زخم باز خودروهای قاچاق

هر چند خودروهای قاچاق امحا نشد، اما در جریان مخالفت‌ها و اصرار مسوولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا بر سر امحای این خودروها، بسیاری از نگاه‌ها به سمت پدیده نادر و استثنایی قاچاق خودرو معطوف شد. پیش از این ستاد مبارزه با قاچاق کالا از کشفیاتی سخن می‌گفت که هیچ گاه خودرو در بین آن‌ها نبود حال آنکه در هفته جاری دادستان کل کشور از وجود ۹ هزار خودروی قاچاق خبر داده است . اینکه خودروهای قاچاق از چه مسیری و چگونه وارد کشور شدند پرسش‌هایی است که در جریان امحای خودروهای لوکس طی هفته جاری عنوان می شد.

این سوالات در شرایطی مطرح است که خودرو در گروه محصولات صنعتی است و از زمان تولید، این محصولات شناسنامه‌دار می‌شوند و باید با مدارک و مستندات به هر کشوری وارد تا شماره گذاری شوند. حال آنکه خودروهای قاچاق به راحتی از گمرک گذشته و حتی شماره گذاری نیز شدنده اند در این زمینه یک کارشناس خودرو با نادر خواندن این پدیده بر ضرورت بررسی اینکه این خودروها از طریق چه افراد و از چه کانالی و با چه مستندات و مدارکی وارد کشور شدند ، تاکید می کند.اما قاچاق ۱۶ دستگاه خودروی لوکس به کشور هر چند با حرف و حدیث‌هایی در زمینه امحای آن روبه‌رو بود اما درون خود از ابعاد گسترده قاچاق خودرو به کشور پرده برداشت .بطور حتم خودرو کالایی نیست که درون یک لنج قرار بگیرد یا با قایق و کانتینر به داخل کشور ورود پیدا کند همچنین خودرو کالایی کوچک مثل گوشی موبایل نیست که بتوان آن را از طریق مرزهای غیرقانونی و از راهی به غیر از گمرک وارد کرد، زیرا واردات این محصولات نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که تنها باید از طریق گمرک صورت گیرد. بنابراین به نظر می‌رسد که افراد دخیل در این قاچاق، این خودروها را با مستندات جعلی و به اسم خودروهایی که واردات آن‌ها مجاز است به گمرک معرفی کرده‌اند.

در این زمینه یک کارشناس در پاسخ به سوال خبرنگار ما که از وی پرسید قاچاق خودرو توسط برخی از افراد چگونه امکان‌پذیر است، تاکید می کند که قاچاق خودروهای لوکس آن هم از طریق گمرک کار عده‌ای قاچاقچی خرده‌پا نیست و مطمئنا یک شبکه بزرگ و قدرتمند قاچاق در پشت پرده واردات این خودروها وجود دارد. اظهارات این کارشناس در شرایطی مطرح است که پیش از این قاچاق قطعه خودرو به کشور ابعاد گسترده‌ای پیدا کرده بود. در این بین برخی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو از عملکرد قاچاقچیانی خبر دادند که با قاچاق برخی از قطعات حیاتی خودرو آنها را با نام قطعات داخلی در بازار به فروش می‌رساندند. برای اولین بار مجتبی خسرو تاج، قائم‌مقام وزیر صنعت و معدن و تجارت در مورد قطعات قاچاق شده به کشور خبر داد و اینکه این قطعات در نهایت از خطوط تولید سردرمی آورند. اما قاچاق خودرو همان طور که گفته شد نمی‌تواند به راحتی قطعات خودرو وارد کشور شوند در این زمینه عنوان شده بود که متهم ۱۶ خودروی قاچاق را از طریق اسکله شهیدرجایی بندرعباس وارد و اظهارنامه آن را با عنوان کالای ترانزیت خارجی به ارمنستان اعلام کرده است اما بعدا از انجام این کار منصرف شد و محموله را از اسکله شهیدرجایی به سمت امارات متحده عربی خارج کرد. همچنین این محموله سپس از مسیر امارات به صورت غیرقانونی وارد کشور شده و فرد متخلف از طریق پارتی‌بازی و رشوه اقدام به ویرایش اطلاعات سامانه راهور کرد و به جای اطلاعات مربوط به خودروهای پراید، اطلاعات این خودروهای لوکس را وارد و خودروها را پلاک کرد.

در این زمینه مدیرکل مبارزه با قاچاق کالا و ارز سازمان تعزیرات حکومتی نیز عنوان کرده بود که برای انجام این قاچاق جرایمی همچون پرداخت رشوه، جعل اطلاعات راهور، استفاده از اسناد غیر واقعی و جعل اسناد سازمان فروش اموال تملیکی انجام شده است و همچنین این فرد قاچاقچی برای نقل و انتقال پول از کارت اعتباری شاگرد خود استفاده می‌کرده تا مدرک جرمی باقی نگذارد. اما در حالی که برخی انگشت اتهام را به سوی گمرک کشور نشانه رفته‌اند مسولان گمرک عنوان می کنند که امکان قاچاق خودروی لوکس به کشور به گمرک اصلا مرتبط نیست، چرا که برای اینکه خودرویی وارد کشور شود باید آن خودرو مجاز بوده، یعنی حجم موتور آن زیر ۲۵۰۰ سی سی باشد و از سوی دیگر سال ساخت آن هم باید مشخص و ثبت سفارش شده باشد. علاوه بر این، ورود خودرو به کشور فقط توسط افرادی امکان‌پذیر است که یا خود نمایندگی داشته باشند یا با یک نمایندگی خودرو قرارداد داشته باشند. مسوولان گمرک ایران همچنین با شمردن ضرورت اخذ مجوزهایی مانند بهینه‌سازی سوخت، استاندارد، پروانه و طی کردن پروسه‌های مربوط به راهنمایی و رانندگی برای گرفتن شماره، تاکید می کنند که امکان وارد شدن خودروی لوکس به کشور از طریقی به جز مناطق آزاد وجود ندارد.

مسوولان گمرک ایران همچنین تاکید دارند که با راه‌اندازی سامانه جامع گمرکی کشور، دیگر به راحتی امکان فعالیت‌های غیر مجاز وجود ندارد و از زمان راه اندازی این سامانه گمرک ایران توانسته است متخلفان زیادی را کشف کند که با اقداماتی از قبیل اجاره کردن کارت بازرگانی افراد، اقدام به واردات کالاهایی با ارزش‌های بالا می کنند. با رفع اتهام گمرک از خود باز این سوال مطرح می شود که چگونه قاچاقچیان اقدام به واردات خودرو به کشور می کنند در این زمینه هر چند اظهارات متفاوتی مطرح می شود اما طرح آن به واسطه امحای خودروهای لوکس قاچاق به کشور می تواند مسیری برای ممانعت بیشتر از آن باشد. در هر صورت آنچه مشخص است قاچاقچیان با نفوذ در دستگاه‌های دولتی و جعل اسناد قادر به قاچاق خودرو شده اند که این امر نظارت بیشتر مسوولان را در این زمینه می‌طلبد.