برنامه‌ریزی اولیه برای چگونه خرج کردن
کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند همان‌طور که به‌دست آوردن پول نیازمند برنامه‌ریزی و هر‌کسی با توجه به شغل خود برای کسب هرچه بیشتر پول تلاش می‌کند، برای خرج کردن آن نیز باید برنامه‌ریزی داشت؛ چراکه اگر برنامه درستی برای هزینه‌های لازم در زندگی وجود نداشته باشید، خیلی زود مقدار پولی که برای هزینه‌های مختلف در زمانی مشخص در نظر گرفته شده تمام می‌شود، بدون آنکه به درستی از آن استفاده شده باشد. در چنین موقعیتی فرد حتی برای هزینه‌های لازم و قطعی زندگی دچار کمبود مالی می‌شود و مسلما نمی‌تواند هیچ‌گونه پس‌اندازی داشته باشد.
کارشناسان اقتصاد خانواده می‌گویند همان‌طور که به‌دست آوردن پول نیازمند برنامه‌ریزی و هر‌کسی با توجه به شغل خود برای کسب هرچه بیشتر پول تلاش می‌کند، برای خرج کردن آن نیز باید برنامه‌ریزی داشت؛ چراکه اگر برنامه درستی برای هزینه‌های لازم در زندگی وجود نداشته باشید، خیلی زود مقدار پولی که برای هزینه‌های مختلف در زمانی مشخص در نظر گرفته شده تمام می‌شود، بدون آنکه به درستی از آن استفاده شده باشد. در چنین موقعیتی فرد حتی برای هزینه‌های لازم و قطعی زندگی دچار کمبود مالی می‌شود و مسلما نمی‌تواند هیچ‌گونه پس‌اندازی داشته باشد. پس‌انداز برای یک زندگی معقول و موفق ضروری به‌نظر می‌رسد.
اگر فکر می‌کنید شما از دسته افرادی هستید که کمتر توانایی پس‌انداز دارید و خیلی پول خرج می‌کنید، برای یادگیری چگونگی پس‌انداز می‌توانید از توصیه‌هایی که کارشناسان اقتصاد خانواده به شما دارند استفاده کنید. به گفته آنها بزرگ‌ترین اشتباه در پس‌انداز کردن این است که بعضی از افراد تصور می‌کنند باید حتما این کار را با مبلغی هنگفت شروع کنند. البته مسلم است که هرچه مبلغ پولی که پس‌انداز می‌کنید بیشتر باشد، بهتر است. اما حتی اگر پس‌انداز خود را با هزار تومان هم شروع کنید، بهتر از نداشتن پس‌انداز است. در حقیقت بیشتر افرادی که اهل پس‌اندازکردن هستند، مقدار کمی از درآمد خود را به این امر اختصاص می‌دهند و با تبدیل این شیوه به یک عادت رفتاری، میزان پس‌اندازشان هرروز بیشتر و بیشتر می‌شود. کسانی که تازه شروع به پس‌انداز کردن می‌کنند، باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که اغلب افراد احساس می‌کنند چیزی برای پس‌انداز کردن ندارند و بنابراین هرگز اقدامی هم نمی‌کنند.
چنین افرادی ممکن است با خود بگویند روزی از همین روزها پس‌انداز را شروع خواهم کرد؛ اما چون خود را عادت نداده‌اند که میزانی از درآمد خود را پس‌انداز کنند، همه درآمد خود را خرج می‌کنند. پس‌انداز برای چنین افرادی بسیار سخت است و اغلب در زندگی خود خیلی دیر به فکر این کار می‌افتند. بنابراین فردی که شروع به پس‌انداز می‌کند باید به این نکته مهم توجه داشته باشد که مهم نیست با چه میزانی از پول این کار را شروع می‌کند حتی اگر مبلغ کمی در ماه باشد، برای شروع کافی است. علت مهم‌تر برای سخت بودن پس‌انداز کردن، مصرفی شدن جامعه و لذت بردن افراد از خرج کردن پول به جای پس‌انداز کردن آن است. اما برای مواجهه با چنین لذتی بهتر است در گام اول پس‌انداز کردن را به یک عادت رفتاری تبدیل کنید. اگرچه در طول گذر زمان، میزان درآمد افراد نسبت به گذشته افزایش می‌یابد؛ اما آنها همچنان فکر می‌کنند پول زیادی برای پس‌انداز ندارند. شاید یکی از دلایل، افزایش هزینه‌های زندگی باشد؛ اما به‌نظر این دلیل کوچکی است. علت مهم‌تر برای سخت بودن پس‌انداز کردن، مصرفی شدن جامعه و لذت بردن افراد از خرج کردن پول به جای پس‌انداز کردن آن است. با این رویکرد افراد هزینه‌های غیرضروری را متحمل می‌شوند و کالاهایی را خریداری می‌کنند که به آن نیاز واقعی ندارند.
جالب است بدانید که خیلی از افراد تمایل دارند پول خود را پس‌انداز کنند؛ اما صرف‌نظر از دلیل این کار، هیچ‌گاه موفق به انجام آن نمی‌شوند. اگر شما جزو این دسته از افراد هستید، خودتان را ملزم کنید که مقداری از درآمد خود را به‌صورت ماهانه پس‌انداز کنید. دقت کنید که حتی قبل از ایجاد چنین الزامی، باید بدانید گاهی پس‌انداز کردن به معنی قطع هزینه‌ها در بخش‌هایی از زندگی است که بی‌جهت هزینه زیادی را صرف آن می‌کنید. غذا چیزی است که حتما باید مبلغی را برای آن صرف کنید و اگر روش غلطی را انتخاب کنید مسلما برایتان گران تمام می‌شود. اما می‌توانید با رعایت نکاتی در بودجه هزینه غذا و خوراک، در این بخش از هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید. نکته اول آنکه سعی کنید وسوسه خرید غذا از فروشگاه‌های بزرگ و لوکس را از سر به در کنید: قیمت‌ها در چنین فروشگاه‌هایی اغلب از سوپرمارکت‌های معمولی، بیشتر است.
بنابراین خرید غذا از چنین فروشگاه‌هایی را فقط به مواقع اضطراری اختصاص دهید. نکته دوم آنکه وقتی گرسنه هستید خرید نکنید؛ یکی از بدترین زمان‌ها برای خرید کردن هنگامی است که گرسنه هستید. در چنین حالتی همه چیز به‌نظرتان خوشمزه به‌نظر می‌رسد و در پایان خرید متوجه می‌شوید خوراکی‌هایی خریده‌اید که اصلا به آنها نیازی ندارید. پس هرگز با معده خالی به خرید غذا نروید. نکته سوم آنکه لیستی برای خرید تهیه کنید، قبل از مراجعه برای خرید، لیستی کامل و دقیق از چیزهایی که لازم دارید بنویسید و پس از خرید، کنار هر کدام علامت بزنید. افرادی که از لیست خرید استفاده نمی‌کنند بیشتر از نیاز اصلی خود خرید می‌کنند و هزینه بیشتری را متحمل می‌شوند. نکته چهارمی که می‌تواند به شما در کاهش هزینه‌های زندگی کمک کند این است که خودتان آشپزی کنید. پخت غذا برای وعده ناهار یکی از روش‌های مناسب برای کاهش هزینه‌هاست مخصوصا اگر شما عادت دارید هر روز از رستوران ناهار بخرید. برای وعده شام نیز می‌توانید از غذای حاضری استفاده کنید.
این روش کمک زیادی به پس‌انداز در هزینه‌های مربوط به غذا خواهد کرد. نکته پنجم آنکه باید به‌نوع غذایی که مصرف می‌کنید دقت کنید؛ اگر فقط برای اینکه لذت ببرید و آسوده باشید غذا می‌خورید ممکن است پول زیادی را صرف وعده‌هایی کنید که فاقد ارزش غذایی مناسب هستند. عادات غذایی خود را بسنجید، مثلا کم غذا بخورید اما دقت کنید آن غذا از کیفیت مناسبی برخوردار باشد. در این صورت هم به سلامت خود کمک کرده‌اید و هم هزینه کمتری متقبل شده‌اید. نکته ششم آنکه در صورت عدم‌نیاز، از خرید بسته‌های غذایی با سایز بزرگ اجتناب کنید؛ بعضی محصولات غذایی در سایزهای متفاوت بسته‌بندی می‌شوند و به‌نظر خرید سایزهای بزرگ‌تر مقرون به صرفه‌تر است. صرفا به‌دلیل ارزان‌تر بودن، بسته‌های بزرگ‌تر را نخرید چرا که درصورت عدم‌نیاز و خراب شدن آنها در یک مدت زمان خاص، مجبورید مقداری از آن را دور بریزید و با این کار پول خود را هدر می‌دهید.
البته در مورد مواد فاسد نشدنی مانند مایع‌ها و پودر‌های شوینده و مواد غذایی خام این قضیه متفاوت است و می‌توان بسته بندی‌های بزرگ‌تر و ارزان‌تر را خریداری کرد. نکته هفتم آنکه برای کاهش هزینه‌ها کمتر در رستوران غذا بخورید؛ اگر شما عادت دارید در رستوران غذا صرف کنید، باید هزینه زیادی را بابت این عادت بپردازید. اگر غذا خوردن در رستوران زیاد برایتان مهم نیست و می‌توانید از این عادت صرف‌نظر کرده و معمولا در خانه غذا بخورید، رفتن به رستوران را تنها به مناسبت‌های خاص محدود کنید. اما یکی دیگر از اقلامی که دقت در نحوه هزینه‌کرد آن می‌تواند هزینه‌های سبد خانواده را کاهش دهد، بودجه مربوط به خرید پوشاک است. در این زمینه ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که چگونه در هزینه‌های پوشاک صرفه‌جویی کنید؟ نگاهی به کمد لباستان بیندازید، چند عدد لباس دارید؟ تا به‌حال به این فکر کرده‌اید که برای خرید آنها چقدر پول خرج کرده‌اید؟ اگر هزینه زیادی صرف خرید لباس می‌کنید به نکاتی که برای صرفه‌جویی در این هزینه‌ها اشاره می‌شود، توجه کنید:
فقط لباس‌هایی را که احتیاج دارید خریداری کنید: شاید خیلی سخت باشد که وقتی به فروشگاه‌های عرضه لباس مراجعه می‌کنید در مقابل وسواس خرید پوشاکی که حراج شده‌اند و شما نیازی به آنها ندارید، مقاومت کنید. در عین‌حال تلاش کنید فقط لباس‌هایی را که لازم دارید بخرید و فروشگاه را ترک کنید.
کلکسیون نسازید: اگر می‌خواهید از دستبند، ساعت، کمربند، کفش و کیف متناسب با لباستان استفاده کنید، فقط مواردی را خریداری کنید که نیاز دارید و از تبدیل این رفتار به عادت و جمع‌آوری کلکسیونی از این اشیا خودداری کنید.
کمتر از خشکشویی استفاده کنید: لباس‌های خود را کمتر به خشکشویی‌ها بسپارید؛ چرا که اگر بخواهید به‌طور مداوم این کار را انجام دهید باید هزینه زیادی صرف کنید.
از خرید لباس‌های مارک‌دار خودداری کنید: شکی نیست که مقداری از قیمت لباس‌ها با برند معروف، به‌دلیل اعتباری است که نام برند آنها کسب کرده است. به جای لباس‌هایی با مارک خیلی معروف سعی کنید از مارک‌های معمولی‌تر استفاده کنید. این امر به این معنا نیست که شما لباس زیبا و مرتب نپوشید، بلکه معنایش این است که همه لباس‌های زیبا لزوما مارک‌دار نیستند.
در انتخاب زمان خرید، باهوش باشید: بهترین زمان برای خرید لباس جدید در فصل حراج است. مثلا خرید لباس‌های زمستانی در فصل تابستان یا بعد از تعطیلات نوروزی.
لباس‌هایتان را بفروشید: اگر در کمد لباس‌های زیادی دارید که نو هستند؛ اما به‌دلیل تعدد، از آنها استفاده نمی‌کنید به جای نگهداری ِ بی‌جهت، می‌توانید آنها را در بین دوستان و آشنایان به فروش بگذارید.
در سفرهای خارج از کشور خرید کنید: اگر به مسافرت خارج از کشور می‌روید، می‌توانید حین سفر خرید کنید. بسته به کشوری که به آن سفر می‌کنید، می‌توانید بعضی اقلام را با قیمتی کمتر از کشور خود خریداری کنید.
ممکن است مرور کردن این توصیه‌ها این تصور را در ذهن شما به وجود آورد که مگر قرار است با رعایت این نکته‌ها چه میزان از هزینه‌های ماهانه خانواده کاهش یابد؟ آیا کاهش این هزینه‌ها می‌تواند تاثیری در افزایش پس‌انداز ماهانه داشته باشد؟ کارشناسان اقتصاد خانواده در پاسخ به این پرسش‌ها می‌گویند بله، در فرآیند پس‌انداز به ویژه در ابتدای شروع این فرآیند که میزان پس‌انداز چندان زیاد نیست حتی یک ریال هم به حساب می‌آید. ممکن است که شما فکر کنید که هرروز باید هزینه‌هایی برای خرید ساندویچ، سیگار، قهوه و... بدهید و نمی‌توانید به راحتی هزینه‌های این بخش را کاهش دهید. شاید فکر کنید که به هیچ وجه نمی‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد اما باید بدانید اگر این کار را انجام دهید، شانس بزرگی برای تبدیل به فردی که برای روزهای مبادا همواره پس‌انداز دارد و می‌تواند به مرور تبدیل به فردی شود که از پس‌انداز خود برای سرمایه‌گذاری استفاده کند، به دست خواهید آورد.
به‌عنوان مثال به جای اینکه در محیط کار ساندویچ آماده بخرید یا از قهوه‌های بسته‌بندی گران قیمت استفاده کنید، سعی کنید خوراکی‌های مصرفی خود را از منزل به سرکار بیاورید. در این صورت شانس بیشتری برای کاهش هزینه‌های روزمره خود خواهید داشت. اگر دائما برای پس‌انداز پول با خودتان کشمکش داشته و در پایان ماه نیز هیچ اندوخته‌ای ندارید، نخستین کاری که باید انجام دهید محاسبه تمام هزینه‌های صرف‌شده در طول ماه (آن دسته از هزینه‌هایی که حتما باید انجام شود) است؛ سپس روشی برای کاهش این هزینه‌ها بیابید. برخی کارشناسان خانواده توصیه می‌کنند برای آنکه بتوانید درک درستی از آینده خود در شرایطی که هیچ پولی را پس‌انداز نکرده‌اید داشته باشید بهتر است کهنسالی خود را مجسم کنید. فردی را با موهای خاکستری و صورتی پر از چین و چروک تصور کنید. حال با این تصویر به این موضوع فکرکنید که اگر یک میلیون پول داشته باشید آن را صرف چه‌کاری می‌کنید.
با این پول کالایی برای خانه خریداری می‌کنید یا آنکه آن را در یک صندوق بازنشستگی سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ این روش از سوی محققان چند بار روی گروه‌های مختلف امتحان شده و در مواردی که افراد خود را در کهنسالی تصور کرده‌اند ترجیح داده‌اند که پول خود را به‌جای خرید کالایی مصرفی، پس‌انداز کنند. علاوه بر این می‌توانید تمام پس‌اندازهای خرد خود را در یک حساب بانکی متمرکز پس‌انداز کنید. سالیان سال باور عمومی بر این بوده که تقسیم پول در حساب‌های متعدد بانکی، فرد را تشویق به پس‌انداز کردن می‌کند. اما تحقیقات برخی کارشناسان اقتصاد خانواده نشان می‌دهد که افرادی که تنها دارای یک حساب اصلی هستند نسبت به سایرین بیشتر به پس‌انداز کردن روی می‌آورند. چراکه اساسا افراد به‌دنبال بهانه‌ای برای خرج تراشی هستند که داشتن حساب‌های متعدد باعث می‌شود بهانه کافی برای آسان کردن این امر در اختیار فرد قرار گیرد.
به ویژه آنکه جمع کردن تمامی پس‌اندازها در یک حساب سبب می‌شود فرد با دیدن رقم پس‌انداز شده در پایان هر ماه شوق بیشتری برای ادامه راه داشته باشد. برای این‌کار به راحتی می‌توانید در یک بانک که شعبه‌ای نزدیک به محل زندگی و کار شما نداشته باشد، حسابی دفترچه‌ای، بدون کارت و بدون اینترنت‌بانک باز کنید. سپس از حساب حقوقی خود، به شکل مستمر خودکار یا به‌صورت دستی به این حساب، پول واریز کنید. این کار باعث می‌شود در حسابی پول خود را بدون آنکه امکان دسترسی وقت و بی‌وقت به آن داشته باشید ماهانه پس‌انداز کنید. می‌توانید پس‌انداز خود را از ابتدای شهریور ماه(هفته آینده) شروع کنید و بدانید که در پایان سال جاری با داشتن چنین حسابی قطعا احساس آزادی بیشتری خواهید داشت.
ارسال نظر