تحول در بهداشت دهان و دندان در سال 94
دکتر احمدآریایی‌نژاد عضو‌کمیسیون‌بهداشت‌و‌درمان‌مجلس‌شورای‌اسلامی سلامت دهان و دندان در کشور ما مورد غفلت واقع شده؛ به‌طوری‌که آمارها می‌گوید مشکلات دندانی در میان دانش‌آموزان بسیار زیاد شده و شاید بتوان گفت به‌طور میانگین کودکان و نوجوانان 6 تا 12 سال 6 دندان پوسیده دارند. این مساله را می‌توان فاجعه‌ای برای بهداشت دهان و دندان دانست. پوسیدگی دندان عوامل مختلفی دارد و می‌توان علت رشد چنین معضلی را در دو مساله اصلی خلاصه کرد و آن هم عدم اطلاعات و آگاهی کافی خانواده‌ها و رژیم غذایی نامناسب در میان افراد است.
امروزه اکثر مواد غذایی خانواده‌ها و کودکان را مواد قندی مصنوعی تشکیل می‌دهد که این امر بستری مناسب را برای پوسیدگی دندان‌های کودکان فراهم کرده است. از طرفی نبود اطلاعات و نحوه صحیح آموزش خانواده‌ها به فرزندان برای مسواک زدن و رسیدگی به دندان‌ها موجب شده تا تعداد دندان‌های پوسیده آنان افزایش پیدا کند، اما سبک زندگی در میان خانواده‌ها باید تغییر کند و در این زمینه نیاز به آموزش‌های لازم و صحیح داریم تا آمار پوسیدگی دندان در کشور پایین آید.
به اعتقاد نمایندگان کمیسیون بهداشت طرح تحول نظام سلامت که یکی از اقدامات بسیار خوب وزارت بهداشت در سال گذشته است، آغاز خوبی برای آموزش و فرهنگ‌سازی میان خانواده‌هاست. البته طرح تحول نظام سلامت در مرحله اول با تمرکز روی درمان آغاز شد؛ اما ما معتقدیم پله‌های اول حوزه سلامت را پیشگیری اولیه تشکیل می‌دهد؛ چرا‌که هم کم هزینه‌تر بوده و هم عقلانی‌تر است، بنابراین وزارت بهداشت باید تمرکز خود را در سال 94 روی مساله پیشگیری و بهداشت قرار دهد. طرح تحول سلامت باید تمرکز بیشتری روی بحث پیشگیری داشته باشد، نه درمان. اگر قرار است بحث بهداشت دهان و دندان در این طرح دیده شود، باید تلاش کرد تا با برنامه‌ریزی مناسب در سال‌های آینده از آمار پوسیدگی‌های دندان بکاهیم.
طرح تحول نظام سلامت در راستای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت و برنامه‌های دولت تدبیر و امید و همچنین اعلام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبنی بر پوشش بیمه پایه همگانی و اجباری آحاد مردم اجرا شد، اما مسوولان بدون در نظر گرفتن شاخص پوسیدگی دندان‌ها به‌ویژه دندان‌های کودکان در بسته طرح تحول نظام سلامت تنها بحث بهداشت و پیشگیری در سطح یک شامل آموزش و بهداشت دندان با در نظر گرفتن تعرفه آن، ویزیت بیمار، چکاب و نسخه‌نویسی، فلوراید تراپی و جرم‌گیری دندان را در نظر گرفتند و پوشش هزینه‌های ترمیم دندان در بسته ارائه خدمات طرح تحول سلامت دیده نشد.
در سال گذشته پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی برای کودکان زیر 12 سال مطرح و توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز ابلاغ شد، اما مساله اینجاست که بیمه‌های مختلف درمانی در هیچ شرایطی حاضر به پرداخت هزینه‌های دندانپزشکی نیستند و در زمینه ارائه خدمات دندانپزشکی کودکان زیر 12 سال در قالب طرح تحول نظام سلامت تنها به آموزش و بهداشت دندان توجه شده است.
هرچند تحت‌پوشش قرار گرفتن خدمات دندانپزشکی برای ما بسیار اهمیت دارد، اما هدف مسوولان حوزه سلامت باید آموزش سبک زندگی باشد. اگر به بحث خدمات دندانپزشکی و کاهش هزینه‌های آن و همچنین بحث پیشگیری توجه شود در آینده نه‌چندان دور شاهد حل چالش بزرگ دهان و دندان خواهیم بود. از طرفی خدماتی که پزشکان برای دندان ارائه می‌دهند قطعا باید مورد حمایت بیمه‌ها و دولت قرار گیرد و با توجه به تنگناهای اقتصادی که داریم باید به کیفیت خدمات نیز اهمیت داده شود و کیفیت نباید پایین باشد.
در عین حال یکی از مواردی که در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با مسوولان وزارتخانه‌های بهداشت و تعاون مطرح شده بحث بیمه دندانپزشکی است. ماهیت دندانپزشکی با هزینه‌های بالای آن است لذا با توجه به هزینه‌های بالای درمان در این بخش و نادیده گرفتن این موضوع در طرح تحول سلامت جلسات مختلفی با حضور مسوولان وزارت بهداشت برگزار شد که البته نتیجه مباحث تاکنون امیدوارکننده بوده و امیدواریم در سال 94 بیمه خدمات دندانپزشکی را در این طرح داشته باشیم.
با این اوصاف باید تاکید چندباره داشت که پیشگیری تنها راه‌حل مشکلات سلامت دهان و دندان مردم است و اولویت دادن به امر پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان به‌ویژه پوسیدگی دندا‌ن‌ها از بدو تولد در کودکان تا ۱۲ سالگی ضرورتی انکارناپذیر است. البته بخشی از برنامه‌های بهداشت دهان و دندان وزارت بهداشت با همکاری وزارت آموزش و پرورش در حال اجراست و برای اجرای این برنامه‌ها که در ادامه مسیر طرح تحول سلامت هدف‌گذاری شده، لازم است بیمه‌ها تقویت شوند تا در سال ۹۴ شاهد تحول چشمگیر در حوزه سلامت دهان و دندان باشیم.
در نهایت می‌توان گفت که با روش‌های مقطعی سلامت دهان و دندان کودکان بهبود پیدا نمی‌کند و قبل از هر تصمیمی باید به برخی شاخص‌های سلامت دهان و دندان توجه شود در حالی که همانند کشورهای توسعه‌یافته باید این خدمات تحت‌پوشش بیمه‌ها قرار گیرد.