در حال حاضر قدرت خرید تقاضای مصرفی در بازار مسکن نسبت به دهه 80 به شدت کاهش پیدا کرده است.در سال‌های دهه 80 طول زمانی برای خرید مسکن بر اساس دستمزد و پس‌انداز ماهانه حدود 8 سال بود اما اکنون این دوره به 12 سال افزایش پیدا کرده است. این موضوع باعث شده در معاملات مسکن، متراژهای کوچک مورد توجه خریداران قرار بگیرد.مقایسه فایل‌های فروش آپارتمان در بنگاه‌‌های املاک شهر تهران با معیار «متراژ» نشان می‌دهد: در حال حاضر بیشترین حجم عرضه در بازار معاملات متعلق به واحدهای مسکونی میان‌متراژ با مساحت 51 تا 75 مترمربع است فراوانی این نوع آپارتمان‌ها که کاملا با درخواست غالب متقاضیان جست‌وجوگر در بنگاه‌های مسکن همخوانی و تناسب دارد، خود در نقش محرک می‌تواند رکود موجود را زودتر از پیش‌بینی‌ها به خط پایان برساند.بررسی‌های صورت گرفته در سامانه ایران فایل نشان می‌دهد: در حال حاضر بیش از 183 هزار فایل از طرف مشاوران املاک یا به شکل مستقیم از سمت مالکان، برای فروش آپارتمان‌های مسکونی در مناطق مختلف تهران در بانک اطلاعاتی ایران فایل به ثبت رسیده و عملیات بازاریابی مجازی روی این فایل‌ها در جریان است.با تفکیک این فایل‌ها براساس 6 نوع دامنه متراژ مختلف، مشخص می‌شود: بیشترین فراوانی عرضه در بازار خرید آپارتمان در تهران متعلق به دامنه مساحت 51 مترمربع تا 75 مترمربع است. طبق آمار، 55 هزار فقره فایل فروش از کل 183 هزار و 929 فایل فروش آپارتمان در سامانه ایران فایل، متعلق به واحدهای مسکونی 51 تا 75 متری است.دومین دامنه متراژ که حایز بیشترین فایل فروش است متعلق به بازه 76 تا 100 مترمربع است که 47 هزار فقره از فایل‌های موجود در بازار را به خود اختصاص داده است.در این میان کمترین حجم عرضه آپارتمان فروشی در بازار مسکن تهران متعلق به واحدهای بزرگ متراژ یعنی آپارتمان‌های با مساحت 175 مترمربع تا 200 مترمربع است که فقط 5 هزار فقره از فایل‌های فروشی را در بر می‌گیرد.همچنین حجم آپارتمان‌های کوچک متراژ برای فروش در بازار مسکن تهران نیز فعلا محدود بوده و در حد 12 هزار فقره فایل است.با احتساب متوسط قیمت مسکن در تهران که طبق اطلاعات رسمی در حال حاضر متر مربعی 4 میلیون تومان است، می‌توان برآورد کرد: عمده واحدهای مسکونی فروشی در بازار - متراژهای 51 تا 75 متری- حدوداً با قیمت پیشنهادی 250 میلیون تا حداکثر 300 میلیون تومان برای فروش به متقاضیان عرضه شده‌اند.چنانچه برای خرید این آپارتمان‌ها تسهیلات 45 میلیون تومانی بانک مسکن نیز دریافت شود، عملا چیزی در حدود 15 درصد از قدرت خرید مصرف‌‌کننده‌ها با تسهیلات بانکی مرتفع خواهد شد.به زودی طرح پیشنهادی بانک مسکن برای افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن اجرایی خواهد شد.
این طرح چنانچه تصویب شود سقف تسهیلات ترکیبی خرید مسکن شامل وام خرید و وام جعاله از ۴۵ میلیون تومان کنونی به ۶۰ میلیون تومان افزایش می‌یابد.
افزایش وام همچنین باعث عبور سریع از رکود فعلی بازار مسکن خواهد شد.
در این باره یک مقام مسول بخش مسکن در دولت اعلام کرد: نشانه‌هایی وجود دارد که به واسطه آن می‌توان پیش‌بینی کرد بازار ساخت و ساز و چرخه معاملات مسکن از نیمه دوم امسال وارد جاده رونق خواهد شد.
حامد مظاهریان با اشاره به دغدغه مهم مردم در خصوص بازار مسکن افزود: رصد وزارت راه و شهرسازی بر بازار مسکن به صورت ماهانه است. در فروردین سال جاری نسبت به فروردین سال گذشته 6/3 درصد افزایش قیمت در مسکن داشته‌ایم این در حالی است که تورم بالای ۱۵ درصد است که به معنی کاهش قیمت واقعی مسکن در فروردین امسال نسبت به مدت مشابه پارسال است.
براساس این گزارش، اگر چه معاون مسکن از افزایش نزدیک به ۴ درصدی قیمت مسکن در تهران طی فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته می‌گوید اما آمارهای سامانه رهگیری معاملات مسکن نشان می‌دهد در فروردین امسال هیچ رشد مثبت یا منفی متوجه قیمت اسمی آپارتمان در پایتخت نبوده است طوری که میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران طی این دو ماه در سطح متر مربعی حدود ۴ میلیون تومان ثابت بوده است.
با این حال در فروردین امسال این سطح قیمتی حدود 10 درصد نسبت به اسفند کاهش پیدا کرد که البته دو علت شامل تعطیلی دو هفته‌ای ابتدای سال و مذاکرات لوزان در این ریزش موثر بوده است.
با این حال معاون مسکن در گزارش جدید خود از تحلیل وضعیت بازار گفت: در بازار اجاره در همین بازه زمانی حدود ۱۰ درصد رشد قیمت را شاهد بوده‌ایم که در مقایسه با نرخ تورم این بازار نیز زیر نرخ تورم کشور بوده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص پیش بینی بازار مسکن در طول سال جاری خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می شد امسال بازار آرامی را در بخش مسکن شاهد باشیم که با توجه به ثبات نرخ تورم به صورت ۱۵ درصد و انتظار کاهش در ماه‌های پایانی سال هم در حوزه خرید و فروش و هم در بخش اجاره نرخ رشد قیمت ها از نرخ رشد تورم کمتر خواهد بود ولی در نیمه دوم امسال این آهنگ تندتر شده و زمینه‌های خروج قطعی بازار مسکن از رکود را شاهد خواهیم بود.
وی در خصوص طرح راه اندازی لیزینگ مسکن گفت: کلیات ورود شرکت‌های لیزینگی برای پرداخت تسهیلات مسکن میان وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی مورد موافقت قرار گرفته و قرار است بانک مرکزی آیین‌نامه‌های اجرایی آن را اعلام کند؛ نرخ تسهیلات لیزینگ مسکن دو هفته پیش در نظام بانکی مشخص شد ولی به طور کلی این نوع تسهیلات، گران‌قیمت است.
معاون مسکن وزارت راه و شهرسازی در خصوص شاخص دوره زمانی خانه‌دار شدن در ایران گفت: اینکه اعلام شده است یک خانوار ایرانی ۱۲ سال طول می‌‌کشد تا خانه‌دار شود یک شاخص است که بتوان با آن وضعیت مسکن را سنجید و قرار نیست در این مدت زمانی کسی خانه‌دار شود.
وی ادامه داد: به طور مثال میانگین زمان خانه دار شدن در کشورهای توسعه یافته سه تا پنج سال است اما در کشور ما اگر یک خانوار به طور متوسط ماهانه یک میلیون تومان جمع کند بعد از ۱۲ سال می‌تواند یک واحد مسکونی ۷۰ متری با قیمت دو و نیم میلیون تومان در هر متر مربع خریداری کند. قرار است در افق ۱۴۰۵ این شاخص را به هشت سال برسانیم.
بر اساس این گزارش، در طرح جامع مسکن پیش بینی شده است شاخص دسترسی به مسکن از 12 سال کنونی به 5 سال در پایان سال 1404 کاهش یابد.