این هواپیما را به تحریم‌ها و کمبود قطعات ربط می‌دهند چقدر مِی‌تواند به واقعیت نزدیک باشد؟
ببینید هواپیمای سقوط کرده مدل سال 2008 بود و در حقیقت نو محسوب می‌شود؛ ضمن اینکه این هواپیما تنها 1350 ساعت پرواز کرده بود و تمامی اطلاعات پرواز نیز در جعبه سیاه آن ذخیره شده است که ما تمام آن را بازخوانی خواهیم کرد. حالا شما این را مقایسه کنید با هواپیمایی که در ارومیه دچار حادثه شد، آن هواپیما 37 سال از ساختش می‌گذشت.
لطفا بیشتر توضیح می‌دهید که پس از تشکیل کمیسیون چه خواهد شد؟
موضوع بررسی می‌شود و البته این بررسی روش‌های خاصی دارد. 11 کارگروه برای بررسی جوانب مختلف سانحه تشکیل می‌شود و هرکدام یکسری وظایف تخصصی را بر عهده می‌گیرند. یک گروه موتورها را بررسی می‌کند، یک گروه جعبه سیاه را ارزیابی می‌کند، گروهی سیستم ناوبری و حتی گروهی نیز وضعیت روانی کادر پروازی و به‌ویژه خلبان و کمک خلبان را در طول یک‌سال گذشته بررسی می‌کند و حتی در پزشکی قانونی آزمایش می‌شود که آیا این افراد پیش از پرواز چیزی مصرف کرده‌بودند یا خیر.
حالا با توجه به این ۴۰۰ روز فرصتی که وجود دارد، به نظر خودتان چه موقع نتایج تحقیقات و بررسی‌ها مشخص می‌شود؟
فکر نمِی‌کنم بیشتر از یک‌سال طول بکشد در شرایط سخت‌تری هم که در گذشته داشتیم بررسی بیشتر از یک‌سال طول نکشید.
بعد از این حادثه یک مقایسه‌ای بین آنتونوف و توپولوف می‌شود، چقدر این قیاس درست است؟
چنین مقایسه‌ای نمی‌تواند درست باشد، ببینید توپولف یک هواپیمای قوی با قابلیت حمل حدود 150 مسافر بود در حالی که آنتونوف 140 تنها ظرفیت حمل 50 مسافر را دارد. از سوی دیگر تنها هواپیمای مسافربری در جهان که قابلیت بلند شدن از زمین با یک موتور را دارد، همین توپولوف است و من فکر می‌کنم این هواپیما در ایران کمی بدشانسی آورد.
خسارات حادثه چطور جبران خواهد شد؟
رسیدگی به حادثه‌دیدگان و جبران خسارت‌ها بر عهده شرکت هواپیمایی سپاهان است و تا آنجا که من می‌دانم هواپیما ، مسافران و حتی محلی که این هواپیما با آن برخورد کرده است، تحت بیمه کوثر بوده هزینه دیه جان‌باختگان، درمان مصدومان، تعمیر محل سقوط و... بر عهده شرکت بیمه کوثر است. حتی وزیر محترم راه نیز دستور داده‌اند تا درمان مصدومان به سرعت پیگیری شود و امکانات لازم در این خصوص در اختیار افراد قرار بگیرد.
درحال حاضر چند هواپیمای کشورمان اجازه پرواز دارند؟
در کشور ما حدود 250 هواپیما وجود دارد که 142 فروند آن اجازه پرواز دارد و بقیه آن به دلیل نقص فنی و... اجازه پرواز ندارند.
وضعیت ایمنی صنعت هوایی کشورمان چطور است؟
هواپیماهای ایرانی دربازه‌های زمانی از سوی سازمان بین‌المللی هوانوردی (ایکائو) بازرسی می‌شوند که در آخرین این بازرسی‌ها کشور ما از میان 177 کشور دنیا رتبه ده را به خود اختصاص داد و جالب‌تر اینکه کشورهایی مانند آلمان و آمریکا در رتبه‌هایی کمتر از کشور ما قرار گرفتند.
ایمن‌ترین پروازها مربوط به کدام کشوربود؟
کره جنوبی.