جنگل‌نوردی بکر در دل جنگل‌های واز و چمستان
نرگس لطیف پور
اگر دنبال گردشگری مهیجی هستید که با طبیعت‌گردی هم همراه باشد، اگر دنبال مناطق بکری هستید که جسم و روحتان را به آن بسپارید، سفری دو روزه داشته باشید به شمال کشور، اما این بار نه شمالی که همیشه رفته‌اید و همه می‌روند. چمستان و پس از آن، روستای رودبارک در ارتفاع ۲۰۰۰ متری مقصد اندک گردشگرانی است که به این بعد از گردشگری؛ یعنی گردشگری ورزشی و البته طبیعت‌گردی علاقه‌مندند.
ارتفاع مبدأ حرکت ۱۰۸۵ متر است و برای رسیدن به رودبارک باید ۱۰کیلومتر را که مسیر چهار تا ۶ ساعته‌ای است از دل جنگل‌های واز که در منطقه حفاظت‌شده‌ای با همین نام قرار دارد، بگذرانید.
اگر دنبال گردشگری مهیجی هستید که با طبیعت‌گردی هم همراه باشد، اگر دنبال مناطق بکری هستید که جسم و روحتان را به آن بسپارید، سفری دو روزه داشته باشید به شمال کشور، اما این بار نه شمالی که همیشه رفته‌اید و همه می‌روند. چمستان و پس از آن، روستای رودبارک در ارتفاع ۲۰۰۰ متری مقصد اندک گردشگرانی است که به این بعد از گردشگری؛ یعنی گردشگری ورزشی و البته طبیعت‌گردی علاقه‌مندند.
ارتفاع مبدأ حرکت ۱۰۸۵ متر است و برای رسیدن به رودبارک باید ۱۰کیلومتر را که مسیر چهار تا ۶ ساعته‌ای است از دل جنگل‌های واز که در منطقه حفاظت‌شده‌ای با همین نام قرار دارد، بگذرانید.
نرگس لطیف پور
اگر دنبال گردشگری مهیجی هستید که با طبیعت‌گردی هم همراه باشد، اگر دنبال مناطق بکری هستید که جسم و روحتان را به آن بسپارید، سفری دو روزه داشته باشید به شمال کشور، اما این بار نه شمالی که همیشه رفته‌اید و همه می‌روند. چمستان و پس از آن، روستای رودبارک در ارتفاع ۲۰۰۰ متری مقصد اندک گردشگرانی است که به این بعد از گردشگری؛ یعنی گردشگری ورزشی و البته طبیعت‌گردی علاقه‌مندند.
ارتفاع مبدأ حرکت ۱۰۸۵ متر است و برای رسیدن به رودبارک باید ۱۰کیلومتر را که مسیر چهار تا ۶ ساعته‌ای است از دل جنگل‌های واز که در منطقه حفاظت‌شده‌ای با همین نام قرار دارد، بگذرانید. زمان رسیدن به روستا از آن جهت بین چهار تا ۶ ساعت متغیر است که چنان محو تماشای طبیعت زیبای اطراف می‌شوید که عجله معنای خود را از دست می‌دهد. باید این راه را قدم به قدم با جان و روح حس کرد و در دل جنگل؛ پیش رفت .جنگل‌هایی با شیب و فرود در کنار رودخانه‌ای نسبتا پر آب که در نهایت به ارتفاعات و مناظر بکر بی‌نظیری ختم می‌شود.
منطقه جنگلی واز
منطقه جنگلی واز با مساحت بیش از ۹ هزار هکتار واقع در استان مازندران، آمل، جنوب چمستان و لاویج (شهرستان نور) در سال ۱۳۸۰ حفاظت شده اعلام شد. منطقه‌ای کوهستانی، دارای اقلیم مرطوب سرد با رودهای فراوان که از جنگل‌های هیرکانی و مراتع ییلاقی پوشیده شده و به‌صورت اراضی جنگلی جلگه‌ای و میان‌بند، دامنه‌های جنگلی کم ارتفاع است. گونه‌های اصلی جانوری منطقه، پلنگ، مرال، شوکا، خرس قهوه‌ای، سیاه گوش، کبک، شغال، گراز است؛ اما نگران نباشید؛
چراکه هم وجود این حیوانات در منطقه الزاما به معنای روبه‌رو شدن با آنها نیست و هم باید یادمان باشد که این ما هستیم که به حریم آنها وارد شده‌ایم. پس باید راه‌های رویارویی با هر یک را بدانیم و البته مهم‌تر از هر چیز این است که با گروه و افراد و تور باتجربه‌ای وارد این منطقه شویم. جنگل واز که بخشی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است به رسم قرن‌ها عمر درازش، در اواخر تابستان مه‌آلود و با نم‌نم باران پذیرای جویندگانش است و در ماه نخست و دوم پاییز پر از رنگ می‌شود و زیباترین چهره‌اش را تنها نشان ماجراجویانی می‌دهد که جاده‌های خاکی و جنگلی‌اش را طی می‌کنند.
این جنگل که روستاهای واز، «نوجمه»، «رودبارک» و «ایزوا» محصورش کرده‌اند، مأمن راش، افرا، بلوط و ... است که از سالیان سال در اینجا هستند و این روزها با اینکه منطقه‌ای حفاظت شده به حساب می‌آید، مورد هجوم قاچاقچیان چوب قرار گرفته‌اند. این را وقتی در آن قدم می‌زنید به وضوح خواهید دید؛ چوب‌های برافراشته‌ای که حالا نقش بر زمین‌اند و با برگ‌ها استتار شده‌اند و منتظر انتقال برای استفاده‌های صنعتی. نکته قابل توجه این است که در این منطقه، تجهیزات و امکانات حفاظتی مستقل از نظر ساختار تشکیلاتی (نیروی انسانی و تجهیزات انفرادی و خودرو) در نظر گرفته نشده است.
چگونه برویم؟
مبدا حرکت را از تهران و تمام جاده‌هایی که به هراز می‌رسند فرض می‌کنیم و با این فرض، از جاده هراز به سمت شهر آمل، چمستان و بعد از چمستان به سمت منطقه توریستی واز تابلو راهنما دارد که ادامه مسیر شماست. به محض خروج از چمستان و یک کیلومتر گذشته از شروع جاده واز، مسیر دوراهی وجود دارد که جاده آسفالت سمت راست به سمت روستای واز می‌رود. تمام مسیرها با تابلو مشخص هستند و تا رسیدن به جاده خاکی فرعی اهالی و ساکنان منطقه را خواهید دید، اما نکته‌ای که اهمیت بسیار دارد این است که برای استفاده از وسیله شخصی باید از پیش نسبت به مردم و منطقه شناخت کافی داشته باشید که البته با توجه به شرایط موجود، بهتر است از وسیله شخصی استفاده نکنید. نه از آن جهت که مردم قابل اعتماد نباشند؛ بلکه از این جهت که ناچارید وسیله خود را در ابتدای جنگل و منطقه حفاظت شده‌ای که به جاده نیز نزدیک است، رها کنید و هیچ نگهبان یا پارکینگی برای این منظور در این منطقه توریستی در نظر گرفته نشده است.
pic۱
بهترین راه آن است که از تورها و در قالب گروه‌های طبیعت‌گردی یا کوهنوردی پا به ابن منطقه بگذارید تا لذت و آرامشی را که باید بتوانید از این مناظر و طبیعت بکر بگیرید.
قدم در راه جنگل بگذارید
پس از حدود ۲ ساعت پیمایش از ابتدای مسیر جنگل، در کنار رودخانه که سمت چپ ما است، به جایی می‌رسید که پاکوب یا مسیر مالرو که هدایتگر شما برای ادامه مسیر است، قطع می‌شود. در اینجا اگر مسیر را به سمت جنوب غرب ادامه دهید به آبشار می‌رسید و ناچار از ادامه مسیر باز می‌مانید. اگر اندکی دقت کنید در سمت راست رودخانه پاکوب به سمت ارتفاعات جنگل ادامه می‌یابد، شیب نسبتا تندی دارد اما طولانی نیست و به آرامی می‌توانید این بخش از مسیر را پشت‌سر بگذارید. پاکوب را که ادامه دهی در سمت راست و از بالا، می‌توانید همان آبشار را که در بن‌بست و انتهای تنگه قرار دارد ببینید که نشان می‌دهد مسیر را درست آمده‌اید. لازم است در برنامه‌های اکتشافی یا مهیج به نشانه‌ها دقت کنید. این آبشار یکی از آن نشانه‌هاست.در انتهای تنگه و در بالادست آبشار، از دور مسیر زیکزاک که با چوب‌هایی ساخته دست انسان هستند دیده می‌شوند که این نیز یکی دیگر از نشانه‌های درست بودن مسیر است.
از اینجا ادامه مسیر به سمت روستای رودبارک است که با اندکی ارتفاع گرفتن، پوشش گیاهی تغییر می‌کند. سنگ‌های بزرگ و کوچک به‌صورت پراکنده، تمام مسیر را گرفته و از انبوه و تراکم درختان جنگل نیز کاسته می‌شود. هر چه به روستا نزدیکتر شوید از دره به سمت دشت خواهید رفت. درختان کوتاه آلوهای جنگلی و زرشک نیز در این بخش از مسیر تا روستا همراه خوشمزه شما خواهند شد. البته آلوها در اواخر تابستان بیشتر از پاییز هستند و زرشک‌ها در مهر و آبان بیش از تابستان. باید حواستان باشد از خوردن زیاد این میوه‌های جنگلی خودداری کنید.
روستای رودبارک
از دور و در ارتفاعی بالاتر از آنچه که قرار دارید، کم‌کم گوسفندسراها و دورچین‌های باغ اهالی دیده می‌شود.
روستای ییلاقی رودبارک از روستاهای کم‌جمعیت است که در زمان دیدار ماحدود 50 خانوار داشت. جاده خاکی در دامنه گنج کول به سمت روستای رودبارک کشیده شده است که محل تردد است. اطلاعات موثق از تاریخچه این روستا در دست نیست. تاریخ تاسیس مسجد امام حسین (ع) روستای رودبارک سال 1183 است و به گفته اهالی، این روستا بیش از 200 سال قدمت دارد اما بر صحت آن نمی‌توان اعتماد کرد.این روستا ییلاق اهالی رودبارک به شمار می‌آید و با سرد شدن هوا به سمت شهر و ارتفاعات پایین‌تر می‌روند.
کارشان دامداری است و کشاورزی و باغداری بسیار محدود.وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی این منطقه و روستا به شکل جوامع محلی و سکونتگاه‌های روستائی با معیشت دامداری و کشاورزی است.
صعود از شمال، فرود از جنوب
اگر با قصد کوهنوردی به این منطقه و روستا وارد شده‌اید می‌توانید زمان‌بندی فشرده‌تری داشته باشید و البته بر جذابیت کارتان افزوده، آن را از طبیعت‌گردی صرف نیز خارج کنید. به قله ۳۴۹۳ متری «گرگ» که در جهت جنوب روستای رودبارک قرار دارد، صعود کرده و از جبهه جنوبی این قله به روستای تاکر از توابع بلده برسید.
از رودبارک تا روستا 18 کیلومتر راه است و نیاز به شناخت قبلی مسیر یا استفاده از راهنما دارد.در صورتی که برنامه را به این صورت اجرا کنید لازم است وسیله نقلیه در روستای تاکر برای برگشتتان منتظر شما باشد نه در چمستان یا ابتدای جنگل واز؛ این همان چیزی است که هیجان را برایتان در کنار آرامش طبیعت به ارمغان خواهد آورد.مسیر برگشت شما در این صورت نیز از روستای تاکر در بلده، جاده هراز و سپس به سمت تهران خواهد بود.
pic2
آنچه باید بدانید
تمام مسیر جنگلی و روستای رودبارک موبایل آنتن دارد. در تمام مسیر آب رودخانه وجود دارد تا روستای رودبارک اما قابل آشامیدن نیست. در روستا می‌توان از مسجد برای ماندن استفاده کرد. شیر، ماست و تخم مرغ می‌توان از اهالی خریداری کرد، اما نباید بدون هماهنگی قبلی، روی هیچ یک از اینها حساب کرد؛ به‌ویژه در فصل پاییز و بهتر است تجهیزات لازم همراه داشته باشیم.
اگر مسیر قله را در پیش گرفته‌اید، از رودبارک به سمت قله چند چشمه وجود دارد اما ممکن است همیشه نباشند و البته به خاطر وجود گوسفندسرا در ارتفاعات بالاتر ممکن است آب آلوده باشد؛ بنابراین باید از روستا آب برداشت. از قله تا روستای تاکور آب نیست و پوشش گیاهی هم کاملا عوض می‌شود. منطقه کاملا خشک است جز در یک مورد بیشه‌زار که نزدیک به گوسفندسرا است. در مسیر رودبارک تا قله دو گوسفندسرا داریم.
از قله تا تاکر نیز چند گوسفندسرا بر سر راه است، اما خالی از سکنه و گوسفند هستند. اگر به هر دلیلی با مسیر ناآشنا هستید حتما نقشه، فایلGps یا راهنما داشته باشید. به‌خصوص برای برگشت در مواقعی که به‌دلیل فصل صعود ممکن است گرفتار مه شوید. دقت در گم نکردن پاکوب بسیار مهم است؛ چراکه به دلیل عبور گوسفندان، مالروهای زیادی ایجاد شده است.آب، غذا به اندازه کافی، کیسه خواب و لباس اضافی خشک حتما داشته باشید.
اگر دنبال گردشگری مهیجی هستید که با طبیعت‌گردی هم همراه باشد، اگر دنبال مناطق بکری هستید که جسم و روحتان را به آن بسپارید، سفری دو روزه داشته باشید به شمال کشور، اما این بار نه شمالی که همیشه رفته‌اید و همه می‌روند. چمستان و پس از آن، روستای رودبارک در ارتفاع ۲۰۰۰ متری مقصد اندک گردشگرانی است که به این بعد از گردشگری؛ یعنی گردشگری ورزشی و البته طبیعت‌گردی علاقه‌مندند.
ارتفاع مبدأ حرکت ۱۰۸۵ متر است و برای رسیدن به رودبارک باید ۱۰کیلومتر را که مسیر چهار تا ۶ ساعته‌ای است از دل جنگل‌های واز که در منطقه حفاظت‌شده‌ای با همین نام قرار دارد، بگذرانید. زمان رسیدن به روستا از آن جهت بین چهار تا ۶ ساعت متغیر است که چنان محو تماشای طبیعت زیبای اطراف می‌شوید که عجله معنای خود را از دست می‌دهد. باید این راه را قدم به قدم با جان و روح حس کرد و در دل جنگل؛ پیش رفت .جنگل‌هایی با شیب و فرود در کنار رودخانه‌ای نسبتا پر آب که در نهایت به ارتفاعات و مناظر بکر بی‌نظیری ختم می‌شود.
منطقه جنگلی واز
منطقه جنگلی واز با مساحت بیش از ۹ هزار هکتار واقع در استان مازندران، آمل، جنوب چمستان و لاویج (شهرستان نور) در سال ۱۳۸۰ حفاظت شده اعلام شد. منطقه‌ای کوهستانی، دارای اقلیم مرطوب سرد با رودهای فراوان که از جنگل‌های هیرکانی و مراتع ییلاقی پوشیده شده و به‌صورت اراضی جنگلی جلگه‌ای و میان‌بند، دامنه‌های جنگلی کم ارتفاع است. گونه‌های اصلی جانوری منطقه، پلنگ، مرال، شوکا، خرس قهوه‌ای، سیاه گوش، کبک، شغال، گراز است؛ اما نگران نباشید؛
چراکه هم وجود این حیوانات در منطقه الزاما به معنای روبه‌رو شدن با آنها نیست و هم باید یادمان باشد که این ما هستیم که به حریم آنها وارد شده‌ایم. پس باید راه‌های رویارویی با هر یک را بدانیم و البته مهم‌تر از هر چیز این است که با گروه و افراد و تور باتجربه‌ای وارد این منطقه شویم. جنگل واز که بخشی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است به رسم قرن‌ها عمر درازش، در اواخر تابستان مه‌آلود و با نم‌نم باران پذیرای جویندگانش است و در ماه نخست و دوم پاییز پر از رنگ می‌شود و زیباترین چهره‌اش را تنها نشان ماجراجویانی می‌دهد که جاده‌های خاکی و جنگلی‌اش را طی می‌کنند.
این جنگل که روستاهای واز، «نوجمه»، «رودبارک» و «ایزوا» محصورش کرده‌اند، مأمن راش، افرا، بلوط و ... است که از سالیان سال در اینجا هستند و این روزها با اینکه منطقه‌ای حفاظت شده به حساب می‌آید، مورد هجوم قاچاقچیان چوب قرار گرفته‌اند. این را وقتی در آن قدم می‌زنید به وضوح خواهید دید؛ چوب‌های برافراشته‌ای که حالا نقش بر زمین‌اند و با برگ‌ها استتار شده‌اند و منتظر انتقال برای استفاده‌های صنعتی. نکته قابل توجه این است که در این منطقه، تجهیزات و امکانات حفاظتی مستقل از نظر ساختار تشکیلاتی (نیروی انسانی و تجهیزات انفرادی و خودرو) در نظر گرفته نشده است.
چگونه برویم؟
مبدا حرکت را از تهران و تمام جاده‌هایی که به هراز می‌رسند فرض می‌کنیم و با این فرض، از جاده هراز به سمت شهر آمل، چمستان و بعد از چمستان به سمت منطقه توریستی واز تابلو راهنما دارد که ادامه مسیر شماست. به محض خروج از چمستان و یک کیلومتر گذشته از شروع جاده واز، مسیر دوراهی وجود دارد که جاده آسفالت سمت راست به سمت روستای واز می‌رود. تمام مسیرها با تابلو مشخص هستند و تا رسیدن به جاده خاکی فرعی اهالی و ساکنان منطقه را خواهید دید، اما نکته‌ای که اهمیت بسیار دارد این است که برای استفاده از وسیله شخصی باید از پیش نسبت به مردم و منطقه شناخت کافی داشته باشید که البته با توجه به شرایط موجود، بهتر است از وسیله شخصی استفاده نکنید. نه از آن جهت که مردم قابل اعتماد نباشند؛ بلکه از این جهت که ناچارید وسیله خود را در ابتدای جنگل و منطقه حفاظت شده‌ای که به جاده نیز نزدیک است، رها کنید و هیچ نگهبان یا پارکینگی برای این منظور در این منطقه توریستی در نظر گرفته نشده است.
pic۱
بهترین راه آن است که از تورها و در قالب گروه‌های طبیعت‌گردی یا کوهنوردی پا به ابن منطقه بگذارید تا لذت و آرامشی را که باید بتوانید از این مناظر و طبیعت بکر بگیرید.
قدم در راه جنگل بگذارید
پس از حدود ۲ ساعت پیمایش از ابتدای مسیر جنگل، در کنار رودخانه که سمت چپ ما است، به جایی می‌رسید که پاکوب یا مسیر مالرو که هدایتگر شما برای ادامه مسیر است، قطع می‌شود. در اینجا اگر مسیر را به سمت جنوب غرب ادامه دهید به آبشار می‌رسید و ناچار از ادامه مسیر باز می‌مانید. اگر اندکی دقت کنید در سمت راست رودخانه پاکوب به سمت ارتفاعات جنگل ادامه می‌یابد، شیب نسبتا تندی دارد اما طولانی نیست و به آرامی می‌توانید این بخش از مسیر را پشت‌سر بگذارید. پاکوب را که ادامه دهی در سمت راست و از بالا، می‌توانید همان آبشار را که در بن‌بست و انتهای تنگه قرار دارد ببینید که نشان می‌دهد مسیر را درست آمده‌اید. لازم است در برنامه‌های اکتشافی یا مهیج به نشانه‌ها دقت کنید. این آبشار یکی از آن نشانه‌هاست.در انتهای تنگه و در بالادست آبشار، از دور مسیر زیکزاک که با چوب‌هایی ساخته دست انسان هستند دیده می‌شوند که این نیز یکی دیگر از نشانه‌های درست بودن مسیر است.
از اینجا ادامه مسیر به سمت روستای رودبارک است که با اندکی ارتفاع گرفتن، پوشش گیاهی تغییر می‌کند. سنگ‌های بزرگ و کوچک به‌صورت پراکنده، تمام مسیر را گرفته و از انبوه و تراکم درختان جنگل نیز کاسته می‌شود. هر چه به روستا نزدیکتر شوید از دره به سمت دشت خواهید رفت. درختان کوتاه آلوهای جنگلی و زرشک نیز در این بخش از مسیر تا روستا همراه خوشمزه شما خواهند شد. البته آلوها در اواخر تابستان بیشتر از پاییز هستند و زرشک‌ها در مهر و آبان بیش از تابستان. باید حواستان باشد از خوردن زیاد این میوه‌های جنگلی خودداری کنید.
روستای رودبارک
از دور و در ارتفاعی بالاتر از آنچه که قرار دارید، کم‌کم گوسفندسراها و دورچین‌های باغ اهالی دیده می‌شود.
روستای ییلاقی رودبارک از روستاهای کم‌جمعیت است که در زمان دیدار ماحدود 50 خانوار داشت. جاده خاکی در دامنه گنج کول به سمت روستای رودبارک کشیده شده است که محل تردد است. اطلاعات موثق از تاریخچه این روستا در دست نیست. تاریخ تاسیس مسجد امام حسین (ع) روستای رودبارک سال 1183 است و به گفته اهالی، این روستا بیش از 200 سال قدمت دارد اما بر صحت آن نمی‌توان اعتماد کرد.این روستا ییلاق اهالی رودبارک به شمار می‌آید و با سرد شدن هوا به سمت شهر و ارتفاعات پایین‌تر می‌روند.
کارشان دامداری است و کشاورزی و باغداری بسیار محدود.وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی این منطقه و روستا به شکل جوامع محلی و سکونتگاه‌های روستائی با معیشت دامداری و کشاورزی است.
صعود از شمال، فرود از جنوب
اگر با قصد کوهنوردی به این منطقه و روستا وارد شده‌اید می‌توانید زمان‌بندی فشرده‌تری داشته باشید و البته بر جذابیت کارتان افزوده، آن را از طبیعت‌گردی صرف نیز خارج کنید. به قله ۳۴۹۳ متری «گرگ» که در جهت جنوب روستای رودبارک قرار دارد، صعود کرده و از جبهه جنوبی این قله به روستای تاکر از توابع بلده برسید.
از رودبارک تا روستا 18 کیلومتر راه است و نیاز به شناخت قبلی مسیر یا استفاده از راهنما دارد.در صورتی که برنامه را به این صورت اجرا کنید لازم است وسیله نقلیه در روستای تاکر برای برگشتتان منتظر شما باشد نه در چمستان یا ابتدای جنگل واز؛ این همان چیزی است که هیجان را برایتان در کنار آرامش طبیعت به ارمغان خواهد آورد.مسیر برگشت شما در این صورت نیز از روستای تاکر در بلده، جاده هراز و سپس به سمت تهران خواهد بود.
pic2
آنچه باید بدانید
تمام مسیر جنگلی و روستای رودبارک موبایل آنتن دارد. در تمام مسیر آب رودخانه وجود دارد تا روستای رودبارک اما قابل آشامیدن نیست. در روستا می‌توان از مسجد برای ماندن استفاده کرد. شیر، ماست و تخم مرغ می‌توان از اهالی خریداری کرد، اما نباید بدون هماهنگی قبلی، روی هیچ یک از اینها حساب کرد؛ به‌ویژه در فصل پاییز و بهتر است تجهیزات لازم همراه داشته باشیم.
اگر مسیر قله را در پیش گرفته‌اید، از رودبارک به سمت قله چند چشمه وجود دارد اما ممکن است همیشه نباشند و البته به خاطر وجود گوسفندسرا در ارتفاعات بالاتر ممکن است آب آلوده باشد؛ بنابراین باید از روستا آب برداشت. از قله تا روستای تاکور آب نیست و پوشش گیاهی هم کاملا عوض می‌شود. منطقه کاملا خشک است جز در یک مورد بیشه‌زار که نزدیک به گوسفندسرا است. در مسیر رودبارک تا قله دو گوسفندسرا داریم.
از قله تا تاکر نیز چند گوسفندسرا بر سر راه است، اما خالی از سکنه و گوسفند هستند. اگر به هر دلیلی با مسیر ناآشنا هستید حتما نقشه، فایلGps یا راهنما داشته باشید. به‌خصوص برای برگشت در مواقعی که به‌دلیل فصل صعود ممکن است گرفتار مه شوید. دقت در گم نکردن پاکوب بسیار مهم است؛ چراکه به دلیل عبور گوسفندان، مالروهای زیادی ایجاد شده است.آب، غذا به اندازه کافی، کیسه خواب و لباس اضافی خشک حتما داشته باشید.
ارسال نظر